شعار سال: استان سمنان وزیر آموزش و پرورش ایران به روسیه پیشنهاد کرد که زبان فارسی و روسی در مدارس دو کشور به عنوان زبان دوم آموزش داده شود. دراین گزارش،مصاحبه ای با استاد زبان فارسی صورت گرفته است که با بررسی بیشتر و الزامات لازم برای اجرای این طرح پیشنهادی آشنا خواهیم شد.

چندی پیش سید محمد بطحایی به همراه مهدی سنایی سفیر ایران روسیه در دیدار با «ویاچسلاو نیکونوف» رئیس کمیته آموز علوم دومای روسیه، این مطلب را بیان کرد.وی گفت: دولت ایران قصد دارد انحصار زبان انگلیسی به عنوان زبان دوم شکسته شود و سایر زبان ها بویژه زبان روسی نیز در ایران گسترش یابد. وزیر آموزش و پرورش ایران افزود: من این موضوع را با وزیر آموزش و پرورش روسیه در میان گذاشتم و اعلام کردم که در صورکت آموزش زبان فارسی در مدارس روسیه، ایران نیز می تواند در قالب تفاهم نامه ای آموزش زبان روسی را در مدارس خود داشته باشد.وی با بیان اینکه در سفر به مسکو، بازدیدی از یکی از مدارس روسیه داشتم، افزود: متاسفانه هیچ یک از دانش آموزان روسی شناختی از ایران نداشتند که ما امیدواریم با اجرای این طرح، روس ها شناخت بیشتری از ایران پیدا کنند.

وزیر آموزش و پرورش ایران ابراز امیدواری کرد که طرف روسی از این پیشنهاد حمایت کرده و کارگروهی را در این خصوص برای رسیدن به تفاهنامه تشکیل دهد. ویاچسلاو نیکونوف رئیس کمیته آموزش پارلمان روسیه نیز با استقبال از این طرح درباره وضعیت آموزش زبان فارسی در روسیه خاطر نشان کرد: هم اکنون زبان فارسی در برخی از مراکز آموزش عالی روسیه از جمله انستیتوی کشورهای آسیا و آفریقای دانشگاه دولتی مسکو تدریس می شود.

وی بر لزوم گنجاندن زبان فارسی در برنامه آموزشی روسیه و همچنین برنامه ریزی برای تدریس زبان فارسی در کنار زبان چینی که در برخی مراکز آموزشی روسیه به عنوان زبان دوم تدریس می شود، تأکید کرد.نیکونوف با بیان اینکه شخصا با دانشجویان روسی که زبان چینی می خوانند، (به دلیل سختی این زبان) همدردی می کنم، افزود: ایران کشور تاریخ سازی است که مسیر جهان را تغییر داد.

وزیر آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران به دعوت همتای روس خود به منظور شرکت در نمایشگاه بین المللی آموزش تحت عنوان «اکوسیستم جدید آموزشی» به روسیه سفر کرده است و 31 فروردین ماه به ایران باز می گردد.بطحایی در سفر خود با «آندری فورسنکو» دستیار رئیس جمهوری روسیه درامور آموزش و اولگا واسیلیوا وزیر آموزش و علوم روسیه نیز دیدار و گفت وگو کرد.وزیر آموزش و پرورش ایران همچنین از نمایشگاه بین المللی آموزش با عنوان «اکوسیستم جدید آموزشی» نیز دیدار و در حاشیه آن با مقامات سایر کشورهای حاضر در حوزه آموزش دیدار و گفت وگو کرد.بطحایی صبح همان دیدار نیز بازدیدی از مجتمع آموزشی پیام امام خمینی (ره) مسکو وابسته به سفارت جمهوری اسلامی ایران در فدراسیون روسیه داشت و ساعاتی با معلمان و مسئولان این مدرسه گفت وگو کرد.

خانم دکتر عصمت اسماعیلی ،استاد زبان و ادبیات فارسی دارای ۱۸سال سابقه حضور در دانشگاه سمنان جهت تدریس و عضویت هیات علمی و همچنین به مدت نه سال استاد اعزامی به کرسی های ایران شناسی و شرق شناسی به کشورهای اروپایی و نیز خاورمیانه نظیر لبنان ،سوریه بوده و تجربه تدریس درآن کشورها را در سوابق کاری خود به همراه دارد.درباره این پیشنهاد با ایشان به گفت و گو پرداختیم در ادامه همراه باشید...

دکتر اسماعیلی با طرح سوالی در ابتدای صحبت های خود مبنی براینکه باید ببینیم اصولاً سازوکار تعیین زبان دوم در یک کشور چیست؟اظهارداشت:زبان دوم یعنی زبانی که شخص بعد از زبان مادری و زبان اول خود در دوره ی بزرگسالی خود فرا می گیرد و یک انتخاب آگاهانه است که شخص بر اساس نیازها و ضروریات خود آن را حاصل می نماید(مانند سفر یا مهاجرت و یا تخصص یافتن در حوزه ای از علم که نیاز آن زبان تشخیص داده می شود) بنابراین این بحث بطور آگاهانه و بعد از بلوغ فراگرفته می شود.وی ادامه داد:زبان دوم بعد ازهفت سالگی می تواند شروع شود که اگر از این سن آغاز شود با فضاحت زبان مادری شبیه و همراه خواهد شد زیرا مغز انسان درآن سن آمادگی پذیرش آن زبان را دارد بطوریکه زبان با لحجه فراگرفته خواهد شد.

دکتر اسماعیلی با بیان اینکه تصمیم گیری درباره این موضوع (انتخاب زبان دوم) توسط یک نفر انجام نخواهد پذیرفت اذعان داشت:در تمام نظام های آموزشی جهان براساس نیازهایی که آن کشور نظیر نیازهای تخصصی،علمی و گاهی هم نیازهای فرهنگی در نظام آموزش و پرورش و عالی آن ها ،دارد آموزش بعضی از زبان ها در زبان آن کشور گنجانده می شود.

استادزبان و ادبیات فارسی افزود: براساس اصل پانزدهم قانون اساسی زبان و خط رسمی مشترک مردم ایران را فارسی می داند و متون رسمی کتب درسی ما نیز به این زبان و خط می باشد . این زبان،زبان ملی ماست .در حالیکه زبان فارسی در بین بعضی از اقوام در ایران از آنجا که زبان مادری شان متفاوت از زبان فارسی است،زبان دوم به حساب می آید بنابراین زبان ملی با زبان مادری در ایران یکی می شود .این راهم باید مدنظر قرار بدهند که در قسمت هایی از کشور افراد زبانی جدا از زبان فارسی دارند.

وی گفت:و اما اصل شانزدهم قانون اساسی گفته است که زبان عربی زبان قرآن و معارف اسلامی است و باید از دوره ابتدایی تا متوسط در همه ی کلاس ها و رشته ها تدریس بشود درست است که قانون اساسی از زبان عربی به عنوان زبان دوم یاد نکرده اما زبان دوم اجباری ای را در نظام آموزش و پرورش قرارداده است و عملاً زبان دومی در مدارس ایران به اسم زبان عربی تدریس می شود.

دکتر اسماعیلی ابراز داشت:بیان این مساله که زبان دومی را قرار است زبان دوم آموزش و پرورش کرده و آن را آموزش بدهیم کارساده ای نیست و سازوکار خیلی پیچیده ای راباید طی کند یعنی ابتدا در شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح و فرهنگستان فارسی آن را بررسی کند و بعد در مجلس شورای اسلامی به شور گذاشته شود تا در نهایت دولت باتوجه به زیر ساخت های لازم آن را عملی و اجرا نماید.

عضو هیات علمی دانشگاه سمنان عنوان کرد:درمیان دانشگاه های بزرگ ایران تنها در سه یا چهار دانشگاه مترجمی و آموزش زبان روسی وجود دارد و بطور متوسط خروجی این گروه های آموزشی و دپارتمان های زبان چه تعداد فارغ التحصیل است که بتوانند زبان روسی را حتی بصورت اختیاری به دانش آموزان آموزش بدهند و تدریس کنند در نتیجه نیروی انسانی لازم جهت آموزش این زبان در حال حاضر فراهم و تامین نیست لذا باید به این نکته توجه زیادی بشود.

وی با طرح سوال دیگری که اصلاًهدف از بکارگیری و آموزش زبان روسی چیست ؟تبیین کرد:یک زمان شخص با انتخاب خود زبان روسی را یاد می گیرد و می خواهد برای تحصیل در یک رشته تحصیلی در کشور روسیه آمادگی کسب نماید اما گاهی در یک کشور باتوجه به نیازهای جهانی یک زبان انتخاب می شود که در حال حاضر زبان انگلیسی زبان انتخابی است زیرا بخشی از تولید علم جهان و گزارش های علمی به زبان انگلیسی است.بطور مثال شخصی از یک کشور به یک دستاوردعلمی بزرگ دست پیدا می کند می بایست نتایج خود را به زبان انگلیسی تبدیل و ارائه دهد و یا در ارائه مقالات علمی ISIتکلیف می شود که به زبان انگلیسی ترجمه و انتشار می یابد.بنابراین در کشور کاملاً هوشمندانه براساس نیازهای جهان و انتقال علوم و تکنواوژی نیاز است تا تمام متخصصین در همه ی حوزه ها بایک زبان بین المللی که گستردگی بسیاری هم دارد آشنا بشوند.

وی ادامه داد:به جای اعلام چنین پیشنهادی توسط وزیر محترم آموزش و پرورش،ایشان می توانست پیشنهاد رشته ی مترجمی یا ادبیات زبان روسی در دانشگاه های ایران را مطرح نماید تا بعدها به عنوان زبان اختیاری پایه گذاری و استفاده گردد زیرا آموزش زبان روسی به عنوان زبان دوم از هر حیثی ممکن نبوده و زیرساخت های لازم جهت این طرح آماده نمی باشد.

استاد دانشکده علوم انسانی دانشگاه سمنان گفت:درآن نشست که با حضور وزیر آموزش و پرورش کشورمان برقرار گردید آقای نیکونوف رئیس کمیته آموزش و علوم روسیه در پاسخ پیشنهاد وزیر آموزش و پرورش ج اسلامی ایران می گویند که هم اکنون زبان فارسی در بعضی از مراکز آموزش عالی روسیه و انستیتوهای کشورهای آسیایی و آفریقایی مسکو تدریس می شود.

دکتر اسماعیلی با بیان بخشی از اتفاق سیاسی در تاریخ جهان این چنین بیان داشت و گفت:سال ها پیش بعد از جنگ جهانی دنیا به بلوک شرق و بلوک غرب تقسیم شد که کشورهای بلوک شرق مثلاً آسیا و اروپای شرقی به خاطر نفوذ سیاسی اتحاد جماهیر شوروی زبان روسی به ضرورت و اجبار در مدارس آن مناطق تدریس و آموزش داده شد.

دکتراسماعیلی با اطلاع اضافه کرد:در سوریه هم زبان روسی به عنوان زبان اختیاری در دانشگاه ها تدریس و آموزش می شود.وی همچنین در پایان گفت:زبان روسی می تواند به عنوان علاقه مندی زبانی باشد و امکان آموزش آن را بیشتر فراهم نمود ولی در حال حاضر نمی توان به عنوان زبان هدفی که در تجارت و در علوم به کار می بریم برگزیده شود.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری علم و فناوری، تاریخ انتشار 24 اردیبهشت 97، کد مطلب: 63596، www.stnews.ir