شعار سال: ایران ۹۵ درصد از طلای سرخ جهان را تولید می‌کند؛ لذا باید در بخش تولید زعفران روند تولید، عرضه و قیمت‌گذاری آن را در کنترل خود گرفته و بر بازار این محصول استراتژیک نظارت داشته باشد. این در حالی است که طبق گفته مسئولان هنوز بیش از ۷۰ درصد زعفران تولیدی کشور به‌صورت فله‌ای و بدون بسته‌بندی به نام برند دیگر کشورها ازجمله اسپانیا به دیگر نقاط جهان صادر می‌شود. کارشناسان معتقدند عرضه این محصول در بورس کالا به برند‌سازی زعفران کمک می‌کند، همچنین می‌تواند اعتماد در بازار‌های صادراتی را دوچندان کند.

تنظیم بازار قیمت زعفران با عرضه آن در بورس

محمدشفیع ملک‌زاده، رئیس نظام صنفی کشاورزی کشور، درباره مزایای عرضه زعفران در بازار بورس گفت: با عرضه محصولات در بازار بورس می‌توان گامی موثر جهت کوتاه کردن دست دلالان و سودجویان برداشت. این اقدام موجب تنظیم بازار قیمت زعفران و جلوگیری از نوسان قیمت این محصول می‌شود و سهم تولید‌کنندگان از تولید محصولات به‌طور عادلانه پرداخت می‌شود. رئیس نظام صنفی کشاورزی کشور ادامه داد: زعفران به‌دلیل تعداد مشخص زعفران‌کاران شرایط مناسب‌تری را نسبت به دیگر محصولات برای عرضه در بورس کالا دارد. شرکت‌های تعاونی می‌توانند با خرید زعفران از تولید‌کنندگان با قیمتی ثابت و مشخص آن را در بازار بورس عرضه کنند. ملک‌زاده افزود: اجرای طرح عرضه زعفران در بورس کالا در مراحل اولیه قرار دارد. ابتدا باید انبارهای نگهداری زعفران سازماندهی شوند که این عمل نیازمند صرف زمان و هزینه است. همچنین با فرهنگ‌سازی استفاده از بورس برای فروش محصولات در میان کشاورزان و تولید‌کنندگان می‌توان پیشرفت بسیاری را در این زمینه داشت. وی با اشاره به این‌که قیمت زعفران خام در بازار به‌ازای هر کیلوگرم تنها پنج تا شش میلیون تومان است، تصریح کرد: در حالی‌که این محصول پس از فرآوری و بسته‌بندی به 20 تا 30 میلیون تومان به‌ازای هر کیلوگرم می‌رسد، تولید‌کنندگان در صنعت زعفران تنها 20 درصد از سهم سود را دریافت می‌کنند؛ به‌همین دلیل بهتر است که بسته‌بندی زعفران در ایران انجام گیرد تا سود و سرمایه ملی از کشور خارج نشود.

زیرساخت‌های لازم برای عرضه زعفران در بورس فراهم نیست

علی حسینی، عضو شورای ملی زعفران، نیز در این زمینه بیان کرد: عرضه زعفران در بازار جهانی و بورس نیازمند سازکار اجرایی و زیرساخت مناسب است که متأسفانه در حال حاضر در بازار بورس ما این شرایط فراهم نیست. عضو شورای ملی زعفران ادامه داد: زعفران‌های خریداری شده از کشاورزان باید دارای تاریخ و درجه کیفی مشخص باشد. همچنین مدت زمان نگهداری در انبار و نحوه نگهداری آن‌ها باید معلوم باشد. علاوه‌بر آن آنالیز عرضه در بورس نیز مشخص باشد؛ به‌عبارتی باید خریدار بتواند از میزان کیفیت زعفران با خبر شود و از انبارها بازدید کند. حسینی با اشاره به این‌که ما به‌عنوان متولیان و صاحبان اصلی صنعت زعفران باید بدانیم که این محصول چگونه استخراج و نگهداری می‌شود تا به برگزاری بورس بین‌المللی اقدام کنیم، افزود: معاملات بورس زعفران در ایران باید به‌گونه‌ای پیشرفت کند که خرید و فروش این کالا در بازار بین‌الملل به‌صورت روزانه انجام گیرد و چندین تن از این محصول به صورت روزانه مبادله شود.

عرضه زعفران در بورس دست دلالان را کوتاه می‌کند

یکی از تحلیل‌گران بازار سرمایه درباره عرضه زعفران در بورس کالا گفت: عرضه زعفران در بورس کالا می‌تواند دست دلالان و واسطه‌گر‌ان را کوتاه کند. همایون دارابی تحلیل‌گر بازار سرمایه با اشاره به ورود زعفران در بورس کالا، اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین مسائل در بازار زغفران، فقدان مرجع قیمت‌گذاری در آن است؛ چراکه حضور زعفران در بورس کالا، این فرصت را فراهم می‌کند تجار بین‌المللی، به‌صورت مستقیم، به خرید زعفران اقدام کنند. وی ادامه داد: ایران بزرگ‌ترین تولیدکننده زعفران است و از طریق افغانستان می‌تواند با دیگر کشور‌ها ارتباط برقرار کند. به گفته دارابی، سود فروش زعفران در بورس کالا بیش‌تر به‌سمت کشور و کشاورزان منتقل می‌شود و عملاً اجرای این امر، دست واسطه‌ها و کشور‌های واسطه را که اقدام به بسته‌بندی زعفران ایران می‌کنند، کوتاه می‌کند. این تحلیل‌گر بازار سرمایه یادآور شد: با توجه به آن‌که محصولات کشاورزی انحصاری در ایران تولید می‌شود؛ اما دارای برند انحصاری در دنیا نیستند و بورس کالا می‌تواند به برندسازی در این حوزه کمک شایانی کند. دارابی افزود: عرضه زعفران، پسته و سایر محصولات کشاورزی در بورس کالا می‌تواند موجب کشف قیمت‌ها و شفافیت در معاملات شود؛ چراکه در بورس رقابت سالم حاکم است و در حق کشاورز اجحاف نمی‌شود. این تحلیل‌گر بازار سرمایه در پایان گفت: حضور زعفران در بورس کالا می‌تواند بازار سنتی را به بازار پیشرفته و شفاف تبدیل کند و این امر به تولیدات هویت داده و همچنین به خریداران این اطمینان را می‌دهد تا به‌صورت مستقیم برای خرید به کشور مراجعه کنند.

ورود زعفران به بورس سبب وصل شدن این محصول به بازارهای جهانی می‌شود

استادیار موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی وزارت جهاد گفت: ورود زعفران به بورس کالا در کنار کشف قیمت واقعی این محصول باعث وصل شدن آن به بازارهای جهانی می‌شود. خلیل حیدری به مزایای عرضه زعفران در بورس کالای ایران اشاره کرد و افزود: زعفران برای ورود به بورس کالا محصول بسیار مناسبی است؛ زیرا ایران با تولید ۹۰ درصدی این محصول سهم عمده‌ای از تولید جهانی را در اختیار دارد و کشف قیمت این محصول در بورس کالا می‌تواند آثار مثبتی به‌همراه داشته باشد. وی افزود: از طرفی زعفران در بازارهایی مانند افغانستان، اسپانیا و ترکیه با قیمت پایینی صادر می‌شود؛ به‌طوری که این محصول در کشورهای هدف بسته‌بندی شده و ارزش افزوده بالایی نصیب آن‌ها می‌کند؛ لذا ورود زعفران در بورس کالا و وصل شدن آن به بازارهای جهانی و بورس‌های بین‌المللی باعث جذب تقاضای بین‌المللی به‌سمت این محصول شده و می‌تواند ارزش افزوده بالایی نصیب کشور کند و آثار مثبتی برای تولید‌کننده داشته باشد. حیدری تأکید کرد: بنابراین عرضه زعفران در بورس کالا اقدام مثبتی است و با استقبال مواجه می‌شود؛ زیرا باعث منتفع شدن تولید‌کننده و مصرف‌کننده شده و کشف قیمت واقعی این محصول را به‌همراه دارد؛ زیرا کشف قیمت در اقتصاد مهم‌ترین سیگنال به تولید‌کننده، مصرف‌کننده و عرضه‌کننده است، در نتیجه زمانی‌که قیمت‌ها به‌صورت واقعی مشخص شود، معاملات شفاف‌تر شده و حداکثر منافع را برای هر دو طرف خواهد داشت. استادیار موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی به راه‌اندازی معاملات آتی زعفران اشاره کرد و گفت: راه‌اندازی قرارداد آتی زعفران ابزار مناسبی است که امکان برنامه‌ریزی برای آینده را فراهم می‌کند. علاوه بر این افرادی که می‌خواهند ریسک خود را پوشش دهند می‌توانند وارد این بازار شده و با قیمت قطعی برای آینده خرید کرده و در نتیجه ریسک خود را به حداقل برسانند. حیدری با بیان این‌که تولید‌کنندگان می‌توانند در قالب تعاونی به‌صورت یک مجموعه وارد روش‌های خرید و فروش در بورس کالا شوند و از مزایای معامله در بورس بهره‌مند شوند، گفت: قرارداد آتی زعفران می‌تواند یک آرامش خیال از فروش محصول با قیمتی مشخص در آینده را به زعفران‌کاران و مصرف‌کنندگان این محصول بدهد؛ از این رو این‌گونه ابزارهای مالی باید در اقتصاد ما توسعه یابد.

لزوم راه‌اندازی رینگ صادراتی زعفران و برندسازی در بازارهای جهانی به کمک بورس

منوچهر مالکی یک تولیدکننده عمده زعفران با اشاره به فعالیت بزرگ بازار زعفران در معاملات آتی بورس، اظهار کرد: بورس کالا نهادی است که کشف قیمت و شفافیت را برای کشاورزان به‌همراه دارد و بر مبنای ابزارهایی همچون معاملات آتی، کشاورز می‌تواند برای تولید آینده خود برنامه‌ریزی کرده و نسبت به قیمت‌های احتمالی برآورد داشته باشد. وی ادامه داد: با این امر کشاورز نسبت به قیمت آتی محصول خود اطمینان پیدا می‌کند؛ اگر چه ممکن است مدتی زمان ببرد تا کشاورزان با این روش معاملاتی، به‌درستی آشنا شوند و به آن عادت کنند، اما این‌که قرارداد آتی زعفران به‌زودی در بورس کالا راه‌اندازی شود جایی بس امید است. مالکی تصریح کرد: کشاورز باید ابتدا روش انجام معاملات آتی زعفران را آموزش دیده و تجربه کند و به‌طور قطع پس از آشنایی از آن استقبال خواهد کرد. از این روز لازم است تولیدکنندگان و تاجران بزرگ زعفران برای ورود به معاملات آتی پیشرو باشند تا بقیه تولیدگنندگان خرد نیز آشنایی لازم را پیدا کرده و به‌سمت استفاده از ابزارهای نوین مالی در حوزه کشاورزی حرکت کنند. وی به تجربه موفق بورس کالا برای اجرای طرح خرید توافقی زعفران اشاره کرد و گفت: پیش از اجرای این طرح نیز کشاورزان نسبت به چگونگی آن نگرانی داشتند؛ اما درحال حاضر همگی از اجرای آن استقابل می‌کنند؛ چراکه فرآیند تسویه آن بسیار خوب بود و زعفران‌کاران پول حاصل از فروش محصول خود را سریع دریافت کردند و در این موضوع دولت نقش بسیار خوبی از خود ایفا کرد. این تولیدکننده زعفران گفت: باتوجه به این‌که در اجرای این طرح خرید توافقی کشاورزان، زعفران خود را به مباشران رسمی دولت تحویل دادند، محصول در انبارهای پذیرش شده در بورس بدون تقلب و طبق استانداردهای مشخص مورد آزمایش قرار گرفت. مالکی از حذف دلالان و واسطه‌های غیرضرور از طریق عرضه زعفران در بورس خبر داد و افزود: باتوجه به گران و ارزشمند بودن زعفران، در فروش این محصول سودجویی‌هایی رخ می‌دهد و سود اصلی حاصل از فروش آن به جیب دلالان می‌رود و تنها بخش کمی از سود آن عاید کشاورزان می‌شد. این درحالی است که با کمک اجرای طرح خرید توافقی زعفران، ضمن جلوگیری از تقلب، کشاورز بیش از پیش منتفع می‌شود. وی به امکان راه‌اندازی رینگ صادراتی زعفران و برندسازی در بازارهای جهانی به کمک بورس کالا اشاره کرد و گفت: باتوجه به شفافیت حاکم بر معاملات بورس، اگر این بستر را برای صادرات زعفران فراهم کنیم مزایای زیادی برای فعالان این حوزه دربر خواهد داشت، به‌طوری‌که طی چند سال گذشته اقدامات مثبتی در زمینه کیفیت و کمیت محصول انجام شده؛ اما حوزه صادراتی همچنان مغفول مانده و باید در این راستا برای توسعه بازارهای صادراتی و برندسازی زعفران ایرانی قدم‌های موثری برداشته شود. مالکی تصریح کرد: در کشورهای اروپایی قیمت زعفران گران‌تر از بازار داخلی است و این محصول به‌دلیل خواص دارویی و کاربردهای فراوان آن نیاز به فرآوری دارد؛ اما در ایران با وجود تولید حدود 260 تن زعفران از کل تولید 300 تنی جهانی چندان در این زمینه کار نشده است. اما با عرضه در بورس کالا و انجام اقدامات لازم برای فرآوری محصول می‌توان درآمدهای صادراتی کشور را افزایش داد.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار 25 اردیبهشت 97، کد مطلب: 44050، www.sabzineh.org