شعار سال: «سید دانیال محبی»، استاندار سیستان و بلوچستان فروردین ماه امسال طی جلسه‌ای در کارگروه تخصصی امور اقتصادی استان که با هدف بررسی آخرین وضعیت بازارچه‌های مصوب جدید در استانداری برگزار شد، با اشاره به خشکسالی‌های مستمر دو دهه اخیر در استان، کاهش نزولات جوی و تغییر اقلیم را دلیل از بین رفتن زمینه اشتغال در حوزه کشاورزی و دامداری و مهاجرت روستاییان و عشایر به شهرها دانست و این موضوع را عنوان کرد که با راه‌اندازی بازارچه‌های مرزی و بهره‌برداری حداکثری از مرز باید شرایط استفاده مرزنشینان فراهم شود.

براساس تصویب‌نامه‌های هیأت دولت در سال 96، سیستان و بلوچستان دارای 13 بازارچه مصوب است که به گفته استاندار سیستان و بلوچستان در حال حاضر از این تعداد بازارچه هفت بازارچه در امر صادرات و واردات کالا فعال است و شش بازارچه جدید تاکنون فعال نشده‌ که این مهم باید هرچه سریعتر تحقق یابد.

این درحالی است که حجت‌الاسلام «علی اکبر کیخا»، امام جمعه زابل معتقد است، وضعیت بازارچه‌های مرزی استان در مجموع خوب نیست و دردی از مردم محروم سیستان و بلوچستان از قبل این بازارچه‌ها دوا نمی‌شود. در واقع آنچه که در اداره این بازارچه‌ها به چشم می‌خورد، هماهنگ نبودن دستگاه‌های مرتبط با یکدیگر برای فعالیت مردم است.

تنها ویژه خواران در مرزهای استان تجارت می‌کنند

به گفته امام جمعه زابل در بازارچه‌های مرزی استان، تنها ویژه‌خواران هستند که با هماهنگی برخی از مسئولان براحتی در این مرزها به داد و ستد و تجارت می‌پردازند. بازارچه‌های مرزی استان باید به لحاظ کمی وکیفی رسیدگی شوند. متأسفانه از ظرفیت‌های مرز ایران و افغانستان استفاده نمی‌شود این درحالی است که بیشتر مردم سیستان و بلوچستان در فقر و محرومیت به سر می‌برند و در حقیقت اثرات این مرزها سر سفره مردم استان دیده نمی‌شود.

بازارچه‌های مرزی استان به ظاهر فعالند

حجت‌الاسلام کیخا با اشاره به فعالیت بازارچه‌های مرزی در شمال و جنوب استان اظهار داشت: بازارچه‌های مرزی جنوب استان که شامل میرجاوه و سراوان است در حال حاضر فعال هستند اما بازارچه‌های مرزی شمال استان مانند «میلک»، «گمشاد»، «شاه گل» و «تخت عدالت» که معبرهای مرزی استان هستند به ظاهر فعالند اما درکل درهیچ یک از این بازارچه‌ها فعالیتی صورت نمی‌گیرد.

فعالیت نمایشی کارگروه اقتصادی استان

وی به فعالیت کارگروه اقتصادی استان در زمینه بازارچه‌های مرزی استان اشاره کرد و گفت: این کارگروه هم تاکنون هیچ کاری برای بازارچه‌های مرزی نکرده و به طور نمایشی فعالیت می‌کند.

استاندار، تنها نقطه امید برای رفع مشکلات بازارچه‌های مرزی

امام جمعه زابل خطاب به استاندار تصریح کرد: امیدواریم استاندار جدید بتواند برای رفع مشکلات بازارچه‌های مرزی استان کاری انجام دهد. البته شخص استاندار بازدید میدانی ازمرزهای استان داشته و وعده‌هایی هم برای بازگشایی برخی از معبرها داده اما هنوز چیزی مشاهده نشده است. از طرفی تا وقتی که مدیریت درست و واحدی در استان حاکم نباشد شاهد سوء مدیریت‌ها و همچنین مدیریت‌های مثبت اما ناپایدار هستیم، در حقیقت این گونه مدیریت‌ها موجب شده وضعیت مردم استان به این شکل درآید.

افغانستان نیازمند کالاهای کشورماست

وی با بیان اینکه افغانستان بسیار نیازمند کالاهای کشور ماست، یادآور شد: ما تنها به آب رود هیرمند در افغانستان برای تالاب هامون نیاز داریم، اگر مسئولان ما بتوانند با همتایان خود در افغانستان برای حقابه این تالاب چانه زنی کنند ما نیز نیازهای آن ها را برطرف خواهیم کرد، اما هنوز نتوانسته‌ایم حقابه تالاب هامون را هم بگیریم. از سوی دیگر آب شرب مردم افغانستان از طریق مرزهای سیستان و بلوچستان به فروش می‌رسد و ما به این بهانه براحتی می‌توانیم در قالب یک تفاهمنامه در بخش‌های مختلف با کشور افغانستان مراوده داشته باشیم.

قاچاق سوخت و دام در گذرهای مرزی

امام جمعه زابل با اشاره به قاچاق سوخت و دام در گذرهای مرزی سیستان و بلوچستان، افزود: متأسفانه قاچاق سوخت و دام از مواردی است که براحتی از سوی یک سری ویژه خوار درمرزهای استان درحال انجام است. گروه مافیایی در این زمینه شکل گرفته و براحتی فعالیت می‌کند و از مسئولان امنیتی و قضایی استان درخواست رسیدگی به این مسأله را داریم.

وی یادآور شد: سال قبل در یک برهه زمانی، شخصی با هماهنگی مسئولان، از کشور افغانستان از طریق مرزهای این استان گردو با قیمت نازل وارد بازارچه‌های مرزی استان می‌کرد، اگر قرار بر بسته بودن بازارچه‌هاست باید برای همه بسته باشد نه اینکه برای تجارت مردم عادی استان قابل استفاده نباشد.

نقش کم رنگ افراد بومی در بازارچه‌های مرزی

«احمد قنبری»، کارشناس، فعال اجتماعی و استاد دانشگاه زابل هم درخصوص نقش و تأثیر بازارچه‌های مرزی سیستان و بلوچستان در سفره مردم محلی و بومی، گفت: آنچه که هم‌اکنون به وضوح دیده می‌شود این است که بازارچه‌های مرزی درحال حاضر دردست عده‌ای خاص است که سود کلانی هم به‌دست می‌آورند و در واقع نفعی عاید مردم این استان نمی‌شود.

وی به افزایش تردد تانکرهای سوخت در جاده‌های سیستان و بلوچستان اشاره کرد و افزود: سود فروش این سوخت که اکنون در جاده‌های مرزی استان با تانکر حمل می‌شود به‌طور حتم به جیب مردم محروم نخواهد رفت، زیرا مشخص است که افراد خاصی در این زمینه فعالیت می‌کنند. این در حالی است که در گذشته مردم استان هم می‌توانستند به فروش سوخت در این بازارچه‌های مرزی بپردازند و از این طریق امرار معاش کنند، اما از زمانی که این کار ممنوع شده، فعالیت در این بخش تنها از سوی افراد خاص انجام می‌شود.

قنبری وضعیت بازارچه زهک را مثال زد و گفت: فعالیت در این بازارچه بسیار جزئی است و آن هم از سوی افرادی خاص صورت می‌گیرد، مردم محلی یا بومی در این بازارچه نقش و فعالیت چشمگیری ندارند.

دیوار مرزی مانعی برای کسب درآمد مردم استان

«حبیب‌الله دهمرده»، نماینده مردم زابل و زهک در مجلس شورای اسلامی هم یکی از ظرفیت‌های این استان را مرزی بودن آن دانست و خاطرنشان کرد: مرز، فرصتی است که نباید به تهدید تبدیل شود و از این فرصت باید به‌عنوان یکی از منابع درآمد مردم در امر صادرات استفاده کرد. متأسفانه با کشیدن دیوار مرزی به دستور برخی مسئولان، مردم نمی‌توانند منبعی برای کسب درآمد داشته باشند و تنها افرادی خاص و سودجو برای صادرات کالاهای خود از این مرز استفاده می‌کنند. از زمانی که نماینده مردم در مجلس شدم از طریق ارتباطاتی که در وزارت کشور دارم، پیگیر رسیدگی به این مسأله هستم، اما این پیگیری‌ها متأسفانه تاکنون نتیجه‌ای نداشته است.

سه گذر مرزی شمال استان زیرساخت‌های لازم را ندارند

دهمرده با اشاره به وضعیت سه گذر مرزی «شاه گل»، «بش دلبر» و «تخت عدالت» در شمال استان گفت: زیرساخت‌های این سه گذر مرزی برای کسب درآمد مناسب نیست و مسئولان استان از جمله شخص استاندار باید پیگیر این مسأله باشند.

وی به‌زیرساخت‌های اساسی که گذرهای مرزی باید داشته باشد، اشاره و تصریح کرد: گذرهای مرزی نیاز به یکسری زیرساخت‌های اساسی از جمله فیبرنوری و راه مناسب دارد که گذرهای مذکور هیچ کدام ازاین زیرساخت‌ها را ندارد. این در حالی است که از سوی وزارت کشور اعلام شده این 3 گذر مرزی باید باز باشد و در آن ها فعالیت اقتصادی انجام شود تا بخشی از محرومیت‌ها و مشکلات مردم استان رفع شود.

مردم عادی هم باید بتوانند در مرزها تجارت کنند

نماینده مردم زابل و زهک در مجلس شورای اسلامی به این نکته که گاه دیده شده در مرزهای استان تنها افرادی خاص به تجارت و صادرات مشغول هستند، اشاره کرد و این مسأله را یادآور شد که ورود و خروج اشخاص در این سه گذر مرزی باید با همکاری مسئولان در ارگان‌های قضایی و وزارت کشور به‌طور کامل رصد شود تا مردم عادی هم بتوانند با تردد در این مرزها به تجارت بپردازند. انجام فعالیت تجاری در سه گذر مرزی «شاه گل»، «بش دلبر» و «تخت عدالت» نیز در حال حاضر زیر نظر وزارت کشور است.

حبیب الله دهمرده در پاسخ به این سؤال که زمانی مقرر شده بود فعالیت در این مرزها زیر نظر گمرک انجام شود، این موضوع تاکنون به کجا رسیده، افزود: هنوز شرایط و امکانات برای استقرار مسئولان گمرک در این مرزها مهیا نشده و فعالیت در این مرزها همچنان زیر نظر وزارت کشور است.

سایت شعار سال، با تلخیص و اضافات برگرفته از سایت روزنامه ایران، تاریخ انتشار 6 تیر 97، کد مطلب: 471924، www.iran-newspaper.com