شعار سال: طرح برپایی پایگاه‌های سلامت و ارائه خدمات رایگان پزشکی به شهروندان از جمله طرح‌هایی است که طی چند سال اخیر به مناسبت‌های مختلف در مراکز عمومی اجرا می‌شود. وقتی از برپایی پایگاه یک روزه سلامت با مشارکت واحد سلامت سرای محله جمالزاده، پایگاه سلامت فاضل 2، آزمایشگاه فرداد و کلینیک فیزیوتراپی مسعود برای نخستین بار در انجمن خیریه سندرم داون باخبر شدیم سری به این مرکز زدیم تا بیشتر با جزئیات اجرای این طرح و خدماتی که به اعضای این کانون ارائه می‌شود آشنا شویم.

تنها انجمن خیریه اختصاصی سندرم داون ایران کمی بالاتر از ایستگاه مترو توحید، انتهای بن‌بست حاج رضایی قرارگرفته است. خانه‌ای دو طبقه و قدیمی‌ساز که مدت‌هاست به محلی برای حمایت از افراد سندرم داون تبدیل شده است. با ورود به حیاط کانون، با سلام گرم و صمیمی یکی از اعضا روبه‌رو می‌شویم؛ پسر حدوداً 20 ساله‌ای که عینک به چشم دارد و کنار میز تنیس ایستاده و بازی دوستانش را تماشا می‌کند. با بالا رفتن از چند پله کوتاه، وارد راهرو باریکی می‌شویم.

صندلی‌های آبی رنگ از ابتدا تا انتهای راهرو قرار گرفته است. از کودک 10 ساله تا فرد حدود 60 ساله سندرم داون روی صندلی‌ها نشسته و منتظر رسیدن نوبتشان برای غربالگری هستند. «بیژن عبهری» یکی از اعضای 62ساله که با همراهی خواهر 75 ساله‌اش به اینجا آمده است. بیژن دست خواهر را رها کرده و با لبخند ممتدی که بر لب دارد برای سنجش وزن، روی ترازو می‌رود.

خواهر با اشاره به اینکه برادرش از مسن‌ترین بیماران سندرم داون شهر تهران و در عین حال یکی از قدیمی‌ترین اعضای این کانون است، می‌گوید: «خدا خیرشان بدهد! بچه‌های سندرم داون نیازمند انجام مکرر این آزمایش‌ها هستند، اما این نخستین بار است که چنین طرحی در این مرکز اجرا می‌شود و جا دارد از بانیان آن تشکر کنیم.»

خدمات خوب جانمایی نامناسب

«نرگس عزیزی» مسئول واحد سلامت سرای محله جمالزاده که مسئولیت هماهنگی این طرح را به عهده دارد با بیان اینکه تقریباً 3 سال است با این مرکز آشنا شده و الآن فقط کارگاه‌هایی همچون مشاوره تغذیه و روان‌شناسی رایگان در اینجا برگزار می‌شد، می‌گوید: «با اعلام آمادگی برخی مراکز درمانی محله و آگاهی از نیاز این مرکز، طرح برپایی پایگاه سلامت در اینجا به اجرا درآمد.» 2 خانم از پایگاه سلامت فاضل2 و یک آقا به نمایندگی از آزمایشگاه فرداد در طبقه اول این مرکز حضور دارند.

عزیزی می‌گوید: «اقداماتی همچون غربالگری قند و فشار خون توسط کارکنان آزمایشگاه انجام می‌شود. سنجش قد و وزن، ارائه مشاوره تغذیه و برگزاری کلاس «نحوه برقراری ارتباط با افراد سندرم داون» نیز به عهده اعضای پایگاه سلامت است.» همراه با عزیزی به طبقه دوم می‌رویم. در اینجا خدماتی همچون اسکن کف پا، بررسی ناهنجاری‌های اسکلتی و استخوانی و تعیین BMI بدن و ارجاع به مشاور تغذیه توسط گروه دو نفره کلینیک فیزیوتراپی انجام می‌شود.

در حال تماشای دختران و پسران سندرم داونی که روی زمین نشسته‌اند و با درآوردن جوراب از پاهایشان آماده اسکن می‌شوند هستم که صحبت‌های مادربزرگ مهرداد 20 ساله با مادر کیارش 32 ساله نظرم را جلب می‌کند. مادربزرگ می‌گوید: «این بچه‌ها حداقل در طول سال 2 بار به این آزمایش‌ها نیاز دارند که بابت آن باید هزینه زیادی پرداخت کنیم، کاش این خدمات همیشگی باشد.»

مادر کیارش نیز اضافه می‌کند: «این مرکز به‌عنوان تنها مرکز اختصاصی سندرم داون، خدمات خوبی به بچه‌ها ارائه می‌کند، اما متأسفانه موقعیت مکانی و فضایی که به این مجموعه اختصاص داده شده، خوب نیست و نیازمند حمایت خیّران است.»

منتظر یاری سبزتان هستیم

آیدا مدام در سالن می‌چرخد و با حاضران خوش‌وبش می‌کند. گویا همه اعضا و اولیای آنها آیدا را می‌شناسند. مادر آیدا، دختر 31 ساله سندرم داون، 19 سال پیش این فضا را برای ارائه خدمات به افراد سندرم داون راه‌اندازی کرد.

«پوراندخت بنیادی» مدیر کانون خیریه سندرم داون ایران می‌گوید: «آن روزها آیدا 12 ساله بود و هیچ مرکز اختصاصی برای رشد و تقویت توانایی‌های این قشر از جامعه وجود نداشت. بنابراین تصمیم گرفتم با حمایت برخی مادران دارای فرزند سندرم داون و خیّران، این کانون را راه‌اندازی کنم.» وی ادامه می‌دهد: «از سال 1378 فعالیت‌هایمان را کم و بیش شروع کردیم و سال 82 این مرکز با کسب مجوز از وزارت کشور و ناجا رسماً به‌عنوان کانون خیریه سندرم داون ایران ثبت شد.»

بنیادی با اشاره به اینکه این قشر از بدو تولد تا پیری می‌توانند از خدمات این مرکز استفاده کنند و هم اکنون بیش از هزار و 500 نفر در اینجا عضو هستند، می‌گوید: «کاردرمانی، گفتاردرمانی و برگزاری کلاس‌های آموزشی، ورزشی و هنری از جمله اقداماتی است که با حضور تیم 35 نفره متخصص و کارشناس در این مرکز 143‌مترمربعی و 9 کلاس آن انجام می‌شود.»

وقتی نظر او را درباره برپایی یک روزه پایگاه سلامت در این مرکز جویا می‌شویم، می‌گوید: «نخستین بار است که این خدمات به‌صورت مشارکتی توسط یک تیم متخصص در این مرکز انجام می‌شود در حالی که معاینه مستمر نیاز همیشگی بیماران است و در صورت حمایت مجموعه‌های پزشکی از آنها استقبال خواهد شد.»

وی با اشاره به ساختمان قدیمی این مرکز که به همت یکی از والدین و اعضای هیئت‌مدیره به این کار اختصاص داده شده است، ادامه می‌دهد: «بچه‌های این مرکز با وجود امکانات محدود، در رشته‌های ورزشی و هنری موفقیت‌های زیادی کسب کرده‌اند و برای افزایش این افتخارات به سالن ورزشی، زمین فوتبال و استخر و همچنین سالن اجتماعات برای برگزاری همایش‌های علمی نیاز داریم که امیدواریم با حمایت خیّران تأمین شود.»

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه همشهری ، تاریخ انتشار 22 اردیبهشت 97، کدمطلب:15649، www.newspaper.hamshahri.org