شعارسال: بر اساس نظام رتبه‌بندی علمی پایگاه سایماگو (دانشگاه گرانادا اسپانیا) کشور ایران در تولیدات علمی حوزه مهندسی هوا و فضا در سال 2016 جایگاه اول را داراست.

بر این اساس کشور چین با 7 هزار و 776 سند علمی رتبه اول جهان و ایران با 391 سند علمی در این حوزه در جایگاه پانزدهم جهان قرار دارد.

صنعت هوا فضای ایران مانند صنایع نظامی، نانو و هسته ای، از جمله بخش های در حال پیشرفت کشور در چند دهه اخیر بوده که توانسته ایران را هم رده کشورهای صاحب فناوری قرار دهد.

کشور ما تا قبل از انقلاب تعداد محدودی آنتن و تجهیزات دریافت سیگنال ماهواره داشت و اطلاعات فنی داخلی درباره ماهواره در حد بسیار پایینی قرار داشت. در واقع فعالیت های فضایی ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی آغاز شد. قبل از انقلاب فعالیت های ایران در ایستگاه های بهره برداری و دریافت داده های ایستگاه های ماهواره ای خلاصه می شد و هیچگونه فعالیتی درخصوص پرتاب و قرار دادن ماهواره نداشت.

یکی از مهم ترین فعالیت های فناورانه پس از انقلاب، توسعه علوم و فنون فضایی بود که هم از جنبه های نظامی و هم از جنبه های تحقیقاتی و صنعتی غیر نظامی، دستاورد های فراوانی برای کشور به ارمغان آورده که در تولیدات علمی این حوزه نیز پیشرفت قابل ملاحظه ای دارد.

توجه به حوزه فضایی و افزایش چند برابری بودجه

بودجه فضایی ایران در سال گذشته حدود ۳۹۲ میلیارد تومان بوده که در لایحه پیشنهادی سال ۹۷ با ۲۰ درصد افزایش به ۴۷۲ میلیارد تومان رسیده است.

افزایش چند برابری بودجه فضایی ایران از سال 1395 تا کنون نشان از تمرکز ویژه صنعت فضایی و دفاعی ایران برای دستیابی به فناوری های ماهواره ای نوین است.

مراکز مهم فضایی ایران

پایگاه فضایی اصلی ایران پایگاه فضایی امام خمینی (ره) سمنان است و در ۸۰ کیلومتری جنوب شرق سمنان در استان سمنان قرار دارد. این پایگاه در روز ۱۵ بهمن ۱۳۸۶ با حضور محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهور وقت و برخی مقامات دولتی ایران رونمایی شد. موشک کاوشگر-۱ از این پایگاه به فضا پرتاب شد.

پایگاه دوم پرتاب موشک ایران در نزدیکی شهر قم قرار دارد. نخستین موشک از پایگاه قم، پرتاب موشک هواسونگ-۳ در مسیر پرتابه‌ای (بالستیک) در اردیبهشت ۱۳۷۰ بوده است. در تاریخ ۱۱ آبان ۱۳۸۵ و در طی رزمایش پیامبر اعظم ۲، چندین فروند موشک ایرانی از جمله شهاب-۲، شهاب-۳، فتح-۱۱۰ و موشک‌های زلزال از این مرکز پرتاب شدند.

ماهواره سینا-۱ (ساخت مشترک ایران و روسیه) در سال ۱۳۸۶ از پایگاه فضایی پلستسک در روسیه توسط موشک کاسموس-۳ به فضا پرتاب شد. با پرتاب این ماهواره، ایران به جمع ۴۳ کشور دارای ماهواره مداری پیوست.

اعزام فضانورد

در سال ۱۳۸۸، سازمان فضایی ایران کاوشگر-۳ را به همراه چند جانور شامل یک موش صحرایی، دو لاکپشت و چند کرم به فضای-زیرمداری پرتاب نمود و زنده به زمین بازگرداند.

در سال ۱۳۹۱ نیز سازمان فضایی ایران کاوشگر پیشگام را به همراه یک میمون با موفقیت به مدت ۲۰ دقیقه به ارتفاع ۱۲۰ کیلومتری زمین پرتاب نمود و آن را بازگرداند. در این عرصه تنها 6 کشور جهان تاکنون به این موفقیت دست یافته اند.

پایگاه خبری اسپوتنیک در سال 2008 این خبر که سازمان فضایی ایران در نظر دارد که تا سال 2018، نخستین فضانورد ایرانی را با استفاده از فناوری فضایی بومی به مدار زمین بفرستد، منتشر کرد.

دانشگاه و هوا و فضا

محمدجواد آذری جهرمی در مراسم روز ملی فناوری فضایی که بهمن ماه سال گذشته برگزار شد، با اشاره به اقدامات انجام شده در حوزه تحقیق و توسعه ماهواره های فضایی در دانشگاه های کشور گفت: هم اکنون سه ماهواره دانشگاهی مراحل پایانی طراحی و ساخت خود را برای پرتاب طی می کنند و یکی از این ماهواره ها که ماهواره دانشگاه شریف است در مرحله نهایی هماهنگی برای پرتاب است.

دکتر براری، رئیس سازمان فضایی ایران با تاکید بر استفاده از ظرفیت های دانشگاه و نیروی متخصص آن اعلام کرده است با توجه به اقتصاد نوظهور فضایی و توسعه روزافزون اپلیکیشن های کاربردی متفاوت در این حوزه، سازمان فضایی ایران بستر لازم جهت حضور و فعالیت کارآفرینان، نوآوران و متخصصین دانشگاهی را جهت توسعه کسب و کارهای فضاپایه فراهم خواهد نمود تا این کسب و کارها رونق گرفته و به ارائه خدمات کاربردی جدید به جامعه بپردازند.

در حال حاضر، دانشگاه های بزرگ صنعتی کشور در زمینه طراحی، تست و توسعه فناوری‌های زیستی فضایی تلاش می‌کنند و بسیاری از شرکت دانش‌بنیان در اجرای طرح ها و ایده های فضایی مشارکت دارند.

گفتنی است بر اساس نظام رتبه‌بندی علمی پایگاه سایماگو ایران در رتبه بندی تولیدات علمی در حوزه علوم جَوّی دارای جایگاه 23 جهان و علم فضا و سیارات در رتبه 36 جهان قرار دارد.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ایسکانیوز ، تاریخ انتشار: 28فروردین 1397، کدخبر:  932533،www.iscanews.ir