شعار سال: آنچه مسلم است اینکه تا مدرسه به سطح قابل‌قبولی از کیفیت نرسد، انتظار برای تحول در سایر بخش‌ها منتهی به شکست خواهد بود، چراکه مدرسه مطابق تعریف استاد تحولی در آموزش‌وپرورش، جلوه عینی و رکن اصلی نظام تعلیم و تربیت است و مدیران مدارس متولیان این جلوه‌گاه‌اند که اگر انتخاب و انتصاب آن ها به‌درستی صورت نگیرد، کل نظام تعلیم و تربیت از مسیر خود خارج خواهد شد؛ به‌طوری‌که اگر مهم‌ترین مدرسه، با بهترین تجهیزات و حتی بهترین نیروی انسانی را فراهم کنیم، اما مدیر مدرسه شایستگی‌های لازم را برای تصدی آن نداشته باشد، باز هم در ایجاد تحول با شکست مواجه خواهیم شد. اگر خوب دقیق شویم خواهیم دید که از دهه 60 تاکنون، یکی از دلایل شکست اغلب طرح‌های تحولی در آموزش‌و‌پرورش، بی‌توجهی به مدرسه به‌عنوان «رکن اصلی نظام تعلیم و تربیت» بوده است، بنابراین تا زمانی که این شعار به منصه‌ظهور نرسد، تلاش‌ برای ایجاد تحول در آموزش‌وپرورش سودی نخواهد داشت. با توجه به نقش بنیادین مدیران در ارتقای کیفیت و کارایی درونی و بیرونی نظام‌های آموزشی، تحول در نظام تعلیم‌وتربیت، مستلزم ایجاد انگیزه در مدیران، برای کسب علوم و فناوری‌های متناسب با نیازها و پیشرفت‌های علمی و ایجاد فضای رقابتی سالم برای مشارکت فعال آنان در فرایند آموزش و ارتقای توانمندی‌های شغلی است. موفقیت در این امر تا حد زیادی به کارایی و اثربخشی مدیریت و رهبری آنان بستگی دارد؛ به‌گونه‌ای که مدیر و رهبر، به‌منزله قلب و روح یک سازمان است و بدون این مهم ادامه حیات آن سازمان ناممکن خواهد بود. مرحله اول سنجش شایستگی‌های مدیران مدارس که به تعبیر وزیر آموزش‌وپرورش، مؤثرترین اقدام تحولی در آموزش‌وپرورش به شمار می‌رود، از ١٠ تیر به‌صورت پایلوت برای دو هزار نفر از مدیران مدارس استان‌های مجری (٨٠٠ مدیر تهران، ٨٠٠ مدیر مدرسه شهرستان‌های تهران و ٤٠٠ مدیر مدارس البرز) کلید می‌خورد. برنامه سنجش شایستگی‌های حرفه‌ای مدیران مدارس، از جمله برنامه‌هایی است که با تمرکز بر سنجش دانش، نگرش و مهارت‌های حرفه‌ای مدیران، به‌دنبال بهسازی، ارتقا و توسعه منابع انسانی است؛ این برنامه به صورت مستقیم و غیرمستقیم، گامی مؤثر در راستای استقرار شایسته‌سالاری در انتخاب نیروی انسانی، برای تصدی مدیریت واحدهای آموزشی برمی‌دارد.

مهم‌ترین فعالیت‌های انجام‌شده در این زمینه، مطالعات تطبیقی، مصاحبه با خبرگان، مراجعه به اسناد تحولی، بررسی و تحلیل نظرات همکاران در جلسات حضوری و غیرحضوری، تدوین شاخص‌های شایستگی عمومی و حرفه‌ای، طراحی و تدوین دستورالعمل و چارچوب اجرای طرح از سوی کمیته مربوطه در مرکز برنامه‌ریزی، منابع انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش‌وپرورش، طراحی و راه‌اندازی سامانه سنجش شایستگی‌های مدیران مدارس از سوی جهاد دانشگاهی، برگزاری نزدیک به ٥٠ جلسه تخصصی با اعضای دبیرخانه شورای راهبری طرح، مدیریت و تنظیم اطلاعات آماری از مدیران مدارس برای بارگذاری در سامانه در مناطق مجری، از اقدامات انجام‌شده در این مرحله است. در این مرحله دو هزار نفر از مدیران مدارس دوره‌های مختلف تحصیلی، در مناطق گوناگون استان‌های مجری، با حضور در نه کانون ارزیابی که مطابق با استانداردهای مورد تأیید سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، آماده شده و در استان‌های مذکور استقرار یافته‌اند، به صورت حضوری شرکت می‌کنند و از طریق نام کاربری و رمز عبوری که در اختیار ایشان قرار گرفته است، شایستگی‌های عمومی خود را در قالب مجموعه تست‌های روان‌شناختی و شخصیتی استاندارد، سنجیده و ارزیابی خواهند کرد. به منظور سنجش شایستگی‌های حرفه‌ای و تخصصی مدیران مدارس، نیازمند تأمین و تربیت ارزیابان حرفه‌ای و متخصص بودیم، بنابراین در پی فراخوانی در ابتدای خرداد سال جاری، از میان متقاضیان، افرادی که واجد شرایط لازم بودند، پس از مصاحبه تخصصی، انتخاب شدند و با شرکت در دوره‌های آموزشی تأمین و تربیت ارزیاب حرفه‌ای، آمادگی لازم برای سنجش شایستگی مدیران را به دست آوردند. در مرحله دوم سنجش شایستگی‌های حرفه‌ای مدیران مدارس که از هفته پایانی تیرماه شروع می‌شود، مدیران مدارس با توجه به زمان‌بندی‌های انجام‌شده در استان‌های مجری، ضمن حضور در کانون‌های ارزیابی مناطق، با شیوه‌ها و ابزارهایی از قبیل ایفای نقش، آزمون‌های موردکاوی، تمرین‌های نوشتاری و مصاحبه‌های تخصصی و... شایستگی‌های حرفه‌ای خود را سنجش و ارزیابی می‌کنند و در پایان فرآیند سنجش، کارنامه نیمرخ شایستگی‌های خود را مشاهده می‌‌کنند.

مدیرانی که حد نصاب امتیاز لازم برای کسب گواهی‌نامه شایستگی‌های حرفه‌ای را به دست آورند، گواهی‌نامه شایستگی حرفه‌ای به آنها اعطا می‌شود. هدف اصلی از اجرای این برنامه ارتقای کیفیت نظام مدیریت و راهبری در آموزش‌وپرورش با رویکرد شایستگی‌محوری است و شناسایی مدیران خبره و توانمند برای پذیرش مسئولیت کلان‌تر و تشکیل بانک اطلاعاتی جامعی از مدیران در تمام مقاطع تحصیلی، از جمله مزایای این طرح است. توانمند‌سازی مدیران مدارس برای مداخله و بهسازی سازمان‌یافته فرایندهای اداره مدرسه در چارچوب الگوی مدرسه‌محوری، ایجاد روحیه خودباوری و خوداتکایی در مدیران مدارس (درون‌زا – برون‌نگر) با تأکید بر حداکثر استفاده هوشمندانه از ظرفیت‌ها و فرصت‌های داخل و خارج از مدرسه در حمایت از فعالیت‌های مدرسه، -ایجاد فضای رقابتی به‌منظور شناسایی و انتخاب افراد مستعد و باانگیزه برای احراز مدیریت مدارس، زمینه‌سازی برای دست‌یابی به استانداردهای آموزشی‌و‌پرورش و تضمین کیفیت در مدیریت مدارس، ارتقای سلامت اداری مدرسه با تأکید بر خودکنترلی و خودارزیابی ارکان مدرسه از دیگر نتایج مورد انتظار این برنامه است.

سایت شعار سال، با تلخیص و اضافات برگرفته از سایت روزنامه شرق، تاریخ انتشار 10 تیر 97، کد مطلب: 190399، www.sharghdaily.ir