شعارسال: همواره یکی از بازوهای قدرت قوای مسلح کشورها، نیروی دریایی بوده و هست؛ به همین منظور افزایش توان و ساخت تجهیزات نوین برای این یگان نیز در دستور کار قرار گرفت که جمهوری اسلامی ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست.

قدرت دریایی با مولفه‌های مختلفی به دست می‌آید که یکی از این مولفه‌ها ساخت شناورهای سطحی و زیر سطحی است و کشورهای مختلف ساخت این گونه شناورها به خصوص شناورهای زیرسطحی را در اولویت قرار داده‌اند.

دست بلند ایران در طراحی و ساخت زیردریایی

موقعیت جغرافیایی، قرارگیری در بین دریای خزر، خلیج فارس و دریایی عمان و منافع جمهوی اسلامی ایران در این آب‌ها نیروهای مسلح به خصوص نیروی دریایی ارتش را بر آن داشت تا برای دفاع از منافع دست به کار شوند و کار ساخت شناورها را در دست گرفت.

در همین راستا امیر دریادار حبیب‌الله سیاری معاون هماهنگ‌کننده ارتش و فرمانده سابق نیروی دریایی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان درباره افزایش تجهیزات نیروی دریایی گفت: ما به دنبال تأمین تجهیزاتی هستیم که بتوانیم دفاع مبتنی بر بازدارندگی را در دریا انجام دهیم، یعنی هر کجا که لازم شد ما علاوه بر این که بتوانیم دفاع کنیم، بتوانیم به دشمن ضربه بزنیم که این راهبرد ما است و ما قطعاً این مسیر را ادامه می‌دهیم.

وی ادامه داد: چشم‌انداز امروز ما این است که همان طور که تا امروز توانسته‌ایم امنیت را در شمال اقیانوس هند و خلیج عدن برقرار کنیم در آینده نیز به صورت مستمر و قوی‌تر و محکم‌تر این اقتدار را برقرار نماییم و هر جایی که لازم باشد و منافع کشور در خطر بیافتد بتوانیم امنیت را تامین کنیم.

نیروی دریایی در ابتدا رو به ساخت شناورهای سطحی آورد و در این زمان موفق به ساخت شناورهایی چون ناوشکن جماران و دماوند و انواع ناوچه‌ها شد.

اما پس از مدتی در کنار این فعالیت؛ نداجا کار انجام مطالعات و ساخت شناورهای زیرسطحی را نیز در پیش گرفت که در نتیجه اولین زیردریایی‌های ایرانی تولید گردید.

نداجا در ابتدا برای بالا بردن توان رزمی خود زیردریایی‌های کلاس طارق با طول بیش از 70 متر، سرعت بین 10 تا 25 گره دریایی و وزن بیش از 3 هزار تن را از روسیه خریداری کرد که در سال 1370 وارد عملیات‌های نیروی دریایی ارتش شد.

غدیر؛ ماهی زرنگ ایرانی

اما این پایان کار نبود و متخصصان جوان ارتش کار تحقیقات خود را پیش بردند تا این که در سال 1385 اولین زیردریایی ایران با نام غدیر تولید و به نیرو تحویل داده شد؛ غدیر شناوری با طول در حدود 30 متر، وزن 115 تن؛ سرعتی بالغ بر 11 گره دریایی دارد و از این حیث در دسته زیردریایی‌های سبک قرار می‌گیرد.

زیردریایی غدیر با وجود جثه کوچک از مزیت‌ها بسیاری چون زمان کوتاه جهت جدایی از اسکله، قابلیت غوص و مانور بالا، پنهان ماندن از سامانه‌های راداری و مواردی از این دست را دارد.

گام دوم ایران در تولید زیردریایی با ساخت فاتح

غدیر اولین زیردریایی ایران بود، اما آخرین آنها نه، چرا که طی این سال‌ها نیروی دریایی ارتش علاوه به روز کردن غدیر؛ کار تولید زیردریایی کلاس فاتح که کلاس نیمه سنگین محسوب می‌شود را کلید زد.

فاتح که وزنی بالغ بر 527 تن و سرعتی بین 11 تا 14 نات دارد نسبت به زیردریایی کلاس غدیر از توان عملیاتی بهتری برخودار است به نحوی که به راحتی می‌تواند تا عمق بیش از 200 متر غوص کند و در مدت بیش از 30 روز به عملیات بپردازد، اما ویژگی اصلی فاتح توان حمل مهمات آن است.

این زیردریایی ایرانی مقر شلیک 4 فروند اژدر و قابلیت حمل 8 مین دریایی را دارد و در کنار آن باید به دو مقر ذخیره اژدر دیگر هم اشاره کرد که واقعا توانسته توان رزمی فاتح را بالا ببرد و در کنار همه این ویژگی‌ها فاتح ایرانی با وجود این که زیردریایی نیمه سنگین محسوب می‌شود، اما به سرعت می‌تواند علیه غواص‌های دشمن در زیر سطح اقدام کند.

بعثت، دروازه ورود ایران به ساخت زیردریایی‌های سنگین

اما این پایان کار ساخت زیردریایی در ایران نبوده و امروز نیروی دریایی در حال تولید نمونه‌‌ای از زیردریایی سنگین ایرانی با نام بعثت است.

بر اساس طراحی اولیه زيردريايی بعثت طولی در حدود 60 متر، توان عمليات در عمق 300 متری، سرعتی بین 12 تا 20 نات دریایی را دارد و اولین زیردریایی ایرانی است که می‌تواند موشک‌های دریایی را شلیک کند.

تولید مدل‌های مختلف زیردریایی توسط ایران علاوه بر این که در آینده زنجیره توان زیرسطحی جمهوری اسلامی ایران را افزایش می‌دهد باعث می‌شود تا توان بازدارندگی فعال کشرومان در سطح جهانی افزایش یابد.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته ازباشگاه خبرنگاران جوان  ، تاریخ انتشار: 7دی 1396 ، کدخبر: ۶۳۱۳۲۲۰،www.yjc.ir