شعار سال: در مورد احیای وزارتخانه‌ها به‌ویژه وزارت بازرگانی کارشناسان بخش کشاورزی نظرات متفاوتی دارند که در ادامه به آن‌ می‌پردازیم.

وزارت جهاد کشاورزی تا اندازه‌ای در اجرای قانون تمرکز موفق نبوده است

عنایت‌الله بیابانی، قائم‌مقام دبیرکل خانه کشاورز، در مورد تفکیک وزارتخانه‌ها گفت: قطعاً طرح انتزاع در گذشته برای مسئولیت‌پذیری بیش‌تر و تفکیک وظایف محوله بین دو وزارتخانه انجام ‌شد. عده‌ای موافق این‌که تمام وظایف تنظیم بازار به عهده وزارت جهاد کشاورزی باشد، بودند و عده‌ای هم می‌گفتند وزارت جهاد کشاورزی وظایف خود را به درستی انجام نداده است و با این‌که تمام وظایف به عهده وزارت جهاد کشاورزی باشد، مخالف بودند. مجلس تصویب کرد که تمام وظایف به عهده وزارت جهاد کشاورزی باشد؛ اما متأسفانه به هدف و منظور خود نرسید. این وزارتخانه در عملکرد خود موفق نبوده و ناکارآمدی‌هایی داشته است. در بحث واردات باید نیازها و کمبودها را واقعی ببینیم و سپس محصول وارد کنیم. بعضی مواقع محصولی را کشور داشت، ولی واردات آن انجام می‌شد. وی اضافه کرد: به اعتقاد من باید عده‌ای متولی واردات شوند. بیابانی با اشاره به تبعات ادغام وزارتخانه‌ها گفت: باید دید که وزارت جهاد با وزارت کشاورزی به چه منظوری ادغام شد، زیرا با ادغام این دو وزارتخانه بعضی از کارها نادیده گرفته شده است. مسأله تحقیق و ترویج بسیار اهمیت داشت، ولی در وزارت جهاد کشاورزی دیده نشده است؛ لذا این مهم باید دوباره بررسی شود. قائم‌مقام دبیرکل خانه کشاورز از عدم موفقیت در اجرای قانون تمرکز در بخش کشاورزی گفت و اظهار کرد: به اعتقاد من و بعضی از کارشناسان در این حوزه، وزارت جهاد کشاورزی تا اندازه‌ای در اجرای قانون تمرکز موفق نبوده است. چند سال پیش کشور در 11 محصول صادر کننده بود؛ ولی همه آن‌ موفقیت‌ها را از دست دادیم. بیابانی اضافه کرد: باید کارشناسان تحقیقات بیش‌تری انجام دهند، همچنین بررسی و مشخص کنند که وزارتخانه‌ها جدا شوند بهتر است یا خیر. وی اظهار داشت: با تفکیک وزارتخانه‌ها مشکل اقتصاد کشور حل نمی‌شود. در خانه کشاورز کارشناسان ارشد از گذشته تاکنون برنامه‌ریزی می‌کنند و طرح‌هایی پیشنهاد می‌دهند و ما این طرح‌ها و پیشنهادها را به وزارتخانه ارائه می‌دهیم، ولی نمی‌دانیم تا چه حد از این طرح‌ها استفاده می‌کنند.

با تفکیک وزارتخانه‌ها مشکلات اقتصادی کشور حل نمی‌شود

علی خان‌محمدی، مدیرعامل مجمع خبرگان کشاورزی، با اعتراض به طرح دولت برای تفکیک وزارتخانه‌ها و احیای وزارت بازرگانی گفت: باید از آقای شریعت‌مداری پرسید چرا بعد از دو- سه سال که وضعیت بازرگانی کشور درست شده و روی روال قرار گرفته‌، بحث تفکیک وزارتخانه مطرح شده‌است. مدیرعامل مجمع خبرگان کشاورزی، در مورد تبعات تفکیک و ادغام وزارتخانه‌ها برای کشور اظهار داشت: تفکیک وزارتخانه‌ها در شرایط کنونی کشورکه با تحریم روبه‌روست، به شرطی‌ خوب است که وزارت بازرگانی با راهکار جدید بتواند بحران کشور را ساماندهی کند. اگر مانند سیستم سابق کارکند، هیچ تغییری ایجاد نمی‌‌شود و کار بیهوده‌ای انجام شده است. در حال‌حاضر این سیستم فقط می‌تواند مکمل باشد و مشکلات کشور را اساسی نمی‌تواند حل کند. خان‌محمدی با اشاره قانون تمرکز بخش کشاورزی در وزارت جهاد کشاورزی تصریح کرد: قانون تمرکز مدت کوتاهی است که توسط وزارت جهاد کشاورزی در حال اجراست و نوپاست و ‌زمانی‌که وزیر بخواهد آمار و اطلاعات کافی را به‌دست بیاورد و بتواند برنامه‌های خود را در تمام بخش‌ها و زنجیره‌ها سازماندهی و مدیریت کند، زمان‌بر است؛ ولی نسبت به بخش صنعت و معدن خوب عمل کرده و از نظر بازار کشاورزی اوضاع رضایت‌بخش است. وی در ادامه افزود: در شرایط کنونی با تفکیک وزارتخانه‌ها مشکل اقتصادی کشور حل نمی‌شود؛ مگر با برنامه هدفمند. خان‌محمدی اضافه کرد: اگر نقدینگی در اختیار بخش تولید قرارگیرد، می‌توان مشکل اقتصادی کشور را حل کرد. در حال حاضر بازار سکه، طلا و مسکن راکد است. نقدینگی باید از دست مردم جمع شود. مردم باید به دولت و بانک‌ها اعتماد و در پروژه‌های ملی سرمایه‌گذاری کنند. در شرایطی که تورم بالاست، هیچ اقتصاددانی سود خود را پایین نمی‌آورد. زمانی‌که بانک‌ها نتوانند نقدینگی را هدایت کنند، دارا غنی‌تر و ندار فقیرتر می‌شود. باید سرمایه‌گذاری در بورس را هدف‌گذاری و اقتصاد روز را اصلاح کنیم تا در نهایت نقدینگی در اختیار بخش تولید قرار بگیرد.

وزارت صنعت عامل بازدارنده وزارت جهاد کشاورزی در بخش صادرات است

محسن نقاشی، مدیرعامل و دبیر اجرایی فدراسیون تشکل‌های صنایع غذایی کشاورزی کشور، هم در مورد تفکیک وزارتخانه‌ها گفت: به نظر من تلفیق ‌وزارتخانه‌ها از ابتدا کار اشتباهی بوده و برای کشور حالت بلاتکلیفی ایجاد شده است. در شرایط فعلی با تفکیک وزارتخانه‌ها موافق هستم. در حال حاضر دنیا، دنیای تخصص است و کشور ما هم از این قاعده مستثنی نیست. مدیرعامل و دبیر اجرایی فدراسیون تشکل‌های صنایع غذایی کشاورزی به تبعات تفکیک وزارتخانه‌ها برای کشور و به‌ویژه بخش کشاورزی اشاره و اظهار کرد: اگر وزارتخانه‌ها تخصصی شوند، باید از وزیران، معاونان و افراد متخصص استفاده شود. بازرگانی یک کار سیستماتیک است و مشکلات اقتصادی کشور با انتصاب یک مدیر‌کل حل نمی‌شود. مدیرکل امور اقتصادی وزارت امورخارجه هم با این نظر که کشور در بازرگانی لنگ می‌زند، موافق است. بازرگانی نیز یک کار تخصصی است و کشور باید به آن اهمیت دهد. متأسفانه در بخش صنعت، وزارت صنایع خود هزار شاخه شده است. این وزارتخانه بیش‌تر تمایل دارد در امور واردات فعالیت کند. اگر بازرگانی تفکیک شود، کشور در صادرات موفق‌تر خواهد بود. بحث صادرات در خیلی از مسائل خصوصاً صنایع غذایی کشاورزی تضعیف شده است. نقاشی با بیان این‌که وزارت صنعت عامل بازدارنده وزارت جهاد کشاورزی در بخش صادرات است، افزود: قانون تمرکز وظایف بخش کشاورزی به درستی انجام نشده است. وزارت جهاد کشاورزی می‌تواند به لحاظ کشاورزی در سطح بالایی باشد؛ اما در کشور ما ضعیف‌تر از وزارت صنایع دیده شده است. باید برای احیای وزارت بازرگانی تلاش کنیم. صرفاً به دلیل عدم تفکیک، وزارت صنایع در بحث صادرات مشکلات بسیاری برای واحدهای تولیدی به‌وجود آورده است. وی افزود: نمی‌توان 100 درصد گفت که با تفکیک وزارتخانه‌ها در شرایط کنونی کشور مشکل اقتصاد حل می‌شود. باید برنامه‌ریزی انجام شود و هدفمند پیش رفت. آموزش باید اصلی‌ترین هدف حتی در سطح مدیران‌کل باشد. در‌حال حاضر نبود آموزش روش‌های نوین بزرگ‌ترین مانع حرکت مدیران ارشد و عالی‌رتبه است. صنایع غذایی کشور باید به‌روز شود. در بحث برنامه‌ریزی می‌توان از مدیران خارجی و فائو نیز کمک گرفت. حتی از بخش‌های خصوصی کشورهای خارجی نیز می‌توان استفاده کرد. ارگان‌های حاکمیتی نیز باید کمک کنند. یکی دیگر از مشکلات ما عدم توانایی در «نه» گفتن است. کاری که توانایی انجام آن را نداریم باید بگوییم نمی‌توانیم تا فردی که متخصص است و از عهده انجام آن برمی‌آید، آن را انجام دهد.

کشور به وزارت صادرات نیاز دارد

علیرضا الوندی، رئیس هیئت مدیره کانون خبرگان کشاورزی استان تهران، هم مخالفت خود را با تفکیک وزارتخانه‌ها و احیای وزارت بازرگانی اعلام کرد و گفت: در وضعیت کنونی کشور مشکلات با احیای وزارت بازرگانی حل نمی‌شود و کشور به وزارت صادرات نیاز دارد. شرکت‌هایی که مسئول واردات هستند نیازسنجی نمی‌کنند و ارز را از دولت می‌گیرند و محصولات و کالاهایی را که قابلیت تولیدشان در ایران هست، وارد می‌کنند. اگر درآمدهای نفتی را که تاکنون صرف واردات شده صرف تولید می‌کردیم، وضعیت اقتصادی بهتری داشتیم و می‌توانستیم اشتغال ایجاد کنیم. احیای وزارت بازرگانی و این‌که دولت‌ها به جای استفاده از روش‌های نوین برای حل مشکلاتشان ترجیح می‌دهند به زمان‌هایی که درگذشته که مشکلات کمتری داشتند برگردند و بدون در نظر گرفتن شرایط سیاسی اقتصادی گذشته با حال، همان روش‌هایی راکه در گذشته به‌کار می‌گرفتند، استفاده کنند، اشتباه است. کشور احتیاج به ایجاد وزارت صادرات دارد. استفاده از درآمد حاصل از فروش فرآورده‌های نفتی محدود است؛ لذا باید از تجربه دوره 40 ساله استفاده کنیم و توانمندی صادرات را به تولیدکنندگان داخلی ببخشیم تا در نهایت وضعیت اشتغال‌زایی بهبود یابد. احیای وزارت بازرگانی توسط دولت جز بها دادن به عده‌ای خاص و ایجاد دورانی طلایی برایشان نیست. از اعضای محترم مجلس شورای اسلامی درخواست می‌کنم نظارت روی واردات را بیش‌تر کنند. واردات از حد نیاز فراتر رفته و محصولات و کالاهای غیر ضروری نیز وارد می‌شود. وی افزود: از دولت می‌خواهم لایحه تأسیس وزارت صادرات را به مجلس ارائه کند تا ان‌شاءالله مشکلات مملکت حل شود و سیاست مقام معظم رهبری برای استفاده از کالای داخلی تحقق یابد و به اشتغال‌زایی کمک شود. رئیس هیئت مدیره کانون خبرگان کشاورزی استان تهران در مورد تبعات تفکیک و ادغام وزارتخانه‌ها گفت: سیاست کشور باید این‌گونه باشد که کالا یا محصولی که توان تولید آن‌را در داخل داریم، وارد نشود. باید طرح نویی ارائه و وزارتخانه‌ای برای نظم بخشیدن و حمایت از تولید داخلی و صادرات تشکیل شود. نفت یک کالای تضمین شده برای فروش نیست. کشاورزی از مزیت‌های اساسی کشور در بخش تولید است. طبق اطلاعات به‌دست آمده دانه‌های روغنی و محصولات جایگزین از بالاترین نهاده‌هایی هستند که می‌توان کشاورزان را نسبت به تولید آن‌ها تشویق کرد. الوندی در مورد عملکرد وزارت جهاد کشاورزی نیز گفت: تاکنون وزارت جهاد کشاورزی عملکرد خوبی داشته است و فعالیت‌های بیش‌تری هم انجام خواهد داد. امیدوارم با همکاری بین تشکل‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد بتوانیم به وضعیت اقتصادی بهتری برسیم. وی ادامه داد: در شرایط کنونی با تفکیک وزارتخانه‌ها مشکل اقتصاد حل نمی‌شود؛ زیرا سیاست کلان کشور دچار مشکل است. باید از نظرات اقتصاددانان بزرگ کشور استفاده کرد. سیاست‌گذاران فعلی اقتصاد به هیچ وجه به مشاوره دلسوزانه اقتصاددانان گوش نمی‌دهند و با عدم اجرای درست قانون، لجوجانه به یک سری از سیاست‌های نادرست چسبیده‌‌اند. مشکلاتی که در بانک مرکزی و اقتصاد داریم باعث شده تا کشور به مرحله رکود که هم‌اکنون شاهد آن هستیم، برسد. خبرگان کشاورزی با در نظر گرفتن نظام بانکداری کشور و چگونگی شکوفایی اقتصاد کشاورزی پیشنهاداتی دارند که به تأیید اقتصاددانان و اساتید دانشگاه رسیده است. امیدوارم ریاست جمهور یا معاون ایشان وقتی به ما بدهند و طرح‌ها را به ایشان نشان دهیم.

واردات و صادرات محصولات کشاورزی نباید از وزارت جهاد کشاورزی جدا شود

محمدشفیع ملک‌زاده، رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی کشور، هم در مورد تفکیک وزارتخانه‌ها و احیای وزارت بازرگانی گفت: با تشکیل وزارت بازرگانی یک سری منافع حاصل می‌شود. این اولین دلیلی است که توسط صاحب‌نظران به‌آن اشاره می‌شود. دومین دلیل بحث تنظیم بازار است که با تشکیل وزارت بازرگانی محقق می‌شود که این نظر اشتباه محض است. در سال‌های 91-92 که وزارت بازرگانی داشتیم، وضع روز‌به‌روز بدتر می‌شد که نهایتاً طرح انتزاع وظایف و اختیارات بخش کشاورزی از وزارت بازرگانی و الحاق آن به وزارت جهاد کشاورزی به مجلس فرستاده و عملی شد، اما امکانات لازم را به وزارت جهاد کشاورزی ندادند؛ ولی وزارت جهاد کشاورزی کار را به خوبی پیش برد. کسانی که برای اصلاح شرایط اقتصادی موافق تشکیل وزارت بازرگانی هستند، باید به این نکته توجه کنند که مگر تا سال 92 وزارت بازرگانی نبود، پس چرا این وزارتخانه تفکیک شد. رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی کشور در مورد تبعات تفکیک وزارتخانه‌ها برای کشور به ویژه بخش کشاورزی گفت: در بخش کشاورزی واردات و صادرات باید به عهده وزارت جهاد کشاورزی باشد، زیرا به نیاز داخلی توجه می‌کند و اگر لازم بود مجوز صادرات می‌دهد. از تأمین نهاده‌ها تا کارهای بازرگانی، شناسایی بازار مصرف و.. باید به عهده بخش متخصص آن باشد. باید دستگاه متولی نیازسنجی کند و تشخیص دهد که چه زمانی چه محصولی را وارد کند یا اصلاً نیازی به واردات آن محصول است یا خیر که اگر این کار به عهده وزارت جهاد کشاورزی نباشد و دیگران بخواهند واردات و صادرات را بدون تخصص انجام دهند، مجوز نادرست صادر می‌شود؛ لذا با قیمت بالا و کیفیت پایین کالا وارد می‌کنند و به مصرف‌کننده، تولیدکننده و کشور صدمه می‌زنند. وی در ادامه اظهار داشت: اگر قرار باشد وزارت بازرگانی برای بخش‌های دیگر تشکیل شود، مشکلی نداریم، ولی واردات و صادرات محصولات کشاورزی نباید از وزارت جهاد کشاورزی جدا شود.

ملک‌زاده با اشاره به این‌که وزارت جهاد کشاورزی تا اندازه‌ای در اجرای قانون تمرکز موفق بوده است، ادامه داد: به صورت ایده‌آل، موفقیت‌ها و انتظاراتی مدنظر محقق نشد؛ اما باید هرچیزی را با توجه به توانایی‌ها بسنجیم. هنگامی که وظایف وزارت بازرگانی به وزارت جهاد کشاورزی واگذار شد، تمام اعتبارات و امکانات لازم باید به وزارت جهاد کشاورزی داده می‌شد تا بتواند پیش برود. هیچ‌ امکاناتی به این وزارتخانه داده نشد؛ اما وزارت جهاد کشاورزی با دست خالی این کار را به نحو احسن انجام داد. وی در ادامه اظهار داشت: در شرایط کنونی کشور با تفکیک وزارتخانه‌ها مشکل اقتصاد حل نمی‌شود. مشکل کشور با تشکیل وزارت بازرگانی و اصلاح ساختاری حل نخواهد شد. بحث مسائل سیاسی، تحریم‌ها و خشک‌سالی‌ است که به کشور مخصوصاً بخش کشاورزی تحمیل شده است. تا سال 92 که وزارت بازرگانی داشتیم و تحریم‌ها این‌قدر سنگین نبود، وضعیت دولت خوب بود. در سال 91 دولتمردان، نمایندگان مجلس و اقتصاددانان تشخیص دادند باید وزارت بازرگانی منحل شود که کار درستی بود. اکنون هم تشکیل وزارت بازرگانی صحیح نیست. باید برای حل معضلات، سیاست‌ها و برنامه‌های تدارک دید.

بازی تفکیک و ادغام وزارتخانه‌ها برای کشور هزینه دارد

سید‌رضا نورانی، رئیس اتحادیه محصولات کشاورزی، هم در مورد احیای مجدد وزارت بازرگانی گفت: وزارت بازرگانی سابقه‌ای طولانی در ایران دارد. تمام مسائل بازرگانی چه در بخش خصوصی و چه در بخش دولتی در وزارت بازرگانی بود. در چند سال اخیر مسئولیت بازرگانی به عهده وزارت صنعت و معدن بوده است. عده‌ای بر این عقیده هستند که نقش بازرگانی با وزارت صنعت و معدن همخوانی ندارد. تجارت، مخصوصاً صادرات بحث مهمی در ایران است و به همین دلیل به دنبال احیای وزارت بازرگانی هستند. رئیس اتحادیه محصولات کشاورزی درمورد اینکه بازی تفکیک و ادغام وزارتخانه‌ها برای کشور هزینه به همراه دارد یا نه، گفت: روزی که تصمیم به ادغام گرفته شد، برای کشور هزینه‌هایی به همراه داشت. امروز هم که بحث تفکیک مطرح شده، برای کشور هزینه‌هایی خواهد داشت. دولت برای تصمیماتش باید از ابتدا مطالعات میدانی انجام دهد و عواقب و هزینه‌ تصمیماتش را در نظر بگیرد. وی ادامه داد: اگر بخواهیم جوانب مثبت و منفی را در نظر بگیریم، نیازمند آمار و ارقام تمامی هزینه‌ها و... هستیم. نورانی با بیان که در شرایط کنونی کشور که با بحران و تحریم ظالمانه روبه‌رو هستیم، با تفکیک وزارتخانه مشکلات اقتصادی حل نمی‌شود، ادامه داد: بهترین راه ‌حل بحران، حفظ آرامش است. باید از تشکل‌های اقتصادی و تولیدی استفاده کنیم. اگر نقاط ضعف و مبهمی وجود داشت،‌این تشکل‌ها با تجربه 10 ساله می‌توانند این نقاط ضعف را برطرف کنند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار 19تیر 97، کد مطلب: 47008: www.agrofoodnews.com