شعار سال: در بیانیه انجمن علمی باستان‌شناسی ایران درباره کشف جسد مومیایی آمده است: به‌تازگی (در تاریخ سوم اردیبهشت‌ماه 1397) خبر کشف جسد مومیایی‌شده‌ای در حین خاک‌برداری در ضلع غربی حرم حضرت عبدالعظیم(ع) جوش و خروشی در میان خاص و عام به راه انداخت که بحث آن تا رسانه‌های بین‌المللی نیز کشیده شد. نکته‌ای که به حساسیت فزاینده این خبر انجامید، نزدیکی محل کشف جسد به مقبره تخریب‌شده پهلوی اول بوده است. ازهمین‌رو، گمانه‌زنی‌ها به‌منظور انتساب جسد مکشوفه، به جسد مومیایی‌شده رضاخان، که تصور می‌شود همچنان در این بخش از حرم عبدالعظیم(ع) مدفون باشد، بالا گرفت.
پس از گذشت چند روز از این خبر، به‌جز دو تصویر کم‌کیفیت در فضای مجازی، اطلاعات زیادی از شرایط و جزئیات کشف و خود جسد فاش نشده است. از آنجاکه این کشف در حریم بنا و اثری یافت شده که در فهرست آثار ملی میراث فرهنگی به ثبت رسیده است، اصلی‌ترین متولی و مرجع ذی‌صلاح برای رسیدگی به موضوع، سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور است.
از سویی با توجه به کشف یک جسد –صرف‌نظر از شیوه تدفین آن - در حین عملیات خاکبرداری در حریم این اثر ثبتی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و پژوهشگران باستان‌شناس مرجع ذی‌صلاح برای بررسی و ارزیابی کم‌وکیف این کشف بوده و دست‌کم از این منظر می‌بایست کاملا با نگاه تخصصی و علمی به موضوع نگریسته شود. چنانکه می‌دانیم این نخستین‌بار در تاریخ نیست که چنین موردی پیش آمده و بقایای جسد یا اجسادی کشف شده که تعیین اصالت آن، مورد مناقشه قرار گرفته است. در ماجرای کشف بقایای اجساد خانواده رومانف، آخرین تزار روس که به دست بلشویک‌ها به قتل رسیدند و نیز در ماجرای کشف بقایای اسکلت نیکلای کوپرنیکوس، دانشمند سده پانزدهم و شانزدهم میلادی در زیر کلیسای جامع شهر فرومبورک در لهستان، مسئولان به کمک متخصصان باستان‌شناس و علوم باستان‌شناختی به بررسی موضوع پرداخته و با روش‌های علمی به حل موضوع کمک کردند. درخصوص جسد مکشوفه در حریم حضرت عبدالعظیم(ع) نیز باید نخست یک گروه باستان‌شناس به منظور بررسی صحت و سقم شرایط و اصالت کشف، پرداخته و پس از احراز صحت کشف، برای تاریخ‌گذاری بقایا، نمونه‌هایی از بافت جسد و همچنین پوشش آن تا تاریخ مرگ و دفن جسد مشخص شود که این امر از طریق روش بسیار دقیق رادیوکربن قابل انجام است. همچنین نمونه‌هایی برای استخراج و توالی‌یابی DNA نیز باید برداشته شده و پس از انجام آنالیزهای مشخص در شرایط آزمایشگاهی خاص DNA باستانی، نتیجه با نمونه DNA بازماندگان خاندان پهلوی و یا هر مدعی دیگر، مقایسه شده و آنگاه درباره انتساب آن به شخص خاص، اظهارنظر شود.
گرچه طی چند روز گذشته برخی از مسئولان کنونی و سابق سازمان میراث فرهنگی و همچنین سایر تشکل‌های مرتبط با حوزه میراث فرهنگی بیانیه‌ها یا مصاحبه‌ها و اظهارنظرهایی داشته‌اند، انجمن علمی باستان‌شناسی ایران به نمایندگی از جامعه باستان‌شناسی کشور، اعم از اعضای هیئت علمی، کارشناسان و دانشجویان این حوزه، به‌عنوان اصلی‌ترین متخصصان ذی‌صلاح در این زمینه -صرف‌نظر از هرگونه اظهارنظر درخصوص تأیید یا رد انتساب جسد مکشوفه به رضاشاه پهلوی و به دور از هرگونه جهت‌گیری‌های سیاسی و پیشداوری‌های غیرعلمی- از مسئولان ذی‌ربط درخواست دارد تا شرایط را برای حضور یک گروه باستان‌شناسی در محل موردنظر فراهم بیاورد.
در پایان انجمن علمی باستان‌شناسی ایران اعلام می‌دارد که آماده هرگونه همکاری علمی و تخصصی برای پاسخ به این مسئله و نیز روشن‌شدن افکار عمومی است.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه دنیای اقتصاد، تاریخ انتشار 9 اردیبهشت 97، شماره: 3135