شعارسال: نشست «آسیبشناسی آموزش و اشتغال روانشناسی و مشاوره» با عنوان فرعی «نقد و تحلیل عملکرد سازمان نظام روانشناسی و مشاوره»، به همت گروه روانشناسی پژوهشکده اخلاق و تربیت و با همکاری معاونت فرهنگی اجتماعی در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.
این نشست که قرار بود با دو سخنرانی انجام پذیرد، به دلیل غیبت دکتر محمد حاتمی، تنها با سخنرانی دکتر پرویز آزادفلاح برگزار شد.
آزادفلاح در نقد آموزش و اشتغال روانشناسی، ترجیح داد با رویکردی سیستمی، مخاطب را به تامل در نظام آموزش کل کشور وادارد. نقد وی، ریشه در این واقعیت داشت که وضعیت آموزش و اشتغال روانشناسی و به طور کلی عملکرد سازمان نظام روانشناسی و مشاوره، به عنوان خردهنظامی از نظام آموزش و اشتغال کشور، تابعی از وضعیت کلی سیستم بزرگتر، یعنی کل جامعه است.
این وضعیت کلی در بیان آزادفلاح به «وضعیت ناایمن» تعبیر شد و سخنرانی وی پیرامون توصیف دقیق وضعیت ناایمنی و برشمردن مولفهها و عناصر این وضعیت ایراد شد.
آزادفلاح وضعیت ناایمن حاکم بر جامعه را طی محورهای زیر معرفی و نشانهگذاری کرد:
– تب کاذب تحصیل
– دامن زدن به رقابت ناسالم
– فقدان درک درخصوص اهمیت خلاقیت
– فقدان استقلال دانشگاه از نهاد سیاست
– وجود سازمانهای موازی
– سیطره کمیتگرایی
– آموزش غیرناب و مبتذل
– کمرنگ بودن اخلاق و چارچوبهای ارزشی
درسهایی از نشست آسیبشناسی آموزش و اشتغال روانشناسی
نشستهای رشته روانشناسی با این نقد کلی روبهرو هستند که شبیه کلونیهایی در خود، صرفا معطوف به حل مسائل درونی جامعه روانشناسی و بیتوجه به ساختار سیاسی اجتماعی پیرامون خود برنامهریزی و برگزار میشوند. با این حال در نشست «آسیبشناسی آموزش و اشتغال روانشناسی و مشاوره» نیز که سخنران اصلی آن، مسئله روانشناسی را در پیوند با جامعه ایران مطرح میکند و این مهم را یادآور میشود که در ایران نه تنها به ترسیم جهان علم نرسیدهایم، بلکه حتی از تصور آن نیز عاجزیم و رشته روانشناسی را به دلیل تاثیر و تاثر از چنین فضای سیاسی اجتماعیای، دچار کژکارکرد میبیند؛ بیشترین نقد را از جانب رویکردی متحمل میشود که تمایل دارد با تمرکز صرف بر رشته روانشناسی، به راهحلی قطعی و نهایی در یک نشست برسد!
گرچه نقدهای سلبی و ایجابی میتواند بر این سخنرانی مترتب باشد؛ با این حال رشته روانشناسی نیاز مبرمی به تولید و ترویج ادبیات خود در جایگاه سیاستگذار عمومی دارد. به همین دلیل چنین نشستهایی بیش از آنکه به نقدهای بُرنده احتیاج داشته باشد، نیازمند فضایی همدلانه است. تا از این طریق به بسط گفتمان روانشناسی و از پی آن، به ایجاد قدرت گفتمانی برای این رشته منجر شود.
گرچه همواره از گوشه و کنار با این نقد جدی مواجهیم که جامعه ایران به دلایل متعدد اجتماعی، شاهد فربگیِ روانشناسیگرایی است؛ با این حال تولید، بازتولید و تکثیر روانشناسی در قالب امری گفتمانی، حوزهای است که در غفلت جامعه روانشناسی ضعیف و بیبنیه مینماید.
مسئله بعدی بیاعتنایی مدعوین از سازمان نظام روانشناسی و مشاوره به دعوت طرح اعتلا و ساماندهی علوم انسانی کشور در این نشست بود. این در حالی است که انتقادات فراوانی به راندمان و نحوه عملکرد این طرح همواره مطرح است؛ با این حال در چنین فرصتهای مقتضیای نیز منتقدین، حاضر نمیشوند تا انتقادات خود را در تخاطب با متولیان این طرح مطرح کنند.
این نشست دو ساعت و نیمه که از حضور اساتید و متخصصان روانشناسی بهرهمند بود، با پرسش حضار و پاسخ پرویز آزادفلاح به پایان رسید.
سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت بردار، تاریخ انتشار: 11تیر1397 ، کدخبر: - : www.bordar-ensani.ir