شعار سال: اگرچه موادمخدر اعم از سنتی و صنعتی همه کشورها را تهدید میکند، اما کشور ما بهدلیل شرایط خاص جغرافیایی و هممرزی با بزرگترین تولیدکننده مواد مخدر جهان (افغانستان) و داشتن تعداد زیادی نیروی جوان و نوجوان که ناشی از جمعیت جوان ماست، با مشکلات بیشتری مواجه است. آنچه مسلم است این است که جامعه ایران، جامعه جوانی است و جوانان با همه شور و نشاط و تواناییها و خلاقیتهایی که دارند، همیشه به دنبال تجربههای نو هستند که گاهی اوقات این تجربهها از جمله رویآوردن به مواد اعتیادآور خطرناک خواهد بود. بنابراین برای مواجهه با این پدیده چندبعدی، پیچیده و مزمن و گسترده، شناخت جنبههای مختلف آن ضرورتی اجتنابناپذیر است.
متغیرهای اجتماعی- فرهنگی
1- در دسترس بودن مواد مخدر
یکی از دلایل رویآوردن افراد، بهویژه نوجوانان، به موادمخدر صرفا این است که موادمخدر در دسترس آنهاست، هر اندازه امکان دستیابی به موادمخدر آسان باشد و شخص بتواند با هزینه و خطر کمتری آن را تهیه کند، میزان مصرف آن نیز بیشتر خواهد شد.
2- دوستان و همسالان
در جمعی که اکثر افراد موادمخدر مصرف میکنند، فشار زیادی روی افرادی که مصرف نمیکنند، وارد میآید. در واقع افراد برای اولینبار از طریق اینگونه گروهها با موادمخدر آشنا شده و اقدام به استعمال آن میکنند. بنابراین میتوان پیشبینی کرد درصورتیکه دوستان و بهویژه نزدیکترین دوستان، موادمخدر مصرف کنند خود آن فرد نیز به مصرف مواد روی خواهد آورد.
3- شایعات پزشکی و فقر آگاهی
یکی از مهمترین عوامل درباره گرایش به موادمخدر در ایران وجود برخی باورها و ارزشهاست که باعث میشود افراد نگرش مثبتی به موادمخدر بیابند. ناآگاهی و دسترسی افراد به اطلاعات مربوط به موادمخدر و آثار زیانبار آن نیز یکی از عوامل استفاده و تجربه موادمخدر به شمار میآید. بسیاری از افراد از عواقب استعمال مواد مخدر آگاهی نداشته و معتقدند که بعد از چندبار مصرف، درصورتیکه اراده کنند میتوانند از مصرف مواد دوری کنند.
4- وجود یک فرد معتاد در خانواده
متأسفانه افراد متولد و پرورشیافته در خانوادههایی که فرد یا افرادی معتاد دارند، تکرار مصرف آن مواد ازسوی اعضای خانواده برایشان عادی است و حتی ترسی از تجربه مصرف آن ندارند. بین اعتیاد پدر و فرزند از لحاظ ژنتیک رابطهای مستقیم وجود ندارد، بلکه اعتیاد پدر سبب ازبینرفتن قبح موضوع برای فرزندان میشود. اما اگر مادری در دوران بارداری معتاد باشد، فرزندش معتاد متولد میشود.
چالشهاي فرهنگی و اجتماعی
* افزایش اختلافات خانوادگی
* افزایش خانوادههای تکوالدی
* فرار کودکان از خانه
*شیوع بیماریهای خطرناکی چون ایدز و هپاتیت
*افزایش میزان جرم و انحرافات در جامعه
* مختلکردن امنیت عمومی و گسترش هراس عمومی
* کاهش مشارکت اجتماعی افراد
* خسارت مالی و هزینههای تحمیلشده بر جامعه
* همچنین از عمدهترین نتایج و پیامدهای اجتماعی اعتیاد میتوان اعمال کجروی و بزهکاریهایی چون دزدی، ضرب و جرح، فساد اخلاقی، خودکشی، فحشا، حوادث در محیط کار و هنگام رانندگی و... را نام برد.
توصیههای پلیسی
1- به عنوان پدر و مادر انواع موادمخدر و اعتیادآور، نحوه مصرف و عوارض آن را بشناسید. قبل از اینکه فرزند شما اطلاعات مرتبط با مواد اعتیادآور را به غلط از اطرافیان خود کسب کند، خود این نکات را به او بیاموزید. به او بگویید مواد چه آثاری دارد و عواقب آن چیست. توجه داشته باشید این کار را قبل از رسیدن آنان به سن بحرانی انجام دهید.
2- نظر خود را درباره مواد بیان کنید؛ والدینی که نظرات خود را بهطور صریح درباره مواد بیان و حد و مرزها را مشخص میکنند، کمتر از فرزندانشان به مواد مخدر گرایش پیدا میکنند.
3- به فرزندانتان نزدیک شوید؛ زمان مشخصی را در روز یا هفته به طور منظم به فرزند خود اختصاص دهید. در ساعات غذاخوردن حتما خانواده را در کنار هم جمع کنید و روابط خود را تقویت کنید.
4- ایجاد برنامهریزی صحیح برای پرکردن اوقات فراغت كودكان و نوجوانان، این یک واقعیت است که كودك يا نوجوان امروز داشتن روحیه شاد و اجرای برنامههای مناسب در اوقات فراغت را به هر چیز دیگری ترجیح میدهد و اگر این نیاز طبیعی او، از راهها و با روشهای درست تأمین نشود، برای ایجاد روحیه شاد به راههای نادرست متوسل خواهد شد که مواد مخدر صنعتی و داروهای روانگردان، یکی از همین روشهاي غلط برای ایجاد شادی کاذب در آنان است.
5- مدرسه بهعنوان یک عامل تعلیم و تربیت باید به انحرافات دانشآموزان در مدرسه بیتوجه نباشد و سریعاً وجود انحرافات در دانشآموز را به والدین او اطلاع دهد.
6- جوانان و خانوادهها بدانند که اگر در اولین پیشنهاد مصرف مواد مخدر نتوانند «نه» بگویند، در نوبتهای بعدی هرگز نمیتوانند مقاومت کنند و نباید فریب پیشنهادهای جذاب افراد ناشناس و مجهولالهویه را بخورند.
سایت شعار سال، با تلخیص و اضافات برگرفته از سایت روزنامه شرق، تاریخ انتشار 5 تیر 97، کد مطلب: 190116، www.sharghdaily.ir