پنجشنبه ۳۰ فروردين ۱۴۰۳ - 2024 April 18 
*چاقوسازی هنر منحصر به فرد زنجانی‌ها
شاید بتوان بارزترین هنر مردم سرزمین زنجان را هنر چاقوسازی این خطه خواند، هنری که مشابه آن را نمی‌توان در سایر استان‌های کشور دید، صنعت چاقوسازی بی‌شک از جمله صنایع قدیمی در طول تاریخ است، این صنعت از روزگاری که انسان برای زندگی باید از خود دفاع و برای رفع گرسنگی خود شکار می‌کرد به یادگار مانده است.
اطلاعات دقیقی از تاریخچه صنعت چاقوسازی در زنجان نیست اما قدیمی‌ترین چاقوی یافت شده در استان زنجان از آن مرد نمکی معروف کشف شده در معدن نمک چهرآباداست که به۱۸قرن پیش از میلاد مربوط است، چاقو یافته شده از مرد نمکی زنجان 11 سانتی‌متربوده و دارای دسته‌ای از شاخ بز و طول تیغه 5.8 سانتی‌متر است.
هر چند این روزها با تغییر زندگی انسان‌ها نقش چاقو در زندگی آنان کمتر شده است اما هنوز این وسیله به عنوان کالایی کاربردی مورد مصرف مردم است، با توجه به این تغییرات صنعت چاقوسازی نیز در زنجان دستخوش تغییر شده و امروزه ظرافت، تنوع و کاربرد این کالا زبانزد خاص و عام است و همه کسانی که به زنجان سفر می‌کنند حتما خرید چاقو را در اولویت خود قرار می‌دهند.
*ملیله‌کاری، آمیخته هنر و فلز
اگر سری به بازار تاریخی زنجان بزنید حتما مغازه‌هایی که دارای ظروف ظریف و سفید رنگی که در ویترین‌ها می‌درخشد نظر شما را به خود جلب می‌کند، ملیله هنری است که با پیچ و تاب‌های ظریف و دیدنی نوارهای فلزی چون نقره ساخته می‌شود و دستان هنرمندان زنجان نوارهای ظریف طلا، نقره و مس را به صنعتی دیدنی تبدیل کرده است، هر چند رونق ساخت صنایع مربوط به ملیله در کشور به دوران ساسانیمربوط است،اما قدیمی‌ترینکشفیات ملیله در ایران به دوران هخامنشیانبازمی‌گردد.
با وجود اینکه این روزها این صنعت از استان زنجان به سایر استان‌های کشور منتقل شده است و در استان‌هایی نظیر اصفهان نیز توسط ملیله‌کاراندر دست ساخت و تولید است، اما همچنان ملیله‌های ساخته شده توسط هنرمندان زنجانی از کیفیت وظرافتیمنحصر به فرد برخوردار است.
بنا به اعلام اداره کل میراث فرهنگی و صنایع دستی استان زنجان بیش از 200 استادکار توانمند در استان زنجان فعال است و در سال‌های گذشته دو تن از هنرمندان این رشته به نام‌های عبدالحمیدمحررو محسن یزدان‌شناس مهر اصالت این رشته را از یونسکو دریافت کردند.
این روزها مس به عنوان یکی از صنایع کاربردی در لوازم آشپزخانه شناخته شده است و با توجه به تاکیدات بر لزوم استفاده از این ظروف در مصارف روزانه کاربرد بالایی پیدا کرده است، محال است، سری به بازار تاریخی زنجان بزنید و صدای چکش کاری مسگران زنجانی به گوشتان نرسد، صدایی که شبیه ضربان قلب شهر است، هر چند این صنعت نیز مانند برخی صنایع از استان زنجان به سایر استان‌های کشور منتقل شده است، اما همچنان برای تبلیغ این کالا توسط فروشندگان لفظ مس زنجان به کار می‌رود.
*مسگری، تلفیق هنر و زندگی
صنعت مسگری زنجان در سال‌های اخیر با بهره‌گیری از ذائقه هنرمندان دچار تغییرات شده و این صنعت با افزایش ظرافت در تولیدات بیش از پیش در سبد کالایی شهروندان قرار گرفته است، تابلوهای زیبای مسی همراه با هنر قلم‌زنی، سرویس‌های پذیرایی مسی، قابلمه‌های گوناگون و در طرح‌های متنوع که به دست صنعتگران زنجانی تولید می‌شود بی‌شک می‌تواند نظر هنردوستان را جلب کند.
*چاروق، پاپوش اصیل زنجانی‌ها
شاید در ساخت چاروق از فلز بهره گرفته نشده باشد و این صنعت را جزو صنایع دستی فلزی نتوان خواند، اما نمی‌توان این هنر اصیل و زیبای هنرمندان زنجانی را از قلم انداخت.
در روزگارانی که هنوز صنعت پیشرفت نکرده و مردم نیاز پوشاک خود را تامین می‌کردند، چرم حیوانات بهترین وسیله برای پوشاندن پا بود که بعدها این چرم‌ها با افزوده شدن تزئینات جلوه بیشتری به خود گرفت، چاروق نیز به عنوان پاپوش مردم به ویژه در زنجان هنری آمیخته از چرم و ابریشم است که هنرمندان زنجانی آن را برای عرضه به هنردوستان تهیه می‌کنند.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری فارس، تاریخ انتشار28اسفند97، کدخبر: 13971227000265،www.farsnews.com
