شعار سال: با مطالعه و بررسی خط سیر توسعه کشور‌ها در جهان به نقش نافذ و برجسته تولید به عنوان مولفه‌ای محوری در پیشرفت اقتصادی و صنعتی جوامع توسعه یافته جهان پی خواهیم برد.

حمایت از تولید داخلی یا به تعبیر دیگر تولید ملی به عنوان نسخه شفابخش مرتفع سازی مشکلات و نارسایی های اقتصادی کشور، تجربه‌ای اثبات شده است که بسیاری از جوامع قدرتمند و توسعه یافته جهان اعم از ژاپن، کره، آلمان، فرانسه، انگلستان و حتی قدرت‌ها و اقتصاد‌های نوظهوری همچون ترکیه و برزیل به آن قائل و پایبند بوده‌اند و با پیاده سازی دقیق اصول و قواعد مربوطه، به توفیقات بسیاری در این عرصه نائل شده‌اند.

بدون تردید، کشور ایران، با عرصه جغرافیایی وسیع، جمعیت ۸۰ میلیون نفری و برخورداری از ظرفیت‌های متعدد و بالقوه در عرصه‌های گوناگون، از این قاعده و اصل پذیرفته و تجربه شده در جهان مستثنی نیست و می‌طلبد برای ارتقای جایگاه اقتصادی این مرز و بوم در دنیا، تمامی آحاد جامعه، اعم از سیاستمداران، سیاستگذاران، متفکران و اندیشمندان، دستگاه‌های ذی ربط و نیروی انسانی فعال در کشور، در راستای حصول و تحقق این امر (تقویت بنیه تولیدی کشور) گام بردارند.

بدون تردید دستیابی به چنین موفقیتی، مستلزم مجموعه‌ای از اقدامات به هم پیوسته در ابعاد و عرصه‌های گوناگون است که یکی از این الزامات به پیوند تنگاتنگ صنعت و دانشگاه معطوف می‌شود.

امتزاج تولید با علم، فناوری و دانش نوین به نتایج درخشنده‌ای منتهی می‌شود که در سایه آن بنیه اقتصادی کشور تقویت خواهد شد و در سایه چنین اقتصادی، بخش قابل توجهی از نارسایی‌های جامعه اعم از رکود، بیکاری و حتی معضلات اجتماعی همچون فقر، ناهنجاری‌های رفتاری و غیره رفع و دفع می‌شود.

پیش از این در ارتباط با اقتصاد دانش بنیان، گزارش‌هایی مبسوط و تفصیلی تنظیم و منعکس شده، امری که مقام معظم رهبری آن را به عنوان یکی از ضروریات شکوفایی اقتصادی و صنعتی کشور مورد تأکید قرارداده‌اند.

اقتصاد دانش بنیان زمانی محقق خواهد شد که عرصه‌های صنعتی و تولیدی کشور به علم و فناوری‌های روز دست یابند، و به تبع، حصول چنین امری مستلزم نقش آفرینی مراکز علمی و دانشگاهی و پیوند عمیق دو حوزه صنعت و دانشگاه خواهد بود.

وقتی تولید سنتی، چابکی و طراوت را از صنعت کشور سلب می‌کند

یکی از مشکلات جدی حوزه تولیدی و صنعتی کشور ما در بسیاری از حوزه‌ها، ریشه در تولید سنتی دارد، تولیدی که از علم و دانش روز برخوردار نیست و ساز و کار‌های تولیدی مرتبط با آن همچنان بر پایه‌های قدیمی، فرسوده و کهنه استوار است و بواسطه همین نقیصه، چابکی و طراوت از اقتصاد کشور سلب می‌شود.

حمید اسلامی، یکی از فعالان عرصه تولیدی و صنعتی در استان البرز، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به ضرورت ارتقای سطح علم و فناوری در حوزه تولیدی و صنعتی کشور اظهار کرد: تا زمانی که تولید کشور در بستر سنتی پیشین خود مشغول به فعالیت است، هزینه فعالیت صنعتی بالا و به تبع آن قیمت تمام شده محصولات بیشتر از حد متعارف خواهد بود.

وی افزود: چنین تولیدی، قادر به گره گشایی مشکلات کشور نیست، زیرا اساسا در فضای رقابتی و تجاری، از قدرت مانور چندانی برای عرضه اندام برخوردار نخواهد بود.

این فعال صنعتی و تولیدی گفت: در فضای تولید سنتی، کالا‌ها و اقلام ساخته و عرضه شده در مقایسه با تولیدات پیشرفته و به روز، از دو منظر کمی و کیفی، با ضعف‌هایی جدی روبه‌رو است و علی رغم تلاش نیروی انسانی و حتی صرف انرژی بیشتر، خروجی و کالای به دست آمده قادر به رقابت با تولیدات پیشرفته و برخوردار از علم و فناوری روز نخواهد بود.

اسلامی تصریح کرد: صنعت و عرصه تولیدی، به‌صورت خودجوش، آنچنان که باید قادر به ارتقای سطح علم و دانش نیست و اگر رشدی در این عرصه حاصل شود، متکی به آزمون خطا و تجربه است که این توفیق عموما در بازه زمانی بلند مدت و صرف هزینه‌های به مراتب سنگین تامین خواهد شد.

وی افزود: فارغ از مولفه تجربه که البته نفی آن برای توسعه اقتصادی به معنای انکار اهمیت آن نیست، در نقطه مقابل، حوزه‌های علمی، تحقیقاتی، پژوهشی و دانشگاهی به عنوان مراکز تولید علم، قادر به تسریع فرآیند شکوفایی و توسعه تولیدی و صنعتی خواهند بود و در صورت کارکرد صحیح دو عرصه علم و صنعت و امتزاج معقول و منطقی آن با یکدیگر، اقتصاد دانش بنیان ظهور و بروز پیدا می‌کند، اقتصادی که دوام و قوام آن به مراتب افزون‌تر از اقتصادی است که بر پایه تولید سنتی استوار شده و قطعا چنین اقتصادی (دانش بنیان) با سرعت و شتاب فزاینده، مسیر پیشرفت و شکوفایی را طی خواهد کرد.

این فعال در عرصه تولیدی و صنعتی گفت: بعضا شنیده می‌شود با حسرت و حیرت از وضعیت اقتصادی و صنعتی کشور‌هایی همچون کره جنوبی و امثالهم در ۴۰ یا ۵۰ سال گذشته یاد می‌شود و با تعجب به روند رشد و شکوفایی اقتصادی آنها اشاره می‌شود.

اسلامی گفت:در واقع امر، این قاعده اقتصاد دانش بنیان و تولید محور است و هر کشوری که در این مسیر گام بردارد با سرعت حیرت انگیزی قله‌های پیشرفت و رتبه‌های ممتاز جهانی را کسب خواهد کرد، آنچنان که در برخی از صنایع همچون هسته ای، این قاعده پیاده سازی و اجرایی شده و در نهایت نتایج شگفت انگیزی به دست آمده، توفیقاتی که حتی جوامع توسعه یافته جهان را نیز مات و مبهوت ساخته است.

اسلامی تصریح کرد: به اعتقاد بنده استعداد‌های بالقوه ایرانی و تکیه بر توانمندی‌های بومی و داخلی از چنان ظرفیتی برخوردار است که با تولید علم و پیاده سازی آن در صحنه تولیدی و عملیاتی، ایران را به سرعت به فتح قله‌های ممتاز جهانی سوق می‌دهد آنچنان که در بسیاری از حوزه‌ها این امر محقق شده و قطعِ به یقین در عرصه اقتصادی نیز چنین موفقیتی دور از دسترس نخواهد بود.

وی افزود: با چنین اوصافی باید در پیوند عمیق‌تر دو عرصه صنعت و دانشگاه تلاش افزون تری را لحاظ کرد که یقینا حصول چنین امری، به دستاورد‌های ارزنده‌ای منتهی می‌شود و در سایه آن بسیاری از نارسایی‌های فعلی اقتصادی، حل و فصل خواهد شد.

نقش برجسته مدرسان مراکز علمی و دانشگاهی در تعمیق پیوند صنعت و دانشگاه

به زعم برخی کارشناسان و صاحب نظران، اساتید و مدرسان دانشگاه، نقش برجسته‌ای در تعمیق پیوند میان صنعت و دانشگاه ایفا می‌کنند.

در این خصوص، عباس سقایی، عضو هیئت علمی دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، در ارتباط با ضرورت پیوند میان صنعت و دانشگاه و وجود برخی نقیصه‌ها در این خصوص می‌گوید: یکی از مولفه‌ها و الزامات صنعت کشور به بهبود و ارتقای کیفی و بررسی و کنترل کیفیت آماری معطوف می‌شود که متاسفانه در حال حاضر این موضوع در داخل کشور از کارکرد و اثربخشی صحیحی برخوردار نیست.

وی افزود: مدلسازی تحلیل‌های پیش بینی کننده از ضروریات فعلی عرصه صنعتی کشور به شمار می‌رود که نقش موثری در ارتقای کیفیت صنعتی کشور نیز ایفا می‌کند و در واقع امر، رسالت مهندسان صنایع به تبدیل کردن اعداد و اقام به شاخص‌های قابل فهم معطوف می‌شود.

این عضو هیئت علمی دانشگاه گفت: در حال حاضر بخش قابل توجهی از متخصصان از توانمندی کافی در حوزه مدلسازی برخوردار نیستند و در نقطه مقابل متخصصان صنعتی و فارغ التحصیلان دانشگاهی نیز، درک لازم را از مسائل و الزامات مقتضی عرصه صنعتی ندارند.

علی اصغر جعفری، عضو هیئت علمی دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به نقش نافذ دانشگاه‌ها و مراکز علمی در پیشبرد و پیشرفت عرصه صنعتی کشور گفت: در این میان، دانشگاه‌ها بستر و فرصتی مناسب برای کسب تجربه دانشجویان در حوزه صنعت و بازار کار به شمار می‌روند و این امر به واسطه اساتید مجرب و ارتباط و تعاملاتِ علمی آنها قابل حصول خواهد بود.

وی در تشریح راهکار‌های موثر در تقویت ارتباط میان صنعت و دانشگاه افزود: با برگزاری نشست‌ها و جلسات هم اندیشی، میان متخصصان صنایع و اساتید دانشگاهی، برپایی کنفرانس ها، سمینار‌ها و غیره می‌توان در راستای عمیق‌تر شدن تعاملات و مراودات میان دو حوزه صنعت و دانشگاه، گام‌های موثری برداشت.

پارک‌های علمی و فناوری، تسهیل کننده ارتباط میان صنعت و دانشگاه

چندی پیش، سید هادی بهادری، نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با رسانه‌ها، ضمن انتقاد از ارتباط ضعیف میان دانشگاه و عرصه صنعتی کشور اظهار کرد: متأسفانه انتقال تکنولوژی و دانش در دانشگاه‌ها به نحو صحیحی انجام نمی‌پذیرد.

وی با بیان لزوم تعریف تعاملات و روابط شفاف میان دو حوزه صنعت و دانشگاه تصریح کرد: در دنیا دانشگاه از جایگاه ویژه‌ای در رفع و حل و فصل معضلات جامعه برخوردار است، اما متاسفانه در ایران دانشگاه‌ها صرفا در مسیر تعریف رشته‌های جدید، جذب هیئت علمی و دانشجو گام برمی‌دارند بدون آنکه نتیجه مطلوب کافی و در خور توجهی از آن حاصل شود.

بهادری با اشاره به دانشگاه مالک اشتر به عنوان نمونه‌ای موفق (که می‌تواند الگوی بسیاری از مراکز علمی قرار گیرد) گفت: به واقع دانشگاه‌ها باید بنابر نیاز و اقتضائات حاکم بر مناطق کشور تاسیس و راه اندازی شوند و پیرو همین ساز و کار به جذب دانشجو مبادرت ورزند.

وی با اشاره به وجود پارک‌های علمی و فناوری در کشور افزود: چنین مراکزی از مولفه‌های اثرگذار در تسهیل روابط میان صنعت و دانشگاه محسوب می‌شوند که البته هنوز از این ظرفیت به معنای واقعی کلمه در کشور استفاده و بهره گیری نمی‌شود.

بهادری در پایان گفت: رشد و توسعه دانشگاه‌های کارآفرین، تلاش برای شناسایی ظرفیت‌های بالقوه استان‌های کشور و تعامل فزاینده اساتید با مراکز صنعتی در چارچوب مورد اشاره، از الزاماتی است که با اتکای به آن می‌توان شاهد حصول دستاورد‌ها و توفیقات ارزنده هر چه بیشتری در این مسیر (پیوند دانشگاه و صنعت و به تبع آن پیشرفت اقتصادی و صنعتی افزون‌تر) بود.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری باشگاه خبرنگاران جوان تاریخ انتشار 17 آبان 97، کدمطلب: 6723590، www.yjc.ir