«به نظر می‌رسد جشنواره فیلم فجر چند سالی است که هم برای برگزار کنندگان و هم اهالی سینما مایه دردسر شده و حلاوت و شیرینی لازم را از دست داده است. شاید تعبیر بی‌رحمانه‌ای باشد اما انگار مرده‌ای شده که همه می‌خواهند نماز میت بخوانند و زودتر دفنش کنند، خیلی مرده‌شورانه با جشنواره برخورد می‌شود.» این تعبیر دقیق محمد مهدی عسگرپور مدیرعامل خانه سینما است که چندی پیش درباره فضای شکل گرفته پیرامون این رویداد مطرح شده بود.

عسگرپور با گلایه از اعمال تغییرات و اتخاذ تصمیمات تازه در هر دوره از جشنواره علت آن را فقدان استراتژی و نداشتن تعریف درست برای جشنواره فیلم فجر عنوان می‌کند: «تا زمانی که حمایت مدیران سینمایی شامل حال سینما بود این موضوع خیلی آزاردهنده نبود؛ بولتن‌نویسان کار خودشان را می‌کردند و مدیریت سینما هم حمایت خودش را داشت اما حالا وقتی این حمایت‌ها برداشته شود چه اتفاقی می‌افتد؟ بولتن‌نویسان کار خودشان را می‌کنند اما مدیران سینمایی چطور؟ نتیجه این که سینماگران بعد از جشنواره با وضعیتی مواجه می‌شوند که احساس می‌کنند حامی خود را از دست داده‌اند در حالی که فیلم آنها توسط همین سیستم مدیریتی برای جشنواره انتخاب شده. در نهایت این پدیده نوظهور باعث ایجاد جو کم اعتمادی و بی‌رغبتی در فیلمسازان شده است.»

گفته‌های عسگرپور البته یک روی سکه بود و روی دیگر که در گزارشی مورد اشاره قرار گرفته بود، این است که گروهی از سینماگران به اندازه سینماگران، نسبت به میزبانی برج میلاد حساسیت دارند. تصور کنید نزدیک به 1800 خبرنگار، منتقد و سینماگر که بسیاری‌شان بر روی زمین نشسته‌اند و فیلم شما را تماشا می‌کنند، به یک باره به واسطه کیفیت پایین فیلم‌تان بخندند یا سوت و کف بزنند. در دوره‌های پیشین واکنش برخی کارگردان‌ها به این وضعیت همراه با خشم بود و برخی دیگر به سرعت جشنواره را ترک کردند یا اساساً در کاخ جشنواره حضور نیافتند.

همین فضا باعث شد که جشنواره فیلم فجر به میزبانی سینماملت برگزار شود و از قضا، در دوره سی و ششم که سینماملت میزبان جشنواره بود، شرایط فرق می‌کرد و همه کارگردان‌های فیلم‌های سینمایی بلااستثناء حضور یافتند اما در نهایت این حضور منجر به کیفیت اطلاع رسانی مطلوب اهالی رسانه نشد. یکی از دلایل این اتفاق، عدم وجود فضایی برای گعده در فضای جشنواره است؛ امکانی که در برج میلاد و سینماچارسو حین میزبانی جشنواره‌های ملی و بین المللی فجر وجود داشت و امکان دیدار ارتباط و گفت و گوی بی‌واسطه میان سینماگران و اهالی رسانه را فراهم می‌ساخت.

در مدلی که از سال پیشین اجرا شده، سینماگران همزمان با اکران فیلم‌شان در سینماملت حضور می‌یابند و پس از گرفتن چند ژست مقابل خبرنگاران، به چند پرسش در نشست خبری پاسخ می‌دهند؛ سپس به سمت طبقات فوقانی سینماملت و محل استودیوها هدایت می‌شوند و در نهایت از آنجا توسط مسئولان تشریفات جشنواره به خارج از مجموعه هدایت و بدرقه می‌شوند. به همین دلیل اگر یکی از مجموعه‌های خبری در این زمان کوتاه نتواند با آن سینماگر گفت و گو کند، امکان اینکه در روزهای آینده او را به استودیوی خود در کاخ جشنواره دعوت کند، نخواهد داشت.

این رویه، امکان بهره برداریِ حداقلیِ اهالی رسانه از ظرفیت خبری و تصویری سینماگران را فراهم ساخته و در عین حال گعده پیشین را نیز به کلی حذف کرده است. ای کاش دست کم این گعده در بخشی از جشنواره شکل بگیرد و دست کم «عوامل اصلی» فیلم‌های حاضر در جشنواره بتوانند در تمامی ایام جشنواره به سینماملت رفت و آمد داشته باشند و خدمات متقابل رسانه‌ها و سینماگران در ایام برگزاری جشنواره به شکل حداکثری صورت پذیرد.

از سویی دیگر، بهتر بود به جای استفاده از پنج چهره‌ای که معرفی شده‌اند، در نشست‌های خبری، فضای برگزاری نشست‌های خبری شاهد فعال شدنِ مجموعه منتقدانِ شناخته شده سینما به صورت گردشی بودیم؛ اتفاقی که در برخی دوره‌های پیشین انجام شد و هر نشست توسط یک منتقد صورت پذیرفت. معمولاً منتقدان جدی برخلاف چهره‌هایی چون گبرلو در مقام وکیل مدافع سینماگران در نشست‌های پرسش و پاسخ ظاهر نشده‌اند و خبرنگار را در دفاع از سینماگر منکوب کرده‌اند.

از سویی دیگر اختصاص شماره صندلی به شماره کارت‌های خبرنگاران راه یافته به کاخ جشنواره، برگزاری رویدادهای جنبی نیز ورک شاپ برای اهالی رسانه در زمان‌های خالی نظیر صبحگاه، اخذ نظرسنجی از خبرنگاران و منتقدین باسابقه نسبت به فیلم‌ها و انتشار روزانه در قالب جدول ارزشیابی که در جشنواره‌های معتبر مرسوم است و... از جمله اقدامات مرسومی است که در دیگر رویدادهای رخ می‌دهد و می‌تواند اندکی فضای جشنواره را متفاوت نماید؛ هرچند هرکدام از این اقدامات بی‌دردسر نیست و چه بسا مسئولان جشنواره به همین دلیل سراغش نرود.

قریب به بیست روز دیگر تا سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر به عنوان مهم‌ترین رویداد فرهنگی کشور باقی مانده و فردا (چهارشنبه) به رسم دوره‌های پیشین جدول نمایش فیلم‌ها بر اساس قرعه کشی مشخص خواهد شد. باید دید تماشاگران حرفه‌ای سینما در نخستین مواجهه‌شان با جشنواره سی‌وهفتم به تماشای چه آثاری خواهند نشست و چه تدابیری اندیشیده خواهد شد تا جشنواره فجر در آستانه چهل سالگی انقلاب حال و هوای گرم‌تری داشته باشد.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از پایگاه خبری تحلیلی تابناک ، تاریخ انتشار: 18 دی 1397 ، کدخبر: 867914 ، www.tabnak.ir