شعار سال: خروجی مذاکره سه‌ساعته مقتدی صدر، روحانی پر‌نفوذ شیعه و حیدر العبادی، نخست‌وزیر فعلی عراق در نجف، اعلام تشکیل یک ائتلاف دیگر میان دو حزب شیعه عراقی بود. مقتدی صدر و حیدر العبادی پس از نشست طولانی خود در حالی از توافق برای تشکیل ائتلافی در پارلمان عراق خبر دادند که پیش از این نیز صدر با هادی عامری، فرمانده سپاه بدر عراق، به توافقی مشابه دست یافته بود. رهبر جریان صدر در انتخابات پارلمانی عراق هدایت فهرست «سائرون» را بر عهده داشت که متشکل از هواداران صدر، کمونیست‌های عراق و سکولارها بود. ائتلاف «الوطنیه» به ریاست ایاد علاوی و فهرست «الحکمه» به ریاست عمار حکیم از‌جمله جریان‌ها و احزابی بودند که در جریان انتخابات پارلمانی عراق با جریان صدر ائتلاف «سائرون» را تشکیل دادند. این فهرست توانست 54 کرسی از 329 کرسی پارلمان عراق را به خود اختصاص دهد. 

جریان النصر هم به رهبری حیدر العبادی که تا چند روز آينده دوره قانونی نخست‌وزیری او پایان می‌یابد، با کسب 42 کرسی، رتبه سوم انتخابات پارلمانی ماه می‌ را به دست آورد. جریان هوادار هادی عامری هم با کسب 47 کرسی پس از فهرست سائرون در جایگاه دوم انتخابات پرحاشیه و جنجالی عراق قرار گرفت. حیدر العبادی و مقتدی صدر پس از پایان مذاکرات خود در نجف در کنفرانسی خبری اعلام کردند ائتلاف آنها فراتر از اقوام و نژادها خواهد بود. مقتدی صدر در این کنفرانس تشکیل ائتلاف با العبادی را در راستای «شکل‌گیری دولت مقتدر در عراق و در جهت خدمت به خواسته‌های مردم این کشور» دانست و از تمام فراکسیون‌های پارلمانی خواست به سود مردم عراق از این ائتلاف حمایت کنند. نخست‌وزیر عراق هم در واکنش به توافقی که به‌تازگی مقتدی صدر با هادی العامری تشکیل داده اعلام کرد ائتلاف جدید هیچ‌گونه مغایرتی با ائتلاف‌های شکل‌گرفته پیشین ندارد و علیه آن ائتلاف‌ها هم عمل نخواهد کرد.

ائتلاف سه‌گانه

ائتلاف شکل‌گرفته میان صدر و العبادی از برخی جهات جالب است. مقتدی صدر در سال‌های ابتدایی حمله ایالات ‌متحده به عراق از هواداران خود می‌خواست نظامیان آمریکایی را به قتل برسانند و در سال‌های اخیر نیز با وجود تعدیل برخی مواضع خود همچنان دیدگاهی انتقادی نسبت به آمریکا دارد و مخالف هرگونه مداخله قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در عراق است، اما در آن سو حیدر عبادی در جایگاه نخست‌وزیر عراق رابطه خوبی با واشنگتن و تهران دارد. در‌عین‌حال به نظر می‌رسد مقتدی صدر برای شکل‌گیری ائتلاف با عبادی از برخی شروط خود کوتاه آمده باشد. پیش از این رهبر جریان صدر به‌عنوان پیروز انتخابات عراق از عبادی خواسته بود برای تشکیل ائتلاف و دوره دوم نخست‌وزیری خود از حزب الدعوه خارج شود که عبادی با آن مخالفت کرده بود.

یکی از دلایل تمایل دو طرف برای ائتلاف با هم جنجال‌هایی است که بر سر انتخابات اخیر عراق ایجاد شده و گمانه‌زنی‌ها درباره بروز تخلف و تقلب در رأی‌گیری افزایش یافته است. برهمین‌اساس عبادی تلاش کرد به توافقی با مقتدی صدر دست یابد تا به این ترتیب از تبعات صدور دستور دادگاه فدرال عراق برای بازشماری آرا جلوگیری کند. صدر در هفته‌های گذشته نیز ائتلاف خود را با عامری، رهبر فهرست «الفتح» که جریان‌های سیاسی حشدالشعبی را شامل می‌شود، اعلام کرده بود تا به این ترتیب سه جریان مهم شیعه در غیاب نوری المالکی، نخست‌وزیر پیشین عراق، ائتلافی سه‌گانه در این کشور شکل دهند.

با وجود ائتلاف این سه جریان شیعه که 140 کرسی را در پارلمان عراق در بر می‌گیرد، هنوز هم 25 کرسی برای تشکیل دولت جدید نیاز است. با وجود اختلاف‌های انکارناپذیری که عبادی و هادی عامری با مقتدی صدر دارند، همکاری این دو می‌تواند قدرت دولت آینده عراق را برای مقابله با فساد و ایجاد دولتی کارآمد افزایش دهد. عبادی و عامری در این ائتلاف سه‌گانه نقشی کلیدی ایفا می‌کنند و با اینکه عامری هنوز به ائتلاف صدر و عبادی واکنش رسمی نشان نداده، اما انتظار می‌رود با توجه به همکاری‌های پیشین رهبر فهرست فتح و نخست‌وزیر فعلی عراق، دولتی نسبتا باثبات در بغداد شکل گیرد.

عامری در دوران حکومت صدام حسین دو سال از دوره تبعید خود را در ایران گذراند و گفته می‌شود تابعیتی ایرانی دارد. او که مدتی نماینده پارلمان عراق و وزیر حمل‌و‌نقل در دولت مالکی بود، در جریان جنگ عراق با داعش که از سال 2014 آغاز شد، به حشدالشعبی پیوست که از شبه‌نظامیان شیعه عراقی تشکیل شده بود. عملکرد مثبت عامری باعث شد حیدر العبادی او را به‌عنوان گزینه وزارت دفاع در ائتلاف دولت قانون در نظر بگیرد، اما مخالفت‌هایی از سوی واشنگتن و ریاض باعث عقب‌نشینی عبادی شد. حال با احتمال تداوم نخست‌وزیر عبادی، انتظار می‌رود مخالفت‌ها و فشارهای ایالات ‌متحده و عربستان علیه دولت آینده عراق و در مخالفت با افزایش نفوذ هادی عامری شدت یابد. از سوی دیگر با حضور صدر و عامری در ائتلاف بزرگ دولت آینده عراق چالش‌های نظامیان آمریکایی در این کشور افزایش خواهد یافت. ایالات‌ متحده برای مقابله با داعش و آموزش و مشاوره نظامیان عراقی حدود 45 هزار نظامی در عراق و سوریه مستقر کرده و تعیین رویکرد واشنگتن در قبال دولت آینده عراق که چهره‌هاي ضد آمریکایی در آن ایفای نقش می‌کنند، چالشی جدید برای دولت دونالد ترامپ، رئيس‌جمهوري آمريكا خواهد بود.

سایت شعار سال، با تلخیص و اضافات برگرفته از سایت روزنامه شرق، تاریخ انتشار 4 تیر 97، کد مطلب: 190014، www.sharghdaily.ir