جمعه ۳۱ فروردين ۱۴۰۳ - 2024 April 19 
شعار سال: شعر معروف مولانا را شنیده‌اید که می‌گوید «هر کسی کو دور ماند از اصل خویش/ بازجوید روزگار وصل خویش»؟ اصل ما هم طبیعت است! درمان تمام دردها، غصه‌ها و ناراحتی‌هایمان در دامان جایی قرار دارد که از آن آمده‌ایم! مهم نیست چقدر سرتان شلوغ است، چقدر کار دارید و چقدر خسته هستید؛ مهم این است که با وجود همه اینها باید به طبیعت سر بزنید و حداقل هرازگاهی اندکی از وقت‌تان را در دامان مهربانش بگذرانید. می‌پرسید چه فایده‌ای دارد؟ کافی‌است نگاهی به این مطلب بیندازید.''
داروی ضد‌استرس
تک‌تک صداهایی که درلحظه می‌شنویم، تک‌تک صحنه‌هایی که می‌بینیم و تمام بوهایی که به مشام ما می‌رسند روی بدن ما تأثیر می‌گذارند. کافی‌است یک بار که در جایی شلوغ مثل ترافیک حضور دارید، بعد از چند دقیقه به خودتان بیایید و وضعیت بدنتان را بررسی کنید. تعجب نکنید اگر متوجه شدید ضربان قلبتان تندتر شده، احساس گرما می‌کنید و حتی عصبانی هستید؛ همه اینها ناشی از وضعیت محیطی است که در آن قرار دارید.
تحقیقات زیادی نشان داده که حضورداشتن در دل طبیعت، می‌تواند آرامش زیادی به انسان هدیه کند؛ درست مثل اینکه به جایی برگردیم که از آن آمده‌ایم؛ جایی که طی قرن‌ها در آن تکامل پیدا کرده‌ایم و آن را به‌خوبی می‌شناسیم. این تحقیقات نشان داده که حضور در طبیعت می‌تواند میزان استرس انسان مدرن را به مقادیر قابل‌توجهی کاهش دهد و از طریق تأثیرگذاری روی میزان ترشح هورمون‌های غدد درون‌ریز، سیستم عصبی و سیستم ایمنی وضعیت جسمی ما را تغییر دهد و بهبود بخشد؛ درست برخلاف حضور در محیط‌های صنعتی و شهری که نه‌تنها می‌توانند آرامش ما را بگیرند که باعث می‌شوند گاهی احساس درماندگی، خستگی و حتی ناامیدی به ما دست بدهد! بدنی که استرس کمتری را تجربه کند دارای سیستم ایمنی قوی‌تری هم خواهد بود و از این طریق می‌تواند بهتر با عوامل خارجی و بیماری‌ها مبارزه کند. نتایج یک تحقیق که در کتابی به نام «باغ‌های شفا‌بخش» منتشر شده است نشان داده که بیش از دوسوم مردم در صورتی که نیاز به آرامش و خلاص‌شدن از شر استرس داشته باشند خودبه‌خود جذب محیط‌های طبیعی می‌شوند.
اگر به طبیعت دسترسی ندارید
همه ما می‌دانیم که زندگی مدرن شهری امکان گشت‌و‌گذار در دامان طبیعت را کم کرده است. با این حساب باید چه کار کنیم تا حداقل زمانی که استرس داریم بتوانیم آرامش از‌دست‌رفته‌مان را دوباره به‌دست بیاوریم؟ جالب است بدانید که در کنار حضور فیزیکی در طبیعت، تماشای تصاویر طبیعی نیز آرامش‌بخش است؛ یعنی حتی اگر نتوانید سری به پارک، جنگل یا یک شهر ساحلی بزنید کافی‌است که تصاویر زیبای این مناطق را دم دست‌تان داشته باشید و به آنها نگاه کنید. تماشای طبیعت به هر نحوی باعث می‌شود احساساتی نظیر خشم، عصبانیت و استرس کاهش پیدا کند. حضور در دامان طبیعت نه‌تنها وضعیت خلق‌وخوی ما را بهبود می‌بخشد و باعث می‌شود حال روحی‌مان بهتر شود که روی وضعیت سلامت جسمی ما هم مؤثر خواهد بود. وقتی محیط‌های طبیعی را تماشا کنیم ناخودآگاه قلبمان با آرامش بیشتری می‌زند، فشار خونمان پایین می‌آید و میزان ترشح هورمون‌هایی مثل کورتیزول که روی احساس اضطراب تأثیر دارند پایین خواهد آمد. حتی بعضی از محققان سلامت بالینی می‌گویند زندگی در طبیعت می‌تواند سطح مرگ‌ومیر را هم پایین بیاورد.
حتی یک گیاه ساده
اگر اهل بهانه‌گرفتن باشید احتمالا باز هم سعی می‌کنید هر طور شده تأثیرات مثبت طبیعت بر وضعیت جسمی و روحی را انکار کنید؛ اگر هم واقعا سرتان شلوغ باشد ممکن است بگویید من وقت رفتن به طبیعت را ندارم و از دیدن عکس‌هایش هم لذت نمی‌برم؛ در این صورت باز هم راه‌حلی وجود دارد که باعث بهبود خلق‌وخوی شما و کاهش میزان استرس‌تان خواهد شد؛ کافی‌است فقط یک گلدان حاوی گلی که دوست دارید در اتاق محل کارتان داشته باشید؛ فرقی نمی‌کند حُسن‌یوسف باشد یا کاکتوس! تحقیقاتی که در بیمارستان‌ها، مدارس و اداره‌ها انجام شده نشان داده که حتی حضور یک گیاه در اتاق می‌تواند میزان اضطراب و نگرانی افراد را به میزان قابل‌ملاحظه‌ای کاهش دهد.
قرص مسکنی به نام طبیعت
ما به‌صورت طبیعی و از بدو خلقت عادت کرده‌ایم که در دامان طبیعت باشیم و وقتی درد و رنجی احساس کردیم برای رفع آن درد سراغ درخت‌ها، گیاهان و حتی آب رودخانه‌ها و دریاچه‌ها برویم؛ اگر هم ریشه درد و ناراحتی‌مان فیزیکی نبوده باز هم با گشت‌و‌گذار بین درخت‌ها و گل‌ها حالمان بهتر شده و ناراحتی‌مان را فراموش کرده‌ایم.
جالب است بدانید که یکی از تحقیقات انجام‌شده درباره تأثیرات طبیعت بر انسان، نتایج جالبی به‌دست داده است. در این تحقیق، بیمارانی که قرار بود تحت عمل جراحی کیسه صفرا قرار گیرند به دو گروه تقسیم شدند. برای گروه اول تصویر دیوار نشان داده شد و برای گروه دوم، تصویرهایی از درختان، گیاهان و گل‌ها به نمایش درآمد. بیمارانی که تصاویری از طبیعت را دیده بودند، هم درد را خیلی بهتر از گروه اول تحمل کردند و هم زودتر، از بیمارستان مرخص شدند! نتایج مشابهی هم درباره وجود گیاهان در اتاق‌های بیمارستان‌ها به دست آمد.
زمان بیشتری در طبیعت بمانید
با اینکه تماشای عکس‌های طبیعت هم برای سلامتی ما خوب است اما حضور در آن بهتر است! تأثیر این حضور هم با زمان بیشتر مشخص می‌شود؛ یعنی هر قدر بیشتر در طبیعت بمانیم احساسات مثبت بیشتری خواهیم داشت. تحقیقات نشان داده افرادی که زمان زیادی را در طبیعت به سر می‌برند احساسات منفی‌شان به مثبت تغییر پیدا خواهد کرد و از افرادی عبوث، بد‌اخلاق و افسرده تبدیل به موجوداتی شاد، خندان و امیدوار می‌شوند. 95درصد افرادی که در این تحقیقات با آنها مصاحبه شد اعلام کردند که وقتی مدتی در طبیعت مانده‌اند حال روحی‌شان خیلی بهتر شده است.
بالا بردن قدرت تمرکز
حتما برای شما هم پیش آمده که آن‌قدر ذهنتان درگیر بوده و کارهای مختلف داشته‌اید که یکدفعه به خودتان آمده‌اید و دیده‌اید چندتایی را از قلم انداخته‌اید. فهرست بلندبالای کارهایی که باید در هر روز انجام شوند ذهن انسان را خسته می‌کند و قدرت تمرکز را از او می‌گیرد؛ حالا کافی‌است همین انسان را با همان ذهن شلوغ و خسته‌اش به طبیعت بفرستید و بگذارید برای خودش بگردد، قدم بزند، بدود و خلاصه انرژی‌اش را تخلیه کند. از آنجا که طبیعت همیشه برای او جالب بوده و همیشه نیاز به توجه‌کردن به محیط پیرامونش را برایش زنده کرده، همین آدم خسته به یک بمب انرژی تبدیل می‌شود! آدم‌هایی که ذهن‌های شلوغی دارند باید هرازگاهی به دامان پارک‌های جنگلی و مناظر طبیعی پناه ببرند تا بتوانند برای ادامه کارهای زیادشان انرژی دوباره‌ای به دست بیاورند. طبیعت ذهن شلوغ را خلوت می‌کند و به آن نظم می‌دهد. جالب است بدانید تحقیقاتی انجام شده که نشان می‌دهد حضور در طبیعت، روی تمرکز بچه‌های بیش‌فعال هم تأثیرات مثبتی می‌گذارد.
اجتماعی‌تر می‌شویم
یکی از جالب‌ترین تأثیراتی که طبیعت بر ما می‌گذارد گسترده‌تر‌کردن دامنه ارتباطات ماست! در مجموعه‌ای از تحقیقات انجام‌شده مشخص شده که طبیعت می‌تواند ما را به همدیگر و حتی به جهان اطرافمان وصل کند و تأثیرات مثبتی را به ما هدیه دهد؛ برای مثال تحقیقاتی که در دانشگاه ایلینویز انجام شده می‌گوید افرادی که در حیاط‌هایشان درخت و گل و گیاه نگهداری می‌کنند همسایه‌های بیشتری را می‌شناسند و بیشتر هم از حال یکدیگر خبر دارند. این افراد احساس یگانگی و وحدت بیشتری با هم‌محله‌ای‌هایشان می‌کنند، دغدغه کمک‌کردن به همدیگر و انواع حالت‌های حمایتی را نسبت به هم دارند و در نهایت نسبت به کسانی که در خانه‌هایشان هیچ گل و گیاهی پیدا نمی‌شود احساس تعلق‌خاطر بیشتری به همسایه‌هایشان دارند. جالب است بدانید که همین احساس تعلق‌خاطر می‌تواند مانع احساس افسردگی و ناراحتی افراد شود.
گل‌ها؛ فراری‌دهنده دزدها !
بعضی از محله‌ها ناامن هستند و ریسک انجام اعمال بزهکارانه در آن ها بالاست. ممکن است بگویید ناامن‌بودن محل زندگی چه ربطی به بحث طبیعت دارد!؟ باید بگوییم خوشبختانه ربط دارد! طبق تحقیق دانشگاه ایلینونر اگر در محله‌ای همسایه‌ها گل و گیاه بیشتری بکارند و بیشتر با هم در تماس باشند میزان وقوع جرائم خیابانی، درگیری همسایه‌ها با همدیگر و خشونت محلی نیز پایین می‌آید! افرادی که در محله‌های سرسبز زندگی می‌کنند، راحت‌تر با تغییرات کنار می‌آیند و با خونسردی بیشتری روی مواردی که باعث آزارشان می‌شود کار می‌کنند.
در طبیعت عاشق می‌شوید!
حضور در طبیعت علاوه بر تمام تأثیراتی که تا به اینجا گفتیم، تأثیرات عاشقانه‌ای هم دارد! دانشمندان گرامی عده‌ای از افراد را دور هم جمع کردند و شروع به نشان‌دادن 2دسته از تصاویر به آن ها کردند. تصاویر گروه اول، عکس‌هایی از طبیعت، پر از سبزی و رنگ و انرژی بود. تصاویر گروه دوم هم تصاویری از محله‌های شهرهای مختلف بود. بعد از نشان‌دادن هر دو دسته از تصاویر، از طریق دستگاه ام.آر.ای، مشخص می‌شد که کدام بخش از مغز، فعال شده است. جالب است بدانید که با دیدن تصاویر طبیعت، نقاطی از مغز شروع به فعالیت کردند که با عشق و احساساتی نظیر همدلی در ارتباط هستند اما با دیدن تصاویر زندگی شهری، مناطق مربوط به احساس ترس و استرس فعال شدند.
سایت شعار سال، با تلخیص و اضافات برگرفته از سایت روزنامه همشهری، تاریخ انتشار 21 خرداد 97، کد مطلب: 19300، www.newspaper.hamshahri.org
