شعارسال:مهدی مطهر نیا، استاد دانشگاه درباره سخنان اخیر مسئول اجرای توافق هسته‎ای در ایران مبنی بر اینکه جهان خود را آماده خروج احتمالی آمریکا از برجام کند گفت: سخنان عراقچی حاوی این پیام است که ایران آمادگی دارد تا با برجامی زیست کند که آمریکا در آن حضور نخواهد داشت، بنابراین هر چه زودتر دیگر امضاکنندگان برجام باید تعیین تکلیف کنند که آیا مایل هستند در چارچوب آنچه برجام نامیده می‌شود در وضعیت کنونی با ایران همکاری داشته باشند؟ درواقع این مسئله یک اعلام غیررسمی در جهت اعلام موضع دیگر کشورها در ارتباط با برجام به‌ویژه اعضای دیگر 1+5 است.

دونالد ترامپ پیش از کسب مقام ریاست جمهوری در دوران تبلیغات انتخاباتی بارها برجام را یک توافق بد دانست. این روند او در دوران پس از ورودش به کاخ سفید نیز ادامه پیدا کرد و در آخرین اقدام در این رابطه از تائید اجرای تعهدات ایران در گزارش به کنگره آمریکا خودداری کرد و خواستار تصویب قوانینی از سوی نمایندگان مجلس شد که اعضای کنگره هم به این خواست او پاسخ مثبت ندادند و در یک مهلت تعیین‌شده تصمیم‌گیری را بر عهده رئیس‌جمهور گذاردند.

همین مسئله سبب شده است تا احتمال خروج آمریکا از برجام مطرح شود و عباس عراقچی، معاون حقوقی و بین‌المللی وزیر خارجه و مسئول اجرای توافق هسته‎ای در ایران از جامعه جهانی خواست تا خود را برای خروج احتمالی آمریکا از این توافق آماده کند.

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان البته در گفت‌وگویی با شبکه راشاتودی روسیه در این رابطه تأکید کرده بود که اگر آمریکا از برجام خارج شود پیام خوبی به جامعه بین‌المللی مخابره نمی‌کند و درصورتی‌که تصمیم آن‌ها این باشد، ایران گزینه‌های خود را بر روی میز دارد و این گزینه‌ها به‌هیچ‌وجه محدود نیستند و من فکر نمی‌کنم این گزینه‌ها برای آمریکا خوشایند باشد.

مهدی مطهرنیا، کارشناس مسائل بین‌الملل و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با رویداد۲۴ دراین‌باره که جامعه بین‌الملل برای چه مسئله‌ای در صورت خروج احتمالی آمریکا از برجام باید آماده باشد، گفت: جامعه بین‌الملل یک اجتماع بسیار متکثر است و هرکدام از کشورهای آن در چهارچوب منافع و اهداف تعیین‌شده خود عمل می‌کنند. آنچه آقای عراقچی مطرح کرده، بازتعریف نظری رفتار و کنش آمریکایی‌ها بعد از روی کار آمدن ترامپ است.

وی در ادامه اضافه کرد: ترامپ در عمل تلاش کرده است تا محدودترین تفسیر موجود از برجام را عملیاتی و درعین‌حال با دور زدن آن در چارچوب سیاست بنگاهی خود تهران را کاملاً تحت‌فشار قرار دهد. سفر او به آسیای شرقی و تلاش در جهت ایجاد یک پیوند معنادار با کشورهای آسیا شرقی و جنوب شرقی در جهت کاهش سطح تبادلات اقتصادی با ایران اکنون آثار خود را به نمایش گذاشته است.

این کارشناس مسائل بین‌الملل در این رابطه اظهار داشت: ترامپ تلاش کرده است با اتحادیه اروپا باوجودآنکه در برابر اراده او برای خروج از برجام یا بی‌اثر کردنش ایستادگی کردند، با فعال کردن سه‌قلوهای افسانه‌ای یعنی پرونده هسته‌ای، حمایت از تروریسم و حقوق بشر و با هماهنگی با مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه زمینه‌ساز دور جدیدی از محدود کردن تهران در جامعه بین‌المللی باشد.

مطهرنیا در ادامه بیان کرد: خروج آمریکا از برجام تا حدود زیادی قابل پیش‌بینی بود و این کار بیشتر در چارچوب رفتارها و کنش‌های آمریکا و نه اعلام رسمی صورت می‌پذیرد؛ بنابراین با توجه به محدودیت سه‌ماهه و امکان عدم امضا تعلیق‌های مربوط به پرونده هسته‌ای از سوی آمریکا در دوره آینده به نظر می‌رسد سخن اخیر عراقچی حاوی این پیام است که ایران آمادگی دارد تا با برجامی زیست کند که آمریکا در آن حضور نخواهد داشت، بنابراین هر چه زودتر دیگر امضاکنندگان برجام باید تعیین تکلیف کنند که آیا مایل هستند در چارچوب آنچه برجام نامیده می‌شود در وضعیت کنونی با ایران همکاری داشته باشند؟ درواقع این مسئله یک اعلام غیررسمی در جهت اعلام موضع دیگر کشورها در ارتباط با برجام به‌ویژه اعضای دیگر 1+5 است.

این استاد دانشگاه پیش‌بینی خود از رفتار اروپایی‌ها در صورت محقق شدن خروج آمریکا از برجام را چنین مطرح کرد: اروپا موضع گذشته خود را در حمایت از برجام دنبال خواهد کرد، اما به‌موازات آن همکاری خود را با آمریکا در جهت فشار آوردن به ایران در پرونده‌های سه‌گانه دیگر رها نمی‌کند، بنابراین باید گفت اروپایی‌ها با سیاست یک گام به‌پیش و دو گام به عقب حرکت خواهند کرد.

وی در ادامه افزود: اروپایی‌ها در برجام یک گام به جلو خواهند نهاد تا بتوانند از امتیازات ارتباط با ایران در چارچوب برجام استفاده کنند و دو گام با آمریکایی‌ها برمی‌دارند تا بتوانند زمینه‌های وحدت عملیاتی خود با آمریکایی‌ها را حفظ کنند و تا زمانی که ایران و 5 قدرت بزرگ بین‌المللی از برجام خارج نشوند، برجام می‌تواند استوار باقی بماند، اما آمریکا یک کنشگر بسیار مهم در چارچوب برجام است که عدم حضور او می‌تواند پیامدهای خاصی را برای ایران به دنبال داشته باشد.

این کارشناس مسائل بین‌الملل در رابطه با سرنوشت ایران در صورت خروج آمریکا از برجام ابراز کرد: ایالات‌متحده آمریکا اکنون هم ایران را تحت‌فشار قرار داده و چندین دهه است که این فشار موجب هزینه‌های بسیار بالایی شده، بنابراین در حال حاضر ایران باید تصمیم بگیرد که آیا مایل است تمام مسائل آمریکا را در یک بسته معنادار حل کند یا اینکه می‌خواهد زمینه‎پرور اصطکاک بیشتر با آمریکا و سپس قبول یک رودررویی بزرگ‌تر در نظام بین‌الملل شود.

مطهر نیا دراین‌باره توضیح داد: خروج آمریکا از برجام اثر روانی خود را در بازار اقتصادی در حوزه بین‌المللی خواهد گذاشت و فشارهای اقتصادی بر ایران افزایش می‌یابد. نوع روابط شرکت خصوصی در اقتصاد لیبرالیستی و آزاد در گرو مرکزیت قدرت اقتصادی جهان یعنی ایالات‌متحده آمریکا قرار می‌گیرد. این کار موجب خواهد شد تا اثر روانی آن در معاملات و معادلات با تهران خود را به نمایش بگذارد.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: این نکته را باید با این معنا که شاهد نوعی فریز شدن روابط اقتصادی از سوی بازار جهانی اقتصاد با ایران نسبت به دورانی خواهیم بود که برجام با حضور ایالات‌متحده آمریکا صورت گرفت، مدنظر قرار دهیم.

شعارسال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از سایت رویداد24، تاریخ انتشار20دی96،کدخبر: 98041 ، www.rouydad24.ir