بغض پسته ترکید

خراسان جنوبی با تولید 15 هزار تن پسته رتبه ششم کشور را در تولید این محصول دارد، اما امسال آفات و نوسانات دمایی تولید این محصول را 45 درصد کاهش داده و حسرت پسته‌های خندان سالیان قبل بر دل کشاورزان منطقه مانده است‌. قصه پسته و کشاورزان پسته‌کار خراسان جنوبی امسال قصه پرغصه‌ای است و جولان آفات، تغییر اقلیم و نوسانات دمایی ناشی از خشک‌سالی‌های متوالی باعث کاهش محصول پسته در استان شده است؛ به طوری که در برخی شهرستان‌ها، باغ‌ها از محصول خالی مانده و خستگی یک سال رنج و زحمت را بر تن کشاورزان باقی گذاشته است‌.

شعارسال: خراسان جنوبی با تولید 15 هزار تن پسته رتبه ششم کشور را در تولید این محصول دارد، اما امسال آفات و نوسانات دمایی تولید این محصول را 45 درصد کاهش داده و حسرت پسته‌های خندان سالیان قبل بر دل کشاورزان منطقه مانده است‌. قصه پسته و کشاورزان پسته‌کار خراسان جنوبی امسال قصه پرغصه‌ای است و جولان آفات، تغییر اقلیم و نوسانات دمایی ناشی از خشک‌سالی‌های متوالی باعث کاهش محصول پسته در استان شده است؛ به طوری که در برخی شهرستان‌ها، باغ‌ها از محصول خالی مانده و خستگی یک سال رنج و زحمت را بر تن کشاورزان باقی گذاشته است‌. بر اثر آفات، سرمازدگی سال گذشته و گرمازدگی، فروردین امسال 280 میلیارد تومان به باغداران این محصول خسارت وارد شده و در برخی شهرستان‌های استان از جمله بشرویه بیش از 80 درصد پسته نابود و 25 درصد پسته‌ها نیز پوک شده است‌. به گفته کشاورزان، از دو سال متوالی یک سال پرمحصول است و سال دیگر محصول کمی دارد و به قول مردم محلی «سال پسته نیست»، اما امسال در بیش‌تر باغات خراسان جنوبی سال پسته بود که متأسفانه در ابتدای سال جاری طلای سبز به عنوان دسترنج یک سال کشاورزان بر روی شاخه‌های درختان خشکید‌. درخواست پسته‌کاران استان از دولت در این شرایط بحرانی، پرداخت تسهیلات کم‌بهره با بازپرداخت بلندمدت و استمهال وام‌هایشان است تا بتوانند در سال آینده هزینه‌های تولید پسته باغات خود را تأمین کنند‌. مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: سطح زیرکشت محصول پسته استان 19 هزار و 823 هکتار است که از این مقدار 11 هزار و 497 هکتار بارور و هشت هزار و 326 هکتار غیربارور است‌. مهدی یوسفی افزود: پیش‌بینی می‌شود امسال هشت هزار و 500 تن پسته از باغات استان برداشت شود که نسبت به سال گذشته 45 درصد کاهش دارد، در مجموع آفات و بلایای طبیعی هفت هزار تن از محصول پسته به ارزش 280 میلیارد تومان را نابود کرد‌. وی پسیل پسته، پروانه چوب‌خوار، سوسک سرشاخه‌خوار پسته، زنجره و سن را از مهم‌ترین آفات پسته در استان ذکر کرد و گفت: امسال نوسانات دمایی و اختلال در عمل گرده‌افشانی خسارت‌های چشمگیری به محصول پسته استان وارد کرده است‌. مدیر جهاد کشاورزی بشرویه هم گفت: سطح زیرکشت پسته این شهرستان هفت‌هزار و 260 هکتار است که از این میزان چهارهزار و 500 هکتار بارور و بقیه غیربارور است‌. حسین سرچاهی از کاهش 80درصدی محصول پسته این شهرستان نسبت به سال قبل خبر داد و افزود: پیش‌بینی می‌شود امسال یک‌هزار و 350 تن پسته در بشرویه برداشت شود؛ در حالی که سال گذشته کشاورزان شهرستان هفت‌هزار و 200 تن محصول تولید کرده‌اند‌. وی یادآور شد: تغییرات و نوسانات اقلیمی و آفات مهم‌ترین علل کاهش محصول پسته شهرستان است که باعث کم‌محصولی یا به ‌اصطلاح کم‌باری درختان پسته شده است، در مجموع این عوامل150 میلیارد تومان به کشاورزان منطقه خسارت زد‌. سرچاهی عنوان کرد: گرم شدن هوا در نیمه دوم بهمن‌ماه، بیدار شدن و رشد زودهنگام درختان پسته را به دنبال داشت و از طرفی افزایش دما در اسفندماه موجب یخ‌زدگی و ریزش جوانه‌های پسته شد، همچنین بارندگی‌های نامناسبی در دهه اول فروردین به هنگام گرده‌افشانی محصول پسته رخ داد که باعث شسته شدن گرده‌های پسته از روی درختان شد‌. مدیر جهاد کشاورزی بشرویه اظهار کرد: به طور میانگین برداشت پسته از هر هکتار در این شهرستان یک‌هزار و 620 کیلوگرم است که برخی کشاورزان امسال در هر هکتار کم‌تر از 100 کیلوگرم محصول برداشت کرده‌اند‌. وی گفت: به‌دلیل نبود جوانه بارور روی درختان بر اثر گرمازدگی در فروردین‌ماه امسال، سال آینده هم اوضاع برداشت پسته از امسال بهتر نخواهد بود و باز هم کشاورزان شهرستان متحمل خسارت‌های میلیاردی خواهند شد و قصه پرغصه کشاورزان باز هم تکرار خواهد شد‌. سرچاهی با اشاره به این‌که در حال حاضر 9 پایانه ضبط پسته در این شهرستان وجود دارد، افزود: سال گذشته این پایانه‌ها در سه نوبت دو ماه فعالیت کردند؛ در حالی که امسال فقط سه تا چهار پایانه فعال هستند و 10 روز بیش‌تر فعال نخواهند بود‌.

چاره فوری برای کشاورزان اندیشیده شود

مدیر جهاد کشاورزی بشرویه گفت: با وضعیت کم‌آبی، قیمت بالای سم و کود، دستمزد کارگر، خرابی محصول و بارور نشدن درختان، اگر اوضاع همین‌طور پیش برود، دیگر خبری از پسته و پسته‌کاری در منطقه نخواهد بود و مسئولان باید چاره‌ای فوری برای کشاورزان بیندیشند‌. وی با بیان این‌که در حال حاضر 50 درصد باغات این شهرستان یعنی یک‌هزار و 800 هکتار زیر پوشش بیمه کشاورزی هستند، افزود: کارشناسان بیمه در بازدید از باغات بشرویه 60 تا 70 درصد خسارت به باغداران را تأیید کرده‌اند‌. سرچاهی ادامه داد: بیمه بخشی از هزینه‌های کشاورز را پرداخت می‌کند و به طور میانگین هزینه غرامت در هر هکتار هشت تا 10 میلیون تومان است؛ در حالی که با توجه به افزایش قیمت‌ها، یک کشاورز از هر هکتار 200 میلیون تومان درآمدزایی دارد و بیمه درختان هیچ توجیه اقتصادی برای کشاورزان ندارد‌. وی با تأکید بر این‌که نیاز است برای جبران بخشی از خسارت محصول پسته، دولت برای هر هکتار تسهیلات چهاردرصدی و بلندمدت به کشاورزان ارائه دهد، گفت: همچنین باید استمهال وام‌های پسته‌کاران که مصوبه هیئت وزیران است اجرایی شود، چراکه هنور بانک‌ها این مصوبه را اجرا نمی‌کنند‌. مدیر جهاد کشاورزی سرایان هم بیان کرد: سطح زیرکشت پسته این شهرستان دو هزار و 900 هکتار است که از این مقدار یک‌هزار و 800 هکتار بارور و یک‌هزار و 100 هکتار غیربارور است‌. موسی سلیمانی پیش‌بینی کرد امسال یک‌هزار تن پسته خشک در شهرستان برداشت شود که نسبت به سال گذشته 60 درصد کاهش دارد، سال گذشته یک‌هزار و 624 تن پسته در سرایان تولید شد‌. وی نوسانات دمایی در بهمن و اسفندماه سال 96 و اختلال در گرده‌افشانی در فروردین‌ماه امسال را علت اصلی کاهش محصول پسته در شهرستان دانست و افزود: با افزایش قیمت پسته در سال جاری 78 میلیارد تومان به پسته‌کاران سرایان خسارت وارد شد‌.

پسته‌ها پوچ شد

یکی از پسته‌کاران بشرویه نیز گفت: امسال کشاورزان شهرستانی محصولی برای برداشت ندارند و گاهی در برخی باغات برداشت محصول 90 درصد کاهش دارد‌. حسین روحبخش تغییر اقیلم، نوسانات دمایی و جولان آفات را مهم‌ترین علل کاهش پسته ذکر کرد و از مسئولان جهاد کشاورزی خواست برای کاهش این خسارت‌ها راهکارهای علمی و به‌موقع، قبل از بروز خسارت به کشاورزان ارائه دهند‌. وی با بیان این‌که امسال نسبت به سال گذشته درصد پوچی پسته نیز افزایش یافته است، گفت: سال گذشته هر سه کیلو پسته ‌تر یک کیلو پسته خشک جواب می‌داد، ولی امسال به دلیل پوچی محصول هر 5/4 کیلو محصول ‌تر یک کیلو پسته خشک جواب می‌دهد، امسال در مجموع 25 درصد پسته شهرستان پوچ است‌. مسئول ترمینال ضبط پسته روحبخش بشرویه راه‌اندازی مرکز تحقیقات تخصصی پسته را با توجه به اقلیم منطقه در شهرستان ضروری دانست و افزود: با انجام تحقیقات علمی و ارائه راهکارهای تخصصی می‌توان خسارت محصول را کاهش داد‌. روحبخش یادآور شد: نوسانات دمایی به‌ویژه پدیده گرمازدگی در فروردین‌ماه امسال جوانه‌های درختان را برای سال آینده نیز از بین برده است و سال آینده هم محصول چندانی در شهرستان نخواهیم داشت‌. وی بیان کرد: سال گذشته ترمینال ضبط پسته ما 40 روز با دو خط فعال بود؛ در حالی که امسال فقط 10 روز با یک خط فعال بوده است‌.

بیمه بخشی از هزینه‌ها را پرداخت می‌کند

مدیر صندوق بیمه محصولات کشاورزی خراسان جنوبی هم عنوان کرد: بیمه بخشی از هزینه‌ها را جبران می‌کند و اصلاً جبران درآمد کشاورز نیست‌. جواد غنچه ادامه داد: با توجه به افزایش هزینه‌ها و قیمت محصول پسته غرامتی که صندوق بیمه کشاورزی پرداخت می‌کند، جایگاهی در درآمد کشاورزان ندارد‌. وی با بیان این‌که پرداخت غرامت با توجه به میانگین برداشت از هر هکتار متفاوت است، افزود: چند سالی است که نوسانات دمایی ناشی از تغییر اقلیم و آفات مختلف خسارت‌های میلیاردی به پسته‌کاران استان وارد می‌کند‌. سال گذشته سهم دولت در پرداخت غرامت‌های بخش کشاورزی بیش‌تر از امسال بود‌.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری روزنامه صبح کشاورزی و محیط زیست ،تاریخ انتشار18مهر 97، کدمطلب: 55559، www.sabzineh.org