شعارسال: به‌نقل از روابط‌عمومی آستان امام خمینی (ره)، حجت‌الاسلام سید حسن خمینی در دیدار فیلم‌سازان و برگزارکنندگان جشنواره فیلم روح‌الله طی سخنانی به موضوع ارتباط میان «تخیل» و «توهم» با امر اخلاق پرداخت و اظهار داشت: بزرگان اخلاق گفته‌اند که توهم علت بی‌اخلاقی است و در نقطه مقابل، تخیل نیز از مهم‌ترین اموری است که انسان را به زیست اخلاقی رهنمون می‌کند.

وی با بیان این‌که توهم بدین معناست که انسان خود را مرکز هستی قلمداد کند، گفت: البته یک واقعیت است که انسان‌ها همواره فکر می کنند مرکز هستی هستند که هرکس به آنها نزدیک تر باشد اهمیت بالایی دارد و هرکس هم دورتر باشد، از اهمیت برخوردار نیست.

تولیت آستان امام خمینی (ره) ادامه داد: ما با همین رویکرد تاریخ را مطالعه می‌کنیم و فقط به قله‌های تاریخ توجه می‌کنیم اما به کسانی که خالق آن قله‌ها بودند توجهی نداریم، همچون بردگانی که سنگ‌های اهرام مصر را روی هم گذاشتند و دکتر شریعتی هنگام بازدید از اهرام نامه‌ای را خطاب به آنان نوشت.

وی با بیان این‌که اگر کسانی در تاریخ باشند که حتی در پشت پس وقایع تاریخی باشند اما برای ما غرور بیافرینند مورد توجه مان قرار خواهند گرفت، گفت: همه امور ما حول این وهم می‌چرخد که خود را مرکز تاریخ و هستی می‌دانیم و با چنین نگاهی نمی‌فهمیم چه بر سر دیگران می‌آید، بنابراین حرفی می‌زنیم و مقاله‌ای می‌نویسیم اما نمی‌دانیم که سخن ما چه تلخی و مصیبتی به دیگران می‌رساند، ولی اگر خودمان جای آنان بودیم صدای فریادمان بلند می‌شد.

حجت‌الاسلام حسن خمینی تخیل را نقطه مقابل وهم خواند و یادآور شد: تخیل بدین معناست که انسان از مرزهای هویت شخصی خود را پرواز دهد و به جای دیگران بگذارد؛ اینجاست که اگر انسان بتواند خود را به جای مادری روستایی بگذارد که فرزند او را به زور به اجباری می‌برند و سپس به جنگ جهانی دوم اعزام می کنند و او کشته می‌شود، درک صحیح تری نسبت به آن جنگ پیدا می‌کند؛ همان‌گونه که اگر یک سخنران توانست خود را به جای مخاطب قرار دهد لطیف‌تر و کوتاه‌تر سخن می‌گوید.

وی با تأکید بر این‌که پرواز خیال شرط اخلاقی زیستن است، گفت: اگر خیال را توسعه دهیم جامعه‌ای نرم‌تر و اخلاقی‌تر خواهیم داشت.

تولیت آستان امام خمینی (ره) سپس به هنر «کارتون» اشاره کرد و یادآور شد: کارتون به انسان‌ها کمک می‌کند که خود را به جای حیوانات و حتی گیاهان قرار دهند و به این وسیله قوه تخیل انسان را تقویت می‌کند و او را از مرز شخصیت و نوعیت خویش خارج می‌سازد.

وی با بیان این‌که هرچه دامنه تخیل را بیشتر توسعه دهیم در مورد دیگران می‌توانیم صحیح‌تر فکر کنیم و در مورد روابط خود قضاوت صحیح‌تری بیابیم، به اصل طلایی مشهور اخلاق اشاره کرد و اظهار داشت: در تمام مذاهب و مکاتب گفته می‌شود که هرچه برای خود می‌پسندیم برای دیگران هم بپسندیم و هرچه بر خود نمی‌پسندیم بر دیگران نیز نپسندیم؛ اگر می خواهیم به این مرتبه برسیم باید از مرزهای وجود خود عبور کنیم و بتوانیم خود را به جای دیگران بگذاریم که شرط آن، تقویت قوه خیال است؛ از همین‌رو از بزرگترین ابزارهایی که می‌تواند اخلاق گرایی را در جامعه ایجاد کند، سینما است.

حجت‌الاسلام خمینی رشته‌های مختلف هنر اعم از سینما، شعر و رمان را عامل پربار کردن قوه خیال دانست و گفت: هنرمند خیال خود را به گونه‌ای بیان می‌کند که دیگران هم بتوانند از آن استفاده کنند. بنابراین جامعه با شخصیت اول فیلم یک فیلمساز همواره احساس همدردی می کنند و حتی اگر شخصیت او بار منفی بالایی داشته باشد مخاطب او را خاکستری خواهد دید، نه سیاه و سفید؛ چرا که فیلمساز به مخاطب اجازه می دهد جای آن شخصیت بنشیند و ابعاد مختلف شخصی، عاطفی و ... او را که احتمالا دارای نکات مثبتی هم هست، قرار دهد و بنابراین یکی از کارهای بزرگ سینما و هنر این است که امکان همدلی و همراهی را در جامعه فراهم می‌کند.

وی با بیان این‌که سینمای ایران دوره خوبی را شروع کرده است، یادآور شد: سینمای بعد از انقلاب نسبت به فیلم فارسی‌های قبل از انقلاب در اوج قرار دارد و امروز صاحب فکر و مکتب شده است.

تولیت آستان امام خمینی (ره) فیلمنامه را نقطه قوت سینمای ایران دانست و با بیان این‌که همین عنصر می‌تواند سبب لطمه به سینما هم شود، به سخنان یکی از منتقدان فیلم حاضر در جلسه مبنی بر ضرورت مطالعه بیشتر سینماگران ایرانی، گفت: ایراد ابزارهای جدید در حرفه‌ها و رشته‌های مختلف، سستی و تنبلی صاحبان آن حرفه‌هاست، بنابراین سینماگران باید توجه کنند که هرچه با تحقیق و مطالعه بیشتری پیش روند کارشان قوی‌تر خواهد شد.

وی با بیان این‌که برخی فیلمسازانی که دوران قاجار را به تصویر کشیده اند قطعا صدها کتاب در این حوزه مطالعه کرده‌اند، گفت: کارگردانی که برای یک فیلم به مدت چندین ماه در روز ساعت‌ها مطالعه نکرده باشد فیلم ضعیفی تولید خواهد کرد.

حجت‌الاسلام سید حسن خمینی در ادامه سخنان خود خوب یا بد بودن فیلم‌ها وابسته به «مخاطب» فیلم دانست و افزود: هر محصول فرهنگی را باید با مخاطبینش تعریف کرد و حتی اگر یک اثر در عرصه عمومی عرضه می‌شود تولید کننده آن باید در فضای ذهنی اش مخاطب خود را تصویر کند و بداند تخیل چه کسانی را به کار می گیرد.

وی با اشاره به برگزاری جشنواره‌های متعدد فیلم در کشور و تأکید بر اینکه نباید صرفاً برای رفع تکلیف کاری را انجام دهیم، گفت: نگاه انسان به کاری که انجام می‌دهد بسیار مهم است و علاوه بر مباحث دینی، از لحاظ روانشناسی نیت کارها در به سرانجام رسیدن و ثمردهی بسیار موثر است.

تولیت آستان امام خمینی (ره) با اشاره به محوریت فیلم های کوتاه در جشنواره روح الله، توصیه کرد: اگر فیلم‌های بلند خوبی هم ساخته شود قطعا دیده خواهد شد، اما برای کسی که در ابتدای راه خویش است فراهم کردن شرایط تولید فیلم بلند دشوارتر است، بنابراین فیلم کوتاه می‌تواند آثار مثبت زیادی را نسبت به فیلم‌های بلند ضعیف بر جا بگذارد.

وی در پایان سخنان خود بر ضرورت توجه به وقایع حاشیه انقلاب و نهضت امام تأکید کرد و گفت: لازم نیست حتماً هر فیلم‌سازی در مورد اصل یک واقعه تاریخی فیلم بسازید بلکه همان‌گونه که در آثار موفق زیادی دیده‌ایم می‌توان بر اساس سوژه ای که در حاشیه واقعه‌ای بزرگ قرار دارد فیلم ساخت و نکات زیادی در مورد آن واقعه را بیان کرد.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از خبرگزاری فارس، تاریخ انتشار: 25اردیبهشت1395، کدخبر: 13950224000207: www.farsnews.com