شعار سال: برای بستن دسترسی به تلگرام اکنون مسدود کردن فیلترشکن‌های مشهور و پرکاربرد در دستور کار قرار گرفته است. بستن تلگرام کار دشواری است و روس‌ها هم در مقابل آن با مشکل روبه‌رو بوده‌اند. اما به‌نظر می‌رسد برای رسیدن به این هدف مسدود کردن فیلترشکن‌ها مورد توجه قرار داد. این اقدام با شیبی به‌مراتب تندتر، کسب و کارهای مجازی و شرکت‌های قانونی ایرانی را که کالای ایرانی‌شان با نمونه‌های خارجی رقابت می‌کرد، دچار رکود جدی کرده است. در واقع استارتاپ‌ها و فعالان حوزه اقتصاد دیجیتال حالا در کنار «فناتحریم» با تحریم داخلی برای دسترسی به سرویس‌هایی که آمریکا برای عقب نگه‌داشتن ایران بسته بود دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند.

خودمان، راه خودمان را بند آوردیم

کاربران ایرانی در کنار فیلترینگ داخلی برای دسترسی به بسیاری از سرویس‌های جهانی مدت‌هاست که با تحریم‌های آمریکا دست‌وپنجه نرم‌ می‌کنند و مجبور هستند از وی‌پی‌ان یا همان نرم‌افزارهای تغییر آی‌پی استفاده کنند. قبل از فیلترشدن تلگرام، نگرانی عمده از تعطیلی کسب و کارهای خانگی و کوچکی بود که در این شبکه اجتماعی فعال شده بودند. اما این‌بار به جز تعطیلی آن کسب و کارها - که برآوردها از میلیاردها تومان ضرر روزانه خبر می‌داد - نگرانی تازه‌ای به‌وجود آمده که هدفش استارتاپ‌های داخلی و تمام شرکت‌هایی است که از اینترنت به‌عنوان یک ابزار کار مهم استفاده می‌کنند. عطا خلیقی، مدیر مرکز توانمندسازی و تسهیل‌گری کسب‌وکارهای نوپای فاوا به همشهری می‌گوید: «بسیاری از سرویس‌های گوگل و خیلی از شرکت‌های بزرگ خدمات‌دهنده خارجی هیچ نمونه‌ای در داخل کشور ندارند و تمام دنیا برای بهبود کسب و کارهایشان از آن‌ها استفاده می‌کنند. بخشی از این سرویس‌ها مدت‌هاست به‌خاطر تحریم‌های آمریکا روی ایران بسته شده است ولی چون ما ناچار به استفاده از آنها بودیم، از فیلترشکن استفاده می‌کردیم که آی‌پی ما را به کشور دیگری تغییر می‌داد و امکان استفاده از سرویس را برایمان مهیا می‌کرد. حالا با بستن آی‌پی‌ها و فیلترشکن‌های مشهور همه شرکت‌های این‌ حوزه متضرر شده‌اند.»

همراهی داخلی با فناتحریم

فناتحریم اصطلاحی است که کاربران شبکه‌های اجتماعی برای تحریم‌های فناوری اعمال شده از سوی آمریکا برای کاربران ایرانی به‌کار می‌برند. کاربران ایرانی فهرستی از حداقل ۱۷۰سرویس آنلاین را تهیه کرده‌اند که با آی‌پی‌ ایران نمی‌توان از آن ها استفاده کرد. پوریا استرکی، فعال استارتاپی دراین‌باره می‌گوید: «من شخصا برای بسیاری از کارهای ساده‌ام از وی‌پی‌ان استفاده می‌کردم و از سرویس‌هایی بهره می‌بردم که دولت آمریکا برای عقب نگه داشتن ما، آن ها را از دسترس‌مان خارج کرده بود. این‌بار خود به‌صورت ناخودآگاه داریم کاری می‌کنیم که آمریکا در پی انجام دادنش بود. ماجرا از ضرر کردن چند بازی و اپ ساده بسیار فراتر است. بخش‌هایی از صنایع مادر ما آسیب دیده‌ و متضرر شده‌اند.»

او تأکید می‌کند: «برای دور زدن این فیلترینگ هم راه‌های دیگری وجود دارد؛ مثلا بعضی می‌توانند خارج از ایران یک سرور خارج بخرند و اینترنت‌شان را از جای دیگری تأمین کنند. این موضوع هزینه هنگفتی به کسب و کارها وارد می‌کند که عملا به جز چند شرکت بزرگ، برای دیگران توجیه اقتصادی ندارد. در نتیجه شرکت‌ها کوچک می‌شوند و ضعیف می‌مانند.» سوگل ثابت‌فر، بنیانگذار یکی از استارتاپ‌های حوزه سلامت هم می‌گوید: «وقتی قرار است محصول داخلی ما با نمونه خارجی رقابت کند، باید شرایط بازار را بسنجیم و با آن ها در تماس باشیم. بستن راه‌های ارتباطی استارتاپ‌ها با جهان، ‌یک گل‌به‌خودی بزرگ است که درنهایت به ضرر کشور خواهد بود.»

فیلترشکن، پردانلودترین نرم‌افزار ایرانی‌ها

آمار جست‌وجوی گوگل طی روزهای اخیر برای «فیلترشکن» رشدی هزار درصدی داشته است. اکنون علاوه بر این آمار «گوگل پلی»، فروشگاه دستگاه‌های اندرویدی جهان نشان می‌دهد از ۳۰ اپ پردانلود مجانی این روز‌های گوگل‌پلی در ایران ۲۶ اپ فیلترشکن است.

سرویس موردنظر در دسترس نیست

اینها بخشی از سرویس‌هایی هستند که با بستن فیلترشکن‌ها، از دسترس کاربران ایرانی با تحریم‌ها ی آمریکا خارج شده‌اند:

تمام سرویس‌های Google Cloud مثــــــــــل Google Analytics و Google Business apps

خدمات بستر Java و سایت Java.com

خدمات Heap Analytics

خدمات سایت‌های اندرویدی

Android Studio

خدمات اینترنتی شرکت آمازون

Amazon Web Services

سرویس‌های تخصصی ارسال ای‌میل مثل MailChimp

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت روزنامه ایران، تاریخ انتشار 18 اردیبهشت 97، کد مطلب: 15237، www.newspaper.hamshahri.org