شعار سال: بر اساس مستندات و به تعبیر لغت‌نامه دهخدا "ارنگه" با مصدر ارنگ است و به معانی مختلفی از آن یاد شده. یکی از آن معانی نام رودی است که در اوستا مکرر آمده و به تحقیق چون مشابه در جغرافیای دیگر ندارد و در بخشی از لغت‌نامه دهخدا به آن اشاره شده است که "در فصل بیستم اوستا که از رودها نام می‌برد چنین آمده است و می‌گوید: دو رود از شمال (اپاختر) البرز و (هربورج) یکی به سوی مغرب خورآوران و مرسوم است به ارنگ و دیگری به سوی شرق روان خوراسان جاری است و موسوم است به وهه رود".

روستای ارنگه از آنجایی که در حوزه تمدنی تپه ازبکی قرار داشته قطعا سابقه تا حدود 7000 سال دارد. ارنگه علاوه بر سابقه تاریخی ذکر شده سابقه درخشانی در دوره اسلامی به ویژه علوی و شیعی دارد که آثار فاخر و بی‌نظیر آن چشم تمامی جهانیان و ایرانیان را به خود خیره می‌کند، که از جمله آن منبری با قدمت 750 سالو از دوران سلجوقیان است.

نمونه دیگری از این منبر 750 سالهموجود نیست.درب بسیار زیبای حرم امام‌زاده حسین(ع) با سابقه 700 ساله و درب حرم امامزاده ابراهیم(ع) با سابقه 468 ساله و بقاع متبرکه امامزاده حسین(ع) گوراب، امامزاده سلیمان کمان و امامزاده ابراهیمو قبرستانسنگهای حکاکی شده به وسعت 8 هزار متر مربع،درختان کهنسال چنار امامزاده حسین و درختان توت قبرستانبخشی از آثار باستانی و تاریخی اسلامی این روستای کهن در قلب زیباترین جاده ایران یعنی چالوس است.

مسجد 1000 ساله لات قاضی روستای ارنگه

از نوادر تاریخی این روستا و استان البرز که می‌تواند آثار تاریخی و گردشگری فوق‌العاده‌ای برای مسافران جاده چالوس باشد "منبر ارنگه" است. منبر تاریخی ارنگه که دارای شش پله است در مسجد آلقاضی روستای ارنگه که خود این مسجد نیز قدمت 1000 ساله دارد در محورکرج به چالوس واقع شده است.

از منظر کارشناسان فن و ترمیم‌کننده آن که به دست استاد طاهریان صورت گرفته است، این منبر از جنس درخت گردوو چنار است و تکنیکهای بکار رفته در این اثر تاریخی اسلامی ارزشمند شامل هنرهای چوبی از جملهدرودگری، گره‌چینی و قاب و تونیک است که بر اساس هندسه نقوش اسلامی طراحی شده و هنر منبت با شیوه بسیار منحصر به فرد در آن به کار رفته است.

تزئینات این منبر 750 ساله تاریخی شامل نقوش اسلیمی بسیار متنوع در قاب تونیکها و خط که از ساختار مشخصی برخوردار نیست و مشابه خطوط اولیه دوران اسلامی است. محتوای خطوط در این منبر 750 ساله به سوره‌های قدر و توحید، آیه‌الکرسی، عبارات دعایی مبنی بر حمد خداوند، نام سازنده و شمای اثر و یک بیت شعر با محتوای دعوت از زیستن با عدالت و در سمت راست منبر دو سوره قدر است.

همچنین خط به کار رفته در منبر 750 ساله برگرفته از خطوط دوران اسلامی است که گویا استادکار یا شخص دیگری که طراحی منبر را بر عهده داشته است از روی خطوط اسلامی نقش کرده و روی منبر کنده‌کاری شده است. تاریخ ساخت منبر سال 704 هجری قمری عنوان می‌شود که جمله به خط اسماعیل محمد بر منبر حکاکی شده است.

این منبر در نظر مردم باصفاو مهمان‌نواز ارنگه از اهمیت و قداست بسیار بالایی برخوردار است و حکایت‌ها از این منبر نقل می‌کنند. اما آنچه که در ظاهر وجود دارد و شواهد محلی نشان می‌دهد این است که ساخت منبر در این روستا نبوده و بعدها به این مسجد لاتقاضی یا خسرومحله که امروز به نام امام حسن مجتبی(ع) است منتقل شدهوآن هم به دلیل این است که ارتفاع منبر که 280 سانتی متر و طول 205 سانتی متر و عرض 75 سانتی متر است کمی با مسجد متفاوت است و تناسبی با ارتفاع مسجد ندارد. تزئینات این منبر شامل 16 مستطیل، 4 مربع، 10 لوزی و 5 مثلث استکه نشان دهنده 70 نوع طراحی بی‌نظیر اسلیمی منبر است که هر جای منبر را متفاوت ازقسمت دیگر می‌کند.

در همین رابطه عصمت زندی رئیس اداره حفاظت از اموال سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشکری با بیان اینکه یکی از بهترین متخصصین چوب در کشور مسئولیت ترمیم این منبررا برعهده گرفت، افزود: آقای طاهریان که تخصص مرمت چوب دارد، ترمیم منبر را برعهده گرفتو قطعه به قطعه این منبر تاریخی در زمان نوسازی از هم تفکیک شده است.

زندی با اشاره به اینکه هیچ قسمت این منبر از میخ آهنی استفاده نشده و تنها میخ چوبی مخصوص به خود منبر در آن بهره گرفته و اتصال انجام شد، ادامه داد: ویژگی بارز منبر 750 ساله روستای ارنگه در این است که اشعار فارسی و آیات قرآن همزمان در ساختار آن بکار رفته است.

وی اضافه کرد: روستای ارنگه در 800 سال قبل دارای موقعیت بسیار فاخر و با ارزشی بودهکه همچین منبری در این روستا بکار گرفته شده و نکته جالب این منبر در این است که هیچ قسمت آن با قسمت دیگرشبیه نیست و همین مورد کار نوسازی و ترمیم منبر را بسیار سخت می‌کند و استادکار ترمیم نیز هیچ هزینه‌ای برای بازسازی منبر دریافت نکرد.

ماجرای "پیر مسجدی" که مردم به آن اعتقاد دارند

از نکات جالب و عجیب‌تر این روستانحوه ارتباط مردم سنتی و با ایمان این روستا است که یکی از اهالی قدیمی این روستا که نزدیک به 60 سال است در روستای ارنگه زندگی می‌کند در گفت‌و‌گو با خبرنگار تسنیم و در پاسخ به صحبت‌ها و اعتقاد مردم به این مسجد و منبر، اظهار داشت: هر فردی در این روستا و اطراف آن هر حاجتو نذری دارد می‌گویدیا "پیر مسجد" و هیچکسی هم نمی‌داند این فرد مقدس کیست!

وی با بیان اینکه مردم این روستا بسیار به این منبر و مسجد اعتقاد دارند، افزود: هیچاثر و نشانیاز این پیر مسجد نیست و تنها گفته می‌شود که این فرد در زیر منبر به خاک سپرده شده است و این موضوع نسل به نسل به ما رسیده است.

ماجرای منبر و این مسجد زیبا و اهالی بسیار خونگرم و با صفای روستای ارنگه این نوید را می‌تواند به استان البرز و مسافران جاده زیبا چالوس بدهد تا با برنامه‌ریزی دقیق گردشگری و شناساندن میراث فرهنگی البرز، مردم با این دیار آشتی کنند و این استان از شکل گذرگاه خارج و به منطقه ویژه توریستی تبدیل شود.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری تسنیم ، تاریخ انتشار 7 خرداد 97، کدمطلب: 1736601 ، www.tasnimnews.com