شعار سال: به منظور بررسی شرایط حاکم بر این بازار و روند پیشروی با دکتر مهدی کریمی تفرشی، رییس هیات مدیره تعاونی تولیدکنندگان موادغذایی و هیات‌مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت جوانان و مجتمع صنایع غذایی گل‌ها، سفیر غذای سالم در کشور و تنها دارنده نشان شوالیه اروپا در صنعت غذا، مرد سال صنعت غذای ایران و اولین دارنده جایزه نوبل مدیریت از اروپا، گفت‌وگویی انجام دادیم. تفرشی معتقد است به‌رغم برخورداری این صنعت از وضعیت تکنولوژیک مناسب، برای هم‌حرکتی آن با روند جهانی نیاز به دستگاه‌ها و تجهیزات بسته‌بندی مدرن است. او می‌افزاید: در حال حاضر بخش عمده‌ای از مشکلات این صنعت، فقدان نقدینگی برای تجهیز و افزایش سرمایه‌گذاری در این صنعت است. بنابراین دولت برای استفاده بهینه از ظرفیت‌های این صنعت باید سیاست‌های مناسبی برای رفع موانع موجود در پیش گیرد.

با توجه به نقش مهمی که صنعت غذا در حفظ سلامت جامعه دارد، نگرش حاکم در این صنعت، در کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا سطح تکنولوژیک ما در حد استانداردهای جهانی است؟

امنیت غذایی مهم‌ترین مفهومی است که جامعه جهانی به شدت به تمرکز بر روی آن نیاز دارد. ایران نیز در طول سال‌های پس از انقلاب به یک پیشرفت چشمگیر در حوزه امنیت غذایی دست یافته است. توسعه پایدار کشاورزی، افزایش بهره‌وری محصولات با کاهش ضایعات محصولات کشاورزی، بهبود تولید و متعادل کردن مصرف، تقویت زیرساخت‌های کشاورزی و افزایش بهره‌وری، اصلاح سیستم‌های آبیاری و توجه به صنایع تبدیلی و ایجاد فضاهای مدرن کشاورزی از دیگر دستاوردهای مهم در طول این سال‌هاست که بسیار مورد توجه مسوولان و متخصصان قرار گرفته و تلاش‌های زیادی در این راستا صورت گرفته است.

پیشرفت پرسرعت دانش و تکنولوژی در ایران و دستیابی به فناوری‌های نوین از واقعیت‌های غیرقابل انکاری است که کشور ما و دانشمندان ایرانی در دنیا گوی سبقت را از بسیاری از کشورها ربوده‌اند و امروزه شاهد نفوذ پرقدرت این دانش و فناوری در تمام حوزه‌های صنعت و به ویژه صنعت غذای کشور هستیم. استفاده از فناوری‌های نانو در صنایع غذایی از پیشرفت‌هایی است که در سال‌های اخیر شاهد آن هستیم و همچنان در حال رشد و گسترش است. محصولات با کیفیت کشورمان امروز در بازار بسیاری از کشورهای جهان می‌درخشد و در زمینه صادرات رشد چشگیر و قابل ملاحظه‌ای داشته‌ایم و این نشانه رشد کیفیت و مطابقت محصولات ایرانی با استانداردهای جهانی است.

جایگاه صنایع غذایی در اقتصاد کشور چگونه است؟ راهکار حضور بهتر این صنعت در چشم‌انداز اقتصادی کشور را در چه مسائلی می‌دانید؟

صنعت غذا و مواد تبدیلی محصولات کشاورزی، در ایران خصوصی‌ترین صنعت کشور به حساب می‌آید که توانسته است بعد از صنعت نفت دومین صنعت بزرگ کشور باشد هر چه دولت در بخش‌های مختلف اقتصادی کشور بر اساس اصل ۴۴ قانون اساسی، کوچک‌تر باشد؛ شاهد اقتصادی پویاتر خواهیم بود. باید توجه داشت بخش خصوصی به عنوان یکی از ارکان مهم در چرخه صنعت و اقتصاد کشور، همواره نقش اصلی و اساسی در تجارت خارجی ایفا می‌کند. با نگاهی عمیق‌تر به عملکرد این بخش می‌توان به جایگاه ویژه بخش خصوصی در رونق تجارت و گسترش صادرات و روابط بین‌الملل کاملا اذعان داشت.

اعطای تسهیلات با تعرفه تولید به واحدهای تولیدی به ویژه واحدهای کوچک و متوسط و بنگاه‌های اقتصادی زود بازده، در صورتی که روند صعودی و ادامه داری داشته باشد و اجرای موفق بسته خروج از رکود دولت، می‌تواند به خروج تولید از رکود و تا حدودی رشد صنعت کمک کند.

تغییر دیدگاه‌های سنتی و حرکت به سمت بازارهای مدرن و آموزش و بهره‌گیری از شیوه‌های نوین بازاریابی و روابط بین‌الملل، تجارت آموزش محور و شناخت درست حقوق بین‌الملل، آشنایی و پیاده‌سازی دقیق استانداردهای بین‌المللی، تحول نوآورانه در شیوه‌های بسته‌بندی و طراحی محصولات و شناخت صحیح ذائقه و خواست و نیازهای بازارهای کشورهای مقصد، تلاش همه جانبه، علمی و مطالعات عمیق در جهت بهبود و ارتقای کیفیت محصولات، ایجاد شبکه توزیع مدرن، تقویت شرکت‌های رقابت‌پذیر و کمک به گسترش رقابت مثبت و سازنده از راهکارهای مهم و موثر، در تقویت بخش خصوصی جهت حضور موفق در تجارت خارجی و کمک به رشد اقتصاد بین‌المللی است.

با پیشرفت‌هایی که با سرعت چشمگیر در زمینه دانش و فناوری‌های نوین در حال انجام است پیش‌بینی می‌شود به زودی کشور ما به یکی از قطب‌های صنعتی و علمی دنیا تبدیل شود. حضور هر چه پررنگ نخبگان و دانشمندان و دانش‌پژوهان در مدیریت، طرح‌ریزی و برنامه‌ریزی سیاست‌های اقتصادی و صنعتی به رشد و پیشرفت هر چه بیشتر کشورمان و نزدیک‌تر شدن به افق روشن شکوفایی اقتصادی و درخشش میهن عزیزمان بر قله‌های افتخار کمک خواهد کرد.

مشکلات موجود در این صنعت را در چه بخش‌هایی ارزیابی می‌کنید؟

صنعت غذا نیازمند اصلاح ساختارها و ماشین‌آلات بسته‎بندی مدرن است و رفع این مشکلات هم، سرمایه‌گذاری‌های سنگین می‌خواهد که بدون کمک بانک‌ها مقدور نیست. بانک‌ها برای حمایت از تولید باید تسهیلات را با احتساب تعرفه‌های تولید در اختیار صنعت غذا بگذارند نه اینکه تعرفه تولید مواد غذایی را مانند دیگر صنایع ببینند. باید از بنگاه‌های زودبازده و تولیدکنندگان‌ کوچک حمایت کنیم و به آنها اهمیت دهیم. جدی گرفتن چنین نهادهایی باعث ارتقا جایگاه ایران در منطقه خواهد شد. یکی از مشکلات اساسی این صنعت در حال حاضر کمبود نقدینگی برای اصلاح زیرساخت‌ها و خرید دستگاه‌های بسته‌بندی نوین است.

دولت باید با اجرای سیاست‌های کاربردی، تزریق نقدینگی و تامین منابع مالی می‌تواند یکی از چالش‌های بزرگ تولید را برطرف سازد و به رشد صنعت کشور کمک کند. حمایت و کمک به کارخانه‌هایی که با فرسودگی ماشین‌آلات و خطوط تولید مواجهند و برای ارتقا و جایگزینی آنها با مشکل نقدینگی مواجهند باید در اولویت برنامه‌های حمایتی دولت محترم قرار بگیرد. بانک مرکزی نیز باید با کارخانه‌های دارای مشکل و بدهی انباشته تعامل کند و بدهی آنها را تقسیط کنند و به تعطیل کشانده شدن کارخانه‌ها و کنار رفتن آنها از چرخه تولید رضایت ندهد. این خواسته به معنای حمایت همه جانبه و تزریق مالی مداوم نیست؛ بلکه به معنای تعامل و همکاری بیشتر در جهت به وجود آوردن شرایط مناسب تولید و ایجاد فضایی امن و آرام برای تجارت است.

در نهایت نیز با توجه به نوسانات نرخ ارز، تلاش دولت محترم و مسوولان دستگاه دولتی مرتبط در جهت مدیریت کنترل نرخ ارز و بهبود تعرفه واردات می‌تواند به رونق بخش صنعت کمک شایان توجهی کند. تمهیدات گمرکی و ترانزیتی باید به‌گونه‌ای باشد که هزینه حمل و نقل و متعاقبا قیمت تمام شده را کاهش دهد.

حضور فعالان و همکاری آنها در تشکل‌ها و انجمن‌ها چه تاثیری در کاهش مشکلات خواهد داشت؟

حضور در این تشکل‌ها به طور قطع به ایجاد تعامل و همفکری بین صاحبان صنایع، شناسایی مشکلات صنعت و ارائه راهکارهای لازم کمک می‌کند و بی شک این تشکل‌ها می‌توانند به عنوان بازوی توانمند دولت در تصمیم‌گیری‌های خرد و کلان اقتصادی کشور عمل کنند.

به طور مثال یکی از مهم‌ترین اقداماتی که ما در تعاونی تولیدکنندگان مواد غذایی در پیش گرفته‌ایم و در حال انجام آن هستیم این است که با توجه به جلسات سه‌جانبه‌ بین تعاونی تولید مواد غذایی، وزارت بهداشت و درمان و سازمان تعزیرات، قرار بر این شد که بتوانیم کالاهای زیرزمینی و غیربهداشتی را که به صورت غیرقانونی در حال تولید است، شناسایی کنیم و بعد از این در اختیار ارگان‌ها‌ی مربوطه قرار دهیم که با شناسایی آنها به تعطیلی اقدام کنند. تلاش برای رفع مشکلات بنگاه‌های کوچک و زودبازده و جلوگیری از تعطیلی آنها، همچنین کمک به رونق تولید و اشتغال‌آفرینی از اولویت برنامه‌های ماست که امیدواریم با یاری خداوند و همت دولتمردان عزیز و عنایت مسوولان بتوانیم گامی در جهت کمک به تلاشگران صنعت این کشور، تولیدکنندگان و نیز رفاه اقتصادی مردم شریف‌مان برداریم.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه دنیای اقتصاد، تاریخ انتشار 9 تیر 97، شماره: 3406899