خردادماه سال 95 رهبر معظم انقلاب در دیدار با مسئولان نظام موضوع اولویتها و بهخصوص خرید هواپیما را مورد تأکید قرار دادند.
امام خامنهای در این دیدار فرمودند: «یکی دیگر مسئله اولویّتها است؛ در تصمیمگیریهایی که در زمینه مسائل اقتصادی میکنیم، اولویّتها را باید در نظر بگیریم. گاهی یک کاری خیلی مهم است، خیلی لازم است امّا [دارای] اولویّت نیست؛ یعنی از آن کارِ لازمتری وجود دارد. این خیلی بهنظر من مهم است. خب، بنده تجربه دولت را ــ دارم ــ هم خودم در دولت بودهام، هم دولتهای متعدّد را دیدهام. وزرای محترم عزیزمان، هرکدام سعی میکنند کلٌّ یجرّ النّار الی قرصه؛ یعنی این آتشی که گذاشتیم تا نانها را بپزند، هر قرص نانی مال یکی است؛ این آتش را هر کدام میکشند طرف نان خودشان که آن را بپزند؛ البتّه تکلیفشان است؛ وظیفهشان همین است که از بخش خودشان حمایت کنند؛ این را مذمّت نمیکنیم.
ایشان تأکید کردند: وزیر کشاورزی یکجور، وزیر صنایع یکجور، وزیر راه یکجور، وزیر نیرو یکجور، هرکدام سعی میکنند امکانات کشور و بودجههای کشور را و منابع را طرف خودشان بکشانند؛ خب، اینجا باید نگاه کرد دید اولویت کدام است. حالا فرض کنیم که پولهای ما در بانکهای بیگانه آزاد شد ــ که البتّه آزاد نشده، معلوم هم نیست کِی آزاد خواهد شد، حالا [به آن مطلب] خواهم رسید ــ بناست صرف چهچیزی بکنیم؟ این خیلی مهم است. اولویتها را باید رعایت کرد. خب، حالا من یک مثال بزنم، البتّه این مثال را به خود وزیر محترم هم بهنظرم گفتم؛ فرض کنید ناوگان هوایی ما نوسازی بشود؛ خب، خیلی کار مهم و لازمی است امّا اولویّت است؟ آیا این اولویّت کشور است؟ فرض کنیم مثلاً 300 هواپیما بخریم؛ این معلوم نیست اولویّت باشد. این باید بررسی بشود؛ من نظر کارشناسی نمیدهم، من تذکر میدهم برای اینکه کار کارشناسی بشود؛ من تذکر میدهم که اولویتها باید رعایت بشود. این یکی از مسائل بسیار مهم است».
با وجود هشدار رهبر معظم انقلاب در خصوص اولویتها اما مسئولان وزارت راه و شهرسازی قرارداد خرید 100 فروند هواپیمای ایرباس، 80 فروند هواپیمای بوئینگ و 20 فروند هواپیمای ATR را بهارزش حدود 40 میلیارد دلار امضا کردند. در حالی صدور مجوزهای اوفک برای فروش هواپیمای به ایران یکی از بندهای برجام بود، اما این کار با تأخیر چندماهه از سوی وزارت خزانهداری آمریکا انجام شد. در نهایت تا قبل از خروج آمریکا از برجام 8 فروند هواپیمای ATR و سه فروند هواپیمای ایرباس به هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران تحویل شد.
با خروج آمریکا از برجام، وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرد صدور مجوز اوفک برای کمپانیهای ایرباس و بوئینگ جهت فروش هواپیما به ایران لغو میشود. کمپانی بوئینگ از همان ابتدای توافق با تیم مذاکره آخوندی اعلام کرد تابع سیاستهای دولت آمریکاست و چند ساعت پس از خروج ترامپ از برجام اعلام کرد قرارداد فروش هواپیما به ایران لغو میشود، در این بین خبرها حاکی از آن است که ایرباس نیز لغو قرارداد با ایران را پذیرفته و بعید بهنظر میرسد در مهلت سهماهه بتواند هواپیمای دیگری را تحویل ایرانایر دهد.
وزیر راه و شهرسازی زمستان 94 و در بحبوحه اعلام مذاکره برای خرید هواپیما، اقدام خود را یک "شاهکار" دانست. همان زمان هشدارهای متعددی در خصوص اولویت نبودن این برنامه و همچنین توجه به بدعهدی تاریخی آمریکایی از سوی کارشناسان اقتصادی مطرح شد. اما هم آخوندی و هم دستاندرکاران امضای قرارداد نهتنها به این مسائل توجه نکردند که انگ دلواپسی به منتقدان زدند. زمان نشان داد که خرید این حجم هواپیما برای 3 تا 5 درصد از جمعیت کشور به هیچ وجه شاهکار نبوده است و ایکاش دولتمردان اندکی به اولویتهای کشور توجه کرده و بهجای سفرهای متعدد خارجی از ظرفیتهای داخلی برای توسعه زیرساختهای اقتصادی استفاده میکردند.
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از خبرگزاری تسنیم ، تاریخ انتشار: 22اردیبهشت 1397 ، کدخبر: 1723571 ،www.tasnimnews.com
ن.ف83
ا.ف75