شعار سال: اقلیم خشک شهرستان خمین و کمبود بارش طی سال های اخیر، موجب کاهش سطح آب های زیرزمینی و تشدید بحران آب شده که تصمیمات کارساز و مدیریت اصولی برای گذر از این بحران لازم است.

طرح آبرسانی از سد کوچری به خمین که بهمن ماه سال ۹۶ با حضور وزیر نیرو در شهرستان خمین افتتاح شد، تا حدودی توانست کم آبی خمین در روستاها و در بخش صنعت را جبران کند، اما در حال حاضر شاهد جیره بندی آب و آبرسانی با تانکر در تعدادی از روستاهای این شهرستان هستیم.

نکته حائز اهمیت در تامین آب خمین، بخش کشاورزی است، چرا که  اقتصاد شهرستان خمین عمدتا برپایه کشاورزی است و الگوی کشت مناسب، کشت سازگار با کم آبی و حمایت از کشاورزان برای تجهیز مزارع به سیستم آبیاری نوین در این شهرستان از برنامه های مدیریت مصرف بخش کشاورزی است.

از طرفی با تجهیز مزارع به سیستم آبیاری نوین سطح زیر کشت نیز افزایش یافته است که قطعا مدیریت مصرف آب با این روش در بخش کشاورزی را دچار چالش می کند و عمدتا نتیجه ای به دنبال نخواهد داشت.

برای مقابله با کم آبی تصمیماتی نیز اتخاذ شده که از جمله آن ممنوعیت کاشت چمن و جداسازی انشعابات فضای سبز از آب شرب و آبیاری با استفاده از پساب است.

امسال بارش های بهاری به کاهش بحران کم آبی در شهرستان خمین تا حدودی کمک کرد و باعث ذخیره آب در پشت سدها گردید و بهبود وضعیت منابع آب های زیرزمینی را نیز به دنبال داشت، اما همچنان با کمبود آب روبرو هستیم و این بارش ها به معنای حل مشکل کم آبی نبود.

خشکسالی‌ سال‌ های اخیر و میزان کم بارندگی، حفر چاه‌های غیرمجاز و اضافه برداشت از منابع آبی و سفره‌های زیرزمینی، وضعیت منابع آبی خمین را با چالش جدی مواجه کرده و اگر با این معضلات برخورد نشود، در آینده با کمبود شدید آب در شهرستان خمین مواجه خواهیم بود.

* ۲۳درصد منابع آبی شهرستان خمین خشک شده است

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان خمین در گفت و گو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: خشکسالی های چند سال اخیر در شهرستان خمین باعث خشک شدن ۲۳درصد منابع آبی بخش کشاورزی شده که برای کنترل و مقابله با کم آبی در این بخش، نیازمند اقدام و راهکار اساسی برای گذر از شرایط موجود هستیم.

احمدرضا جعفری خاطرنشان کرد: منابع آبی خشک شده این شهرستان شامل ۷۹ حلقه چاه عمیق، ۱۴۷ حلقه چاه نیمه عمیق، ۱۰۷ رشته قنات، ۱۷ چشمه و ۶ باب سد است که باعث تشدید خشکسالی در منطقه و نگرانی کشاورزان شده است.

منابع آبی خشک شده خمین شامل ۷۹ حلقه چاه عمیق، ۱۴۷ حلقه چاه نیمه عمیق، ۱۰۷ رشته قنات، ۱۷چشمه و شش سد است که باعث تشدید خشکسالی در منطقه و نگرانی کشاورزان شده است
وی لایروبی قنوات شهرستان خمین را اقدامی موثر در مدیریت مصرف آب بخش کشاورزی عنوان کرد و افزود: قنوات این شهرستان با درخواست روستاییان برای لایروبی مورد بررسی کارشناسی قرار می گیرد و با تخصیص اعتبار مصوب و انجام مراحل قانونی، فرآیند انتخاب پیمانکار مرمت و لایروبی قنات آغاز می شود.

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان خمین با بیان اینکه متقاضیان بسیاری خواستار لایروبی قنوات هستند، ادامه داد: برای لایروبی و مرمت هر رشته قنات ۳۰۰ تا ۸۰۰ میلیون ریال اعتبار نیاز است و در صورت تخصیص تمام منابع مورد نیاز، سالانه فقط هفت تا ۱۰ رشته قنات لایروبی و مرمت می شود.

جعفری ادامه داد: با توجه به خشکسالی های متوالی چند سال اخیر و کاهش شدید آب موجود در سفره های زیرزمینی و منابع آبی، ضرورت همراهی کشاورزان برای اجرای سیستم آبیاری تحت فشار از اهمیت بسیار برخوردار است.

وی با بیان اینکه از ابتدای اجرای طرح آبیاری نوین ۱۰ هزار هکتار از زمین های زراعی خمین تحت پوشش این طرح قرار گرفته، افزود: حداقل راندمان آبیاری طرح های نوین به جای روش های غرقابی و سنتی، عملکرد آبیاری را تا ۷۰درصد افزایش می دهد و اجرای این طرح در هر هکتار زمین، موجب صرفه جویی چهار الی پنج هزار متر مکعب آب می شود.

* اراضی کشاورزی فاقد سند تحت پوشش آبیاری نوین قرار می گیرند

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان خمین تاکید کرد: برای اجرای سیستم  آبیاری تحت فشار خوشبختانه هیچ گونه محدودیتی وجود ندارد و حتی اراضی کشاورزی که فاقد سند مالکیت هستند طی انجام مراحل قانونی  نیز می توانند تحت پوشش طرح آبیاری نوین قرار گیرند.

جعفری  با بیان اینکه مهمترین اقدام در راستای مصرف بهینه آب در بخش کشاورزی، افزایش راندمان آبیاری است، تصریح کرد: در سال گذشته با استفاده از اعتبارات دولتی و تسهیلات بلاعوض، ۵۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی در شهرستان خمین با اعتبار سه میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان به سیستم آبیاری تحت فشار مجهز شد.

کشت محصولاتی که متناسب با وضعیت منابع آبی شهرستان خمین بوده و ارزش اقتصادی مطلوب دارد مانند آفتابگردان روغنی، آجیلی و کنجد در دستور کار است
وی خاطر نشان کرد: در سال جاری نیز اجرای طرح آبیاری تحت فشار در ۲۶۰ هکتار از اراضی کشاورزی با استفاده از ۳۷کیلومتر خط انتقال آب با لوله اصلی و فرعی در دست اجرا است.

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان خمین با بیان اینکه ۲۳ پروژه به منظور مقابله با کم آبی در دست اجرا است، افزود: احداث کانال های آبیاری، مرمت و لایروبی قنوات، تجهیز و نوسازی اراضی و خطوط انتقال آب با استفاده از اعتبارات تملک دارایی انجام شد و به انضمام سهم اعتبارات ملی در این راستا توانستیم سه میلیارد ریال نیز بودجه جذب کنیم.

جعفری تصریح کرد: در حال حاضر با محدودیت منابع آبی، بر مبنای برنامه ششم توسعه در راستای توسعه محصولات استراتژیک برای رسیدن به خودکفایی، یک حداقل سطح زیر کشت برای شهرستان خمین تعریف شده است.

وی افزود: کشت محصولاتی که متناسب با وضعیت منابع آبی شهرستان خمین بوده و ارزش اقتصادی مطلوب دارد مانند آفتابگردان روغنی، آجیلی و کنجد در دستور کار است.

* جیره بندی آب و آبرسانی با تانکر برای ۱۳روستای خمین

رئیس امور آب و فاضلاب روستایی خمین نیز در گفت‌ و گو با خبرنگار مهر اظهار داشت: در حال حاضر ۹ روستای شهرستان خمین تحت جیره بندی آب قرار دارند و چهار روستا نیز به وسیله تانکر سیار آبرسانی می شوند.

داود رضایی اظهار کرد: طی سال گذشته نیز از ۱۲۵ روستای تحت پوشش شرکت آب و فاضلاب روستایی در شهرستان خمین، ۱۲ روستا جیره بندی آب شدند.

رئیس امور آب و فاضلاب روستایی خمین خاطر نشان کرد: همچنین در سال گذشته هشت روستا به وسیله تانکر سیار آبرسانی شدند و تامین آب شرب شش روستای دیگر نیز از طریق اجاره چاه آب کشاورزی انجام شد.

وی ادامه داد: در سال جاری با اجرای فاز اول و دوم تامین آب از سد کوچری تا حدودی مشکلات روستاهای بخش مرکزی شهرستان خمین رفع شده، اما به دلیل اینکه از یک مخزن در این طرح برای آبرسانی استفاده می شود، در روزهای پایانی هفته قطعی و افت فشار آب در روستاها وجود دارد.

طی سه سال اخیر، ۴۱۱ انشعاب آب غیرمجاز در روستاهای شهرستان خمین قطع و پرونده آنها برای رسیدگی به مراجع قضایی ارجاع شده است
رضایی ادامه داد: در حال حاضر چهار روستا به وسیله تانکر سیار آبرسانی می شوند و پنج روستای این شهرستان متقاضی آبرسانی هستند، آبرسانی به این روستاها با همکاری ناحیه مقاومت بسیج خمین و پس از تامین تانکر آبرسانی در دستور کار قرار دارد.

رئیس امور آب و فاضلاب روستایی خمین، با بیان اینکه مدیریت بحران آب نیازمند فرهنگ سازی و اطلاع رسانی است، اظهار کرد: در سه سال اخیر، ۴۱۱ انشعاب آب غیرمجاز در روستاهای خمین قطع و پرونده آنها به مراجع قضایی ارجاع شده است.

رضایی تصریح کرد: تا قبل از بارندگی های بهار سال جاری، وضعیت بارش ها ۵۰ میلی متر گزارش شد که با شروع بارش ها در سه ماه ابتدای سال این میزان به ۱۸۰ میلیمتر رسید و شرایط نسبتا مطلوبی را رقم زد، اما این به معنای حل مشکل کمبود آب نیست؛ همانطور که هم اکنون نیز در تعدادی از روستاها مشکل کمبود آب وجود دارد.

به نظر می رسد بایستی برنامه ریزی و تدبیر اصولی برای حل مشکل کمبود آب در شهرستان خمین به ویژه در روستاها صورت پذیرد. از سوی دیگر با توجه به مصرف بالای آب این شهرستان در حوزه کشاورزی، لازم است که طرح های آبیاری نوین پیاده سازی شود تا هدر رفت آب به کمترین میزان کاهش یابد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار: 16 تیر 1397، کدخبر: 4340080 ، www.mehrnews.com