شعار سال: بندر راهبردی چابهار باآنکه به‌گواه صاحب‌نظران اهمیتی استراتژیک در ترانزیت و تجارت دارد و نقش آن به‌عنوان یک چهار راه ارتباطی در تعاملات اقتصادی ایران با جهان غیرقابل انکار است اما به‌گواه مسئولان محلی و استانی رکورددار پایین‌ترین شاخصه‌های توسعه ای در کشور است.

بیش از ۵۱ هزار نفر از مردم بندر ۱۰۰ هزار نفری چابهار با آنکه در ادبیات وزیر راه ‌«دروازه ملل» نام‌گرفته‌ است با کم‌ترین و ابتدایی‌ترین امکانات در حاشیه‌ شهر چابهار زندگی‌ می‌کنند.

رئیس شورای اسلامی شهرستان چابهار می‌گوید: خشکسالی‌های پی‌درپی مردم بیش از ۱۶۰ هزار نفر از روستاهای چابهار را با بحران جدی آب مواجه‌کرده و بیش از ۸۰ درصد دام‌های سبک و سنگین روستاییان در بخش‌های مرکزی، «دشتیاری» و «پلان» شهرستان راهبردی چابهار تلف‌شده‌اند.

معین‌الدین سعیدی می‌افزاید: خشکسالی‌های ۲۰ ساله ۶۵ میلیارد تومان خسارت به کشاورزان موز و انبه تنها در منطقه «باهوکلات» وارد کرده است و روستاییان را مجبور کرده زمین‌ها و دام خود را رها کنند و به‌صورت فزاینده‌ای به‌ چابهار مهاجرت کنند.

به گفته سعیدی، روستاییان خسارت‌دیده از خشکسالی به امید یافتن کار وزندگی بهتر به بندر چابهار مهاجرت کرده‌اند و هم‌اکنون با ابتدایی‌ترین امکانات و شاخص‌های زندگی در حاشیه شهر چابهار زندگی می‌کنند.

چابهار با ۶۳ درصد جمعیت حاشیه‌نشین بالاترین نرخ حاشیه‌نشینی در کشور را دارد و به‌گفته رئیس شورای اسلامی این شهرستان، «مرادآباد»، «کمب»، «میرآباد»، «جنگلوک»، «عثمان‌آباد»، «رمین»، «نوک‌آباد» و «هوت آباد» مناطق حاشیه‌نشین چابهار هستند که مردم «دروازه ملل» در آن‌ها با شرایطی اسف‌بار در دسترسی به آب، برق، مدرسه، بیمارستان و سایر امکانات زندگی می‌کنند.

معین‌الدین سعیدی، رئیس شورای اسلامی شهرستان چابهار با بیان‌اینکه سرعت رشد حاشیه‌نشینی در چابهار رکورد شکسته و به‌پدیده ای جهانی تبدیل‌شده است، می‌افزاید: بزرگ‌ترین منطقه حاشیه‌نشین کشور، روستای «کمب» چابهار است که در آن جمعیتی ۲۳ هزارنفری از کودکان، زنان و مردان با کمترین امکانات بهداشتی، زیرساختی، آب آشامیدنی و فضای آموزشی زندگی می‌کنند.

به گواه مسئولان محلی درصورتی‌که فکری به حال حاشیه‌نشینی و مهار سرعت بی‌سابقه رشد آن نشود، تبدیل چابهار به‌بندری راهبردی در اقتصاد جهانی با معضل جدی روبه‌رو خواهد شد.

بیش از یک سال از وعده ساماندهی «حاشینه نشینان» می‌گذرد

محمدرضا عظیمیان، رئیس سازمان ملی زمین و مسکن اسفند ماه سال ۹۵ در سفری که به‌چابهار داشت قول داد ساماندهی حاشیه‌نشینان چابهار در مدت یک سال و نیم به‌طور کامل حل شود اما حالا ‌که بیش از یک سال گذشته از شواهد و قرائن پیداست حاشیه‌نشینان چابهار حالا حالا ها ساماندهی نمی‌شوند.

جمعیت حدوداً ۵۱ هزارنفری حاشیه‌نشینان چابهار در محدوده‌ای حدوداً یک هزار و ۲۰۰ هکتاری از این شهر پراکنده‌ شده‌اند که ۵۵ هکتار زمین برای ساماندهی و متمرکز کردن آن‌ها در نظر گرفته‌شده است.مدیرکل راه ‌و شهرسازی جنوب سیستان و بلوچستان که متولی اصلی ساماندهی حاشیه‌نشینان در چابهار است در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، می‌گوید: جمعیت حدوداً ۵۱ هزارنفری حاشیه‌نشینان چابهار در محدوده‌ای حدوداً یک هزار و ۲۰۰ هکتاری از این شهر پراکنده‌ شده‌اند که ۵۵ هکتار زمین برای ساماندهی و متمرکز کردن آن‌ها در نظر گرفته‌شده است.

به گفته ایوب کرد، فعلاً تغییر کاربری این ۵۵ هکتار زمین به مسکونی انجام‌شده اما تاکنون نه مطالعاتی برای تعیین اعتبار ساماندهی و آماده‌سازی زمین‌ها از سوی سازمان ملی زمین و مسکن انجام‌گرفته و نه به‌تبع اعتباری تخصیص داده‌ شده است.

وی تصریح می‌کند: اولویت ما ابتدا محله‌های داخل محدوده شهر چابهار همچون «جنگلوک»، «مرادآباد»، پشت پمپ‌بنزین و ... است اما تا زمانی که اعتبار لازم پیش‌بینی و تخصیص نیابد نمی‌توانیم کاری انجام دهیم.

مدیرکل راه و شهرسازی جنوب سیستان و بلوچستان در پاسخ به این سؤال که آیا می‌تواند یک بازه زمانی برای تعیین و تخصیص اعتبار تعیین کند پاسخ منفی می‌دهد و می‌گوید: همه‌چیز به سازمان ملی زمین و مسکن به‌عنوان متولی آماده‌سازی زمین‌ها وابسته است.

به گفته کرد، درصورتی‌که اعتبار لازم تخصیص یابد پس از آماده‌سازی و ساماندهی زمین‌ها توسط سازمان ملی زمین و مسکن با ورود دستگاه‌های حمایتی همچون کمیته امداد، بهزیستی و ... مسکن برای حاشیه‌نشینان ساخته می شود.

با این گفته‌های مدیرکل راه و شهرسازی، هرچند حاشیه‌نشینان چابهار امید به ساماندهی با وعده رئیس سازمان ملی زمین و مسکن تا چند ماه دیگر را دارند اما واضح است که با این روند که نه اعتباری تعیین‌شده و نه ریالی تخصیص‌یافته همچنان باید منتظر بمانند.

عزم لازم برای ساماندهی حاشیه نشینی در چابهار وجود ندارد

شهردار چابهار نیز از نبود عزم لازم برای ساماندهی حاشیه‌نشینی انتقاد می‌کند و می‌گوید: مشکلی که ما در ساماندهی حاشیه‌نشینی داریم، اراضی این مناطق است که همگی متعلق به سازمان ملی زمین و مسکن است و لازم است برای خدمات‌دهی به حاشیه‌نشینان این اراضی به شهرداری واگذار شود که با مخالفت سازمان ملی زمین و مسکن مواجه شده است.

یونس حقانی بابیان این‌که متولی هماهنگی ارگان‌ها برای ساماندهی حاشیه‌نشینی ستاد بازآفرینی است، تأکید کرد: دبیرخانه این ستاد در اداره کل راه و شهرسازی جنوب سیستان و بلوچستان است ولی این اداره کل به‌عنوان نماینده وزارت راه و مرتبط کننده ما به سازمان ملی زمین و مسکن، همکاری و عزم لازم را برای ساماندهی حاشیه‌نشینی در بندر چابهار ندارد.

وی اضافه می‌کند: حاشیه‌نشینی چابهار رشد روزافزونی دارد و هرروز ساماندهی آن پیچیده‌تر می‌شود، همین حالا زمین‌هایی که برای ساماندهی منطقه «جنگلوک» و انتقال حاشیه‌نشینان این منطقه به «مرادآباد» از سال‌ها قبل در نظر گرفته‌شده، متأسفانه همگی از سوی حاشیه‌نشینان در سال‌های گذشته تصرف‌شده و ما چاره‌ای جز برخورد و رفع تصرف این اراضی با مجوز دادستانی نداریم چرا که حاشیه‌نشینان منطقه «جنگلوگ» باید برای ساماندهی به این منطقه منتقل شوند.

هیچ‌کدام از زمین‌های حاشیه‌نشین شهر چابهار متعلق به شهرداری نیست و همگی متعلق به سازمان ملی زمین و مسکن است که در سال‌های متوالی تصرف‌شده استشهردار چابهار تأکید می‌کند: هیچ‌کدام از زمین‌های حاشیه‌نشین شهر چابهار متعلق به شهرداری نیست و همگی متعلق به سازمان ملی زمین و مسکن است که در سال‌های متوالی بدون نظارت، با رشد سرطان‌گونه حاشیه‌نشینی تصرف‌شده است و هیچ کاری هم برای ساماندهی یا برخورد صورت نگرفته است.

حقانی می‌گوید: شهرداری چابهار اعلام کرده، اگر زمین‌ها به شهرداری واگذار شود، شهرداری با توجه به ردیف‌هایی که به ساماندهی حاشیه‌نشینی اختصاص‌یافته که شامل ۳۰ درصد اعتبارات استانی و نهادهای درگیر در ستاد بازآفرینی است و همچنین پیگیری و عزم مستمر، ساماندهی را سرعت می‌دهد که متأسفانه عزم و اراده لازم برای ساماندهی حاشیه‌نشینان وجود ندارد.

شهردار چابهار خاطرنشان می‌کند: بسیاری از اراضی که متعلق به شهرداری چابهار است، در سال‌های متوالی پتانسیل جذب حاشیه‌نشینی را داشته اما شهرداری با نظارت بر اراضی خود از ایجاد حتی یک کپر حاشیه‌نشینی در این اراضی جلوگیری کرده اما این نظارت در سازمان ملی زمین و مسکن بر اراضی تحت نظر خود نبوده و حاشیه‌نشینی سرسام آوری را برای شهر چابهار رقم‌زده که توسعه سواحل مکران را با معضل جدی مواجه کرده است.

عدم ساماندهی حاشیه‌نشینان بندری که وزیر راه و شهرسازی آن ‌را «دروازه ملل» می‌خواند شاید طعنه‌ای باشد به خود وزیر که رکورد استیضاح خانه ملت را شکسته و به‌خاطر عملکردش تاکنون سه کارت زرد از بهارستان‌نشینان دریافت کرده است.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار 15 اردیبهشت 97 ، کد مطلب: 4282754، www.mehrnews.com