شعار سال: قیمت نفت نسبت به اوج ۵۲ هفته‌ای که در اوایل اکتبر امسال مشاهده شد، حدود ۳۰ درصد پایین‌تر است و این در حالی است که در نشست اخیر اوپک و روسیه توافق شد عرضه نفت از ابتدای سال جدید میلادی ۲/ ۱ میلیون بشکه کاهش پیدا کند.

تحلیلگر ارشد بانک سرمایه‌گذاری آر بی سی کپیتال مارکتس می‌گوید: «آنچه در هفته‌های اخیر در بازار نفت مشاهده شده بی‌سابقه است و اگر پیش‌بینی‌های کنونی درباره رکود اقتصادی جهان در سال آینده تحقق یابد، شرایط بازار نفت بدتر خواهد شد.»

در واقع قیمت نفت مانند قیمت مس، یک معیار بسیار مهم از افق اقتصاد جهان است البته این به آن معنا نیست که قیمت‌ها صرفا تحت تاثیر چشم‌انداز منفی اقتصاد جهان کاهش یافته است. اما اگر تصور می‌شد رونق اقتصاد ادامه پیدا خواهد کرد افزایش تولید نفت شیل در آمریکا و معافیت چند کشور از تحریم‌های نفتی ایران نمی‌توانست قیمت‌ها را تا این اندازه پایین آورد.

به باور تحلیلگر بانک آر بی سی کپیتال مارکتس، کاهش قیمت نفت حاصل مجموعه‌ای از عوامل به‌ویژه ضعف تقاضا در سال آینده است. البته او معتقد نیست قطعا رکود در اقتصاد جهان رخ خواهد داد.

در نظرسنجی از مدیران مالی شرکت‌های بزرگ، بسیاری از آنها اواخر سال آینده یا اوایل سال ۲۰۲۰ را زمان بروز رکود اعلام کردند. عواملی که به کاهش قیمت نفت و فلزات پایه منجر شده همان عواملی هستند که در فصول آینده زمینه رکود را فراهم می‌کنند. جنگ تجاری بین چین و آمریکا، افزایش نرخ‌های بهره در آمریکا، وضعیت نگران‌کننده اقتصادهای نوظهور، ضعف اقتصاد اروپا و میزان بالای بدهی‌ها در چین که سبب می‌شود این کشور نتواند مانند قبل به اعطای اعتبارات بپردازد، مهم‌ترین ریسک‌هایی هستند که رونق اقتصاد جهان را تهدید می‌کنند.

آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی کرده سال آینده تقاضا برای نفت ۴/ ۱ میلیون بشکه بالاتر از سال جاری خواهد بود. البته اداره اطلاعات انرژی آمریکا معتقد است میزان رشد تقاضا ۵/ ۱ میلیون بشکه است و اوپک رقم ۳/ ۱ میلیون بشکه را برای رشد تقاضا پیش‌بینی کرده و بسیاری از تحلیلگران معتقدند رقم پیش‌بینی شده از سوی اوپک به واقعیت‌های بازار نفت و شرایط اقتصاد جهان نزدیک‌تر است.

البته از دید بانک جی پی مورگان، سال آینده رشد تقاضا برای نفت ۱.۱ میلیون بشکه خواهد بود. همچنین رشد تقاضا در سال ۲۰۲۰ کمتر از سال ۲۰۱۹ است. اگر در ماه‌های آینده نهادهای تحلیلگر پیش‌بینی، خود از متوسط قیمت نفت در سال آینده را بالا ببرند این به آن معناست که وضعیت تقاضا رو به بهبود است و افت نرخ رشد اقتصاد جهان کمتر خواهد بود.

اگر بخواهیم بر مبنای این پیش‌بینی‌ها قضاوت کنیم، به این نتیجه می‌رسیم که شرایط اقتصادی جهان در ۲ سال آینده امیدوار‌کننده نیست و شاید نگران‌کننده شود. به ویژه این احتمال وجود دارد که تنش‌های تجاری بین چین و آمریکا مدت طولانی ادامه یابد.

هیات‌های تجاری دو طرف در حال مذاکره هستند و گاه خبرهایی درباره پیشرفت مذاکرات منتشر می‌شود. اما وضعیت بازار مواد خام نشان می‌دهد، احتمال رفع تنش‌ها در کوتاه‌مدت بسیار کم است. نکته دیگر ضعف شاخص‌های اقتصادی چین است. در واقع حتی اگر تنش‌های تجاری پایان یابد، نرخ رشد اقتصادی این کشور سال آینده پایین‌تر از امسال خواهد بود زیرا دولت چین چنین می‌خواهد. از دید دولت چین اجرای اصلاحات مالی و اقتصادیی اولویت دارد و اگر ریسک‌های بیرونی کاهش یابد، اصلاحات در داخل با سرعت بیشتری اجرا خواهد شد.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته روزنامه دنیای اقتصاد تاریخ انتشار 10دی 97، کدخبر: 3480663، www.donya-e-eqtesad.com