شعار سال: نشست توسعه مديريت اطلاعات بلايا (اپديم) روزهاي ١٠ و ١١ بهمن سال جاری در تهران برگزار شد. اپديم يک مرکز وابسته به کميسيون اقتصادي و اجتماعي سازمان ملل متحد براي آسيا و اقيانوسيه (اسکاپ) است که به پيشنهاد جمهوري سلامي ايران و به طور ویژه سازمان برنامه و بودجه کشور با گذشت بيشتر از يک دهه پيگيري مداوم، رايزني و مذاکره با طرف‌هاي مرتبط داخلي و خارجي سرانجام با صدور قطع‌نامه‌اي به نتيجه رسيد. به‌همين‌دليل به سراغ سيد‌حميد پورمحمدي، معاون امور اقتصادي سازمان برنامه و بودجه کشور و رئيس شوراي حکام اپديم، رفتيم تا از او درباره افتتاح مرکز اپديم در ايران و همچنين اقداماتي که اين مرکز قرار است در آينده انجام دهد، بپرسيم. مشروح اين گفت‌وگو در ادامه آمده است.

آقاي پورمحمدي، مرکز اپديم و کارکردهاي اين مرکز که به‌تازگي در تهران افتتاح شده، به طور مشخص قرار است چه دستاورد و اثري داشته باشد؟

آمار بالاي بلاياي طبيعي در منطقه اسکاپ (آسيا و اقيانوسيه) و تغييرات اقليمي جديد که از مهم‌ترين دغدغه‎‌هاي کشورهاي منطقه است، اين منطقه را در ايجاد مرکزي براي مديريت يکپارچه اطلاعات بلايا مصمم کرد. هنوز زمان چنداني از زلزله اخير کرمانشاه در کشورمان نگذشته است. در اين زلزله تعداد زيادي از هم‌وطنان‌مان کشته، زخمي و بي‌خانمان شدند و بسياري از آن ها اموال خود را از دست دادند. همه اين آسيب‌هاي ناشي از بلاياي طبيعي نشان‌دهنده ضرورت وجود مرکزي براي مديريت اطلاعات حوادث طبيعي بود. اين مرکز مصمم است ضمن ايجاد يک شبکه منسجم پردازش اطلاعات و داده‌هاي مرتبط با بلايا درباره ايجاد آمادگي براي رويارويي با بلايا، پيشگيري از بلايا، مقاوم‌سازي زيرساخت‌ها، احيا و بازسازي سازه‌هاي عمراني و تقويت نظارت بر امور مرتبط با بلايا ثمربخش باشد.

اين مرکز چطور در کاهش خطرات بلاياي طبيعي مؤثر واقع مي‌شود؟

وجود يک شبکه تخمين ريسک و هم‌گرايي بين‌المللي در زمينه کاهش دامنه آسيب‌هاي مرتبط با بلايا مي‌تواند ما را قادر کند چالش‌هاي تاريخي منطقه در اين زمينه را مديريت کنيم. در‌اين‌باره تسهيل مشارکت بخش‌هاي علمي و فني- اجرائي و استفاده از ابتکارات و راهکارهاي توسعه‌اي جديد و تقويت همکاري‌هاي مراکز علمي دانشگاهي منطقه‌اي کمک فراواني به مديريت اين چالش‌ها کرده و زمينه هم‌گرايي کشورهاي منطقه را تقويت خواهد کرد. ما بر اين باوريم که از مهم‌ترين دلايل افزايش ميزان آسيب‌پذيري کشورها در حوزه بلايا فقر دانش و فناوري است و نبود ساختارهاي تأمين و تجميع اطلاعات استوار در کشورها به اين آسيب‌پذيري دامن مي‌زند. ايران توسعه ارتباطات بين‌المللي دانش‌محور و همکاري در موضوع مديريت اطلاعات مفيد مرتبط با بلايا را از اولويت‌هاي مهم خود براي رسيدن به يک توسعه پايدار مي‌داند. کشور ما با حمايت از تأسيس مرکز اپديم و ميزباني اين مرکز در تهران اميدوار است زمينه‌ساز تبادل دانش و ايجاد يک ارزش افزوده براي اعضاي کميسيون اجتماعي-اقتصادي سازمان ملل (اسکاپ) باشد. همچنين کشورمان در راستاي استقرار مرکز مديريت اطلاعات بلايا براي کشورهاي منطقه اقدامات مثبتي ازجمله برگزاري کلاس‌هاي آموزشي با شرکت نمايندگان اسکاپ، تخصيص بودجه تأسيس مرکز و انجام کمک‌هاي فني و توسعه‌اي به برخي از کشورهاي منطقه را انجام داده است.

نشست دوروزه توسعه مديريت اطلاعات بلايا (اپديم) در تهران برگزار شد. اين نشست‌ها چقدر به اهدافي که در نظر داشتيد، نزديک بود؟

برگزاري اين اجلاس فرصت ارزشمندي براي همفکري و تبادل ايده‌ها بين اعضاي اسکاپ فراهم کرد. ما در اين اجلاس دور هم جمع شدیم تا در تعامل و همفکري با يکديگر، با نگاهي بر تهديدات و فرصت‌هاي پيش‌رو و با تأکيد بر تحقق توسعه پايدار زمينه‌ساز رشد پويا براي ملت‌هايمان باشيم. هم‌زمان با اين اجلاس شاهد افتتاح اپديم بوديم و اميدواريم راه‌اندازي اين مرکز نقطه شروع مناسبي در تحصيل توسعه بر مبناي همکاري‌هاي جنوب-جنوب در فضاي بين‌المللي باشد. افتتاح اين مقر از دو حيث به ما کمک مي‌کند. اول اينکه ما با وجود تنگ‌نظري برخي از کشورهاي بيگانه که دوست ندارند تعاملات بين‌المللي داشته باشيم، توانستيم نهادي بسيار مهم و بين‌المللي را در کشورمان تأسيس کنيم و اين يک موفقيت بزرگ است. از طرف ديگر کشور ما همواره در معرض خسارات و ‌آسيب‌هاي ناشي از بلاياي طبيعي بوده است و بسياري از مردم کشورمان از اين بلايا دچار خسارات جاني و مالي شده‌اند و طبيعي است که بايد در مقابل اين بلايا آماده و تجهيز شويم. ضمن اينکه در اين مسير نبايد تنها متکي بر توانايي‌هاي خود باشيم؛ بلکه بايد به وسيله تبادل اطلاعات و تجربيات با کشورهاي ديگر از قابليت‌هاي علمي آنها نيز استفاده کنيم تا ميزان آسيب را به حداقل برسانيم. در نشست دوروزه‌اي که پشت سر گذاشتيم، همه اعضا روي اين موضوعات توافق کردند و به‌همين‌خاطر من اين نشست‌ها را مثبت ارزيابي مي‌کنم.

در نشست‌هايی که اين دو روز برگزار شد، کنفرانس‌هايي نيز برگزار شدند که به طور ویژه به مشکل توفان‌هاي شن و ريزگردها مي‌پرداختند. دليل برگزاري ‌اين نشست‌هاي تخصصي ميزباني ايران و درگيربودن با مشکل گردوغبار بود يا اينکه قرار است اپديم حل اين مشکل را در اولويت برنامه‌هاي علمي خود قرار دهد؟

هر دو اين موارد که ذکر کرديد، مؤثر بودند. بحث توفان‌هاي شن و مشکلي که ريزگردها ايجاد مي‌کنند، مشکلي منطقه‌اي است. دیگر کشورهاي منطقه نيز با اين مشکل دست‌وپنجه نرم مي‌کنند و رفع آن هم براي کشور ما و هم براي منطقه جزء اولويت‌ها محسوب مي‌شود؛ بنابراين اينکه جلساتي به صورت تخصصي و علمي به اين مشکل منطقه‌اي بپردازند، هم پيشنهاد ما بود و هم اولويت اپديم است. ضمن اينکه ما بايد از فرصت ميزباني به نفع خودمان بهره مي‌برديم و مشکلي را که بخش بزرگي از کشورمان را تحت تأثير قرار داده، در اين جلسات پررنگ کرده و برايش چاره‌جويي مي‌کرديم. بديهي است ما براي رفع اين مشکل نيز نياز به همت منطقه‌اي و جهاني داريم و اپديم اين فرصت را در اختيارمان قرار مي‌دهد.

اپديم مرکزي علمي با فعاليت‌هاي دانش‌محور خواهد بود. آيا اين نهاد مي‌تواند در بخش‌هاي اجرائي نيز به کمک ما آمده و براي مثال در تاب‌آوري سازه‌ها و مقاوم‌سازي ساختمان‌هاي‌مان کمک کند تا ترس از زلزله در جامعه تا حدي از بين برود؟

بديهي است که اين موضوع امکان‌پذير خواهد بود. محوري‌ترين امر در اين زمينه، توليد علم و اطلاعات است و وقتي ما بتوانيم هم اطلاعات خودمان و هم اطلاعات کشورهاي منطقه را جمع‌آوري و پردازش کنيم، طبعا مي‌توانيم با محوريت علم و دانش، بلايا را بهتر مديريت کنيم.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت روزنامه شرق، تاریخ انتشار 15 بهمن 96، کد مطلب: 3077، www.sharghdaily.ir