شعار سال: بسیاری با یادآوری سیل مرگبار مرداد ماه سال 66 در منطقه تجریش تهران که بیش از 300 کشته برجای گذاشت خود را برای سیلاب دیگری آماده می‌کردند. اما با وجود بارش شدید باران که چند روز ادامه داشت این بار همه مسئولان پای کار بودند و مدیریت بحران تهران توانست سیلاب را مهار و آن را از طریق کانال‌ها و رودخانه‌های داخل شهر به بیرون هدایت کند. جلسات متعدد ستاد بحران با حضور استاندار و دیگر مسئولان که گاهی تا نیمه‌های شب نیز ادامه داشت و تمهیداتی که از25 اسفندماه سال گذشته آغاز شده بود باعث شد تا حادثه تلخ دروازه قرآن شیراز در تهران اتفاق نیفتد.
جلسه شبانه پنج فروردین ستاد بحران با حضور همه مسئولان و تعدادی از نمایندگان مردم تهران در مجلس و نگرانی‌ای که در چهره برخی از آنها موج می‌زد شب پرحاشیه‌ای را رقم زد. انتشار اخباری مبنی بر طغیان رودخانه کن و همچنین پر شدن سد کرج و سرریز شدن آن و بالا آمدن آب در سد لتیان و انتشار تصاویری از کانال‌ها و مسیل‌های تهران که نشان می‌داد حجم آب‌های خروشان هر لحظه بیشتر می‌شود نگرانی‌های پایتخت نشین‌ها را بیشتر کرد. 20 دقیقه بارش شدید باران در شمال تهران می‌توانست موجب سیل در مرکز شود و این خطر در رود دره‌ها مانند دربند، کن، فرحزاد و گلابدره بیشتر حس می‌شد.
آماده باش به همه فرمانداران و مسئولان ستاد بحران استان تهران و برگزاری جلسات فوق‌العاده و حضور استاندار در برخی از رود دره‌ها و تعطیلی مراکز تفریحی و تجاری و ممنوعیت توقف خودروها در اطراف مسیل‌ها و رودخانه‌ها باعث شد تا سیلاب‌های پنجم و ششم فروردین ماه مهار شود. شهرداری پایتخت و استانداری در کنار هم و با استفاده از همه توان تلاش کردند تا اتفاق تلخی در تهران رقم نخورد.
سیلاب تهران در بخش شمیرانات و رودبار قصران با تخریب جاده‌ها و خسارت‌های مادی همراه شد اما خوشبختانه به منازل مسکونی آسیب زیادی وارد نکرد. انوشیروان محسنی بندپی استاندار تهران بعد از خارج شدن از وضعیت فوق‌العاده در گفت‌و‌گویی از آن روزها و تلاش‌هایی که بر اساس پیش‌بینی‌ها انجام شد تا تهران با بحران سیلاب مواجه نشود، گفت.
وی با اشاره به اینکه ایران جزو چهار کشور اول بلاخیز در آسیا و بیست و پنجمین کشور در دنیا است که باید از روش‌های علمی و تخصصی برای مقابله با آسیب‌ها استفاده کرد، گفت: سیل سال ۱۳۶۶ در استان تهران
۳۳۰ کشته داشت اما در سیل امسال اقدام‌های پیشگیرانه، تقویت‌کننده و مهارتی انجام شد که خوشبختانه سبب شد خسارت چندانی نداشته باشیم. استاندار تهران با بیان اینکه ۵۳۰ کیلومتر مسیل، کانال و رود دره در استان تهران داریم، بیان کرد: عدم لایروبی و باز نبودن مسیر آب و همچنین ساخت و ساز در مسیر رودخانه سبب بروز سیل می‌شود. یکی از نقاط آسیب‌پذیر در تهران، وجود رود دره‌های کن، فرحزاد، دربند و گلابدره در شمال پایتخت است که بر اساس بررسی‌های تخصصی و کارشناسی صورت گرفته، ۳۵ نقطه آسیب در تهران شناسایی شده که در نظر داریم تا با کمک شهرداری تهران نسبت به رسیدگی به وضعیت این نقاط اقدام کنیم. وی با اشاره به اینکه25 اسفند ماه 10 هزار نفر از پرسنل شهرداری تهران در کنار نیروهای استانداری برای پیشگیری از وقوع سیلاب در تهران وارد عمل شدند، ادامه داد: 20 اسفند ماه بر اساس گزارش‌هایی مبنی بر وقوع بارندگی‌های شدید در اوایل سال جدید طی نامه‌ای به شهرداری تهران از آنها خواستیم به شکل جدی وارد عمل شوند. از 25 اسفند ماه کار به شکل جدی آغاز شد و 530 کیلومتر کانال آب و مسیل‌ها و رودخانه‌های تهران در یک هفته لایروبی شدند. با توجه به تجربه‌ای که از سیل سال 66 و بسته شدن دهانه پل‌ها داشتیم پس از لایروبی رودخانه‌ها و مسیل‌ها در ورودی هر رودخانه و مسیل یک دستگاه جرثقیل قرار دادیم تا اگر دهانه پل‌ها بر اثر ریزش سنگ مسدود شد بلافاصله با جابه‌جایی سنگ‌ها مسیر را باز کنند. در همه این لحظات با دیگر مراکز در تماس بودیم و لحظه به لحظه وضعیت را بررسی می‌کردیم. شرکت آب منطقه‌ای ما نیز به‌صورت لحظه‌ای حجم ورودی و خروجی آب سد‌ها را بررسی می‌کرد و با 1200 دوربین سطح شهر نیز همه مسیل‌ها را در ستاد بحران مانیتور می‌کردیم. محسنی بندپی ادامه داد: در
پنجم فروردین حجم آب سد کرج ۸۰ میلیون مترمکعب، حجم سدهای لتیان و طالقان نصف و ظرفیت سد ماملو خالی بود که با پیش‌بینی انجام شده اکنون ظرفیت سد کرج به ۱۱۵ میلیون مترمکعب، لتیان ۵۵ میلیون مترمکعب و طالقان به ۱۸۰ میلیون مترمکعب رسیده است.
وی با بیان اینکه آسیب‌پذیری تهران در رود دره‌ها از جمله دربند، کن، فرحزاد و غیره است، عنوان کرد: باران ۲۰ دقیقه‌ای سبب بروز سیل در مرکز تهران می‌شود. در همین زمینه راه نجات سوسنگرد هشدارهای زودرس بوده ولی در تهران چنین فرصتی نداریم از این‌رو باید عوامل حفاظتی تقویت شود.
وی با تأکید بر اینکه در صورت بارش رگبار در عرض ۱۰ دقیقه به‌صورت مداوم در بالادست تهران، شاهد سیلاب در منطقه خواهیم بود، عنوان داشت: آبخیزداری یک علم است و علم نیز در هر حوزه و زمینه‌ای، راهکار مشخصی را پیش‌بینی کرده است و باید برای تقویت آبخیزداری در بالادست رودخانه‌ها اقدام کنیم.

بــــرش
اگر لایروبی مسیل ها صورت نمی گرفت خسارت ها بیشتر بود

منصور درجاتی، سرپرست اداره کل مدیریت بحران استانداری تهران با اشاره به اینکه از ابتدای سال‌جاری برای کنترل بحران سیلاب در استان تهران شورای مدیریت بحران در 16 شهرستان با تشکیل جلسه و هماهنگی‌های لازم برای کنترل سیلاب در آماده باش کامل بودند، گفت: تشکیل چهار جلسه ستاد مدیریت بحران استان تهران در کشور بی‌سابقه است و در این جلسات به همه مدیران رده بالا و رده میانی استان فراخوان دادیم. برای ما مشخص بود که چه نقاطی حادثه خیز است و به همین دلیل لایروبی مسیل‌های فصلی و آبرفتی در دستور کار قرار گرفت و اگر این کار انجام نمی‌شد میزان خسارت‌ها بسیار بیشتر بود. نگرانی ما در مناطق بالادست و ارتفاعات و نقاطی که رود با جاده، مردم و خانه‌های آنها تلاقی داشت بود. مناطقی مانند اوشان و فشم، میگون، لواسان، کن و امامزاده داود و به تبع آن مسیل‌ها و رودهایی که سیلاب‌ها را از مناطق بالادست به پایین دست منتقل می‌کردند از نقاط حادثه خیزی بود که باید تحت کنترل قرار می‌گرفت. دستورات از سوی استاندار صادر می‌شد و ما نیز با توجه به مسئولیت مدیریت بحران دائماً با تلفن و بی‌سیم و مانیتورینگ این مناطق را زیر نظر داشتیم. بارش باران هر لحظه بیشتر می‌شد و باید سرعت کار را بالا می‌بردیم. اگر حجم بارش و دبی ورود آب به سدها بیشتر می‌شد ممکن بود از کنترل ما خارج شود. وی ادامه داد: باران‌ها دو دسته هستند. لوکال (منطقه‌ای) که معمولاً ابر در یک منطقه‌ای تشکیل شده و بارش را در پی دارد و دیگری سامانه است که معمولاً از مناطق شمالی و غربی وارد کشور شده و بعد از رسیدن به ارتفاعات بارش آغاز می‌شود. معمولاً این نوع بارش‌ها قابل پیش‌بینی هستند اما در فصل بهار با تغییرات ناگهانی آب و هوا مواجه می‌شویم که فقط می‌توان آن را تخمین زد و معمولاً قابل پیش‌بینی نیستند. اینکه ما اتوبان امام علی(ع) و جاده امامزاده داود را بستیم تنها به خاطر پیشگیری از به خطر افتادن جان مردم بود. متأسفانه در این میان برخی از کانال‌ها در فضای مجازی با انتشار اخبار کذب باعث وحشت مردم تهران می‌شدند که یکی از آنها خبر جعلی پیش‌بینی طوفان با سرعت 60 مایل در تهران بود که وحشت زیادی بین مردم تهران ایجاد کرد. ما در کنار امدادرسانی و پیشگیری باید نسبت به این اخبار جعلی هم واکنش نشان می‌دادیم و با حضور در صدا وسیما یا خبرگزاری‌ها به مردم آرامش می‌دادیم. خوشبختانه با همکاری همه دستگاه‌ها توانستیم این بحران را پشت سر بگذاریم اما باید آمادگی‌مان را همیشه بخصوص در فصل بهار حفظ کنیم.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه ایران، تاریخ انتشار 27 فروردین 98، شماره: 7036