شعارسال: تاریخچه و روند تکوین رسانه های جمعی

ازنظر فرهنگ اندیشه ی نو: سیستمها یا دستگاه های انتقال اطلاعات و یا سرگرمی از جمله رادیو – تلویزیون – فیلم – کتاب و غیره را رسانه می گویند.

از نظر فرهنگ الفبای قیاسی : به مجموعه ابزارها و روشهایی که برای ارتباط اجتماعی و شخصی به کار می رود را رسانه می گویند.

مارشال مک لوهان : رسانه همان پیام است به فرمهای فناوری شده . رسانه ها امتداد انشان هستند در واقع مک لوهان معتقد است رسانه ابزار یا امتداد ارتباطات انسانی است .

انواع رسانه :

1- رسانه شخصی بیشتر مربوط به علایق – اندیشه ها –توانمدیها- آثار –خاطرات – اشعار- تصاویر و درد دلهای افراد می باشد.

2- رسانه های جمعی : مجموعه ابزارها وروشها و مسیرهایی که برای ایجاد ارتباط با مخاطبان انبوه به کار گرفته می شود را رسانه های جمعی می گویند .

رسانه ی جمعی رسانه ای است که در زمان واحد پیامهای یکسان را برای تعداد زیادی از افراد ارسال می کند.

انواع رسانه های جمعی :

1- رسانه های نوشتاری (مکتوب ) : کتاب – روزنامه – مجله

2- رسانه های دیداری (تصویری ) : تلویزیون – سینما

3- رسانه های شنیداری (تصویری) : رادیو

4- رسانه های مجازی : اینترنت – شبکه های اجتماعی – vb2

5- رسانه های دیجیتالی (الکترونیلی ): موبایل – sms-mms – بلوتوث

6- رسانه های شفاهی : منبر –خطابه- سخنرانی – شایعه سازی –face to face

7- رسانه های خیابانی (تبلیغات شهری ) : بیلبوردها – بنرها

وظایف وسایل ارتباط جمعی (رسانه ها) :

1- وظایف خبری و آموزشی

2- وظایف راهنمایی و رهبری

3- وظایف تفریحی و تبلیغی

اهمیت رسانه ها و وسایل ارتباط جمعی :

رسانه ها قدرت بسیار در جذب مخاطب انبوه و توانیی در شکل بخشیدن به افکار عمومی را دارند . رسانه ها بخش وسیعی از ماهیت افکار عمومی را شکل می دهند. نقش رسانه های جمعی در حوزه های گوناگون زندگی بشری از جمله تحولات

سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی ، اقتصادی و مناقشات بین المللی افزایش یافته و با گسترش تاثیر گذاری آنها در تمامی حوزه های عصر کنونی را به عصر ارتباطات و جامعه ی اطلاعاتی تبدیل کرده است .

کارکردهای رسانه ها:

1- اطلاع رسانی خبری مهمترین رسالت رسانه هاست .

2- نظارت از طریق جمع آوری و توزیع اطلاعات در مورد رویدادهای محیط اطراف

3- همبستگی بخشی از جامعه در واکنش به رویدادهای محیط از طریق تفسیر و تحلیل اطلاعات و هدایت نحوه ی واکنش ها (مدیریت بحران )

4- انتقال میراث اجتماعی و تاریخی (فرهنگ ) از نسلی به نسل دیگر

5- تفریح وسرگرمی

6- ابزار اقتصادی است . آگهی های تجاری – شرکت های هرمی – تبلیغات اینترنتی

7- اشتراک گذاری که ویژگی رسانه های نوین است .

فصل دوم :

روند تکوین و سیر تحول وسایل ارتباط جمعی :

1- ارتباط غیر کلامی : ارتباط اولیه انسان اشاره ای و غیر کلامی بوده است . انسان از طریق لمس کردن – حرکات چهره – حرکات دست – طبل زدن – دود و آتش به تبادل پیام می پرداخت.

2- زبان شفاهی ( ارتباط غیر الفبایی) : انسان برای ارتباط بیشتر با اطراف خود به زبان شفاهی متوسل شد . ارتباط مستقیم (چهره به چهره ) و نیز استفاده از 5 حس بشری در این دوره مورد استفاده قرار می گرفت .ارتباط الفبایی :' اختراع بزرگ حروف الفبا در یونان در هفتصد سال پیش از میلاد انقلابی در ارتباطات بشر ایجاد کرد. حروف الفبا به عنوان پل گفتار و نوشتار موجب انتقال افکار و تکامل ارتباط غیر الفبایی و دگرگونی کیفی در ارتباطات انسانی شد .

3- ارتباط نوشتاری : اختراع چاپ توسط گوتنبرگ موجب آغاز عصر کتابت و ارتباط نوشتاری انسان به همراه ارتباط کلامی شد.

4- انتشار مطبوعات : با پیشرفت صنعت چاپ انتشار مطبوعات به عنوان نخستین وسیله ارتباط نوین تحولی در ارتباط بشر ایجاد کرد . مطبوعات محصول مهم جامعه صنعتی است .

5- اختراع تلکس و تلگراف : با اختراع برق و پیدایش تلکس و تلگراف توسط ساموئل مورس انگلیسی در سال 1832 ارتباطات راه دور جای خود را به دوندگان مقام اسب های تندرو و کبوتران نامه بر داد.

6- اختراع تلفن : توسط گراهام بل و توماس واتسون آمریکایی در سال 1876 امکان ارتباط با سیم بشر را فراهم کرد.

7- اختراع بی سیم : اختراع ارتباط بی سیم و رادیو توسط رکنی ایتالیایی در سال 1995 عصر الکترونی را در اواخر قرن 19 رقم زد.

8- ظهور سینما : تولد سینما جنبه سرگرمی و تفریحی و پرکردن اوقات فراغت به رسانه ها را ایجاد کرد .

9- اختراع تلویزیون : ظهور تلویزیون بعد از جنگ جهانی دوم موجب یکسان سازی و همگون سازی مخاطبان و کنار رفتن مرکزیت رادیو در ارتباط بشر شد .

10- اختراع ماهواره : ماهواره توسط روسها و براساس اندیشه پوپوف ودر سال 1957 اختراع شد و آغازگر ارتباط ماهواره ای بشر و شکل نوینی از ارتباط رادیویی انسانها شد.

11- ظهور اینترنت : دومین انقلا ارتباطات بشر بود. اختراع کامپیوتر و ظهور اینترنت تحول عظیمی در زندگی بشر ایجاد و موجب انقلاب اطلاعات و شکل گیری شبکه ها و گسترش ابرشاه راههای اطلاعاتی با استفاده ازسه تکنولوژی صنایع شامل کامپیوتری – مخابرات و فیلم سازی است .

مهمترین دوره ای که موجب تحول در ارتباطات بشرکدام است ؟ اختراع و کشف حروف الفبا و اینترنت و ابر شاه راههای ارتباطی

منبر یک رسانه عمومی در اسلام :

منبر : محل بلند و مرتفعی است که خطیب یا واعظ بر بالای آن رفته و سخنرانی می کند.

تاسیس منبر به صدر اسلام بر می گرددکه پیامبر مکرم اسلام بر فراز آن می نشستند و وحی الهی را به مردم ابلاغ می نمودند.

اولین منبر برای رسول خدا (ص ) که سه پله داشت بعد از پیامبر هرکدام از خلفا بر تشریفاتی کردن منبر و پله های آن افزودند بطوری که پیامبر منبر معاویه 6 پله با تزئینات گرانقیمت داشت .

درکشور ما به دلیل استقرار حکومت اسلامی ونیز ساختار و فرهنگ مذهبی منبر از اهمیت زیادی برخوردار است وبه عنوان یکی از عناصر کلیدی مساجد و اماکن مذهبی محسوب می گردد . درتاریخ اسلام منبر همیشه همراه و در کنار محراب قراردارد. امروزه منبر همچنان کاربرد خود رادارد و خطابه بسیاری از علما و مراجع در منبر ها منشاء بسیاری ار تحولات در ایران بوده است .

آسیب شناسی منبر :

1- قرارگرفتن منبر در راستای اهداف شخصی ، گروهی ، سیاسی (آخوندهای درباری )

2- کم سوادی و مطالعه کم وعاظ و خطبا

3- بدعت گذاری و انحرافات در موضوعات دینی

4- نگاه درآمدیی به منبر که جایگاه مقدسی دارد

5- عدم جذب مخاطبان خصوصا از نسل جوان

6- جایگزینی احساسات برمنطق و فلسفه و استدلال (مداحی بجای موعظه )

7- ضرورت بازانتشار سخنرانی وعاظ توسط رسانه های نوین ارتباطی

رسانه های چاپی :

1- مطبوعات از قدیمی ترین ، مهم ترین و شناخته ترین وسایل ارتباط جمعی اند که علاوه بر جنبه های اطلاع رسانی و تاثیر گذاری بر افکار عمومی در حوزه های مختلف علمی ، فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی ، بیشترین تاثیر و کاربرد را در حوزه ی سیاسی دارند . به نحوی که اهمیت سیاسی مطبوعات رکن چهارم دموکراسی لقب داده است و بخشی از زندگی سیاسی هر کشور محسوب می شود . ( کارکردهای سیاسی )

تاریخچه مطبوعات :

همانطور که گفته شد که نخستین عصر ارتباطات جمعی در حدود سال 13450 میلادی با اختراع چاپ آغاز شد . مارشال مک وهان کانادایی معتقد است در این عصر روابط اجتماعی و اندیشه ها و رفتارهای انسانی همه تحت تاثیر شدید نوشته های چاپی قرارگرفتند وی این عصر را به عنوان کهکشان گوتنبرگ معرفی می کند.

البته از زمان اختراع گوتنبرگ تا انتشار وسیع و مداوم اخبار و اندیشه ها و ایجاد ارتباطات جمعی واقعی چند قرن فاصله است ، نخستین روزنامه های چاپی اروپایی به تعداد نسبتا زیاد و با نظم و دوره ای از دهه سوم قرن 17 یعنی حدود 2 قرن پس از ایجاد صنعت چاپ بوجود آمد . ا زاواخر قرن 18 به دنبال انقلاب کبیر فرانسه و گسترش اندیشه های آزادی خواهی انتشار و خواندن مطبوعات پیشرفت و عمومیت پیدا کرد. و بصورت فردی در آمد که از آن زمان می توان گفت پدیده ارتباطات جمعی با پدیده ی وسیع صنعتی شدن گره خورد .

1 – روزنامه های پرتیراژه جهان : نیویورک تایمز- گاردین – واشنگتن پست –استریت ژورنال – ساندی تایمز- لوموند فرانسه

ویژگی های روزنامه های پرتیراژ جهان :

1- چاپ شمارگان بالا

2- توزیع گسترده در ادارات ، شرکت های خصوصی ، کیوسک های مطبوعاتی ، اتقا های خبر تلویزیون ها و دفاتر خبر گزاری ها

3- استناد خبرگزاری ها و سایر رسانه ها و مسئولان به اخبار و مطالب آن ها

4- دفاتر پذیرش آگهی ها

5- اعزام گروه های خبری به نقاط مختلف جهان

6- دفاتر و نمایندگی ها و خبر نگاران متعدد در اقصی نقاط جهان

7- هماهنگی با نظامهای حاکم بر کشورهای خود به عنوان ابزار مهم و تاثیر گذار سیاست خارجی

انواع نشریات

ازنظر زمان : 1- روزنامه ، هفته نامه ، ماه نامه ، فصل نامه ، گاه نامه ، سال نامه

ازنظر موضوعی : فرهنگی – اقتصادی – علمی ، ورزشی ، سیاسی ، اجتماعی ، تقسیم بندی کلی روزنامه ها ، روزنامه های بازرگانی ، خبری و تخصصی

انواع روزنامه ها : ملی – روزنامه های محلی – تخصصی

اولین روزنامه در ایران: کاغذ اخبار توسط میرزا صالح شیرازی

دومین روزنامه در ایران: د رارومیه به زبان آشوری با عنوان زاراریت باهرا ( اشعه روشنایی)

سومین روزنامه در ایران: وقایع التفاقیه توسط امیر کبیر

اولین چا پخانه در ایران : توسط میرزا زین العابدین تبریزی بود

خبر گزاری های مهم جهان : 5 غول خبر جهان

1- فرانس پرس فرانسه : در سال 1835 میلادی در پاریس فرانسه تاسیس شد . 150 نمایندگی در سراسر دنیا دارد . روزانه قریب به دومیلیون کلمه خبر به سراسر دنیا مخابره می کند. حدود 900 خبرنگار در جهان دارد. علاوه بر اخبار گزارشهای مصور نیز به تلویزیون های بزرگ دنیا مخابره می کند. فرانس پرس در حالیکه نسبت به خبر گزاری های دیگر اخبار و مطالب آن از صحت و دقت بیشتری برخوردار است اما مشهوراست که وابستگی به دولت فرانسه می باشد.

2- رویتر : درسال 1851 میلادی در لندن تاسیس شد وابستگی شدید به دولت انگلیس دارد و کاملا در خدمت سیاست های استعماری این کشور می باشد. رویتر در زمینه جعل و تحریف اخبار سابقه طولانی دارد و دراین زمینه ازتخصص ویژه ای برخوردار است حدود 100 دفتر نمایندگی در سراسر دنیا دارد که روزانه بیش از 2 میلیون کلمه مخابره می کند . به اخبار اقتصادی و مالی و بورس اهمیت ویژه ای می دهد و تلاش دارد از جدیدترین تکنولوژی ها در عرصه خبری استفاده کند.

3- خبرگزاری آسوشیتد پرس : در سال 1848 میلادی در آمریکا تاسیس شد درحال حاضربزرگترین آژانس خبری جهان محسوب می شود بیش از 7000 گزارشگر ، عکاس ، خبرنگار در سراسر دنیا دارد. بودجه و مدیران آن از سوی آژانس بین المللی یهود تامین و تعیین می شود از این رو کاملا در خدمت سرمایه داران صهیونیست بین الملل می باشد. روزانه 17 میلیون کلمه خبر به سراسر دنیا مخابره می کند و بهترین و غنی ترین سرویس عکس خبری جهان را در اختیار دارد.

4- یونایتد پرس : در سال 1958 میلادی در آمریکا تاسیس شد ودومین خبرگزاری جهان محسوب می شود . روزانه 11 میلیون کلمه خبر مخابره می کنند . سرعت انتشار اخبار در این خبرگزاری بسیار مهم است . دارای امکانات بسیار گسترده و پیشرفته برای جمع آوری و انتشار اخبار است . با بهره گیری از ماهواره های مخابراتی در کمتر از یک دقیقه خبر را به سراسر جهان مخابره می کند.

5- تاس : در سال 1925 در روسیه (شوروی سابق ) تاسیس شد . پوشش خبری گسترده ای ندارد و بعضا برای پوشش اخبار خارجی خود از اخبار خبرگزاری های امریکایی و اروپایی بهره می برد.

سایر خبر گزاری های مشهور جهان : پیشن هوا چین – کیودو ژاپن – IFP اسپانیا – Dpi آلمان

خبرگزاری های ایران :

1- جمهوری اسلامی ایران (ایرنا)

2- فارس

3- ایسنا

4- مهر

5- واحد مرکزی خبر

6- ایلنا

رادیو و تلویزیون :

رسانه های گفتاری و تصویری آیا رادیو همچنان غول رسانه ای محسوب می شودیا خیر؟ توضیح دهید. (خیر ) صفحه 190 کتاب

رادیو رسانه بحران است مثل روستاهای کوچک که برای مردم راحت و در دسترس تر و ارزان تر است و هنوز هم هست و از آن استفاده می شود.

تاریخچه رادیو :

اختراع رادیو ناشی از پیشرفتهای علمی و صنعتی قرن 19 پس از کشف الکترومغناطیس مارکس وبر انگلیسی و تولید امواج هرتز و آنتن توسط الکساندر پوپوف روسی مارکنی دانش جوی جوان ایتالیایی توانست در سال 1896 رادیو را اختراع و به نام خود ثبت کند و اساس نظام ارتباطی رادیویی را پایه گذاری کرد و به پدر رادیو شهرت یافت.

مهمترین رادیوهای جهان :

1- رادیو صدای آمریکا

2- رادیو بی بی سی

3- رادیو انگلیس

4- رادیو مسکو

5- رادیو صدای اسرائیل رژیم صهیونیستی

6- رادیو پکن

7- رادیو قاهره

8- رادیو کانادا

9- رادیو زمانه

10- رادیو اروپای آزاد

11- بنگاه رادیویی استرالیا

رادیو در ایران:

بیشترین یادگیری و روابط اجتماعی از طریق فرهنگ شفاهی و کلامی انجام می گیرد برنامه های رادیویی از ترکیب سه عنصر کلام و موسیقی و صدا پدید می آید.

در سال 1305 نخستین دستگاه بی سیم موج بلند در تهران و شهرهای تبریز ، مشهد، کرمان و کرمانشاه و خرمشهر آغاز به کار کرد.

در سال 1316 وزارت پست وتلگراف سه دستگاه فرستنده موج کوتاه و متوسط خریداری و راه اندازی کرد.

درسال 1319 نخستین فرستنده رادیویی با یک موج کوتاه و باقدرتی برابر 20 کیلو وات و همچنین یک موج متوسط برابر 2 کیلو وات قدرت در تهران آغاز به کارکرد که زیر نظر سازمان پرورش افکار اداره می شد با آغاز جنگ جهانی دوم رادیو درایران تعطیل شد ، اما پس از پایان جنگ جهانی نخستین استویدو رادیویی در اداره انتشارات و تبلیغات واقع در میدان ارگ تهران راه اندازی شد . سرپرستی رادیو در آغاز زیر نظر تبلیغات و انتشارات بود در سال 1335 به وزارت کار و تبلیغات واگذار شد و در سال 1336 دوباره به اداره تبلیغات و انتشارات برگشت در سال 1343 در زیر مجموعه سیستم اطلاعاتی قرار گرفت و سرانجام در سال 1347 پس از ادغام با سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران تاسیس شد (صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران )

تاریخچه تلویزیون :

ایده تلویزیون برای اولین بار در سال 1908 میلادی ارائه شد و 20 سال بعد توسط دانشمندبرتر اسکاتلندی تحقق یافت (برد) دستگاهی ساخت که با استفاده از تکنولوژی نور و موج تصاویر را منتقل کند.

اولین آزمایش نهایی تلویزیون در سال 1941 در نیویورک امریکا صورت گرفت و عمل انتقال تصاویر از راه دور نمایش داده شد نخستین برنامه تلویزیون رنگی جهان در سال 1951 در آمریکا پخش شد . آمریکا بزرگترین تولید کننده برنامه تلویزیونی در جهان است بیش از 160 آژانس تلویزیونی جهان را به خود اختصاص می دهد پس از آمریکا ، انگلیس مقام دوم فرانسه – آلمان – ژاپن رتبه های بعدی را دراختیار دارد.

ماهواره :

مقدمه

اختراع وبه کارگیری ماهواره تحولی بزرگ در عرصه ارتباطات ایجاد کرد ویکی از مهمترین شاهکارهای بشر در انقلاب صنعتی محسوب می شود.

ماهواره فرایند ارتباطات را به کلی دگرگون کرد و توانمندی های ارتباطی را بصورت چشمگیری ارتقاء داد.

امروزدانش ساخت ، پرتاب و دریافت اطلاعات ماهواره ای از شاخص های توسعه یافتگی محسوب می شود.

اهمیت ماهواره :

امکان برقراری ارتباط بین کشورها و قاره ها ، افزایش همکاری ها و تاملات بین المللی ، تقویت فرستنده های تلویزیونی و رادیویی کاهش هزینه ها، صرفه جویی در زمان ، پیوستگی جریان اطلاعات میان کشورها ، ارتقاء مدارهای تلفنی ، تامین امنییت ، افزایش توانمندی و کارایی نظام حمل ونقل ، سیطره نظامی ، امورتحقیقاتی و علمی

تاریخچه ماهواره :

در سال 1945 میلادی و آرتور. سی . کلارک افسر نیروی هوایی بریتانیا برای اولین بار طرح پرتاپ ماهواره مخابراتی به فضا را ارائه کرد اما در سال 1957 نخستین ماهواره توسط دانشمندان شوروی ، آمریکا و سپس آلمان ، فرانسه ، کانادا و کشورهایی چون هند ، ژاپن ، چین و انگلیس به دانش ماهواره دست یافتند . بعضی از کشورهای عربی نیز ماهواره اختصاصی دارند که البته دانش ساخت و پرتاب ما هواره را در اختیار ندارند .

انواع ماهواره از نظر ماموریتی :

1- ماهواره هواشناسی

2- " " ارتباطات رادیویی و مخابراتی

3- " " ردیابی

4- " " تحقیقاتی و علمی

5- " " نظامی و جاسوسی

اجزای ماهواره :

سیستم برق ، مخزن سوخت ، کامپیوتر ، سیستم تامین انرژی ، دوربین و آینه های خورشیدی

انواع ماهواره از نظر وزن :

1- ماهواره های بزرگ با وزن بالای 1000 کیلوگرم

2- ماهواره های متوسط با وزن بین 1000-500 کیلوگرم

3- ماهواره های کوچک با وزن بین 500-100 کیلو گرم

4- ماهواره های میکرو با وزن بین 100-10 کیلو گرم

5- ماهواره های نانو با وزن کمتر از 10 کیلو گرم که بسیار بسیار هزینه بر است .

ایران و فناوری ماهواره :

در سال 1348 اولین ایستگاه دریافت ماهواره را در اسد آباد همدان ( ایستگاه شهید قندی ) ایجاد کرد . بومهن و اصفهان ( 1365) ایستگاه ماهواره ای تاسیس شد.

نخستین ماهواره ایرانی به نام سینای یک در تاریخ 5 آبان 1384 از پایگاه فضایی روسیه مرکزی به فضا پرتاب شد سینا یک نخستین ماهواره ایرانی بوده که با مشارکت شرکت های روسی ساخته شد و ماهواره مطالعاتی و تحقیقاتی برای بررسی منابع زیرزمینی و عواقب ناشی از حوادث غیر مترقبه به کار می رود.

از بهمن 88 ایران موفق به دستیابی دانش ساخت و پرتاب ماهواره به فضا شهد و اولین ماهواره ایرانی به نام امید در بهمن ماه 88 با پیام رئیس جمهور به فضا پرتاب شد و ایران بعنوان چهل و سومین کشور جهان وارد باشگاه فضایی جهان شد .

سینما

دومین وسیله ارتباط جمعی سینما ست .

ویژگیهای سینما:

۱- برانگیختن احساسات وتصرف قوه تخیل مخاطبان

۲- روشنفکری افکار عمومی

۳-افزایش سطح آگاهیها .اطلاعات جامعه و مردم

۴- اشاعه اندیشه ها

۵- تفریح و سرگرمی (اوقات فراغت )

۶-تاثیرات سیاسی -فرهنگی و اعتقادی سینما

تاریخچه سینما

تکاپوبرای پیدایش پدیده ای به نام سینما از زبان لئوناردو داوینچی هنرمند ایتالیایی آغاز شد پس از آن دانشمند بلژیکی بنام جوزف پلاتو در سال ۱۸۳۲ دستگاهی بنام چرخ زندگی یا شهر فرهنگ در نهایت اختراع سینما توگرافی یا صنعت سینما بنام لویی لومیر فرانسوی به ثبت رسید. امریکا بزرگترین تولیدکننده سینمایی است و شهرک سینمایی هالیود بزرگترین مرکز فیلم سازی در جهان است .

سینما در ایران

برای اولین بار در سال ۱۲۷۹ شمسی در زمان مظفرالدین شاه قاجار به ایران آمد. اولین فیلم ایرانی ۱۳۱۱ بنام دختر لر توسط یک کمپانی هندی ساخته شد وبه نمایش در آمد .

اخلاق رسانه ای

۱- تعهد و الزام از صحت مطالب منتشره

۲- انتشار حقایق

۳- ذکرمنبع

۴- پرهیز از اعمال سلیقه

۵- منافع فردی و گروهی (باندی -جناحی -سیاسی)

۶- نگاه منفعت طلبانه - درآمد زایی ممنوع

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از وبلاگ پرشین بلاگ، تاریخ انتشار: - ، کدخبر: - : www.satarghasemi.persianblog.ir