شعار سال: رقابت برای سازمان ها و افراد تا حدی ضروری و اجتناب ناپذیر است. اما چنانچه اگر این رقابت از حد مطلوب بگذرد موجب تنزل بهره وری خواهد شد. باید این نقطه مطلوب را به دست آورد که برای سازمان های مختلف فرق کند. لذا می گویند اگر سازمانی بی رقیب شد برای خود باید رقیب بتراشد. معمولاً رقابت تا جایی ادامه پیدا می کند که یا به حذف یکی می انجامد یا طرفین به عقلانیت رسیده وتوافق کنندکه به دوصورت است:

توافق ساده: در توافق های ساده احتمال نقض هست مانند آتش بس موقت است و اکثراً توسط ضعیفترها شکسته می شود.

توافق سازمان یافته: توافق سازمان یافته به اشکال مختلف پدیدارمی شود:

کارتل . تراست . هلدینگ . کنسرسیوم

این توافق ها دارای یک هسته مرکزی است که کمتر قابل شکستن است.

1- کارتل: عبارت است از توافق چند سازمان که فعالیت مشترکی را انجام می دهند و دربرخی از زمینه ها با یکدیگربه توافق می رسند، ولی دربقیه زمینه ها آزادی کامل دارند.

(میزان تولید، قیمت عرضه، قیمت خرید، میزان خرید و... از زمینه های توافقی بین آنهاست. مثال کارتل اُپک -کشور های تولیدکننده نفت- است. در رسانه ها هم ممکن است این اتفاق بیفتدکه چندشرکت رسانه ای یاکمپانی تولید فیلم باتشکیل کارتل به فعالیت بپردازند.

2- تراست: Trust به نوعی از توافق اطلاق می شود که اعضا شخصیت حقوقی خود را از دست داده و کاملا تابع هسته مرکزی خود می شوند، بنابراین در تراست اعضا جای هیچ مانوری نداشته و "تصمیم گیرنده" شرکت مادر خواهد بود.

تراست یعنی قیم، یعنی شرکت های کوچک سرپرستی خود را به شرکت بزرگی واگذار می کنند و آن شرکت بزرگ قیم این شرکت های کوچک است. درتراست ها ممکن است زمینه فعالیت مشترک یا مکمل یکدیگر باشند، بر خلاف کارتل که نوعاً زمینه فعالیت مشترک است واشتراک افقی است، مانند بنیاد مستضعفان.

تفاوت میان کارتل و تراست:

- کارتل بیشتر به منفعت های اقتصادی می اندیشد، اما تراست به منافع سیاسی نیز نظردارد.

- حیطه فعالیت کارتل بین المللی است، اما فعالیت تراست ها دربازارهای محدود معنا دارد.

- در کارتل زمینه فعالیت مشترک است؛ یعنی همه در یک زمینه فعالیت می کنند، اما درتراست زمینه فعالیت ممکن است مشترک یا مکمل باشد.

اگرهدف کارتل یا تراست ها هدایت تولید و پایین آوردن هزینه ها باشد، مفید است چرا که موجب عمومی شدن استفاده از تولیدات می شود. اما انحصار و محدود شدن ثروت در دست عده ای اندک از معایب آن است که اگر این عده قصد سوء استفاده داشته باشند به راحتی ممکن خواهدبود که نوعاً به این سمت گرایش داشته اند.

3. هلدینگ، شرکت مادری است که بقیه شرکت ها را زیر پوشش خودش قرار می دهد. سازمان های بزرگ مالی هستند که با قبضه کردن سهام شرکت ها و سازمان های دیگر به صورت مرضی الطرفین یا به جبر تشکیل می شوند و از نظر حقوقی تمامی اختیارات شرکت های عضو را به عهده می گیرند، مانند بنیاد راکفلر.

تفاوت میان هلدینگ و تراست:

درتراست همه سهام شرکت ها به شرکت مادر واگذار می شود، اما در هلدینگ بخشی از سهام شرکت ها به تملیک شرکت یا سازمان بزرگ درمی آید.

4 .کنسرسیوم: نوعی از توافق سازمان یافته است که اعضا در یک بازار یا منطقه خاص به توافق می رسند و یک شرکت ثالثی را تشکیل می دهند، اما در بقیه مناطق با یکدیگر رقابت می کنند. امروزه در موضوعات ارتباطی و رسانه های مانند کتاب، تلویزیون و روزنامه ها نیز به این مشارکت ها توجه نشان داده اند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از وبلاگ مرد بهاری، تاریخ 29 شهریور 91، کد مطلب: -: www.mardebahari.parsiblog.com