شعار سال: دریاچه بختگان به عنوان دومین دریاچه بزرگ کشور در حالی سال‌هاست با خشکی دست و پنجه نرم می‌کند که مسئولان امر برای احیای آن کارگروه تشکیل داده و بازدید هوایی انجام می‌دهند. دریاچه بختگان در ۱۸۰ کیلومتری شرق شیراز قرار دارد. سازمان محیط زیست تاریخ خشک شدن دریاچه‌ بختگان را سال ۸۶ ثبت کرده؛ اما مردم حاشیه‌نشین این دریاچه از سال ۸۰ شاهد ذره‌ذره جان دادن این تالاب بزرگ بودند. اهمیت محیط زیستی تالاب بزرگ بختگان از خود دریاچه بیش‌تر است، چراکه زیستگاه گونه‌های مختلفی از پرندگان، پستانداران و گیاهان دارویی بوده و امروزه شاهد از بین رفتن آن‌ها به دلیل خشک‌شدن آب دریاچه هستیم. با وجود دریاچه بختگان رطوبت هوا افزایش می‌یافت و رطوبت حاصل شده به دلیل بلند بودن ارتفاع کوه‌های اطراف نی‌ریز در همان منطقه باقی می‌ماند و سبب ثمردهی درختان انجیر، بادام، انگور و زیتون در کوه‌ها می‌شد که می‌توان از این چرخه طبیعی به عنوان آبیاری مصنوعی کوه‌ها نام برد. به نظر کارشناسان، وجود سه سد در بالادست تالاب بختگان بر روی رودخانه «کر» که منبع اصلی تأمین آب این دریاچه است، سبب خشک شدن این حوضه آبی شده ‌است. عدم سرریز کردن آب‌های مازاد سدهایی مانند ملاصدرا به تالاب و بهره‌وری غلط کشاورزان از اندک آب جاری برای برنج‌کاری، روند خشک‌سالی را تشدید کرده است. سیاست غلط توسعه در ساختن سدهای متعدد در کنار کشاورزی غیراصولی کشاورزان، حفاری‌ها و عمیق‌تر کردن چاه‌ها برای برداشت بیش‌تر از آب‌های زیرزمینی و اصرار بی‌دلیل آنان در کاشت محصول برنج برای داشتن منفعت بیش‌تر را می‌توان از مهم‌ترین علل کمبود و خشکی کامل بختگان دانست. 13 سال از خشک‌شدن دریاچه بختگان دومین دریاچه بزرگ ایران می‌گذرد؛ اما هنوز اقدام مناسبی از سوی مسئولان و دستگاه‌های ذی ربط برای احیای این دریاچه انجام نشده است.

در حالی دریاچه بختگان سیزدهمین سال خشک‌سالی را سپری می‌کند که به دنبال خشک شدن این دریاچه خسارت‌های جبران‌ناپذیری به استان وارد شده، به گونه‌ای که می‌توان به ورود کویر به استان فارس، ریزگرد، شور شدن زمین‌های کشاورزی و... اشاره کرد. زمانی هم که از مسئولان درباره برنامه‌های انجام شده برای احیای این دریاچه پرسیده می‌شود، فقط به چند برنامه ابتدایی اشاره می‌کنند. 13 سال از خشک شدن دومین دریاچه بزرگ ایران می‌گذرد و مسئولان استان فارس همچنان درگیر تشکیل کارگروه هستند؛البته در این میان اقدامات دیگری نیز به قول خوشان مانند بازدید هوایی معاون اول رئیس‌جمهور از تالاب بختگان در هفتم بهمن ماه سال گذشتهانجام شده است. نماینده مردم شهرستان‌های نی ریز و استهبان در مجلس شورای اسلامی درباره احیای دریاچه بختگان گفت: طی چند سال گذشته تذکرات زیادی درباره وضعیت دریاچه بختگان به معاون رئییس جمهور و خود رئیس‌جمهور داده شده است. اصغر مسعودی افزود: علاوه بر این در محافل مختلف و در جلسات پیرامون وضعیت نگران‌کننده دریاچه بختگان به مسئولان ذی‌ربط گزارش شده و خواستار توجه جدی به وضعیت این دریاچه شده‌ایم. وی ادامه داد: طی این مدت کارگروه احیای دریاچه بختگان تشکیل شده و برخی از مسئولان کشوری از نزدیک از تالاب بختگان بازدید داشته‌اند. این نماینده مردم استهبان و نی ریز در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: علاوه بر این خانم ابتکار زمانی که رئیس سازمان محیط‌زیست بود، از نزدیک با وضعیت دریاچه بختگان آشنا و قرار شد اقداماتی برای احیای این دریاچه انجام شود. وی افزود: همچنین سال گذشته معاون اول رئیس‌جمهور به صورت هوایی از دریاچه بختگان بازدید کرد و در جریان وضعیت دریاچه قرار گرفت. مسعودی با اشاره به تشکیل کارگروه احیای دریاچه بختگان گفت: به‌طور حتم با این‌گونه اقدامات دریاچه احیاء نمی‌شود، بلکه احیای دریاچه بختگان به یک کار انقلابی و بسیج همگانی نیازمند است. وی همچنین درباره این‌که بعد از دریاچه ارومیه دریاچه بختگان دومین دریاچه بزرگ ایران است؛ اما هیچ‌گونه توجهی به آن نمی‌شود، بیان کرد: با وجود این‌که بودجه‌ای برای احیای دریاچه ارومیه تخصیص یافته؛ اما فقط بارش نزولات جوی در آبگیر شدن آن تا حدی موثر بوده است. این نماینده مردم شهرستان‌های نی ریز و استهبان در مجلس شورای اسلامی درباره راهکارهای احیای بختگان تأکید کرد: برای احیای این دریاچه راهکارهای قانونی از جمله تغییر الگوی کشت، رعایت برداشت از آب‌های زیرزمینی، تخصیص حقابه از رودهای بالادست و... موثر است. وی با اشاره به این‌که با بسیج همگانی می‌توان بختگان را احیاء کرد، گفت: در قانون برنامه ششم توسعه احیای تالاب‌ها نیز دیده شده که دریاچه بختگان را هم شامل می‌شود. در این میان دبیر موسسه ۱۳ فروردینپیرامون وضعیت دریاچه بختگان با بیان این‌کهبرای احیای بختگان باید به دریاچه‌های کمجان و طشک نیز نظر داشت، گفت: به‌طور حتم برای تحقق این امر باید هرسه دریاچه باهم دیده و مصوبات و اعتبارات برای هرسه دریاچه در نظر گرفته شود. علی‌اکبر کاظمینی ادامه داد: برای جلوگیری از عدم گسترش بیابان‌زایی در شرق استان و برون‌رفت از مشکلاتی از جمله خشک‌شدن انجیرستان‌ها و... راهی به جز احیای بختگان وجود ندارد. وی ادامه داد: با توجه به این‌که این دریاچه یکی از مهم‌ترین دریاچه‌های کشور به شمار می‌رود؛ اما طی چند سال گذشته به‌طور کامل به حال خود رها شده و اقدام مناسبی برای احیای آن صورت نگرفته است. کاظمینی با اشاره به این‌که دیگر دریاچه‌های کشور به دلیل خشک‌سالی خشک شده‌اند، ادامه داد: درست است که تمامی دریاچه‌های کشور به دلیل خشک‌سالی به‌طور کال خشک شده‌اند؛ اما دریاچه بختگان همواره حقابه داشته و به دلیل عدم اختصاص حقابه به‌طور کامل خشک شده است. وی با اشاره به این‌که اکوسیستم و زیستگاه منطقه نیز از بین رفته است، اظهار کرد: وجود ریزگردها و پراکنش آن در منطقه باعث شد که اراضی کشاورزی مردم شور شود و این امر نیز مشکلاتی را برای مردم به وجود آورده که به عنوان نمونه می‌توان به از بین رفتن محصولات کشاورزی اشاره کرد. دبیر موسسه ۱۳ فروردین با بیان این‌که دریاچه بختگان در منطقه شرق استان قرار دارد، تأکید کرد: در واقع کویر سیرجان در ۳۰ کیلومتری شهرستان نی ریز که دریاچه در آن واقع شده قرار دارد که خشک‌شدن دریاچه بختگان باعث افزایش بیابان‌زایی و پیشرفت آن در دیگر مناطق شده است. وی گفت: در زمان پرآبی، دریاچه بختگان به عنوان سپر حفاظتی مانع از ورود اقلیم کویری به منطقه و استان فارس می‌شد؛ اما در حال حاضر با خشک‌شدن دریاچه شرایط تغییر کرده است. وی با اشاره به این‌که در گذشته مناطق اطراف بختگان شرجی بود؛ اما در حال حاضر به دلیل خشکی دریاچه آب و هوای منطقه خشک شده، اظهار کرد: از زمانی که تالاب خشک شده، شرایط برای اتصال کویر به داخل استان و پیشروی اقیلم کویری به فارس فراهم شده و هم‌اکنون نشانه‌هایی از آن نیز دیده شده است. کاظمینی بیان کرد: دریاچه بختگان به یک دشت نمک تبدیل شده و تمام شرایط برای ایجاد طوفان نمکی در منطقه وجود دارد و با هر وزش باد در منطقه بختگان، نمک‌های کف تالاب بلند شده و در زمین‌های اطراف می‌نشیند که مشکلاتی به همراه دارد. وی بر لزوم احیای سریع‌تر دریاچه تأکید کرد و افزود: باید برای چاه‌های اطراف دریاچه و مدیریت آن‌ها اقدامی انجام شود، زیرا هر چه بیش‌تر از زمان خشک‌شدن دریاچه بگذرد، احیای آن دشوارتر خواهد بود.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار -، شماره: 44430