شعار سال: پس از ابلاغ قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان برخی از مسئولان باید از سمت‌های خود خداحافظی کنند که از جمله این مسئولان داود تاجران شهردار اراک است.

با رفتنی شدن تاجران اعضای شورای شهر برای انتخاب شهردار جدید دست به کار شده و گزینه‌هایی را مطرح کردند که پنج نفر از آنان از سوی فراکسیون هشت نفره امید و شش نفر از سوی جریان ارزشی سه نفره اصولگرایان است.

داود تاجران تا 24 آبان ماه مسئولیت شهرداری اراک را عهده‌دار است و پس از آن گزینه تأیید شده از سوی شورای 11 نفره اراک باید بر مسند شهرداری اراک بنشیند که در این رابطه با مرتضی سورانه عضو فراکسیون امید شورای شهر اراک به گفت‌‌وگو نشستیم.

 چرا در ماه‌های اخیر بحث اختلافات در شورای شهر اراک بالا گرفته است؟

سورانه: در ابتدا تشکر می‌کنم از نگاه مساوات‌گرایانه که برای همه اعضای شورای شهر این فرصت برابر را هماهنگ کرده است تا مردم را در جریان حقایق قرار دهند، طبعاً دانستن حق مسلم مردم است و مردم باید بدانند و رسانه‌ها ابزار و پلی هستند برای انتقال آگاهی و دانستنی‌ها.

شورا همان‌طور که از نامش برمی‌آید مکانی است برای شور، صحبت و مشورت و به صورت طبیعی بیان آرا و نظریات، قطعاً نظارت و آرای همه اعضای شورا با هم منطبق نیست و بعضاً گاهی باهم متضاد و مخالف هستند، اما در شورا چیزی که نهایی می‌شود بحث خرد جمعی و گفتمان و گفت‌وگوی برتر است.

هر گفت‌و‌گویی که بتواند اغنا ایجاد کند در شورا حاکم خواهد شد، تمام تلاش بنده در شورا این است که پایبند به تعامل، هم‌فکری و نهایتاً خرد جمعی باشم، حال اگر در فراکسیون قرار بگیرم پایبند خرد جمعی فراکسیون و اگر در صحن شورا هستم پایبند به نتیجه نهایی شورا هستم.

به عنوان عضو شورا این حق را دارم که از شهردار با مکانیزم قانونی سؤال و نقد کنم و عملکرد شهردار یا شهرداری را تحت نظر داشته باشم.

سایر اعضای شورا اعم از لیست امید یا غیر امید نیز چنین حقی را قانون برای آنها ایجاد کرده و می‌توانند در قالب سؤال و حتی استیضاح با شهردار برخورد کنند، اما نگاه‌ها متفاوت است که از این فرصت قانونی چگونه استفاده شود، چراکه نتیجه سؤال و استیضاح هر یک از اعضای شورا باید اصلاح یک رفتار باشد باید به صلاح شهرداری و مهم‌تر از آن مردمی که به ما رأی دادند و از شهرداری خدمات می‌گیرند باشند، بنابراین اعضای شورا باید این مسئله را بسنجند که آیا با سؤال می‌توانند اصلاح کنند، سؤال کنند و اگر با حمایت می‌توانند حمایت کنند، پس اینجاست که بین اعضای شورا ممکن است اختلاف‌سلیقه و تفاوت رفتاری باشد یک نفر نظارت را با سؤال و دیگری با تذکر انجام می‌دهد.

شخصاً به مسئله دعوت به امر معروف و نهی از منکر که از آموزه‌های دینی است پایبند هستم، دعوت به خیر با سنگ‌اندازی و توپ و تشر انجام نمی‌گیرد، دعوت به خیر با ملایمت، رفاقت، دوستی و مهربانی انجام می‌گیرد و بنده تا دعوت به خیر را انجام ندهم سراغ نهی از منکر نمی‌روم.

بنده اصلاح‌طلب هستم و به آرمان‌های اصلاح طلبانه پایبندم و اصلاح و رشد و توسعه شهر و شهرداری را نگاه اصلاح‌طلبانه می‌دانم و با این شعار آمده‌ایم، اعتقاد دارم لیست امید با استقبال بیشتری از شهروندان مواجه شده و باید به شعارهایی که به مردم داده پایبند بوده و آنها را عملیاتی کنیم.

به نظر شما عملکرد شورای شهر طی یک سال گذشته چگونه بوده است؟

سورانه: در یک سال گذشته که شرایط حاکم بر شورای شهر را رصد کردم به این نتیجه رسیدم که عملکرد شورا می‌توانست خیلی بهتر از این باشد، ولی متأسفانه آن‌چنان که باید خوب عمل نشده است، کسی را در این زمینه سرزنش نمی‌کنم، در شورا دوستان باید بپذیرند که در این پازل جای خود را پیدا کنند و در جای خود قرار بگیرند، با این نگاه در سال جاری و سال‌های آینده امیدوارم که شورا رفتاری پخته‌تر و با بلوغ بیشتر از خودش نشان بدهد و حداقل شورا نسبت به شورای قبل موفق‌تر عمل کند.

دلیل بروز مشکلات و چالش در شورای شهر و شهرداری را در چه می‌دانید؟

سورانه: یک بخشی از این مسئله به آرمان‌خواهی و آرمان‌گرایی اعضای جوان فراکسیون امید برمی‌گردد که غالباً به وضع موجود قانع نیستند چراکه یک وضع آرمانی و مطلوب را برای خود طراحی کردند که از شهردار انتظار داشتند و حسشان این بود که شهردار به وضع آرمانی و اهداف آرمانی نزدیک نشده‌اند، به همین خاطر تلاششان این بود که شهردار را وادار کنند به این آرمان‌ها نزدیک‌تر شوند.

معمولاً آرمان‌ها بزرگ‌تر از واقعیت است اگر واقعیت‌ها را در نظر بگیریم باید بگوییم داده‌هایی که به شهردار دادیم با چیزی که از او انتظار داریم یکی نیست.

در شهرداری گروه‌هایی هستند که سال‌ها در شهرداری بودند و اجازه ندادند شهردار گروه جدیدی را با خود وارد کند یا اینکه شهردار خود نخواسته است گروهی را وارد کند، یکی از نقدهایی که به شهردار داشتیم این بود که چرا تیم ندارد، کار گروهی و هدایت‌شده در مدیریت یک اصل پذیرفته شده است نمی‌توان با نیروهای تصادفی و جزیره‌ای یک هدف را محقق کرد، چراکه ممکن است این افراد با هم همفکر و همسو نباشند و هدف مشترک نداشته باشند و این ایرادی بود که به شهردار گرفته شد.

مسئله دیگر هم این بود که آقای تاجران زمانی شهرداری را تحویل گرفت که چهار تا پنج ماه آخر سال بود و شهرداری با کمی بودجه و درآمدها مواجه شده بود، (چون معمولاً شهرداری در شش ماه اول سال به خاطر فصل ساخت و ساز درآمد بیشتری نسبت به شش ماه دوم دارد) در زمان روی کار آمدن تاجران بودجه‌ها، هزینه و درآمدزایی کاهش پیداکرده بود.

در شش ماه دوم هم انتظار کارهای آرمانی داشتیم، اما بعضی از اعضای شورا این فاکتورها را در نظر نگرفتند و قرص و محکم بر آرمان‌های خود پافشاری می‌کردند، چیزی که به چشم می‌دیدیم همه شهرداری‌های کشور و حداقل همه شهرداری‌های ۳۳ شهر استان با حقوق کم مواجه شدند و حقوق پرسنل را با سه یا چهار ماه تأخیر پرداخت کردند، اگر بخواهیم عدم پرداخت حقوق پرسنل را چماق کنیم و مدام بر سر شهردار بکوبیم این دور از انصاف است اما متأسفانه این اتفاق افتاد، با همه کمبودها و دغدغه‌های مالی شهردار پنج پروژه پل میدان ورزش، پل شهید سیدی، پل شهید کاوه نبیری، پل میدان شریعتی و پارک بانوان که حداکثر ۳۰ تا ۳۵ درصد پیشرفت داشتند را به مرز افتتاح رسانده و 90 درصد پروژه‌ها را به پیش برده است که این میزان پیشرفت فیزیکی در مدت شش‌ماهه تنها در توان آقای تاجران بود نه هیچ شهردار دیگری و این هم به خاطر این بود که آقای تاجران شهرداری باسابقه، کاردان و باتجربه و کارآزموده بود و به جرأت می‌توان گفت کارستان کرده است و این اقدامات ارزشمند ایشان زمانی مشخص می‌شود که حضور نداشته باشد، آقای تاجران توانایی‌های بسیاری دارد، هرچند نقدهایی هم به او وارد است از جمله در مسئله تهاتر و تملک‌ها که با نظارت صحیح می‌توانست از وقوع این مسائل جلوگیری کند.

به عنوان عضو شورای شهر چه نمره‌ای به عملکرد شهردار می‌دهید؟

سورانه: از 20 به عملکرد آقای تاجران 15 می‌دهم، قطعاً اگر شورا یکدست و منسجم از ایشان حمایت می‌کرد می‌توانست نمره بالاتری بگیرد.

شخصاً به دلیل تجربه مدیریتی که دارم دانش و تکنیک مدیریتی را اصل و منابع مالی را نسبت به دانش و تکنیک مدیریتی فرع می‌دانم، منابع مالی به هیچ‌وجه نمی‌تواند مانع حرکتی باشد، چراکه شهرداری پول‌ساز و پول‌آفرین است و نیازی نیست از جایی دیگر پول به شهرداری تزریق شود، شهرداری ذاتاً قادر است پول بسازد، آن تکنیک مدیریتی است که این پول‌سازی را رقم می‌زند.

به نظر شما مهم‌ترینچالش‌ مردم شهر اراک چیست؟

سورانه: چند چالش مهم پیش روی مردم و مسئولین در اراک است که یکی از مهم‌ترین آنها حس بی‌اعتمادی مردم به توانایی مدیران در اداره امور شهر است، نمونه آن معضل ۵۵ متری است چرا نزدیک به 20 سال طول کشیده است، اگر مدیران در تصمیم‌گیری پیرامون این مسئله توانمند و توانا بودند این پروژه باید ۱۰ سال گذشته به اتمام رسیده بود، اگر بخواهیم منصفانه بگوییم طرح ۵۵ متری اگر از روز تصمیم‌گیری در سال سوم کلنگ آن زده می‌شد، در سال هفتم به اتمام می‌رسید، اما چون اجرا نشد 10 سال اضافه‌تر شد که این باعث بی‌اعتمادی مردم شده است.

بی‌اعتمادی به بی‌تفاوتی و عدم همراهی و همدلی و مشارکت بین مردم و مسئولین منجر شود، مسئولین در این طرح نه‌تنها شهامت اجرا را نداشتند، بلکه شهامت لغو آن را نیز ندارند و این شهامت وجود ندارد(البته به درست و غلط آن کاری ندارم) که آن را لغو کنند.

از جمله چالش‌های موجود، عدم حضور مسئولین در بین مردم و در لایه‌های پایین جامعه است، مسئولین با مردم ارتباط رودررو و نزدیک ندارند، درد مردم با درد مسئولین متفاوت است و مردم و مسئولین در دو جامعه متفاوت زندگی می‌کنند.

اگر چه امروزه خیلی از مسئولین می‌خواهند خودشان را مردمی جلوه دهند و بگویند در بین مردم قرار دارند، اما صفوف نماز جمعه و اینکه مسئولین در یک نرده و جدای از مردم بنشینند گویای این فاصله است، چرا در محافل و مجالس و جشن‌ها مسئولین به‌جای اینکه در کنار مردم باشند در صف‌های اول مستقر می‌شوند، مردم انتظار دارند تا صف مسئولین و مردم در هیچ مراسمی از هم جدا نباشد، از این‌رو باید این عامل که جدایی بین مردم و مسئولین را تشدید می‌کند، برداشته شود.

در واقع هیچ مسئولی به‌واسطه مسئولیتش نباید برای خود حق ویژه‌ای قائل شود، اما متأسفانه این حق ویژه برای مسئولین وجود دارد بنابراین اعتقادم بر این است که هر مسئولی از هر سازمان و نهادی اگر می‌خواهد در کارهایش موفق باشد باید فاصله خودش را با مردم به حداقل برساند.

 با توجه به اینکه نمایندگان شورای شهر اراک از دل مردم هستند، اما مردم معتقدند این اعضایی که با رأی مردم انتخاب شده‌اند پاسخگوی مردم نیستند؟

سورانه: شورا یک نهاد قانون‌گذاری و نظارتی است و نهاد اجرایی نیست، از این‌رو لازم است تا انتظارات مردم اصلاح شود، برخی از همشهریان از یک نماینده شورا انتظار دارند برای فرزندشان در یک اداره شغل ایجاد کند که به‌تبع این خواسته صحیح از شورا نیست.

شورا یک نهاد مددکار اجتماعی نیست و این انتظار که شورا باید کاستی اقتصادی برخی از مراجعین و نیازمندها را جواب دهد، خواسته و انتظار منطقی نیست.

شورا برای مدیریت شهر و شهرداری قوانین و مقرراتی را تصویب می‌کند و سپس نظارت می‌کند تا این قوانین و مقررات درست اجرا شود، بنابراین شورا حق ورود به مسائل اجرایی را ندارد، آن دسته از مراجعات شهروندی که حمایتی باشد شورا باید حمایت کرده و مدافع منافع مردم باشد.

در آستانه انتخاب شهردار اراک قرار داریم نظرتان درباره دو لیست ارائه شده که از سوی فراکسیون امید و اصول‌گرایان منتشر شده است، چیست؟

سورانه: دو لیست اصلاح‌طلب و اصول‌گرا در نگاه اول به هم شباهت داشتند و متفاوت از هم نبودن، کاندیداهایی که بعداً در لیست اصول‌گرایان مطرح شد در لیست اصلاح‌طلبان هم وجود داشتند، در واقع دو لیست از نظر مصداق یکی بودند.

لیست فراکسیون امید در ابتدا 21 کاندید بود که بعد از پالایش به پنج نفر منتهی شد، نسبت به این پنج کاندید یک نگاه تعلق فراکسیونی دارم و به‌تبع هریک از آن‌ها گزینه نهایی فراکسیون شود و شرایط لازم را داشته باشد به او رأی خواهم داد.

پنج نفر نهایی شده لیست امید که به مصاحبه دعوت شده‌اند و برنامه‌ ارائه دادند باید دو شرط قانونی احراز و عمومی صلاحیت را داشته باشند، با توجه به اینکه شرایط عمومی صلاحیت مثل درجه تقوا و یا پاک‌دستی قابل سنجش نیستند من برای این امر معیاری ندارم اما شرایط قانونی احراز مانند سطح تحصیلات و مدرک تحصیلی مرتبط و سابقه کاری عوامل قابل سنجش و کمی هستند.

شهر اراک شهری با درجه 11 است، از این‌رو کسی که به عنوان شهردار اراک منصوب می‌شود باید شهردار شهری با درجه نه و 10 باشد و یا حداقل سابقه معاونت شهرداری شهر درجه 11 را در پرونده خود داشته باشد تا بتواند شهر را ارتقا دهد، در واقع گزینه‌ای که تجربه شهرداری ندارد و یا با الفبای شهر و شهرداری آشنا نیست یعنی شرایط قانونی احراز را ندارد.

از لحاظ شرایط احرازی و با توجه به دستورالعمل وزارت کشور در انتخاب شهردار از نظر من گزینه‌های لیست امید واجد شرایط قانونی احراز نیستند مگر اینکه وزارت کشور با دید اغماض با موضوع برخورد نماید، بنابراین اگر قرار است بعد از آقای تاجران برای شهر اراک شهردار انتخاب شود باید کسی را انتخاب کنیم که کارآزموده‌تر، مجرب‌تر و تواناتر از شهردار قبلی باشد و از نظر من این پنج گزینه این «ترین‌ها» را ندارند.

با توجه به اینکه با کمبود اماکن تفریحی و دیدنی در شهر اراک روبرو هستیم به نظر شما شهردار اراک برای ایجاد تحول و نشاط شهر چه ویژگی باید داشته باشد؟

سورانه: کسانی که در شهر اراک ساکن هستند به خوبی نمی‌توانند در مورد شهر نظر دهند و باید در این زمینه از نظر کسانی بهره برد که از شهرهای دیگر به اراک سفر می‌کنند، به صورت عادی شهر نسبت به ده سال گذشته رشد داشته است.

اراک به یک نشاط اجتماعی نیاز دارد، آقای جابریان استاندار مرکزی در سال‌های 80 تا 84 اخیراً در برنامه گفتگوی شبکه استانی گفت اراک مردمی مأیوس و افسرده داشت! با گذشت نزدیک به ۱۵ سال از دوران مسئولیت ایشان در استان دیده می‌شود که این گزاره هنوز هم در سخن فعالان اجتماعی و خبرگان جامعه و مردم شناسان به گوش می‌رسد، این عدم تغییر در خلقیات و روحیات مردم بیانگر این موضوع است که فیزیک شهر هم تغییر چندانی نکرده است، مردم نیازمند تغییر در فیزیک و کالبد شهر هستند و این امر با حضور مدیرانی توانا و توسعه‌نگر و جامع‌اندیش محقق می‌شود.

تغییر کالبدی شهر یک کار بزرگ است که توسط یک فرد ممکن نخواهد شد، بلکه به یک عزم و اراده ملی نیاز دارد، شورای اسلامی شهر اراک شورای منسجم است با 11 عضو نه 8 نفر، در واقع هرگونه تفرقه بین اعضای شورا به ضرر شهر و مردم است.

اعتقاد دارم همه اعضای شورا باید همدل و همراه باشند و اصلاح‌طلب و اصول‌گرا تعریفی ندارد مگر کسی که پایبند به وظیفه و قانون باشد اما کسانی که به قانون و سوگند و وظیفه پایبند نباشد نمی‌تواند هیچ ادعایی داشته باشد.

تمام تلاشم به عنوان نماینده شورای شهر برقراری انس و دوستی میان 11 عضو، ایجاد تیم یکدست شده شورا و شهرداری، برخورد و رفتار صحیح و دیپلماسی بین شورا، شهرداری و سایر مدیران شهری است.

همه مدیران شهری اعم از دستگاه‌های اجرایی و دولتی، قضا و دادگستری، قوای انتظامی و نظارتی و امنیتی باید دست در دست هم دهند و به مردم شهر خدمت کنند و تحول اساسی ایجاد نمایند، تحول، تغییر خلقیات مردم، نشاط و شادابی و حس رضایتمندی سبب می‌شود تا چالش بزرگ بی‌اعتمادی از بین برود.

آیا در انتشار لیست فراکسیون امید هیچ مشورتی نشده بود؟

سورانه: فراکسیون امید فراکسیون اکثریت است و این حق را داراست که لیست کاندیدها را بدون مشورت ببندد و در مقابل نیز سه عضو اصولگرا نیز این حق را دارند که گزینه معرفی کنند، عاقلانه این است که یک گزینه از گروه اصلاح‌طلب و یک گزینه از سوی اصولگرا در صحن معرفی شوند و هر 11 عضو شورا نظرات و برنامه این دو عضو را شنیده و در نهایت رأی دهیم، هرچند نتیجه بازی مشخص است اما شنیدن برنامه دو کاندید از دو جناح یک وظیفه و یک حق است که باید رعایت شود.

در چینش و پالایش 20 نامزد اولیه نیازی به مشورت با اصول‌گرایان نبود اما در خصوص پنج گزینه نهایی از اصول‌گرایان دعوت کردیم تا برنامه و ایده کاندیدها را بشنوند.

با توجه به اینکه رأی اکثریت و نتیجه معلوم است، آیا به نظر شما حضور و عدم حضور اصول‌گرایان در انتخاب شهردار تأثیری دارد؟

سورانه: این امر تبعات رفتار دموکراتیک است و به دموکراسی مبتنی بر رأی و اکثریت معتقد هستیم در این زمینه نیز نظر اکثریت ملاک است اما اخلاق ایجاب می‌کند تا به دوستان اصول‌گرا احترام گذاشته و گزینه را در معرض قضاوت قرار دهیم.

اگر گزینه مد نظر اصولگرایان توانمندتر از گزینه شما باشد، آیا شما ملزم هستید به اکثریت گزینه خودتان رأی دهید؟

سورانه: یک امر طبیعی است و همدلی و هماهنگی موفقیت را بیشتر می‌کند، وقتی یک فراکسیون به صورت مستقل اعلام می‌کند که گزینه پیشنهادی من این فرد است صرف نظر از فراکسیون اقلیت و یا اکثریت باید بتواند صلاحیت کاندیدش را به بقیه ثابت کند و در این صورت سنگ‌اندازی نخواهد کرد.

آیا به نفوذ رسانه در شورا اعتقاد دارید؟

سورانه: عصر امروز، عصر ارتباط و رسانه است و در واقع بخش عظیمی از افکار عمومی توسط رسانه طراحی و شکل‌دهی می‌شود، تجسم افکار عمومی آن چیزی است که رسانه آن را القا می‌کند. رسانه‌ها نه‌تنها در شورای شهر بلکه در تمام ادارات و نهادها می‌توانند تأثیرگذار باشند.

رسانه‌ها صرف‌نظر از جهت‌گیری و مشورت فکری اثرگذارند، در عصر انفجار اطلاعات سرعت نشر خبر مهم است و هر رسانه‌ای که بتواند به سرعت و به صورت گسترده خبر تولید کند و آن را نشر دهد، قطعاً می‌تواند حاکم باشد.

رسانه‌هایی که از ابزار بیشتر و شگردهای گسترده‌تر برخوردار باشند به‌تبع بیشترین تأثیر را بر افکار عمومی و یا تصمیم‌گیری مدیران خواهند گذاشت، بنابراین شورای شهر نیز از این قاعده مستثنا نیست.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری فارس، تاریخ انتشار 9 آبان 97، کد مطلب: 13970809000511، www.farsnews.com