شعار سال: موضوع اشتغال و عواملی که سبب شود روستاییان به شهر‌ها مهاجرت نکنند، از مسائلی است که سال‌هاست بررسی می‌شود. افزون براین به‌گفته متخصصان توسعه باغ‌ها در اراضی شیب‌دار علاوه بر ایجاد اشتغال و جلوگیری از مهاجرت، سبب جلوگیری از فرسایش خاک می‌شود و به بهبود شرایط محیط زیست نیز کمک می‌کند. در همین راستا با تنی چند از مسئولان به گفت‌وگو نشستیم تا نظرات آنان را در مورد این طرح جویا شویم.

ایجاد باغ در اراضی شیب‌دار به ترسیب کربن و جلوگیری از فرسایش خاک منجر می‌شود

محمدعلی طهماسبی، معاون وزیر جهاد کشاورزی در امور زراعت، در واکنش به طرح توسعه باغ‌ها در اراضی شیب‌دار اظهار کرد: در کشور ما آب و باد بیش‌ترین تأثیر را در فرسایش خاک داشته است و نبود پوشش گیاهی باعث شده که دانه‌های خاک از هم بپاشد و فرسایش خاک را ایجاد کند. وی با بیان این‌که برای ترسیب کربن به برگ‌های سبز و پوشش گیاهی نیاز داریم، افزود: کشاورزی شهری امروز در دنیا مورد توجه است که این امر به بهبود شرایط زیست‌محیطی و ترسیب کربن کمک می‌کند. طهماسبی با بیان این‌که ایجاد باغ در اراضی شیب‌دار به ترسیب کربن و جلوگیری از فرسایش خاک منجر می‌شود، تصریح کرد: با توجه به این‌که در توسعه باغ‌ها در اراضی شیب‌دار شخمی زده نمی‌شود و مشکلی برای خاک ایجاد نمی‌کند. در مجموع باید اذعان داشت که توسعه باغ‌ها در این اراضی مشکل زیست‌محیطی ندارد و به بهبود آن نیز کمک می‌کند. معاون وزیر کشاورزی یادآور شد: اراضی مرتعی کم‌بازدهی را که کانون‌های فرسایش شده‌اند می‌توان از این طریق برای توسعه باغ‌ها مورد استفاده قرار داد. علت سیل‌هایی که در نقاط مختلف کشور مشاهده می‌شود همین نداشتن پوشش گیاهی است که با ایجاد باغ‌ها می‌توان نقش تنظیم‌کنندگی خاک را احیاء کرد و از ایجاد شدن رواناب‌ها جلوگیری به‌عمل آورد. طهماسبی گفت: عملیات بیولوژیک در تمام دنیا به‌عنوان بهترین روش برای آبخیزداری استفاده می‌شود و از فرسایش خاک جلوگیری می‌کند و درنهایت عاملی برای پایداری محیط زیست می‌شود. وی تأکید کرد: حاضریم که این موارد را با فعالان زیست‌محیطی به بحث گذاشته تا شرایط لازم برای ایجاد باغ‌ها در اراضی شیب‌دار فراهم شود. باید در نظر داشت که توسعه باغ‌ها در این اراضی به آب جدیدی هم نیاز ندارد.

افزایش محصولات کشاورزی رهاورد توسعه باغ‌ها در اراضی شیب‌دار

محمدباقر سعادت، نماینده مردم دشتستان در مجلس شورای اسلامی گفت: توسعه فعالیت‌های کشاورزی در هر منطقه‌ای باعث افزایش محصولات کشاورزی، افزایش درآمد و کاهش مهاجرت می‌شود. وی اظهار کرد: توجه به کشت در اراضی شیب‌دار علاوه‌بر مزایای زیست‌محیطی، باعث ایجاد اشتغال و درآمد پایدار در روستا‌ها می‌شود. سعادت اضافه کرد: حفظ خاک و جلوگیری از فرسایش آن، جلوگیری از رواناب‌ها، ایجاد کمربند سبز، ایجاد اشتغال و بالابردن توان اقتصادی روستا‌ها و جلوگیری از مهاجرت روستاییان از دیگر مزایای اجرای طرح تغییر کاربری اراضی شیب‌دار است که امیدواریم استمرار یابد. این نماینده مجلس با اشاره به این‌که ایجاد صنایع تبدیلی همچنان دغدغه اصلی و مهم مردم منطقه است، ادامه داد: برای ایجاد صنایع تبدیلی در منطقه باید با تمام توان وارد عمل شد و از دورریز محصولات جلوگیری کرد.

توسعه باغ‌ها در اراضی شیب‌دار مهم‌ترین راه مقابله با خاک‌شویی

عبدالغفور ایران‌نژاد، نماینده چابهار در مجلس شورای اسلامی گفت: احداث باغ‌ها در اراضی شیب‌دار مهم‌ترین راه مقابه با معضل خاک‌شویی است. ایجاد پوشش دائمی گیاهی از طریق احداث باغ در این اراضی راه‌حل اساسی رفع این معضل است. حفظ خاک، حاصلخیزی اراضی شیب‌دار و ایجاد اشتغال مولد ازجمله دیگر مزیت‌های احداث باغ‌ها در اراضی شیب‌دار است. وی در ادامه افزود: کاربری زراعی اراضی شیب‌دار و بهره‌برداری نامناسب از این اراضی که اغلب هر سال با شخم و شیار درجهت شیب همراه بوده و از طرفی عدم پوشش گیاهی مناسب، باعث تخریب فراوان منابع خاک شده است. برای پیشگیری از فرسایش، طرح کاربری اراضی شیب‌دار و کم‌بازده به باغ‌های مثمر از اولویت‌های وزارت جهاد کشاورزی است. حدوداً یک‌میلیون و ۵۰۰ هزار هکتار اراضی شیب‌دار در سطح کشور وجود دارد که مستعد کشت گیاهان دارویی و گونه‌های مثمر باغ است. این نماینده مجلس در ادامه افزود: ارتقای سطح درآمدی زارعان با ایجاد اشتغال پایدار با هزینه سرانه پایین، جلوگیری از فرسایش فزاینده خاک، حفظ منابع ملی و مهار سیلاب‌ها، ازجمله فواید این طرح خواهد بود.

وی با تأکید بر محدودیت‌های مالی در کشور ادامه داد: دولت نگاه و رویکرد ویژه‌ای به توسعه باغ‌ها در اراضی شیب‌دار و ایجاد تحول در درآمد کشاورزان، توسعه اشتغال و حفظ منابع ملی دارد و این طرح باید به دقت مطالعه، بررسی و اجرا شود.

جلوگیری از زمین‌خواری از مزایای توسعه باغ‌ها در اراضی شیب‌دار است

احمدعلی کیخا، نماینده مردم زابل، زهک، هیرمند و نیمروز در مجلس شورای اسلامی گفت: از مزایای این طرح که با مشارکت مردم صورت می‌گیرد، عبارت است از: مقابله با فرسایش خاک، حفظ و احیای منابع طبیعی، جلوگیری از تصرف اراضی، پیشگیری از تغییر کاربری‌های نامناسب زمین‌های کشاورزی و ملی، استفاده از رواناب‌های سطحی، استفاده از آب سبز با هدف افزایش بهره‌وری در باغ‌های دیم، حفاظت از آب و خاک و اجرای عملیات آبخیزداری است. وی با اشاره به مزایای کشت باغ‌ها در اراضی شیب‌دار و کم بازده، تصریح کرد: کاهش فرسایش خاک، افزایش ارزش افزوده اراضی، افزایش تولید اقتصادی، افزایش عملکرد محصولات باغی در این اراضی نسبت به کاشت اراضی زراعی در شرایط دیم از مهم‌ترین مزایای آن است. کیخا با اشاره به رونق صنعت توریسم و افزایش جذب گردشگران با اجرایی کردن این طرح در استان‌های مختلف اضافه کرد: توسعه باغ‌ها در این اراضی به تلطیف آب و هوای منطقه نیز منجر خواهد شد؛ ضمن آن‌که هر یک هکتار باغ یک شغل جدید را به‌صورت مستقیم ایجاد می‌کند.

تبدیل اراضی شیب‌دار به باغ راهکار کنترل فرسایش خاک

جلال محمودزاده، نماینده مردم مهاباد و عضو کمیسیون کشاورزی مجلس گفت: دولت می‌تواند با ارائه تسهیلات ارزان قیمت به کشاورزان شرایطی برای کنترل فرسایش خاک را فراهم کند؛ زیرا تبدیل اراضی شیب‌دار در مناطق کوهستانی به باغ‌های دیم مانع از فرسایش خاک و افزایش درآمد کشاورزان می‌شود. محمودزاده با اشاره به این‌که تغییرات اقلیمی، سیلاب و باران و بهره‌برداری از اراضی شیب‌دار در مناطق کوهستانی به فرسایش خاک منجر شده است، افزود: کشاورزان علاوه‌بر مدیریت مناسب اراضی شیب‌دار می‌توانند با تبدیل اراضی به باغ‌های دیم و استفاده از آن برای چرای دام از تخریب محیط زیست و فرسایش خاک نیز جلوگیری کنند. وی در ادامه افزود: در شرایطی که تولید خاک زراعی سالیان سال به‌طول می‌انجامد، مباحثی، چون تغییرات اقلیمی، سیلاب، باران و بهره‌برداری از اراضی شیب‌دار در مناطق کوهستانی سبب فرسایش خاک شده است. نماینده مردم مهاباد در مجلس شورای اسلامی، با بیان این‌که متأسفانه بهره‌برداری از اراضی بالای ۱۲ درجه و گاهی اراضی ۵۰ درجه در مناطق کوهستانی موجب فرسایش خاک می‌شود، تصریح کرد: کشت، زرع و شخم یک‌طرفه در این اراضی فرسایش خاک را تشدید کرده است. نماینده مردم مهاباد در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: دولت با ارائه امکاناتی، چون تسهیلات ارزان قیمت به کشاورزان باید موجبات کنترل فرسایش خاک را فراهم کند. در واقع اراضی شیب‌دار در مناطق کوهستانی باید به کشت باغ‌های دیم تبدیل شود؛ زیرا این امر سبب جلوگیری از فرسایش خاک و افزایش درآمد سرانه کشاورزان می‌شود. وی ادامه داد: از سوی دیگر عدم مدیریت اراضی منابع طبیعی که به فرسایش خاک کمک کرده باید اصلاح شود، به نوعی که اراضی منابع طبیعی در اختیار کشاورزان برای چرای دام قرار گیرد. محمودزاده گفت: در راستای مدیریت مراتع در کشورهایی چون چین برای هر کشاورز ۱۰۰ هکتار اراضی ملی و جنگلی جهت صیانت و بهره‌برداری قرار می‌گیرد. در کشور ما نیز قوانین باید تعریف شود که اراضی منابع طبیعی در اختیار کشاورزان قرار گیرد. وی ادامه داد: کشاورزان نه تنها به‌خوبی می‌توانند این اراضی را مدیریت کنند؛ بلکه برای چرای دام استفاده و از تخریب و فرسایش هم صیانت می‌کنند. این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی گفت: متأسفانه در شرایط فعلی برخی متجاوزان اراضی منابع طبیعی را شخم زده و سبب فرسایش خاک شده‌اند.

جلوگیری از هدررفت آب با توسعه باغ‌ها در اراضی شیب‌دار

علی اکبری، نماینده مردم شیراز و عضو کمیسیون کشاورزی مجلس گفت: با توجه به این‌که کشور با محدودیت شدید منابع آبی روبه‌روست باید برای حفظ این منابع و همچنین رسیدن به خودکفایی در برخی از محصولات کشاورزی به‌سمت توسعه کشت دیم برویم. اکبری با بیان این‌که باید بهره‌وری در اراضی آبی و دیم افزایش یابد، گفت: البته وزارت جهاد کشاورزی علاوه‌بر کشت دیم به‌دنبال افزایش بهره‌وری منابع آبی از طریق تخصیص یارانه ۸۵ درصدی به آبیاری تحت فشار و بالابردن راندمان تولید است. این عضو کمیسیون کشاورزی مجلس خاطرنشان کرد: کشاورزان باید محصولات و گیاهانی را که مصرف آب پایین و مقاومت بیش‌تری در برابر شوری خاک دارند در کشت دیم استفاده کنند. وی با اشاره به قوانین برنامه ششم توسعه گفت: مجلس، وزارت جهاد کشاورزی را مکلف کرده است که تا پایان سال ۱۴۰۰، باغ‌های کشت دیم را در ۵۰۰ هزار هکتار از اراضی شیب‌دار توسعه دهد. بدین‌ترتیب این وزارتخانه باید با برنامه‌ریزی درست به این مهم دست یابد. اکبری ادامه داد: کشت دیم در اراضی شیب‌دار می‌تواند علاوه‌بر احیای پوشش گیاهی، اشتغال‌زایی گسترده‌ای را نیز در مناطق روستایی ایجاد کند؛ ضمن این‌که این کار سبب تقویت سفره‌های آب زیرزمینی و جلوگیری از بروز سیلاب‌های سهمگین در کشور می‌شود. وی گفت: کشت دیم در استان‌ها و شهر‌هایی که میانگین بارندگی آن‌ها ۳۰۰ میلی‌متر باشد، می‌تواند توسعه یابد؛ ولی در مناطقی با بارندگی کم‌تر از این مقدار کشاورزان باید با احتیاط به کشت محصول خود بپردازند. نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی افزود: در نقاطی که امکان کشت دیم وجود دارد باید زمینه توسعه آن با رعایت اصول تخصصی فراهم شود؛ اما در مناطقی که امکان کشت دیم وجود ندارد باید با بهره‌وری در منابع آبی کشت آبی صورت گیرد. اکبری با بیان این‌که کشت دیم مکمل خوبی برای کشت آبی است، گفت: وزارت جهاد کشاورزی برنامه‌های بسیار خوبی به‌خصوص در مناطق غربی کشور برای توسعه کشت دیم دارد تا بتواند در برخی از محصولات مثل گندم خودکفایی را حفظ کند. عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در پایان به ارائه راهکار‌هایی برای مقابله با مشکلات کشت دیم پرداخت و گفت: آموزش کشاورزان، تأمین نهاده‌ها، تأمین بذور و کاشت محصول کشاورزی متناسب با شرایط جغرافیایی و اقلیمی مناطق مختلف کشور در این امر می‌تواند راهگشا باشد.

۷۰ درصد اراضی لرستان دارای شیب ۱۲ درصد است

عبدالرضا بازدار، رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان، نیز با بیان این‌که با کاشت درخت در اراضی شیب‌دار و کم‌بازده علاوه‌بر توسعه باغ‌ها بحث آبخیزداری و حفظ منابع طبیعی تحقق پیدا می‌کند، اظهار کرد: ۷۰ درصد اراضی استان لرستان دارای توپوگرافی ۱۲ درصد شیب است که برای زراعت مناسب نیستند و از طرفی اقلیم مناسب آب و هوایی و خاک غنی این اراضی را مستعد کاشت درختان مثمر کرده است. وی با اشاره به تشکیل جلسات مختلف توسط محققان مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان و کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی برای شناسایی عرصه‌های مستعد و گونه‌های قابل کشت، عنوان کرد: در مرحله اول ۱۰ هزار هکتار از این اراضی براساس پتانسیل، منابع، امکانات و همراهی مردم شناسایی و با تشکیل کارگروه و رعایت نکات فنی و برگزاری کارگاه‌های آموزشی، نحوه کاشت درختان مثمر در اراضی شیب‌دار و کم‌بازده به بهره‌برداران آموزش داده شد. بازدار خاطرنشان کرد: با توسعه کشت باغ‌ها در اراضی دیم بحث حفاظت از منابع طبیعی و آبخیزداری محقق می‌شود و طی محاسبه انجام شده هر چاله در شرایط بارندگی متوسط ۵۰۰ میلی‌متر و رواناب ۳۰ درصد می‌تواند ۵۰۰ لیتر آب را تا پایان سال در خود ذخیره کند. وی در ادامه اظهار کرد: این طرح با هدف صرفه‌جویی در مصرف آب و جلوگیری از فرسایش خاک برنامه‌ریزی شده است.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه سبزینه، تاریخ -، کد مطلب: 40089