شعار سال: "دونالد ترامپ" رئیس جمهوری آمریکا اعلام کرد که ایالات متحده از توافق هسته‌ای با ایران خارج می‌شود و بدین ترتیب دورنمای یک جنگ بزرگ در منطقه خاورمیانه را به دستور کار سیاست بین المللی بازگرداند که هیچ‌یک از نقش‌آفرینان جدی جهانی نمی‌توانند از شرکت مستقیم یا غیرمستقیم در آن اجتناب کنند.

البته نخستین قربانی این تصمیم‌گیری، همبستگی فراآتلانتیکی در زمینه برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) است، چرا که حتی متحدین نزدیک واشنگتن، فرانسه، آلمان و انگلیس هم از این اقدام استقبال نکرده‌اند و ترامپ در عرصه بین المللی تنها مانده است.

واکنش هوشمندانه تهران به اقدام تحریک‌آمیز واشنگتن

به‌نوشته روزنامه «وزگلیاد»، رئیس جمهوری آمریکا با خروج از توافق هسته‌ای با ایران و وعده اعمال مجدد تمام تحریم‌های لغوشده علیه تهران، در واقع به یکی از وعده‌های انتخاباتی خود عمل کرده است.

جالب توجه است که با وجود پیش‌بینی‌های قبلی، "حسن روحانی" رئیس جمهوری ایران در واکنش به این اقدام واشنگتن، خروج تهران از برجام را اعلام نکرد، بلکه به‌عکس تأکید کرد که توافق هسته‌ای بدون حضور طرف آمریکایی، به موجودیت خود ادامه خواهد داد.

سایر شرکت‌کنندگان در برنامه جامع اقدام مشترک و نقش‌آفرینان منطقه‌ای نیز در حال تعیین راهکار خاص خود برای برخورد با شرایط جدید به‌وجودآمده هستند. قبل از همه روسیه صریحاً اعلام کرده که از تصمیم آمریکا برای خروج از توافق هسته‌ای با ایران، به‌شدت دلسرد شده و مسکو قصد ندارد از توافق هسته‌ای با ایران خارج شود و به همکاری‌های خود با تهران ادامه خواهد داد.

"آلکسی پوشکوف" سناتور روس معتقد است که ترامپ احتمالاً اکنون سعی می‌کند تا مواضع کشورهای اروپایی را در مورد حمایت از برجام تغییر دهد و در پایتخت‌های اروپایی هم امیدوارند رئیس جمهوری آمریکا را متقاعد کنند تا در تصمیم خود در مورد ایران تجدیدنظر کند. به‌گفته وی، البته بعید است ترامپ نظر خود را تغییر دهد، با این حال اروپا هم ممکن است به تحریم‌های جدید آمریکا علیه تهران نپیوندند.

ترامپ با خروج از برجام بزرگترین دستاورد آمریکا را از بین برده است

روزنامه «پراودا»، چاپ مسکو نوشته است، دونالد ترامپ هیچ طرح دیگری برای جایگزینی برجام و هیچ راهکار و اقدام امیدوارکننده برای بهبود اوضاع ارائه نداده است و باردیگر جهان را در معرض خطر وخامت اوضاع و آغاز یک جنگ ناخواسته قرار داده است.

مقامات تهران فعلاً پاسخ مشخصی به اقدام واشنگتن نداده و اقدامات بعدی آنها بیشتر به موضع‌گیری طرف‌های اروپایی و میزان موانع ایجادشده آمریکا برای تجارت خارجی ایران بستگی خواهد داشت.

البته نقض صورت‌گرفته از سوی واشنگتن، تهران را نیز از اجرای تعهداتش در قبال برجام آزاد کرده است، با وجود این، ایران عجله‌ای برای خارج شدن از توافقات صورت‌گرفته به‌خرج نداده است، ولی واقعیت این است که ترامپ بزرگترین دستاورد آمریکا را که از آن به‌عنوان مهمترین توافق قرن یاد می‌شود، نابود کرده است.

به‌نوشته این روزنامه، اصلی‌ترین دلیل این برخورد ترامپ تمایل شدید وی برای از بین بردن تمام دستاوردهای "باراک اوباما" است و دومین دلیل آن نیز نشان دادن حمایتش از اسرائیل، نزدیکترین متحدش در منطقه است.

این در حالی است که وضعیت به‌گونه‌ای می‌شود که همه کشورهای جهان باید به‌خاطر تمایلات آقای ترامپ، دچار نگرانی و آسیب احتمالی شوند. البته این شرایط احتمالاً آن ها را متقاعد خواهد کرد که در آینده تنها به‌فکر تأمین منافع ملی خویش باشند، همان‌طور که آمریکا این کار را کرده است.

ماجراجویی هسته‌ای آمریکا سبب تحریک اسرائیل شده است

روزنامه «نیزاویسیمایا گاریتا» در تحلیلی نوشت: اتحادیه اروپا به‌شدت نگران عواقب تصمیم دونالد ترامپ در مورد خروج از برجام شده است. "فدریکا موگرینی" مسئول سیاست خارجی این سازمان با اعلام این مطلب تأکید کرده که تا زمانی که ایران به تعهدات خویش عمل کند، اتحادیه اروپا هم همچنان به توافق هسته‌ای پایبند خواهند ماند.

این در حالی است که به‌دنبال اقدام یک جانبه آمریکا، اسرائیل که از ابتدا مخالف توافق هسته‌ای با ایران بود، نیروهای نظامی خود را به‌حالت آماده‌باش نظامی درآورد. شب چهارشنبه اسرائیل حمله موشکی به جنوب دمشق انجام داد که دو کشته نیز به‌جای گذاشت. پدافند هوایی سوریه موفق شد دو موشک اسرائیلی را دفع کند. پنج‌شنبه‌شب هم بار دیگر هواپیماهای اسرائیلی به تأسیسات نظامی در خاک سوریه حمله کردند. مقامات دمشق اعلام کردند که پدافند هوایی سوریه ده ها موشک شلیک‌شده را دفع کرده است.

لازم به ذکر است که اوضاع در مناطق مرزی در جنوب سوریه، یکی از حساسترین و قابل انفجارترین مناطق است که می تواند هر لحظه به یک جنگ واقعی تبدیل شود. به‌خصوص آنکه اقدام ترامپ هم ارسال علامت مشخصی برای مقامات تل‌آویو بود تا بهانه بیشتری برای ادامه حملات خود به تأسیساتی در خاک سوریه که نظامیان ایرانی در آنجا مستقر هستند، داشته باشند.

ضمن اینکه اعلام تصمیم ترامپ در مورد برجام، دقیقاً با سفر "بنیامین نتانیاهو" نخست وزیر اسرائیل به روسیه همزمان شد که به‌منظور شرکت در مراسم رژه «روز پیروزی» به مسکو سفر کرده بود.

نتیجه خارج‌شدن آمریکا از برجام چه خواهد بود؟

روزنامه «ایزوستیا»، چاپ مسکو نیز می‌نویسد: برای جمهوری اسلامی ایران، خروج آمریکا از برجام، قبل از هر چیز به‌منزله بازگشت مجدد رژیم تحریم‌هاست. واشنگتن قصد دارد 90 روز دیگر این تحریم‌ها را در دو بسته از سر بگیرد. این تحریم‌ها نه‌تنها به صنایع ملی ایران، شرکتها و بانک مرکزی این کشور، بلکه به طرف‌های تجاری اصلی تهران نیز آسیب خواهد رساند.

به همین دلیل طبیعی است که کشورهای اروپایی، روسیه و چین، از این اقدامات محدودکننده حمایت نخواهند کرد، این در حالی است که از هم‌اکنون اسرائیل، عربستان سعودی و امارات متحده عربی از تصمیم جنجالی رئیس جمهوری آمریکا استقبال کرده‌اند.

به‌عوض رهبران سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان در بیانیه‌ای مشترک، از وضعیت دشوار به‌وجودآمده درباره برجام ابراز تأسف و نگرانی و بر لزوم ادامه پایداری توافق هسته‌ای با ایران تأکید کردند.

واقعیت این است که برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) دستاورد تلاش مشترک و درازمدت چندین کشور است، ولی اکنون طرف آمریکایی به‌دلایلی و به‌طور یکجانبه و بدون توجه به نظر دیگران تصمیم گرفت از آن خارج شود. همان‌طور که وزارت خارجه روسیه اعلام کرده، این اقدام واشنگتن، نقض آشکار یک توافقنامه مهم بین المللی محسوب شده و باید از سوی کمیسیون مشترک برجام، مورد بررسی قرار بگیرد.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری تسنیم، تاریخ انتشار 21 اردیبهشت 97، کد مطلب: 1722677، www.tasnimnews.com