شعار سال: تالاب کانی برازان مهاباد که نخستین سایت پرنده نگری کشور و لقب بهشت پرندگان را به خود اختصاص داده است سالانه پذیرای هزاران پرنده آبزی و کنارآبزی است اما کمبود آب به همراه آلودگی منابع تغذیه کننده چالش هایی است که تالاب را تهدید می کند.

بیش از ۳۰ تالاب در آذربایجان غربی و شرقی وجود دارد که تالاب کانی برازان از لحاظ تنوع جانوری و پوشش گیاهی منحصر بفردترین آنهاست اما در کنار دو مشکل و تهدید زیست محیطی فوق عدم تخصیص حق آبه این تالاب نیز در سالهای آتی مشکلات دیگری را برای این تالاب ایجاد می کند.

بسیاری از تالاب های کشور از جمله تالاب کانی برازان در انتهای حوضه های آبخیز قرار دارند و بهره برداران بالادستی نسبت به حق آبه آنها تعدی می کنند که این امر حیات وحش و محیط زیست این مناطق را تهدید می کند.

آلودگی ناشی از فاضلاب چالش پیش روی تالاب کانی برازان است

معاون فنی حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی در خصوص آخرین وضعیت تالاب کانی برازان اظهار داشت: در حال حاضر آلودگی یکی از تهدیدات جدی تالاب های استان به خصوص تالاب کانی برازان نخستین سایت پرنده نگری کشور به شمار می رود.

حجت جباری در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه منابع تغذیه کننده تالاب کانی برازان پساب کشاورزی از طریق زهکش های منتهی به تالاب، رودخانه مهاباد، چشمه های کف جوش تالاب و چشمه های روستای قره داغ( ۷ چشمه) است افزود: متاسفانه طی سال های گذشته به دلیل برداشت بی رویه منابع آب زیر زمینی چشمه های کف جوش تالاب و نیز رودخانه منتهی به تالاب هم اکنون کم آبی به خصوص در انتهای فصل تابستان این تالاب را با خطر خشک شدن طی سالهای آتی مواجه می کند.

وی در خصوص آلودگی این تالاب نیز گفت: به دلیل بالارفتن دو عنصر (فسفات و نیترات) در آب تالاب به دلیل ورود فاضلاب های خانگی و کشاورزی به تالاب از طریق آب ورودی در سال های گذشته است که همین موضوع باعث رشد جلبک ها در تابستان شده و درنتیجه در هنگام زمستان با مرگ آنها به صورت لجن ته نشین شده و باعث پدیده رسوب گذاری (نوتریفیکاسیون) در تالاب شده و سال به سال عمق تالاب را کم کرده و امکان ادامه زندگی آن را مختل می کند.

جباری با بیان اینکه یکی از منابع تغذیه کننده تالاب کانی برازان پساب های کشاورزی از طریق زهکش های منتهی به تالاب است، گفت: هر سال در فصل بهار به دلیل فصل آبگیری تالاب بخشی از پساب های صنعتی و خانگی به همراه پساب های کشاورزی به همراه سموم و کودهای استفاده شده در این بخش وارد تالاب شده و در فصل تابستان با تبخیر آب، آلودگی در این تالاب افزایش قابل توجهی دارد.

معاون فنی حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی مهمترین عامل تالاب کانی برازان را پساب های کشاورزی دانست و افزود: فرهنگ سازی در خصوص کاهش استفاده از سموم و کودهای شیمیایی با استفاده از کشاورزی پایدار در اراضی بالادست تالاب کانی برازان می تواند در کاهش آلودگی این تالاب نقش مهمی داشته باشد.

ایجاد لاگن های طبیعی و مصنوعی در تالاب کانی برازان

جباری از ایجاد لاگن های طبیعی و مصنوعی در تالاب کانی برازان مهاباد خبر داد و گفت: دو لاگن طبیعی و مصنوعی (تالاب ها یا دریاچه های دست ساز کوچک) به مساحت یک هکتار و به عمق یک متر در تالاب بین المللی کانی برازان ایجاد شده است.

وی با بیان اینکه ایجاد لاگن ها برای بهبود کیفیت آب و احیا تالاب کانی برازان ضروری است و در کاهش آلاینده ها بسیار موثر خواهد بود خاطرنشان کرد: لاگن ها ترکیبات ازته و فسفاته و فلزات سنگین را از آب می گیرد و موجب تصفیه آب تالاب می شود، این اقدام از رشد بی رویه نی های تالاب و جلبک های مازاد جلوگیری می کند تا امکان زندگی به سایر گونه های جانوری و گیاهی میسر شود.

معاون فنی محیط زیست آذربایجان غربی گفت: ترویج کشاورزی پایدار برای روستاهای اطراف، ارائه خدمات اکوسیستمی و تاسیس صندوق خرد برای ایجاد معیشت جایگزین مردم بومی از جمله اقدامات دیگر حفاظت محیط زیست در این منطقه است.

در این راستا طی هفته گذشته معاون محیط طبیعی حفاظت محیط زیست کشور به همراه مدیر ملی تالاب های کشور با هدف بررسی آخرین وضعیت تالاب کانی برازان به این منطقه سفر کردند.

تامین حق آبه تالاب های کشور در دستور کار قرار دارد

معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست کشور در این بازدید با اشاره به لزوم ساماندهی وضعیت تالاب های کشور به خصوص تالاب کانی برازان گفت: تأمین حق آبه تالاب ها برای احیای آنها در دستور کار ویژه دولت قرار گرفته است تا از تولید گرد و غبار محلی در مناطق مختلف کشور جلوگیری شود.

حمید ظهرابی اظهار داشت: جلب مشارکت مردم برای جریان سازی های اجتماعی و توسعه فعالیتهای بومی و محلی با هدف تأمین حق آبه تالاب ها نیز در دستور کار قرار دارد و امسال با تأکید رئیس جمهوری مبنی بر حفظ و احیای تالاب ها، حق آبه آنها تأمین می شود.

معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست همچنین درخصوص نقش تالاب ها در اکوتوریسم گفت: در سایه مدیریت جامع زیست محیطی از تالاب ها و سرمایه گذاری ادارات میراث فرهنگی می توان از ظرفیتهای گردشگری تالاب ها استفاده کرد و موجب توسعه اقتصادی منطقه شد.

تالاب بین المللی کانی برازان مهاباد از مهمترین قطب های صنعت اکوتوریسم در کشور محسوب می شود و همه ساله در ایام مختلف سال شمار زیادی از علاقه مندان به طبیعت به ویژه دوستداران پرندگان را به سوی خود جذب می کند.

این تالاب که در زبان کردی به معنی چشمه گرازها است با ۹۲۷ هکتار وسعت در ۳۰ کیلومتری شمال مهاباد و در شمال و شرق روستای قره داغ واقع شده که به دلیل گوناگونی و فراوانی گونه های زیستی از سوی کمیته ملی طبیعت گردی کشور به عنوان نخستین سایت پرنده نگری در ایران معرفی شده است.

تالاب کانی برازان در تمام فصول سال امکان مشاهده پرندگان وحشی و کمیاب را به علاقه مندان می دهد و این موضوع از منحصر بفردترین ویژگی های این زیستگاه آبی در کشور است.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری مهر ، تاریخ انتشار 24 اردیبهشت 97، کدمطلب: 4296224 ، www.mehrnews.com