شعارسال: سکوت مسئولان کرمان در مقابل آلودگی‌های زیست‌محیطی صنایع این نگرانی را ایجاد کرده است که پس از هدر رفت منابع آبی حالا نوبت منابع زیست‌محیطی است که در مقابل توسعه صنایع قربانی شوند‌. انتقادهای مسئولان و نمایندگان کرمان در قبال آلودگی‌های زیست‌محیطی شرکت مس پس از تغییرات مدیریتی در این شرکت در حالی فروکش کرده است که آلودگی همچنان ادامه دارد‌. سال ۷۴ بود که شرکت مس برای توسعه طرح‌های صنعتی و جلوگیری از خام‌فروشی اقدام به راه‌اندازی کارخانه‌ای در دشت خاتون‌آباد کرد تا بتواند مس استخراجی از معادن شهرستان شهربابک را فرآوری کند تا این‌جای کار همه‌چیز با توجه به انتظارهای مردم درباره جلوگیری از خام‌فروشی و ایجاد اشتغال در شهرستان کم‌برخوردار شهربابک مطلوب بود؛ اما متأسفانه در زمان احداث و راه‌اندازی این کارخانه از تکنولوژی روز استفاده نشد و تجهیزات و علم چینی‌ها پایه و اساس راه‌اندازی کارخانه‌ای شد که قرار بود زندگی اقتصادی مردم دشت خاتون‌آباد و شهرستان شهربابک را در جهت مثبت متحول کند‌. آلایندگی بیش از حد این کارخانه و نشست فلزات سنگین بر پهنه دشت خاتون‌آباد که پیش از این به‌عنوان یکی از مناطق بکر استان کرمان محسوب می‌شد حالا پس از ۲۳ سال این منطقه بی‌نظیر و زیبای طبیعی را به یکی از آلوده‌ترین دشت‌های ایران تبدیل کرده است. طی سال‌های گذشته با انتشار گزارش‌های متعدد سعی شده است با انعکاس مشکلات زیست‌محیطی این مجموعه راهی برای رهایی مردم منطقه از آلودگی‌های این کارخانه پیدا شود و پس از انتشار هر گزارش وعده‌های گوناگون در راستای راه‌اندازی کارخانه اسید برای جلوگیری از آلودگی و ورود فلزات سنگین داده شده است‌. تقریباً هر سال طی این ۲۳ سال وعده‌ها ادامه داشته است؛ اما هیچ‌گاه مدیران این مجموعه وعده‌های خود را عملی نکرده‌اند‌.

امیدی که به جایی نرسید

دو ماه قبل از آغاز سال ۹۷ بود که برخی از مدیران استان کرمان بحث آلودگی‌های شرکت مس را به‌ویژه در پهنه شهرستان رفسنجان به‌صورت پیگیرانه مطرح کردند و این امید در دل مردم زنده شد که شاید این آغازی بر پایان آلودگی‌هایی باشد که سال‌هاست موجب خسارت به دام‌ها و کشاورزی مردم شده است؛ اما این امیدها نیز به جایی نرسید‌. چند روز بعد از شدت گرفتن اعتراضات مسئولان برای رفع آلودگی‌های زیست‌محیطی برخی از مدیران مجموعه تغییر کردند و بعد از این تغییرات بود که مسئولان محلی استان کرمان دیگر تمایلی حتی برای مطرح کردن دغدغه‌های قبلی خود نشان نمی‌دهند‌. به همین دلیل گمان می‌رود تمام این انتقادها برای تغییر مدیران سابق بوده است‌. اکنون خاتون‌آباد مانده است و مردمی که باید با مشکلات زیست‌محیطی همچنان دست و پنجه نرم کنند تا شاید زمانی برسد که کارخانه اسید مجموعه خاتون‌آباد فعال شود و از ورود آلودگی‌های به دشت جلوگیری شود‌. شهربابک از گذشته تاکنون مرکز تولید فرآورده‌های دامی و تولید دام در استان کرمان بوده است و دشت خاتون‌آباد و روستاهایی که در این دشت وجود دارند نیز طی سال‌ها به یکی از مهم‌ترین مراکز تولید دام تبدیل شده بودند؛ اما طی این ۲۳ سال خسارت‌های زیادی به مردم وارد شده است که شرکت مس برای جبران این خسارت‌ها اقدام به پرداخت خسارت پس از مرگ دام‌ها به دامداران کرده است، این راهکار کوتاه‌مدت هرچند از میزان خسارت‌ها به مردم کاسته است؛ اما عملاً زندگی ساکنان منطقه را تحت تأثیر خود قرار داده است و هنوز هم سازمان دامپزشکی اظهارنظری درباره سلامت محصولات دامی و همچنین فرآورده‌های دامی نکرده است‌. از طرفی گفته می‌شود این دشت به‌دلیل شدت آلودگی‌ها تا سال‌های متوالی امکان کشت و زرع نخواهد داشت‌. در مقابل تمام این مخاطرات پیش‌رو مسئولان شرکت مس یا سکوت کرده‌اند یا وعده می‌دهند و آخرین وعده آن‌ها نیز راه‌اندازی کارخانه اسید تا پایان سال جاری است‌. نکته تعجب‌آور این است که مسئولان محلی نیز دغدغه‌ای درباره جلوگیری از این آلودگی‌های روزافزون ندارند و به این راضی هستند که این شرکت خسارت دامداران و مردم محلی را پرداخت کند‌.

پرداخت ۹ میلیارد تومان به دامداران خسارت‌دیده خاتون‌آباد شهربابک

طبق اعلام منابع محلی، گفته می‌شود؛ آلایندگی کارخانه ذوب مس خاتون‌آباد شهربابک که منجر به نابودی مرتع و وتلف شدن دام‌های زیادی شده بود با تلاش و پیگیری نماینده مردم شهر بابک در مجلس شورای اسلامی و فرماندار این شهرستان تاپایان سال جاری به پایان می‌رسد‌. فرماندار شهربابک درباره آلایندگی کارخانه ذوب خاتون‌آباد بیان کرد: آلایندگی کارخانه ذوب خاتون‌آباد هم‌اکنون ۹۰ درصد کاهش داشته است که با راه‌اندازی کارخانه ذوب و راه‌اندازی واحد اسید این آلایندگی تا پایان سال ۹۷ به‌طور کامل به پایان می‌رسد‌. علیرضا اسدی با اشاره به وجود بیش از ۷۵ هزار دام در مرتع آلوده خاتون‌آباد و تلف شدن ۴۵ هزار رأس دام طی پنج سال اخیر در خاتون‌آباد بر لزوم صنعتی شدن دامداری در این منطقه با همکاری مردم و دامداران تأکید کرد‌. اسدی از پرداخت ۹ میلیاردتومان در ۱۱ مرحله به دامداران خسارت‌دیده خاتون‌آباد خبر داد و افزود: پرونده تلفات دامداران معترض خاتون‌آباد در دادگاه قضایی در حال پیگیری است‌. اسدی وضعیت مرتع خاتون‌آباد را آلوده و در حال نابودی توصیف و تصریح کرد: طی آخرین جلسه با حضور استاندار کرمان و معاونان وی درباره حفاظت و پاک‌سازی مرتع منطقه خاتون‌آباد تصمیم به خارج کردن دام‌های از مرتع و انتقال دام‌ها به سوله‌های محصور شده نیمه‌صنعتی گرفته شد‌. فرماندار شهربابک احداث سوله‌های یک‌هزار متری در کنار هر آغل دام، تأمین علوفه دام‌ها و پرداخت خسارت دامداران را از اقدامات دولت در این خصوص اعلام کرد‌.

علیرضا اسدی، اصلاح نژاد دام‌های این منطقه و کاهش مازاد دام‌های دامدارن را در دستورکار فوری مسئولان قرارداد و گفت: با مشارکت دولت و شرکت ملی مس، خسارات دامی سال ۹۶ و تأمین علوفه رایگان به‌مدت یک‌سال به دامداران انجام خواهدشد‌. فرماندار شهربابک اعلام کرد: بعد از پاک‌سازی مرتع و رشد مجدد پوشش گیاهی، رفع کامل آلایندگی و تأیید محیط‌زیست می‌توان مجدداً مرتع را دراختیار دامداران قرارداد‌.

علیرضا اسدی اظهار کرد: نماینده مردم شهر بابک در مجلس شورای اسلامی، مدیرکل دستگاه اجرایی استان، شرکت ملی مس و تمامی مسئولان شهرستان عزم جدی دارند که پرونده دام‌های این منطقه را در اسرع وقت به نتیجه و پایان رسانند‌. وی همچنین از همکاری و همراهی دامداران منطقه خاتون‌آباد تشکر کرد‌.

میزان گازهای آلوده هنوز تغییری نکرده است

کاهش آلایندگی گازهای کارخانه خاتون‌آباد منوط به راه‌اندازی کارخانه اسید و اکسیژن است‌. رئیس محیط‌زیست شهر بابک آخرین وضعیت آلایندگی خاتون‌آباد را با توجه به بالا بودن میزان گازها و عدم تغییرآلایندگی، ثابت اعلام کرد و افزود: فقط میزان ذرات آلوده تا حدود زیادی به استاندارد‌ها نزدیک شده است؛ اما میزان گازهای آلوده هنوز تغییری نکرده است‌. محمدحسین شمس‌الدینی کاهش گازهای آلوده را منوط به راه‌اندازی کارخانه اکسیژن و اسید دانست و گفت: پایش مستمر از کارخانه و بررسی میزان پیشرفت پروژه‌های زیست‌محیطی کارخانه مانند اسید، اکسیژن، اندازه‌گیری توسط آزمایشگاه معتمد سازمان محیط زیست و راستی‌آزمایی از اقدامات کنترلی محیط زیست است‌. طبق تعهد کارخانه و در راستای مصوبه هیئت محترم وزیران باید تا پایان سال جاری میزان انتشار گازهای آلوده به حد استاندارد برسد‌. وی طرح مطالعاتی پاک‌سازی کامل مراتع آلوده اطراف کارخانه را در دست بررسی اعلام کرد و گفت: این طرح پس از تکمیل شدن به اجرا در می‌آید‌. گسترش فعالیت‌های معدنی به‌ویژه در زمینه صنایع مس در شهرستان‌های مختلف استان کرمان و همچنین توسعه زیرساخت‌های صنعتی وابسته به این معادن این نگرانی را در بین مردم ایجاد کرده است که پس از این‌که سال‌ها منابع آبی کرمان برای تولید محصولاتی مانند پسته هدر رفته است و در مقابل چیزی عاید مردم عادی استان نشده و سود کشت پسته از استان خارج شده است، حالا نوبت منابع طبیعی استان شده است‌. باید دید منافع معادن و صنایعی از این دست طی سال‌های اخیر برای مردم کرمان چه بوده است‌. ادامه سرمایه‌گذاری چینی‌ها در صنایع فولاد و مس کرمان آنچه طی سال‌های گذشته در خاتون‌آباد گذشته مقابل چشم مردم استان قرار داده است‌.

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار:28خرداد1397، کدخبر: 46117: www.sabzineh.org