شعار سال: برای درک بهتر اين قانون می بايست ابتدا مفهوم پول بد و پول خوب توضیح داده شود. پول بد، پولی است که ارزش واقعی و ارزش بازاری آن تفاوت زيادی دارد. در مقابل، پولی که اين تفاوت در مورد آن ناچیز باشد، پول خوب نامیده می شود.

در گذشته که استفاده از سکه ها يا پول فلزی رواج زيادی داشت، در بسیاری موارد و به داليل مختلف، حاکمان در ترکیب آلیاژ سکه های رايج تغییراتی می دادند. در نتیجه چنین کاری ممکن بود در يک زمان دو نوع سکه با يک ارزش اسمی در بازار برای مبادلات مورد استفاده قرار گیرند. اما در واقع به خاطر تفاوت در آلیاژ، ارزش واقعی آنها با هم متفاوت بود.

در چنین شرايطی، به سکه های که آلیاژ آن کمتر کاهش پیدا کرده است و ارزش اسمی آن تقريباً برابر با ارزش فلزی است که در تولید آن استفاده شده، اصطالحاً پول خوب گفته می شود.

در مقابل، سکه های ديگری که به جای فلز گرانبهاتر از فلزات ارزانتر در آلیاژش استفاده شده، پول بد نامیده می شود ولی به دلیل قوانین دولتی و حکومتی ارزش هر دو نوع پول بايد در مبادالت، يکسان تلقی شده و قدرت خريد يکسانی داشته باشند.

طبق قانون گرشام، اگر همزمان پول خوب و پول بد در بازار جريان داشته باشند، چون مردم به ارزش واقعی بالاتر پول خوب آگاهی دارند، تلاش می کنند اين نوع پول را تا حد امکان برای خود نگه دارند و کمتر خرج کنند و در مقابل، سعی می کنند هر چه بیشتر و زودتر پول های بد خود را خرج کرده و به ديگران منتقل نمايند.

در چنین وضعیتی به تدريج، پول خوب، کمتر و کمتر مبادله می شود تا جايیکه حتی ممکن است ديگر در بازار مبادله ای با آن انجام نشود.

کشف اين پديده اقتصادی و اجتماعی به دوران های بسیار قديم باز می گردد، اما در سال ۱۸۵۸ میلادی يک اقتصاددان انگلیسی به نام هنری دانینگ مک لئود (Macleod Dunning Henry )نام يک تاجر انگلیسی يعنی سر توماس گرشام Gresham Thomas را بر اين پديده نهاد.

سر توماس گرشام در دوران ملکه الیزابت و در قرن شانزدهم میالدی زندگی می کرد. در آن دوران نیز به دلیل کاهش شديد عیار سکه های طالی کشور انگلستان به تدريج سکه های قديمیتر و با عیار بیشتر از مبادلات حذف شده و حتی به خارج از کشور منتقل می شدند. گرشام با مشاهده اين پديده به ملکه در اين زمینه تذکر داد و حتی خطر نابودی ذخائر طالی کشور را يادآور شد. حتی در قرن بیستم نیز برخی کشورها با چنین معضلی روبرو شدند.

به دنبال تغییر آلیاژها و کاهش ارزش واقعی سکه ها، سکه های قديمیتر و با عیار بالاتر هر چند ارزش اسمی برابری داشتند، اما به دلیل گران بودن يا گران شدن قیمت فلزی که از آن ساخته شده بودند برای بسیاری انگیزه ای برای ذوب و فروش آن در بازار يا حتی صادر کردن آن به خارج از کشور ايجاد نمودند. برخی کشورها با مشاهده اين پديده قوانینی در رابطه با ممنوعیت ذوب يا صادر کردن اين نوع سکه ها اعمال می کردند تا جلوی چنین سوءِ استفاده هايی را بگیرند.

برخی اقتصاددانان در مورد قانون گرشام عقیده دارند که چنین پديده ای فقط زمانی می تواند اتفاق بیفتد که مازاد عرضه پول وجود داشته باشد. به عبارت ديگر تا زمانی که مقدار پولی که مردم برای مصارف گوناگون نیاز دارند، برابر يا بیشتر از مقدار پولی باشد که عرضه می شود، هیچ تفاوتی بین پول خوب و بد نیست، چون وظیفه و نقش اصلی پول واسطه گری برای مبادلات است. اما زمانی که پول اضافه تری وجود داشته باشد، انگیزه هايی نیز برای رفتارهای گفته شده می تواند به وجود آيد

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از وبسایت مشاوران حقوقی، تاریخ 29 آذر 96، کد مطلب: -: www.mhtel.ir