شعارسال:از اهمیت او سخن گفته می‌شود و به عنوان مهمترین عامل ارتقای سرمایه اجتماعی از او یاد می کنند، ولی به گفته کارشناسان و متولیان امر، گاهی با او برخورد امنیتی و در مواردی برخورد سلیقه ای می کنند و در مجموع کاهش این عنصر اساسی در جامعه به یکی از عوامل مهم کاهش شدید سرمایه اجتماعی منجر شده است.

‌این عامل "نشاط اجتماعی" است که همواره از پایه های اساسی تحقق سرمایه اجتماعی عنوان شده و سرمایه اجتماعی نیز به نوبه خود یکی از با ارزش ترین و مهمترین شاخص های توسعه اجتماعی محسوب می شود.

کاهش نشاط اجتماعی و البته شادی در جامعه ایرانی یکی از مسائلی است که مدت هاست جامعه شناسان از آن سخن می گویند و مدتی است که متولیان امر نیز به این سمت متوجه شده و دریافته اند که در جامعه ایرانی نیازمند شادی و نشاط بیشتری از آنچه امروزه وجود دارد هستیم، بر این اساس اتاق های فکر بسیاری تشکیل شده و کارگروه ها و شوراها بر پا شده اند تا برای بسط شادی در این جامعه برنامه ریزی و سیاستگزاری کنند، در این میان آنچه ضروری به نظر می رسد، شناخت نشاط اجتماعی و بررسی باید و نبایدها و حد و مرزهای اقداماتی است که در این خصوص توسط متولیان امر عنوان می شود، به همین بهانه ‌ایسنا با برگزاری میزگرد تخصصی با عنوان "باید و نباید های نشاط اجتماعی" به بررسی بیشتر این امر پرداخته است.

به گزارش ایسنا، مریم توسکی، عضو هیات اندیشه ورز استان مرکزی در این میزگرد با بیان اینکه شادی و نشاط اجتماعی ویژگی مهم یک جامعه سالم است، گفت: باید به تمایز بین شادی و نشاط اجتماعی توجه شود، شادی از جنس هیجان است و به شکل خنده و لذت در قالب تفریحات زودگر و امثال آن خود را نشان می دهد، ولی قطعا پیش نیاز نشاط اجتماعی است. نشاط اجتماعی دارای عمق، درونی، پویایی و دوام است و ریشه های آن بستگی به عوامل مختلفی دارد، اما پیش زمینه آن شادی است که باید در جامعه وجود داشته باشد.

شادی بهمراه هیجان مثبت تبدیل به نشاط اجتماعی می شود

عضو هیات اندیشه ورز استان تصریح کرد: روانشناسان اجتماعی شادی را به سه دسته "شادی با هیجان مثبت، شادی با هیجان منفی و شادی با هیجان کاذب" تقسیم بندی می کنند. شادی با هیجان مثبت تبدیل به نشاط اجتماعی می شود.

وی ادامه داد: شادی تصنعی که روانشناسان آن را هیجان زودگذر و کاذب قلمداد می کنند قطعا زمینه نشاط اجتماعی را ایجاد نکرده و مولد نشاط اجتماعی نیست. نوع دیگر شادی، شادی منفی است که در جریان دستیابی به آن اقداماتی ضد ارزش همچون توهین و تمسخر افراد و تحقیر شأن و شخصیت آنان صورت می گیرد. این نوع شادی نه تنها باعث ایجاد نشاط اجتماعی نمی شود، بلکه به یاس اجتماعی تبدیل خواهد شد.

‌پای لنگ نشاط اجتماعی در نبود شادی

عضو هیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اراک بیان کرد: بر این اساس، برنامه ریزی هایی که در خصوص شادی صورت می گیرد، باید بر اساس هیجان و شادی مثبت باشد تا بتواند مولد نشاط اجتماعی باشد. اگر این شادی ها منفی یا کاذب باشند، تبدیل به سرمایه اجتماعی منفی خواهند شد.

وی با اشاره به تمایز ابعاد شادی و نشاط اجتماعی، گفت: ابعاد شادی بیشتر فردی و زودگذر است و ممکن است از یک محرک بیرونی تک عاملی شکل بگیرد، اما نشاط اجتماعی به شدت چند بعدی است. وضعیت اقتصادی، اجتماعی و حتی سیاسی جامعه بر نشاط اجتماعی تاثیرگذار است و می توان نتیجه گرفت که مقوله نشاط اجتماعی عمیق، درونی و چند بعدی است، اما به شدت به شادی وصل است، اگر شادی مثبت وجود نداشته باشد در واقع یکی از مولفه های نشاط اجتماعی وجود نخواهد داشت.

سطح افسردگی بالاتر از شاخص های جهانی است

توسکی با بیان اینکه باید به تبعات فقدان نشاط اجتماعی فکر شود، گفت: افزایش آمار طلاق و کاهش سلامت اجتماعی از پیامدهای نبود نشاط اجتماعی در جامعه است. افسردگی و خودکشی یکی از علائم مهم فقدان نشاط اجتماعی است. طی گزارش وزیر بهداشت و درمان بر اساس شاخص های جهانی در سال 2017 به ازای هر 100 هزار مرد در جهان، 3 هزار و 545 نفر و در ایران 3 هزار و 947 نفر دچار افسردگی هستند؛ در واقع سطح افسردگی مردان ما نسبت به آمار جهانی بالاست.

عضو هیات اندیشه ورز استان ادامه داد: بر اساس این گزارش میزان افسردگی شدید در جهان به ازای هر 100 هر نفر 2 هزار و 923 نفر است، ولی در کشور ما این آمار 3 هزار و 328 نفر است، در واقع این آمار نشان دهنده فقدان شادی عمیق یا نشاط اجتماعی است. جامعه ای که در آن شادی و نشاط اجتماعی وجود نداشته نباشد، با آمار بالای انزوا، افسردگی، کم کاری، قانون گریزی و ... روبروست و می توان گفت یکی از دلایلی که آمار نزاع و درگیری در استان مرکزی بالاست، کمبود نشاط اجتماعی است.

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک با اشاره به پیامدهای منفی فقدان نشاط اجتماعی در جامعه گفت: بر اساس تحقیقات و پایان نامه های دانشگاهی افزایش تخلفات، تصادفات و حوادث رانندگی، بی کیفیتی و کم رغبتی در تمام زمینه های تولید، خدمات و برنامه ریزی، بی تفاوتی و کاهش شدید فزاینده سرمایه اجتماعی از تبعات فقدان نشاط اجتماعی در جامعه است، البته نشانه مشخص فقدان نشاط اجتماعی کاهش شدید میزان اعتماد اجتماعی در جامعه است.

وی ادامه داد: دیگر پیامدهای منفی فقدان نشاط اجتماعی افزایش رفتارهای ضد اجتماعی و وندالیستی، تخریب و بی توجهی به اموال عمومی و گرایش های نابهنجار اجتماعی همچون انتخاب گزینه های ناسالم برای گذران اوقات فراغت است. مثلا "دور دور کردن با اتومبیل و گوش دادن به موزیک با صدای بلند و تخریب اموال عمومی" از گزینه های گذران اوقات فراغت به صورت ناسالم است که گاه در سطح شهر شاهد نمونه هایی از آن هستیم.

ارزیابی نشاط اجتماعی وابسته به زمان و مکان است

مدیر دفتر اراک انجمن جامعه شناسی ایران با اشاره به اینکه نشاط اجتماعی وابسته به زمان و مکان است، گفت: وقتی صحبت از نشاط اجتماعی می شود باید مکان و زمان آن مورد بررسی قرار گیرد. مسلما نشاط اجتماعی شش ماه پیش کشور ما با نشاط اجتماعی هم اکنون فرق دارد، حتی نشاط اجتماعی کشور ما با کشورهای دیگر فرق دارد، چراکه سبک زندگی، سطح توقعات مردم و ... هر کشور متفاوت است. نشاط اجتماعی مقوله ای فرهنگی و وابسته به مکان است، به عنوان مثال، خنده زیاد یک فرد در فرهنگ یک کشور امری عادی است ولی در کشور ما چندان پسندیده نیست، در صورتی که خنده یکی از نشانه های شادی است.

توسکی با اشاره به اینکه در مجموع، نشاط اجتماعی از یک سری شاخص های کلی تبعیت می کند، در واقع نشاط اجتماعی یک درک و حس عمیق درونی است و براساس علم جامعه شناسی "درک" در بین افراد امری تفاوتی، ارزشی، آموزشی، تفاضلی و هر یک دارای تعاریف خاصی هستند. پس درکی که بنده از نشاط اجتماعی دارم با درک فرد دیگر نسبت به این مقوله تفاوت دارد و در سیاست گذاری حوزه نشاط اجتماعی حداقل باید توجه به گروه های سنی، قومی، جنسی حتی شغلی و کاری را جدی گرفت.

اشتباهی به نام "سیاست‌گذاری کلی در حوزه نشاط اجتماعی"

وی با تاکید بر اینکه نمی توان در حوزه نشاط اجتماعی برای گروه های مختلف جامعه به صورت کلی و واحد سیاست گذاری کرد، گفت: این اشتباهی است که متاسفانه سال های سال است در حوزه سیاستگزاری اوقات فراغت انجام می شود. همواره صرف هزینه های فراوان برای برنامه هایی را شاهد هستیم که از اثربخشی لازم برخوردار نیستند و بیشتر آنها شکل رفع تکلیف به خود گرفته و فاقد عمق لازم برای ایجاد نشاط اجتماعی هستند.

مدیر دفتر اراک انجمن جامعه شناسی ایران با تاکید بر اینکه مردم نیاز مبرم به شادی دارند، گفت: شادی پله اول نشاط اجتماعی است، ولی متاسفانه همچنان در این پله اول گیر کرده ایم و همچنان توافق نظری در این خصوص وجود نداشته و مهمتر از همه عزم چندانی بر اینکه جامعه شاد باشد، وجود ندارد.

عضو هیات اندیشه ورز استان با اشاره به گسل های اجتماعی در حوزه نشاط اجتماعی گفت: مبحث عواقب عدم تحقق نشاط اجتماعی مسئله امروز نیست، بلکه از قبل مطرح بوده و دلیل اینکه این عواقب بیشتر از گذشته خود را نشان می دهند این است که در شرایطی خاص و بحرانی قرار گرفته ایم، به همین دلیل است که تاکید می شود برروی این مقوله مُهر زمان ومکان بخورد تا بتوانیم تحلیل درستی از وضع موجود داشته باشیم.

عوامل مولد سرمایه اجتماعی زیر سایه غفلت

عضو هئیت علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک گفت: اگر باشگاه و کلوپ های خنده در کشور وجود ندارد، همین که بتوانیم درخصوص اوقات فراغت بدرستی عمل کنیم، می توانیم در تحقق شادی و نشاط نقش موثر ایفا کنیم. اوقات فراغت بر اساس نیاز جامعه تعریف می شود، نمی توانیم برنامه اوقات فراغت را پشت درهای بسته با حضور چند کارمند برای گروهی از جامعه تدوین کنیم.

وی با بیان اینکه اوقات فراغت در وهله اول باید نیازسنجی و سپس نظرسنجی شود و براساس آنها برنامه ریزی بصورت پایلوت صورت گیرد و اگر برنامه موفق بود، به کار خود ادامه دهد، افزود: به نظر می رسد در تمام این سال ها نشاط اجتماعی به عنوان اولویت مطرح نبوده است، در صورتی که یکی از محصولات سرمایه اجتماعی، نشاط اجتماعی است.

توسکی با بیان اینکه در کشور به عوامل مولد سرمایه اجتماعی توجه نشده است، گفت: سرمایه اجتماعی مولد دیگر انواع سرمایه ها همچون سرمایه اقتصادی، سرمایه انسانی، سرمایه فرهنگی و ... است. متاسفانه به عوامل مولد سرمایه اجتماعی به قدری بی توجهی شد که هم اکنون میزان سرمایه اجتماعی در کشور بسیار کاهش یافته است.

عضو هیات اندیشه ورز استان گفت: نشاط اجتماعی ریشه های متعددی در حوزه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی دارد. نشاط اجتماعی یکی از مسائل بنیادین است که متاسفانه دیر به آن پرداخته ایم و هم اکنون اگر بخواهیم این مقوله را در کشور ارتقا دهیم، باید برنامه ریزی ها و فعالیت‌های سنگینی در این حوزه صورت گیرد، یعنی اگر 10 سال پیش برای تحقق نشاط اجتماعی می توانستیم یک سری فعالیت ها در سطح نهادهای میانی و اقدامات تاکتیکی تر انجام دهیم، هم اکنون برای آنکه بتوانیم نشاط اجتماعی را 3 الی 5 درصد افزایش دهیم، نیاز است اقدامات اساسی تر و مهمتری انجام شود.

شادی امنیتی شود، نشاط تمام می شود

مدیر دفتر اراک انجمن جامعه شناسی ایران ادامه داد: مسئله نشاط اجتماعی با سیاست های امنیتی در تقابل قرار دارد، چون پایه نشاط اجتماعی شادی است. وقتی شادی امنیتی می شود، نشاط تمام شده است. اگر قرار است میزان نشاط اجتماعی در کشور افرایش یابد، یک سری اقدامات خیلی حساس و اساسی باید انجام شود.

توسکی با اشاره به اینکه بسیاری افراد نبود ثبات اقتصادی در کشور را عامل عدم تحقق نشاط اجتماعی می دانند، اظهار کرد: در حال حاضر در شرایط بد اقتصادی قرار داریم و مردم با مشکلات عدیده ای روبرو هستند ولی سوال اینجاست که این شرایط مگر بدتر از شرایط دوران جنگ است؟ مردم کشور ما بدتر از این شرایط را تحمل کرده اند ولی امروز تحمل این شرایط سخت شده چون نشاط اجتماعی و امید به آینده کم شده و افراد جامعه با یک سردرگرمی و هراس از آینده روبرو هستند.

دست و پای شادی در بند تفاسیر مختلف‌

مدیر دفتر اراک انجمن جامعه شناسی ایران بیان کرد: ثبات اقتصادی، ثبات اجتماعی، ثبات سیاسی، ثبات فرهنگی و غیره همه در افزایش نشاط اجتماعی نقش موثری دارند. در حوزه شادی یک مرجع داریم که آن اسلام و مذهب تشیع است ولی در عمل شاهد هستیم که از این مقوله تفاسیر مختلفی صورت می گیرد و به حدی با این مقوله مقابله می شود که به بروز جنبش اجتماعی می انجامد.

توسکی بر لزوم اقدامات گسترده و سنگین جهت افزایش نشاط اجتماعی تاکید کرد و افزود: در وهله اول باید ثبات سیاسی و سپس در وهله بعد ثبات اقتصادی با هر قیمت معقول شکل بگیرد. ما در همه سطوح مدیریتی کلان، میانی و خرد نیاز به شفافیت داریم، ولی متاسفانه هنوز هم شفاف نیستیم. وقتی شاهد وجود فساد اخلاقی، اقتصادی، اداری و ... در جامعه هستیم باید این موارد همین امروز مطرح و جلوی این مفاسد گرفته شود، از طرفی مواردی از مفاسد اخلاقی، اقتصادی و غیره در کشور داشتیم که مطرح شده ولی روند رسیدگی و برخورد با آنها در حد مطلوب مورد نظر مردم نبوده و چندان اعتماد مردم را تامین نکرده است. بنابراین وقتی صحبت از شفافیت می شود، به معنای واقعی کلمه باید به این مسئله توجه شود. ثبات اقتصادی و شفافیت باعث می شود شکاف بین افراد و سیستم پر شود.

زیرساخت‌های شادی در استان مرکزی وجود ندارد

مدیر دفتر اراک انجمن جامعه شناسی ایران گفت: در دیدگاه های جامعه شناختی وقتی بین مردم و نظام اجتماعی فاصله می افتد و سرمایه و اعتماد اجتماعی کاهش می یابد، گسل اجتماعی ایجاد می شود که باید یکسری اقدامات عاجل و عزم ملی برای کنترل این شرایط انجام شود.

وی بازگشت امنیت و ثبات اقتصادی و شفافیت و رسیدگی به مطالبات مردم را از جمله این اقدامات عنوان کرد.

توسکی با بیان اینکه زیر ساخت های شادی در استان مرکزی وجود ندارد گفت: یکی از پیامدهای این عدم وجود زیرساخت، سوق پیدا کردن جوانان به سمت رفتارهای هنجارشکنانه و گاه ابتلای آنان به آسیب های اجتماعی است.

به گزارش ایسنا، سعید فخاری رئیس امور پردیس های دانشگاه فرهنگیان استان مرکزی نیز در این میزگرد با اشاره به اینکه نشاط اجتماعی در جامعه ما حال و روز خوبی ندارد، گفت: چه نگاه به آمارها بشود یا خیر، همین که در سطح جامعه قدم بزنیم در خواهیم یافت نشاط اجتماعی در کشور از وضعیت خوبی برخوردار نیست. شادی از نوع هیجان است ولی نشاط اجتماعی یک عامل درونی است. در روانشناسی اسلامی شادی به انواع مثبت، منفی و کاذب تقسیم بندی می شود، ولی در نشاط اجتماعی تقسیم بندی در روانشناسی اسلامی وجود دارد و آنچه که درباره نشاط اجتماعی مطرح می شود، نشاط اجتماعی مثبت است و در این دیدگاه، نشاط اجتماعی منفی وجود ندارد.

این روانشناس اسلامی ادامه داد: دلیل اینکه نشاط اجتماعی منفی در روانشناسی اسلامی مطرح نیست، بدین خاطر است که نشاط عاملی درونی است. گاهی اوقات امکان دارد نشاط اجتماعی با درد همراه باشد بر خلاف اینکه شادی الزاما با خنده همراه است. امکان دارد این درد، درد همدری نسبت به دیگران باشد، هرچند امکان دارد که این درد بطور موقت شادی را از فرد سلب کند، ولی نشاط ناشی از کمک کردن به همنوع را در فرد بوجود می آورد و باعث رشد او می شود. در واقع می توان گفت که در این صورت نشاط اجتماعی عامل افزایش مشارکت های اجتماعی در جامعه است.

زبان گفت‌وگوی متحدی برای افزایش شادی وجود ندارد

رئیس امور پردیس های دانشگاه فرهنگیان استان مرکزی گفت: در مبانی دینی ما شادی و نشاط را از جنس امور فطری دانسته اند، بنابراین همه انسان ها فطرتا طالب شادی و نشاط هستند. در آموزه های دینی ما نقطه مقابل شادی، غم و اندوه است، ولی نقطه مقابل نشاط در این آموزه ها "کسالت" است و چنین است که در دعاها از عبادتی که ما را به کسالت بکشاند، به خدا پناه می بریم.

فخاری گفت: در منابع دینی ما به مقوله شادی و نشاط کاملا دقیق و واضح پرداخته شده است. در منابع دینی اسلام بابی با عنوان «ادخال و سرور» وجود دارد ، یعنی چه کنیم که دیگران را شاد کنیم؟ در واقع اهمیت شادی و سرور در منابع دینی ما ذکر شده ولی متاسفانه گرفتار برخی برخوردهای سلیقه ای در این حوزه هستیم که به جامعه ضرر می رساند.

وی عنوان کرد: نمی توانیم موقعیت نشاط اجتماعی جامعه خود را با موقعیت جامعه بین الملل مقایسه کنیم، دلیل این امر بر می گردد به اینکه هنوز در کشور ما وجه مشترکی در حوزه عوامل افزایش نشاط و شادی در جامعه وجود ندارد و ما هنوز زبان گفتگوی متحدی با مردم در این زمینه نداشته و اعتمادی به جوان هایمان نداریم.

وی با بیان اینکه گاهی مسئولان نگران بی حرمتی به مبانی و ارزش های دینی در جریان شادی های اجتماعی هستند گفت: این در حالی است که مردم از پیر و جوان تمامی خطوط میان حرمت های دینی و نشاط اجتماعی را دانسته و رعایت می کنند و هیچگاه اجازه نمی دهند که در جریان شادی هایشان به حرمت های دینی خدشه وارد شود.

اعتماد به مردم، سنگ بنای افزایش شادی‌

این روانشناس اسلامی با بیان اینکه ما در خصوص اجرایی شدن مصادیق شادی به مردم‌مان اعتماد نداریم، گفت: همانگونه که در مقوله ای همچون رای دادن و حضور در انتخابات به مردم اعتماد می کنیم، در مواردی که قرار است اجتماعات مبتنی بر شادی در جامعه برگزار شود هم، این اعتماد باید وجود داشته باشد.

رئیس امور پردیس های دانشگاه فرهنگیان استان مرکزی با بیان اینکه متاسفانه آنچنان که باید به دانشجویان هم اعتماد نمی شود، ادامه داد: دانشجویان کشورمان نیروهای خلاقی هستند که می توانند فکرآفرین و مسئولیت پذیر باشند، ولی کمتر مورد اعتماد مسئولان قرار می گیرند.

وی با بیان اینکه مواجهه با مشکلات هموطنان و روبرو شدن با فقر و محرومیت آنان می تواند از عوامل ایجاد نگرانی و اندوه عمومی باشد گفت: کاهش این مسائل و مشکلات می تواند به بهبود وضعیت نشاط و شادی در جامعه بینجامد. نمی توانیم بپذیریم که اگر کشور ما دچار بحران اقتصادی می شود، این بحران فقط بحران اقتصادی است و هیچگونه تبعات اجتماعی ندارد، در واقع چنین بحرانی خانواده ها و نشاط آنان را تحت الشعاع قرار داده و در نهایت باعث کاهش نشاط اجتماعی در جامعه می شود.

فخاری عدم دخالت نیروی انتظامی در جریان شادی مردم پس از مسابقات جام جهانی را امری مثبت ارزیابی کرد و با اشاره به برگزاری کنسرت های مختلف در استان گفت: بنده با برگزاری کنسرت ها مخالف نیستم و مطمئنم اگر هم اکنون با برگزاری آنها مخالفت کنیم، 10 سال بعد مجبوریم با برگزاری آنها موافقت کنیم.

متولیان فرهنگی اجتماعی توافق رویکرد ندارند

رئیس امور پردیس های دانشگاه فرهنگیان استان مرکزی با اشاره به برخی نگاه های سخت گیرانه در امور فرهنگی گفت: متولیان فرهنگی و اجتماعی کشور در بسیاری از موارد همچنان به توافق نگاه و رویکرد دست نیافته اند و همین امر مباحث مربوط به این بخش را بسیار طولانی و دچار حاشیه کرده است، در حالی که این مسائل را می توان با اقداماتی ساده و سریع خاتمه داد.

این روانشناس اسلامی با بیان اینکه افرادی که خودشان را متولی امور فرهنگی و اجتماعی می دانند و خواستار تمکین مردم از خطوطی هستند که آنها در این زمینه ترسیم می کنند، موظفند تکلیف مردم را در حوزه شادی و نشاط مشخص کنند، گفت: شادی و نشاط جزو ذات مردم است و قرآن کریم در سوره اعراف آیه 32 به صراحت عنوان می کند" قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللَّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَالطَّیِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ ۚ قُلْ هِیَ لِلَّذِینَ آمَنُوا فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا خَالِصَةً یَوْمَ الْقِیَامَةِ ۗ کَذَٰلِکَ نُفَصِّلُ الْآیَاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ‌" چه کسی چیزی که زینت انسان هاست و طیبات رزق است را حرام می کند؟ یا در آیه دیگر تاکید می شود که " وَلَا تَنْسَ نَصِیبَکَ مِنَ الدُّنْیَا " بهره ات را از دنیا فراموش نکن؛ این موارد به عنوان محکمات دین تلقی می شود.

فخاری با اشاره به برخی تفاسیر نادرست از آیات قرآن کریم و استفاده هایی که برخی به نفع خود از این آیات می کنند گفت: برخی با استفاده از آیه قرآن که می فرماید " إِنَّ اللهَ لَا یُحِبُّ الْفَرِحِینَ " عنوان می کنند که دین با شادی مخالف است، در حالی که خطاب به این افراد باید گفت که این آیه ناظر به غرور است و شان نزول خاصی دارد و نباید تفسیر اشتباه از آن صورت گیرد.

نگاه سلیقه‌ای به دین، ممنوع‌

وی با بیان اینکه مسئولین ما در اینکه مردم در مقابل محدودیت های موجود، ریاکارانه عمل کنند، بسیار موثر هستند، گفت: وقتی در همان نگاه اول نسبت به تجمعات شادی مردم جبهه گرفته شود و با پیش فرض اینکه قرار است اتفاقی ناگوار در این تجمعات بیفتد، به این تجمعات به عنوان معضل نگاه شود، درست نیست. بنده معتقدم باید به مردم اعتماد کرد.

این روانشناس با بیان اینکه متاسفانه در کشور ما برای شادی ها هیچگونه برنامه ای وجود ندارد، گفت: در مبانی دینی ما تاکید ویژه ای بر شادی و خوشرویی شده است، خوشرویی و تبسم دائم یکی از خصلت های پیامبر(ص) بود و ایشان را با این صفات معرفی می کنند. در مبانی دینی ما از وجود باب السرور در قسمتی از بهشت یاد می‌شود که در آن افرادی که مردم را شاد کرده اند، به آن وارد می شوند.

فخاری با بیان اینکه نباید با دین برخورد سلیقه ای یا از آن استفاده ابزاری کرد، گفت: باید نگاه مان را به دین و دستورات آن اصلاح کرده و به باورهای دینی عامل باشیم و براساس سلایق مان به آن اضافه یا از آن کم نکنیم.

مرتضی سورانه رئیس کمسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر اراک، در ادامه این میزگرد با اشاره به اینکه رنگ پوشش را هیچ کس به افراد جامعه تحمیل نکرده غیر از خود افراد، گفت: رنگ پوشش جامعه ما توسط دین، حکومت یا مدیریت به مردم تحمیل نشده بلکه این خود افراد بودند که رنگ پوشش خود را انتخاب کرده اند. مردم کشور ما افراد باهوشی هستند و شادی خود را از دید عموم پنهان می کنند، از رنگ های زیبا و شاد در محافل خصوصی استفاده می کنند و در ظاهر و ملاء عام آن چیزی را از خود به نمایش می گذراند که در واقع نیستند و گاهی اوقات بار منفی برخی رفتارهای خود را به نظام و سیستم تحمیل می کنند که در این امر نقد بر فرهنگ حاکم بر مردم ما وارد است، نه بر نظام و سیستم ما.

سورانه گفت: باید اجازه دهیم مردم خود واقعی خود را نشان دهند و این امر باید از نهاد خانواده و آموزش و پرورش آغاز شود. بسیاری از محدودیت ها که امروز در جامعه ما وجود دارد باعث شده است که افراد خود واقعی خود را پنهان کنند و همین امر مانع بزرگی در مقابل آرامش و شادی آنان در جامعه است.

فضاهای سنگین امنیتی شادی را به زیرزمین‌ها می‌برد

رئیس کمسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر اراک با بیان اینکه حضور پر رنگ نیروی انتظامی در جامعه باعث می شود که مردم خود واقعی خود را نشان ندهند، گفت: ایجاد فضاهای سنگین امنیتی در جامعه باعث می شود که افراد به شادی های زیرزمینی پناه ببرند، در واقع این فرایند متوقف نمی شود، فقط شکل پنهانی به خود می گیرد.

رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر اراک ادامه داد: اینکه سیستم ما گاهی اوقات از این رویکرد فرهنگ به عنوان فرصت استفاده کرده و به آن میدان می دهد، رفتاری است که باید مورد نقد قرار بگیرد. برای مثال در خصوص پوشش بانوان، رنگ مشکی ارجح دانسته می شود در حالی که در مبانی دینی ما رنگ مشکی مکروه اعلام شده و به استفاده از رنگ های شاد همچون زرد تاکید شده است. البته بخشی از اصرار موجود بر استفاده از رنگ های تیره در پوشش افراد می تواند ناشی از قوانین موجود در ادارات باشد.

وی با اشاره به اینکه در جامعه شاهد رفتارهای متناقض نسبت به انتخاب رنگ های شاد برای پوشش مردم هستیم، گفت: در انتخاب رنگ پوشش افراد جامعه به تاثیرگذاری های روانی و روحی آن توجهی نمی شود.

وی با اشاره به اینکه با حاکمیت نگاه امنیتی و پلیسی در جامعه مواجه هستیم، گفت: در چنین شرایطی مردم برای اینکه زیر سنگینی این نگاه نباشند، تلاش می کنند خود را فرد خوب سیستم نشان دهند.

رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر اراک گفت: متاسفانه جامعه ما، یک جامعه دلمرده است. وقتی دلیل دلمردگی جامعه را بررسی می کنیم، درمی‌یابیم که امید به زندگی به دلیل مشکلاتی همچون بیکاری و عدم وجود امنیت اقتصادی کاهش یافته و تبعاتی چون کسالت، عدم نشاط اجتماعی و کاهش امید اجتماعی را در جامعه شاهد هستیم.

القای ناامنی در جامعه خطرناک است

سورانه با اشاره به تبعات القای ناامنی اقتصادی در جامعه، گفت: این امر باعث می شود که افراد نسبت به آینده بیمناک بوده و نسبت به خرید اجناس و انبار آن در خانه های خود اقدام کنند، در واقع القای ناامنی در جامعه خطرناکتر از خود ناامنی است و تبعات ناگواری برای افراد به همراه خواهد داشت و آرامش را از بین می برد.

وی با بیان اینکه نوع مدیریت در این خصوص مشکل دارد گفت: کسی که متولی امنیت اقتصادی در جامعه است، نباید شوک به جامعه وارد کند.

وی با بیان اینکه تعریف بنده از نشاط، شادی نیست، سرزندگی اجتماعی است، گفت: تعهد اجتماعی و امید و اعتماد به ارکان و سطوح مدیریت کشور بخشی از مشخصه های نشاط اجتماعی در جامعه است. اعضای جامعه ای که نشاط اجتماعی در آن رواج داشته باشد، به همسایه، دولت و جامعه اعتماد دارند و در اثر این اعتماد، فرد تبدیل به یک عنصر فعال و پویا و اهل مشارکت خواهد شد.

اراک زیرساخت تحقق جلوه های نشاط اجتماعی را داراست

رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر اراک در ادامه گفت: اراک زیرساخت های لازم را برای تحقق جلوه های نشاط اجتماعی به معنای سرور و شادی و نه به عنوان پویایی، در حد نسبی داراست، اما اینکه روش استفاده از این زیرساخت ها و آموزش های لازم در بین لایه های جامعه و بویژه خانوارها درست انتقال داده شده است یا خیر، جای بحث دارد.

سورانه با اشاره به اینکه متاسفانه در امر آموزش در شهر اراک کوتاهی شده است، گفت: نهادهای متولی آموزش، چه نهادهای آموزش خانواده و چه آموزش و پرورش و دانشگاه ها در مقوله آموزش اجتماعی به افراد کوتاهی کرده اند. باید پرسید به چه میزان جلسه های پرسش و پاسخ باز برای دانشجویان برگزار شده است؟ اینکه رسانه ملی در جاهایی فعالیت های شعاری و تبلیغاتی انجام دهد باعث ایجاد فضای گفتگو و پرسش در جامعه نمی شود بلکه باید آزادانه هر مدیر مدرسه یا رئیس دانشگاهی حداقل ماهانه نشست هم اندیشی با نوجوانان و جوانان داشته باشد. اینکه در مدارس دیگر کشورها بحث هایی همچون شهردار مدرسه و غیره مطرح می شود، هدف این است که دانش آموز از حفظ دروس به آموزش و بکارگیری مهارت ها سوق داده شود.

رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر اراک در ادامه با اشاره به نواقص زیرساخت های ترافیکی در اراک گفت: گره های ترافیکی در اراک رفع نشده و خیابان های شهر پاسخگوی حجم خودروهای موجود نیستند و همین امر نزاع های خیابانی را بوجود می آورد. از سویی متاسفانه به دلیل سوء مدیریت در شهرداری اراک شاهد ساخت و ساز در بخشی از فضای پارک های این شهر هستیم که با انجام اینگونه اقدامات تعریف کاربردی بوستان و پارک تغییر پیدا می کند و این مسئله جای نقد بسیار دارد.

عملکرد ضعیف شوراهای گذشته در حوزه نشاط اجتماعی شهری‌

سورانه با اشاره به اینکه نظارت بر تماشاخانه ها و سینماها یکی از وظایف شورای شهر است، گفت: وقتی پرونده دوره های قبلی شورای شهر اراک را بررسی می کنیم درخواهیم یافت که متاسفانه در دوره های قبل هیچ نظارتی بر این امر صورت نگرفته است، در واقع مسئولین و متولیان امر در جایگاه خود عمل نمی کنند و به دنبال جلب رضایت بالادستی ها و ارائه آمار به آنها هستند. در واقع در مواضع فردی و جمعی قدری گرفتار خودفریبی هستیم.

‌می‌توانستیم شادی را در پارک ها متمرکز کنیم

سورانه گفت: در راستای افزایش نشاط اجتماعی در شهر اراک قرار بود مسابقات جام جهانی به صورت زنده در پارک ها پخش شوند و نامه نگاری های لازم برای کسب مجوز اینکار از طرف سازمان فرهنگی و ورزشی شهرداری با فرمانداری اراک صورت گرفت، ولی متاسفانه در صدور مجوز تعلل و در نهایت از انجام این کار ممانعت شد و نتوانستیم این برنامه را در پارک های شهر اراک اجرا کنیم.

وی با بیان اینکه ما متولی پخش این بازی ها در پارک ها هستیم ولی کسی متولی مدیریت حضور مردم در خیابان ها پس از مسابقات ورزشی نیست، افزود: اگر به باشگاه فرهنگی و ورزشی شهرداری اراک اجازه داده می شد که مجری پخش بازی ها در پارک های اراک باشد، قطعا مردم به جای اینکه در خیابان ها شادی کنند، در پارک ها به این کار می پرداختند.

متولی شادی‌های جمعی هست، مجوز نیست

وی اظهار کرد: درخصوص برگزاری شادی های اجتماعی موضوع نبود متولی به عنوان یک مشکل مطرح می شود، اما وقتی برای تولی گری اینگونه برنامه ها اعلام آمادگی کردیم مجوز لازم صادر نشد.

سورانه بیان کرد: در کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر اراک، شهردار را ملزم کردیم که چهار نقطه از شهر اراک را مشخص کند تا با اطلاع رسانی به مردم جشن چهارشنبه سوری در این مناطق بصورت متمرکز برگزار شود، ولی متاسفانه فرمانداری اراک به راحتی این طرح را لغو کرد.

وی ادامه داد: در واقع اینجا هم یک سازمان و نهاد مسئول برای برگزاری این مراسم و قبول مسئولیت آن در مکان های مشخص اعلام آمادگی کرد، ولی باز هم اجازه اینکار داده نشد، این در حالی است که اجرای برنامه ها و مراسمات با رویکرد شادی و نشاط، در میان مردم همبستگی ایجاد می کند و باید در تحقق زمینه های آن همکاری کرد، به عنوان مثال شاهد بودیم با اینکه کشورمان در آخرین بازی خود در جام جهانی شکست خورد، مردم به خیابان ها ریخته و شادی کردند و همین امر باعث شد همبستگی در بین آنان تقویت شود.

برخی اراک را به چشم پادگان نگاه می کنند

رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر اراک با انتقاد از عملکرد برخی دستگاه های اجرایی استان در خصوص بر هم زدن سیمای شهری، گفت: شورای ترافیک یک لاین خیابان پیروزی از میدان سرداران تا میدان ولیعصر را نزدیک به سه سال است، برای احداث ساختمان بیمارستان ولیعصر بسته است و افزایش ترافیک، آلودگی هوا و ... از تبعات اینکار است که بالغ بر سه سال است ادامه دارد.

رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر اراک تاکید کرد: برخی این شهر را به چشم پادگان نگاه می کنند و مردم اراک را سرباز خود می پندارند که هر چه فرمانده دوست دارد امر کند و مردم از آن اطاعت کنند.

وی گفت: از یک هفته به شروع سال جاری تا 12 فروردین ماه کاروان هفت سین در اراک برپا شد و بازخورد بسیار خوبی داشت، بحث من این است که برنامه های متعددی در حوزه شادی و نشاط وجود دارد، فقط کافیست مسئولین و متولیان امر مجوز برگزاری آن را صادر کنند.

ساخت سرود اراک، کمک به همبستگی اجتماعی

وی اظهار کرد: برای ایجاد همبستگی و پرداختن به هویت شهر به دنبال ساخت سرود ویژه شهر اراک هستم. اگر چنین سرودی وجود داشته باشد تیم های ورزشی ما در کلیه دانشگاه ها، سربازخانه ها، اردوگاه ها و غیره با یک سرود همنوا خواهند شد و در واقع کارکرد مهم آن کمک به تحقق همبستگی اجتماعی است.

سورانه با اشاره به طراحی تالار گفت‌وگو توسط کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر، گفت: قرار است پیرامون مباحث مختلف از جمله نشاط اجتماعی در مکان های خاص از جمله فرهنگسرای شهر در قالب تالار گفتگو میان مردم گفتگو و بیان نظر شود. توزیع عادلانه فعالیت های فرهنگی و اجتماعی شهر نیز زمانی محقق می شود که مکانی برای برگزاری اینگونه مراسم ها در شهر اراک وجود داشته باشد. اینگونه برنامه ها را در پارک ها نیز می توان اجرا کرد و تجربه نشان داده است که مردم استقبال می کنند.

وی با بیان اینکه پلیس، امنیت اینگونه مراسم را تامین می کند گفت: ولی در بسیاری از موارد، تصمیم سازی ها به سمتی می رود که اجازه برگزاری چنین برنامه هایی داده نشود.

به گزارش ایسنا، منطقه مرکزی، سرهنگ محمود خلجی در میزگرد "بایدها و نبایدهای نشاط اجتماعی" که در این خبرگزاری برگزار شد، با اشاره به اینکه افزایش نشاط اجتماعی با کاهش آسیب های اجتماعی در جامعه ارتباط معناداری دارد، گفت: هر چقدر نشاط اجتماعی افزایش پیدا کند، شاهد کاهش آسیب های اجتماعی در جامعه خواهیم بود.

وی با بیان اینکه ناجا مخالف برگزاری برنامه هایی که با هدف بازگرداندن شادی و نشاط به جامعه برگزار می شود، نیست، بیان کرد: ناجا با هدف حفظ نشاط اجتماعی در کنار سازمان ها و مردم به دنبال ایجاد امنیت در جامعه است و لازم است کلیه دستگاه های مرتبط با نظم و انضباط اجتماعی برای بهره گیری هدفمند از سرمایه های اجتماعی برنامه ریزی داشته باشند.

ضرورت مشارکت سمن ها در حوزه نظم و انضباط اجتماعی

سرهنگ " خلجی" با تاکید بر ضرورت سهم دهی و مشارکت سازمان های مردم نهاد در حوزه نظم و انضباط اجتماعی اظهار داشت: نقصی که در مدیریت تجمع شهروندان در جشن ها و مناسبت ها مشهود است، عدم استفاده حداکثری و هدفمند از ظرفیت های مردمی و بویژه سازمان های مردم نهاد است و لازم است در استان در برقراری امنیت و نظم در مناسبت هایی که با تجمع شهروندان همراه است از ظرفیت سازمان های مردم نهاد به خوبی استفاده شود تا امنیت مردم حفظ شده و آنان با حضور در این مراسم از نشاط اجتماعی برخوردار شوند.

معاون اجتماعی نیروی انتظامی با اشاره به اینکه حضور گسترده مردم در برخی از مناسبت ها و جشن ها در سطح میادین اصلی و مرکز شهر بار سنگی ترافیک را در هسته مرکزی شهر به دنبال دارد، افزود: لازم است با مدیریت صحیح حضور مردم در برخی مناسبت ها و جشن ها و از سویی رفع نواقص زیر ساخت های شهری اقدامات کاربردی و اثربخش انجام داد تا هم از بار ترافیکی کاسته شود و هم برقراری نظم و امنیت به سهولت صورت پذیرد.

نبود برنامه ریزی مناسب در برگزاری تجمعات مردمی آسیب رسان است

معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان مرکزی گفت: برخی افراد نشاط را فقط در برگزاری تجمعات مردمی و شادی کردن در خیابان ها می دانند در صورتی که عدم برنامه ریزی در این تجمعات می تواند آسیب هایی را بهمراه داشته باشد، اگر شادی های بعد از فوتبال و امثال آن مدیریت شود و به یک سری از مکان های خاص و مشخص مورد تائید هدایت شود، نیروی انتظامی هم مخالفتی با برگزاری آن ندارد، ولی متاسفانه مدیریتی برای اینگونه اقدامات وجود ندارد و مدیریت اینگونه برنامه ها را همیشه یا از ناجا یا از قوه قضائیه طلب می کنند.

وی تاکید کرد: ناجا بدون نگرش گروهی و حزبی در حفظ و ارتقاء امنیت اجتماعی برای کلیه شهروندان تلاش دارد و در رویکرد جامعه محور خود سعی داشته ضمن پاسخگویی در کنار مردم باشد.

‌به گزارش ایسنا، مدیرکل دفتر اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی نیز در این میزگرد گفت: برغم اینکه در متون و آموزه های دینی و فرهنگی ما بر شادمانی بسیار تاکید شده است، ولی همچنان خنده در کشور ما مهجور است از طرفی در کشور ما برای شادی متولی وجود ندارد.

‌ ‌غلامرضا فتح آبادی ‌با بیان اینکه بحث نشاط در قالب مفاهیم مختلفی چون شادی، خوشحالی و تبسم به کار می رود، گفت: نشاط اجتماعی همچون سایر مولفه های اجتماعی تابع متغیرهای پیچیده ای است و بیش از یکصد عنوان مولفه بر روی آن تاثیر دارد. نشاط اجتماعی و شادی نقش بسیار موثری در توسعه انسانی دارد که به همین خاطر سازمان ملل یک روز را به عنوان روز شادی در جهان نامگذاری کرده است که بر همین اساس سازمان های جهانی شکل گرفته و شاخص های نشاط را در دنیا ارزیابی می کنند که معروف ترین آنها لوگاتوم است. این موسسه هر سال جوامع را بر اساس بیش از یکصد شاخص ارزیابی می کند، ولی کارگزاران کشور ما متغیرها و مولفه هایی که این سازمان ها مد نظر قرار می دهند را نمی پذیرند و محسوب نشدن نشاط معنوی در میان این مولفه ها یکی از نقدهای کارگزاران کشور ما نسبت به ارزیابی های اینگونه سازمان هاست.

وی ادامه داد: بنده اعتقاد دارم فردی که در کشور ما زندگی می کند با فرد دیگر در کشورهای اروپایی یا غیره از لحاظ بعد روانی، اجتماعی و غیره هیچ فرقی ندارد. نمی توانیم بصورت محلی یک سری شاخص تعریف کنیم و شاخص های جهانی را نپذیریم.

رتبه 115 جهان در بحث شادی را دارا هستیم

مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی تصریح کرد: اخیرا بر اساس آخرین ارزیابی در بین 157 کشور جهان، رتبه ایران 115 اعلام شد و بطور متوسط از سال 2013 تا سال 2018 نیم درصد شادی ما بر اساس شاخص های لوگاتوم کاهش پیدا کرده است. به تبع اهمیت شادی و نشاط که در جایگاه ادبیات جامعه شناسی ما ایجاد شده است، مراکز مطالعاتی کشور چند سالی است که در این عرصه وارد شده اند، از جمله جهاد دانشگاهی در چند سال گذشته نقشه نشاط در کشورمان را بررسی کرده است.

فتح آبادی با اشاره به اینکه در نقشه نشاط ایران 27 هزار نفر در 31 استان کشور مورد ارزیابی قرار گرفتند، گفت: در جمع بندی این طرح گزارش شد که نشاط در کشورمان متوسط است و شادترین استان در ارزیابی ها زنجان و غمگین ترین استان، یزد اعلام شد و استان مرکزی در ارزیابی ها در رده متوسط قرار گرفت. چند نتیجه کلی که این طرح ملی داشت این بود که با افزایش هر سال سن، یک درصد نشاط کاسته می شود و با توجه به اینکه جمعیت کشورمان به سمت سالمندی پیش می رود باید از هم اکنون برای این موارد برنامه ریزی لازم صورت گیرد.

وی گفت: در نتیجه گیری این طرح اعلام شده بود که مجردها نسبت به افراد متاهل و دانش آموزان و دانشجویان نسبت به خانه داران و شاغلان شادمان تر هستند، از طرفی سلامتی هم در نشاط تاثیر بسزایی داشته است. با توجه به اینکه بیماری ها بالاخص بیماری های خاص در جامعه ما روند افزایشی دارد به تبع آن نشاط در بین افراد جامعه کاهش پیدا خواهد کرد.

مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی با اشاره به اینکه عوامل اقتصادی و ده ها عامل دیگر بر نشاط اجتماعی جامعه تاثیر دارند، گفت: بحث هایی همچون رعایت نظم و حقوق، حفظ کرامت انسانی و پیشگیری از مفاسد بر روی نشاط اجتماعی تاثیر بسزایی دارد. بحث هایی که در مورد میزان اختلاس ها و مفاسدی که در رسانه ها کشورمان مطرح می شود، ذهن جامعه را درگیر می کند و امنیت روانی جامعه و نشاط کاسته می شود.

نیازمند سیاست‌گذاری های واحد اجتماعی هستیم

وی بیان کرد: در دنیا برای رسانه ها پروتکل هایی وجود دارد که اگر جامعه ای دچار چالش های روانی می شود، چگونه برخورد کنند، اما در کشور ما سیاست های روشنی در این خصوص وجود ندارد، هر فردی از علمای دینی تا سیاسیون نظر می دهند و جامعه را دچار چالش می کنند.

فتح آبادی با بیان اینکه مراجع تصمیم گیری در جامعه ما واحد نبوده و چند بعدی است و هر کسی یک تصمیمی را در این حوزه اتخاذ می کند، گفت: امید است که سازمان اجتماعی کشور به سمت سیاست گزاری های واحد اجتماعی سوق پیدا کند، هم اکنون کشور در حوزه سیاست گزاری با مشکل مواجه است و نمی توانیم به نظر واحد دست پیدا کنیم.

مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی تاکید کرد: اعتماد در جامعه یکی از مولفه های مهم اجتماعی است، بر اساس پایش انجام شده در سال گذشته شاخص های سرمایه اجتماعی در وضعیت مطلوبی قرار ندارند و اعتماد اجتماعی کاهش یافته است.

وی با بیان اینکه کشورمان در بحث امید به آینده و رضایت که یک بحث کلیدی در سرمایه اجتماعی است دچار نقصان است و بطور کلی نارضایتی در حوزه های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی به چشم می خورد، ادامه داد: بحث ثروت و استطاعت تا حدی در نشاط تاثیرگذار است. آزادی های فردی یکی دیگر از فاکتورهای مهم نشاط اجتماعی است و محدودیت هایی که در جامعه وجود دارد قطعا تاثیرات منفی بسزایی در کاهش نشاط اجتماعی دارند.

مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی با بیان اینکه برابری و عدالت اساس و شالوده جامعه است، گفت: جامعه ای که نوسانات و شکاف اقتصادی داشته باشد، جامعه شادی نیست و از آن به عنوان جامعه مریض یاد می شود که متاسفانه جامعه ما از لحاظ روحی دارای مشکلاتی است.

فعالیت های داوطلبانه به سمت توسعه اجتماعی سوق داده شود

وی بیان کرد: ناامیدی و دوری یکی دیگر از فاکتورهای مهم کاهش نشاط اجتماعی و بخشش از مولفه های کلیدی افزایش آن است. افراد جامعه ای که در آن دگرخواهی رونق دارد احساس بهتری دارند ولی علیرغم اینکه در آموزه های دینی ما بر بحث امور خیریه و کارهای داوطلبانه تاکید فراوان شده است، اما متاسفانه در این بخش نیز در جایگاه مطلوبی قرار نداریم.

فتح آبادی گفت: باید فعالیت های داوطلبانه در کشور به سمت توسعه اجتماعی سوق داده شود. با توجه به نزدیکی به ماه های محرم و صفر می توان بخشی از نذورات را با همان نیات به سمت کمک ها و کارهای داوطلبانه در حوزه توسعه اجتماعی سوق داد. بر اساس آمارهای رسمی هم اکنون 25 هزار دانش آموز در سکونتگاه های غیر رسمی به قدری از لحاظ مالی در مضیقه اند که به یک وعده صبحانه ساده هم دسترسی ندارند، مسلم است شادی در اینگونه خانواده ها گم خواهد شد و در این شرایط می توان بخشی از نذورات و کمک های مردمی را به سمت کمک به این خانواده ها در طول سال سوق داد.

مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی تصریح کرد: متاسفانه جامعه در بحث خودمراقبتی مشکل داشته و از سواد سلامت پایینی در این حوزه برخوردار است، قطعا فرد بیمار با فرد سالم از لحاظ نشاط متفاوتند. نوع تغذیه هم در نشاط اجتماعی تاثیر دارد، متاسفانه سبد غذایی خانوارهای کشور ما سبد مطلوبی نیست و نهادهای متولی باید در این امر کارهای ویژه تری انجام دهند.

خنده در کشور ما مهجور است/شادی متولی ندارد

وی با تاکید بر اینکه نوع پوشش افراد تاثیر بسزایی در نشاط اجتماعی جامعه خواهد داشت، گفت: مهارت های مختلف از جمله مهارت های زندگی در بحث نشاط اجتماعی و شادمانی کاربرد مهمی دارد. از سوی دیگر برغم اینکه در متون و آموزه های دینی و فرهنگی ما بر شادمانی بسیار تاکید شده است، ولی همچنان خنده در کشور ما مهجور است و البته نوسانات تاریخی و ریشه های تاریخی در این امر نقش دارند.

فتح آبادی ادامه داد: در ریشه های تاریخی کشورمان نگاه ها بیشتر حزن انگیز بوده تا نشاط آور، و بررسی هایی که به عمل آمده نشان دهنده این امر است که از 365 روز سال در کشور ما 92 روز سوگواره و 20 روز ایام شادی است ولی متاسفانه برای این 20 روز هم برنامه خاصی نداشته و برای شادی متولی وجود ندارد در حالی که ساختارها برای سوگواره ها ایجاد شده و سازمان ها و شوراها در این حوزه فعال هستند، ضمن اینکه نگاه ها به مسئله شادی در کشور ما متفاوت است و همین تفاوت نگاه ها باعث بروز مشکلاتی در حوزه شادی و نشاط اجتماعی در جامعه شده است.

هنوز مهارت شادی را نیاموخته ایم

مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری با بیان اینکه کشور ما در عرصه نشاط اجتماعی با چالش های بسیار زیادی مواجه است، گفت: نمی توان از نقش عوامل اقتصادی در کاهش و افزایش نشاط اجتماعی صرف نظر کرد، ولی مردم ما هنوز مهارت شادی را نیاموخته اند. به عنوان مثال در کشور هند، 350 میلیون نفر از جمعیت زیر پل ها بدنیا می آیند، گذران زندگی می کنند و می میرند، اما شادی در این کشور موج می زند، ضمن اینکه 2500 باشگاه خنده در هند وجود دارد. باید بررسی کرد که چرا این تفاوت فاحش میان ما و آنها وجود دارد و مردم ما علیرغم وضعیت بهتر زندگی نسبت به این مردم، به اندازه آنها شاد نیستند.

محصولات فرهنگی سرشار از ناامیدی است/ضعف سیاستگزاری های اجتماعی در ایران

وی با تاکید بر اینکه رسانه ملی باید در فرهنگ سازی شادی و نشاط اجتماعی نقش آفرینی بالایی داشته باشد، گفت: محصولات فرهنگی ما سرشار از ناامیدی است. این موارد آسیب هایی است که باید توسط یک نهاد آسیب شناسی و برای رفع آن سیاستگزاری مناسب انجام شود، در کل حوزه اجتماعی کشور ما، سیاستگزاری ها ضعیف است.

فتح آبادی ادامه داد: در کشور ما نهادی که بتواند سیاستگزاری واحد در حوزه اجتماعی داشته باشد، وجود ندارد. سیاستگزاری حوزه اجتماعی در بین دستگاه ها و نهادهای متعدد تقسیم شده است و هر نهاد و دستگاهی سیاست ها را بر اساس سلیقه و زاویه دید خودش بیان می کند. خیلی از حدود و حد و مرزهای ما اصولی نیستند بلکه تابوهای شخصی هستند که ایجاد شده و در ذهن جامعه رسوخ کرده و برای جامعه مشکل ایجاد می کند.

غمگین ها کارگزار شادی اند

وی با بیان اینکه از طرفی برخی افراد که شاد نیستند در جامعه ما به عنوان کارگزار در این حوزه تصمیم گیری می کنند، گفت: از طرف دیگر بعضا در کشور ما شادمانی عمومی با نظم اجتماعی و امنیتی در تعارض قرار می گیرد و در مجموع بر اساس آخرین مطالعاتی که انجام شده ما جای کار زیادی در عرصه شادی و نشاط در کشور داریم.

وی اظهار کرد: باید تمامی متغیرهای موثر در شادی و نشاط اجتماعی کشور شناسایی و بر روی آنها کار بیشتری صورت گیرد، شاید اینکار زمانبر باشد زیرا بخشی از این متغیرها ریشه تاریخی داشته و هم اکنون تبدیل به ژن در وجود ما شده است و به عنوان مثال اخمو بودن فرد در نگاه جامعه ما به عنوان یکی از صفات مناسب برای او تلقی می شده در صورتیکه در مبانی دینی ما تاکید ویژه ای بر خوش چهره و گشاده رو بودن افراد شده است، حتی بعضی از علمای ما کتاب هایی در حوزه شادی تالیف کرده اند به عنوان مثال علامه جعفری کتابی تحت عنوان «طنز» نوشته است که در این کتاب به تاثیرات خنده پرداخته شده است .

جامعه ما از لحاظ روانی آمادگی شنیدن اخبار بد را ندارند

مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری با اشاره به نقش رسانه ها در افزایش نشاط اجتماعی جامعه، گفت: در شرایط بحران ها و تغییرات اجتماعی که جامعه ما را درگیر کرده است، قطعا سهم هر فرد و نهادی در افزایش نشاط اجتماعی باید تعریف شود. حدود و خط مرزهای رسانه ها در این شرایط باید مشخص باشد، گاهی خود رسانه با اغراق گویی هایی که می کند به بحران ها دامن می زند، هم اکنون جامعه ما از لحاظ روانی آرام نیست و روح عمومی جامعه ما دچار مشکل شده است. اگر بخواهیم همچون کشورهای توسعه یافته که بر روی توسعه انسانی کار کرده و به سمت پایداری نشاط اجتماعی رفته اند، در این بخش گام برداریم، باید در این حوزه کار ویژه انجام شود.

مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری با بیان اینکه مسائل اجتماعی استان مانند پازلی است که تابع متغیرهای کلان ملی است، گفت: کاهش تصدی گری دولت در حوزه اجتماعی و فرهنگی یکی از بزرگترین چالش های نظام اداری کشور است، جزو معدود کشورهای جهان هستیم که حوزه اجتماعی و فرهنگی ما دولتی است، در حالی که در دنیا بالای 90 درصد کارها به مردم واگذار شده است. اینکه دولت بخواهد تمام کارها را در حوزه های مختلف بر عهده بگیرد یک آسیب جدی است، همین امر مانع توسعه نشاط اجتماعی و توسعه در دیگر امور است.

با تعدد سازمان در حوزه اجتماعی و فرهنگی مواجهیم

مدیر کل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری تاکید کرد: باید سیاست های اجتماعی روشنی را در کشور مشخص کنیم تا سهم هر نهاد در این حوزه مشخص شود. ما با تعدد سازمان در حوزه اجتماعی و فرهنگی مواجهیم و نزدیک به 50 الی 60 دستگاه اجرایی به نوعی در حوزه اجتماعی در حال فعالیت هستند که هر کدام تابع سیاست های مرکز خودشان هستند و اداره کل امور اجتماعی استان نمی تواند چندان در حوزه فعالیت های آنان ورود پیدا کرده و برای آنان ماموریت مشخص کند. دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری نقش هماهنگی بین دستگاه ها را دارد، گاهی اوقات ایفای نقش هماهنگی به خاطر بحث های کلان ملی که دستگاه ها دارند، دچار تناقض می شود.

وی با بیان اینکه باید مکاتب و پارادایم هایی در مراکز علمی شکل بگیرد، گفت: باید در این مراکز علمی روی موضوعات اجتماعی کار شود، متاسفانه در این زمینه در دانشگاه خلاء داریم. دانشگاه ها باید فکرها و نظریه های جدید تولید کنند، باید در دانشگاه ها نظریه پردازی هایی شکل بگیرد و براساس آن مکاتب جدید شکل بگیرد.

از ارائه نظریه های جایگزین برای نظریه های جهانی عاجزیم

فتح آبادی تصریح کرد: گاه نظریه های جهانی را در حوزه های مختلف نقض می کنیم و متاسفانه در جایگزین کردن نظریه جدید عاجز هستیم، به عنوان مثال نظریه خودکشی دورکیم می گوید زمانی که انزوای اجتماعی بالا می رود، آمار خودکشی بالا می رود، اگر این نظریه حذف شود، چه نظریه ای را می خواهیم جایگزین آن قرار دهیم. عوامل اجتماعی تابع نظریات جهانی است و نظریات منطقه ای در آن نقش ندارد.

مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری با اشاره به تدوین برنامه عمل و نمایه اجتماعی استان توسط دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی، گفت: این برنامه تدوین شد تا از موازی کاری دستگاه های اجتماعی و فرهنگی در استان جلوگیری کنیم. در برنامه عمل و نمایه اجتماعی استان با 80 دستگاه اجرایی استان نشست تخصصی گذاشته شده و برنامه دستگاه ها متناسب با ماموریت شان با رویکرد جدیدی که در سیاست های استان وجود دارد با محوریت نشاط اجتماعی تعریف شده است.

فتح آبادی گفت: 80 درصد ظرفیت دفتر امور اجتماعی استان برای اجرای برنامه های برنامه عمل و نمایه استان بکار گرفته شده است. در این برنامه تاکید بر روی برنامه های ایجابی است که توسعه اجتماعی استان را به دنبال دارد.

تدوین سند نشاط اجتماعی با همکاری جهاد دانشگاهی

وی افزود: در کنار برنامه نمایه و عمل اجتماعی، در حال تدوین سند نشاط اجتماعی با همکاری جهاد دانشگاهی استان هستیم. تدوین این سند به دلیل اینکه شاخص های ملی و ادبیات قوی در حوزه نشاط اجتماعی نداریم، سخت است. در این سند به دنبال نظریه پردازی صرف نیستیم بلکه به دنبال مشخص کردن ماموریت ها و باید و نباید های دستگاه ها در این حوزه هستیم تا برای مثال مشخص شود که نیروی انتظامی در این عرصه چه بایدها و نبایدهایی دارد.

وی تصریح کرد: حضور گسترده نیروی انتظامی با لباس فرم در سطح جامعه و در برنامه های مختلف از جمله کنسرت ها نوعی نگرانی و ناامنی روانی و فکری برای مردم ایجاد می کند. در دیگر کشورها نظارت نیروی انتظامی با استفاده از ابزارها و روش های متفاوت همچون دوربین و امثال آن صورت می گیرد. می توان بسیاری از اقدامات انتظامی در سطح شهر را به مردم واگذار کرد تا هم مشارکت اجتماعی در این حوزه افزایش پیدا کند و هم هزینه های متولیان برنامه های فرهنگی و پلیس در این زمینه کاهش یابد، که این موضوع در حال برنامه ریزی است.

مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری بیان کرد: انگلستان چندین سال است که نیروهای پلیس و امنیتی خود را از سطح شهر جمع کرده و ایجاد آلودگی بصری را دلیل این اقدام می داند. در ایران نیز اخیرا طرحی با عنوان مشارکت در امنیت مطرح شده است که قرار است مسئولیت ها در این حوزه به مردم واگذار شود و نیروی انتظامی بوسیله ابزارها و فناوری های مختلف کنترل و نظارت های لازم را داشته و حضور فیزیکی کمتری در سطح جامعه داشته باشد.

فتح آبادی در ادامه با بیان اینکه قرار داشتن اراک در لیست افسرده ترین شهرهای ایران مورد تایید نیست، گفت: استان مرکزی در حوزه آسیب های اجتماعی نسبت به متوسط کشوری در شرایط بهتری قرار دارد.

محصولات فرهنگی باید به سبد خرید خانوارها اضافه شوند

مدیر کل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری در ادامه با اشاره به برگزاری کنسرت ها در اراک و با بیان اینکه برگزاری هر چه بیشتر کنسرت ها را در استان دنبال می کنیم، گفت: برای اینکه برگزاری کنسرت ها در استان جا بیفتد با مشکلات عدیده ای روبرو بوده ایم و هنوز هم گرفتاری ها و مشکلاتی برای اجرای کنسرت ها در استان وجود دارد. هزینه بلیط کنسرت زیاد عنوان می شود ولی به عقیده بنده هزینه 150 هزار تومانی هرچند با وضعیت اقتصادی جامعه همخوانی ندارد، اما برای بلیط یک کنسرت چندان بالا نیست، مخصوصا اینکه به عنوان مثال یک فرد حاضر است ماهیانه 200 هزار تومان برای استعمال دخانیت هزینه کند ولی در سبد فرهنگی خانوار خود رفتن به کنسرت را قرار نمی دهد.

وی گفت: ما باید کاری کنیم که خرید محصولات فرهنگی به سبد خانوار ایرانی اضافه شده و به عنوان یک ضرورت جا بیفتد. برگزاری یک کنسرت برای یک مجموعه فعال در این حوزه بسیار بالاست و باید این مسائل در ارزیابی قیمت اینگونه اقدامات فرهنگی لحاظ شود.

فتح آبادی ادامه داد: در سال جاری برگزاری کنسرت ها در استان 30 درصد افزایش پیدا خواهد کرد، ولی برگزاری کنسرت شاید نزدیک یک درصد تاثیر در شادی و نشاط اجتماعی جامعه دارد و باید به سایر متغیرهای شادی و نشاط در جامعه نیز پرداخته شود.

مدیر کل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری با اشاره به ظرفیت شبکه های اجتماعی، گفت: باید این شبکه ها مروج نشاط اجتماعی باشند.

نقش مردم در فعالیت های اجتماعی پر رنگ دیده شود

مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری ادامه داد: باید نقش مردم را در برنامه ها و فعالیت های اجتماعی پر رنگ تر ببینیم و آنان را به عنوان بازیگران اصلی، وارد برنامه های توسعه کنیم. بنابراین باید در بحث سازمان های مردم نهاد کار ویژه شود، چراکه هر چقدر سازمان های مردم نهاد وارد عرصه شوند به تبع آن مشارکت اجتماعی افزایش یافته و آسیب های اجتماعی کاسته می شود.

وی با بیان اینکه باید روزهای خاصی را برای پاک سازی محیط، بهسازی دیوارهای شهر و نظافت جامعه در قالب ایجاد کمپین هایی در نظر بگیریم، افزود: یکی از اینگونه اقدامات، ایده سه شنبه های بدون خودرو بود که در کشور موج گسترده ای ایجاد کرد.

مدیر کل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری با اشاره به بحث ها و مشکلاتی که در حوزه ورزش همگانی در استان مطرح است، گفت: بر اساس نظریه جامعه شناختی، هر چقدر جمع گرایی را تقویت کنیم، قاعدتا آسیب های اجتماعی کاهش یافته و نشاط اجتماعی در جامعه بالا می رود.

فتح آبادی تاکید کرد: پارک ها جایی برای فعالیت های تبلیغی و ترویجی دستگاه ها نیست، حتی با راه اندازی نمایشگاه کتاب و کتابخانه در پارک موافق نیستم. نقش ها را نباید جابجا کرد و هر کار در زمان و مکان خودش باید انجام شود. در کنار برگزاری فعالیت ها و برنامه های نشاط آور در پارک ها می توان فعالیت های فرهنگی انجام داد.

نظام تعلیم و تربیت شادی آفرین نیست/مهارت خندیدن به دانش‌آموزان آموزش داده شود

وی با اشاره به نقش رسانه ها بویژه صدا و سیما در افزایش نشاط اجتماعی، گفت: متاسفانه نظام تعلیم و تربیت و مدارس ما شادی آفرین نیست. هنوز این نظام متکلم وحده است، هنوز تحریمی و تحکیمی عمل می کند و همه این موارد باید اصلاح شود.

مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری با بیان اینکه مهارت خنده، همچون سایر مهارت های دیگر باید در دروس دانش آموزان قرار گیرد، گفت: شهرداری اراک هر ساله در فرهنگسرای شهر برنامه های متنوعی در حوزه خانواده برگزار می کند که اینکار ارزشمندی است ولی در کنار برنامه هایی با محوریت خانواده ها، برنامه هایی با رویکرد خنده و شادی نیز باید لحاظ شود.

وی با تاکید بر اینکه آگاه سازی از زمینه ها و بسترسازی ‌شادی برای افراد به تفکیک جنسیت و سن صورت گیرد، چراکه هر مقطع سنی شادی های خاص خود را می طلبد که باید اولویت بندی شود، گفت: تقویت هویت فرهنگی و قومی در افزایش نشاط اجتماعی نقش بسیار مهمی ایفا می کند که با برگزاری جشنواره های محلی، مسابقات و جشنواره های آیینی، برگزاری موسیقی محلی و غیره این امر محقق می شود.

شاخص های بومی و محلی استان احیا شود

مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری با تاکید بر اینکه باید شاخص های بومی و محلی استان احیا شود، گفت: تلاش می کنیم که استان مرکزی پایتخت موسیقی های محلی کشور شود. وقتی آن ظرفیتی که در موسیقی داریم احیا نمی کنیم، باید انتظار داشته باشیم که فرد به موسیقی های زیر زمینی و پاپ روی بیاورد.

وی ساماندهی و احیای جشن ها و اعیاد مذهبی را از دیگر راهکارهای ایجاد فرصت برای توسعه نشاط اجتماعی دانست و افزود: طراحی و اجرای جشنواره های شاد محلی، ایجاد سینماهای روباز از دیگر راهکارهاست.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ایسنا، تاریخ انتشار4شهریور97، کدخبر: 97060401502 ، www.isna.ir