شعارسال:گزارش زیر ماجرای انتقادات جدید درباره توافقنامه زیست‌محیطی پاریس بررسی می کند؛ اینکه ماجرای این انتقادات از کجا شروع شد؟ منتقدین چه می‌گویند؟ و واقعیت ماجرای توافقنامه پاریس چیست. این سومین گزارش از این مجموعه درباره پیامدها و مزایای حضور ایران در این توافقنامه است.

ماجرای امضا یک توافقنامه زیست‌محیطی در مجلس روز به روز پیچیده‌تر شده است، به طوری که بعد از گذشت از ۳ سال از امضای آن توسط جواد ظریف در نیویورک هنوز سرانجام حضور ایران در آن مشخص نیست.

دسامبر سال ۲۰۱۵ میلادی سران بیش از ۱۵۰ کشور در پاریس به توافقی رسیدند که توسط آن انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش داده و جلوی افزایش دمای کره زمین تا بیش از ۲درجه را بگیرند. ایران هم یکی از این ۱۵۰کشورها بود که به گفته مقامات کشورهای دیگر نقش زیادی در ایجاد آن توافقنامه داشت.

اما برخلاف بازخوردهای مثبت بین‌المللی در ایران واکنش‌های گروهی نسبت به توافقنامه پاریس به شدت منفی بود و توافقنامه توسط شورای نگهبان رد شد و حالا سرنوشت آن در مجلس هنوز مشخص نشده است.

عیسی کلانتری رییس سازمان محیط‌زیست هم دو روز پیش نسبت به این موضوع واکنش نشان داد: «در معاهده پاریس تعهد دادیم که در شرایط تحریم ۴ و اگر تحریم برداشته شود، ۱۲ درصد کاهش کربن داشته باشیم. در قانون برنامه ششم اشاره‌شده که باید نزدیک ۲۰ درصد تولید کربن را کم کنیم. اگر دستورات رهبری در سال ۸۹ اجرایی شود، ۴۱ درصد باید کاهش تولید کربن داشته باشیم. همه این‌ها در حالی است که تعهد دولت برای اجلاس پاریس تنها ۴ درصد است. این موارد، نکات انحرافی است که با طرح آن ها برخی سعی می‌کنند ارتباطات جمهوری اسلامی را قطع کنند.»

در همین رابطه گفتگویی با مسعود زندی رئیس مرکز ملی هوا وتغییراقلیم داشت که می‌توانید آن را اینجا بخوانید:

آقای زندی، رییس سازمان محیط‌زیست ۲روز پیش اظهار نظر عجیبی کرد اینکه ما خودمان برنامه داریم بیش از ۴۰درصد انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهیم اما حاضر نیستیم وارد توافقی شویم که در آن تعهد دادیم میزان انتشار را ۴درصد کاهش دهیم. واقعا چرا؟

وقتی در یک کشور قانون تصویب می‌شود که آن را در ویترین نمی‌گذارند بلکه به شکلی آن را اجرا می‌کنند. ما در این زمینه هم همانطور که گفتید انواع آیین نامه‌ها را داریم. در زمینه اصلاح الگوی مصرف هم سندی توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شده. همه این‌ها تعهداتی هستند که کشور برای کاهش مصرف انرژی دارد، این موضوع نهایتا به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای منجر می‌شود.

در واقع اگر ما در توافقنامه پاریس عضو شویم در کنار اینکه می‌توانیم در مجامع بین‌المللی باشیم، سیاست‌های ملی خود را اجرا می‌کنیم.

چه سیاست‌های ملی؟

در قانون برنامه توسعه ششم آمده که مصرف انرژی باید ۵۰درصد کاهش پیدا کند، کاهش ۵۰درصدی شاخص انرژی یعنی ما باید انتشار گازهای گلخانه‌ای را ۴۰درصد کاهش دهیم. در صورتی که توافق غیرمشروط ما در توافقنامه پاریس کاهش ۴دصدی انتشار گازهای گلخانه‌ای است. در صورت لغو تحریم‌ها این میزان به ۱۲درصد می‌رسد.

در کشور ما مصرف و هدر رفت انرژی بسیار زیاد و راندمان مصرفمان بسیار پایین است. ما روزانه ۵۰میلیون متر مکعب گاز فلر را می‌سوزانیم که آمار وحشتناکی است. به دلیل همین مسائل در اسناد بالادستی ما به کاهش مصرف انرژی تاکید شده و توافقنامه پاریس هم دقیقا همینکار را انجام می‌دهد.

اصلا فرض کنیم که آن ۴۰درصد کاهش انتشار در کشور عملی نمی‌شود، این ۴ درصد را چه کار کنیم؟

اگر بتوانیم مصر فلر را ۷۰درصد کاهش دهیم، راندمان نیروگاه را افزایش دهیم و از هدر رفت سوخت در پالایشگاه‌ها جلوگیری کنیم این کار انجام می‌شود. یعنی همین ۳ قدم کافی است تا بیش از ۴درصد میزان انتشار را کاهش بدهیم. یعنی ما می‌توانیم در رابطه با نفت، انرژی و ... توسعه‌های خودمان را بدهیم و با این ۳ قدم اجرای تعهدات خود را تضمین کنیم.

این را هم باید بگویم ما این شرط را زمانی باید اجرا کنیم که روند توسعه‌ای که پیش‌بینی کرده بودیم انجام شود. آن زمان باید انتشار گازهای گلخانه‌ای خود را ۷۲میلیون تن کاهش بدهیم.

انرژی‌های تجدیدپذیر چه کمکی به ما در انجام تعهدات خود انجام می‌دهد؟

ببینید هدف ما کاهش انتشار است این اتفاق حالا هم می‌تواند با استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر رخ بدهد و هم با ۳قدمی که به آن اشاره کردم. حتی اگر خودروهای فرسوده را با خودروهای نو جایگزین کنیم کاهش مصرف سوخت و کاهش انتشار گازهای آلاینده بخشی از تعهدات ما را اجرایی می‌کند. اگر در کشاورزی

فرض کنیم این ۳قدم که گفتید را هم اجرا نکنیم در آن صورت چه اتفاقی می‌افتد؟

به صراحت در توافقنامه پاریس آمده است که این توافقنامه الزامی، سختگیرانه و تنبیهی نیست. در واقع همه شرایط به شکلی ایجاد شدند که اجرای توافقنامه به شکل راحتی صورت بگیرد.

اصلا بگوییم حضور در توافقنامه ضرری برای ما ندارد، اما سود آن چیست؟

حتی در مواد دیگری از این توافقنامه آمده که باید انتقال فناوری انجام شود، کشورها در جهت تسهیل بهبود شرایط همکاری خود را افزایش دهند، برنامه‌های آموزشی در این زمینه وجود داشته باشد، در ماده دیگری تاکید شده که منابع مالی کشورها باید به شکلی تامین شود، در ماده ۱۰ آمده که برای کشورها شرایطی ایجاد شود تا برای سازگاری کشورها با تغییراقلیم شرایط مختلفی ایجاد شود و ...

یعنی می‌توانند همه این کمک‌ها را به ما بکنند که ما نهایتا میزان انتشار خود را ۴درصد کاهش دهیم.

ببینید این موضوع یک بحث جهانی است و ۱۹۷ کشور عضویت خود را در آن اعلام کرده‌ و ۱۷۴کشور هم برنامه‌های ملی خود را ارائه کردند. ولی این موضوع ضمیمه توافق‌ پاریس نیست و ما تا ۲۰۲۰ فرصت داریم برنامه ملی خود را ارائه بدهیم.

اما هنوز که این توافقنامه تصویب نشده، خبری از آخرین وضعیت این توافقنامه در شورای نگهبان دارید؟

در آخرین جلسه‌ای که در مجلس داشتیم، توضیح دادیم کشورها در اجلاس پاریس گفتند قرار است برنامه خود را در اختیار آن‌ها قرار دهند. از سویی قرار شد تا این توافق را ترجمه کرده و در اختیار مجلس قرار دهیم. جلسات تخصصی هم قرار است تشکیل شود بعد از آن مشخص می‌شود که ما عضو توافقنامه پاریس می‌شویم یا نه.

آقای دکتر ۳ سال از امضای توافقنامه پاریس گذشته و هنوز تکلیف آن مشخص نشده. چرا انقدر طول کشیده تا مجلس و شورای نگهبان بالاخره تصمیم خود را در این رابطه بگیرند؟

ببینید این توافقنامه پاریس سال ۱۳۹۵ به مجلس آن را تصویب کرد و برای شورای نگهبان فرستاد، شورای نگهبان ایراداتی به این توافقنامه گرفت و کار به مرکز پژوهش‌های مجلس رسید. این مرکز برای ما ۱۵ سوال پرسید سازمان هم جواب داد. اما به دلیل تغییرات مدیریتی که ایجاد شد و دولت تغییر کرد یک تاخیری افتاد.

۲ ماه پیش بود که دوباره بحث توافقنامه پاریس از چند جهت مطرح شد، وزارت نیرو و نفت مکاتباتی با دولت در این رابطه داشت. به همین دلیل مجددا این موضوع مطرح شد و دوباره توافقنامه در مجلس بررسی شد و مستندات خود را به مجلس فرستادیم. اگر مجلس تشخیص دهد که این کار به صلاح کشور است وارد توافقنامه پاریس می‌شویم و در غیراین صورت هم هیچ اتفاقی نمی‌افتد.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری خبر آنلاین تاریخ انتشار8دی 97، کدخبر: 1216102، www.khabaronline.ir