چند درصد از جانبازان مربوط به جانبازان زن میشود؟
ما بیش از 8 هزار و 900 جانباز زن داریم که حدود یک و نیم درصد از کل جانبازان را شامل میشود.
چه تعداد از آنها جانباز بالای 50 درصد هستند؟
بیش از 18 هزار نفر از جانبازان ما جانباز بالای 50 درصد هستند که نزدیک به 400 نفر از آنها جانبازان زن هستند.
آمار جانبازان زن بیشتر مربوط به کدامیک از شهرهاست؟
بالطبع شهرهای استانهایی که مرزی هستند آمار بیشتری دارند. بیشترین آمار جانباز شدن خانمها در بمبارانهای شهرها و مناطق پشت جبهه بوده و تعداد کمی هم به عنوان پرستار و امدادگر در جبههها فعالیت داشتند که در مناطق جنگی جانباز شدند. کرمانشاه با یکهزار و 800 جانباز زن اولین استانی است که بیشترین تعداد جانبازان زن را دارد. خوزستان دومین استان و آذربایجان و کردستان به ترتیب بیشترین آمار جانباز زن را دارند. البته در این آمار تعداد جمعیت هر شهر را هم باید در نظر گرفت.
برای درمان جانبازان خانم اعزام به خارج از کشور انجام میشود؟
در دو دهه گذشته اعزام به خارج از کشور برای درمان جانبازان بیشتر اتفاق میافتاد. بین جانباز زن و مرد هم تفاوتی نبود و در مواقع نیاز آنها برای درمان به خارج از کشور اعزام میشدند. اما در سالهای اخیر این آمار خیلی کم شده، چون وضعیت پزشکی و سلامت کشورمان در 10 سال اخیر پیشرفت قابل ملاحظه ای داشته است و کمتر به اعزام جانبازان نیاز میشود، مگر در موارد خاص. همچنین طبق برنامهریزیهایی که در بنیاد صورت گرفته هر چند وقت یک تیم پزشکی از کشور آلمان به ایران میآید و تعداد زیادی از جانبازانمان را در مراکز درمانی ویزیت میکنند و اقدامات لازم را برایشان انجام میدهند.
آیا خدمات فرهنگی – رفاهی برای خانمها و آقایان یکسان صورت میگیرد؟
در بحث خدمات ما تفاوتی میان زن و مرد قائل نشدهایم. بنیاد شهید مجری و اجرا کننده قانون است و قوانینی را که مجلس تصویب کرده اجرا میکند. بهطور مثال قانون اعطای وام مسکن، بیمه، بورسیه تحصیلی یا هزینه دانشگاه و... برای همه جانبازان به یک شکل تعریف شده است و ما فقط طبق آیتم بندیهایی که در اختیار داریم درصد آسیبدیدگی عزیزان را تعیین و به آنها خدماتی را ارائه میکنیم. این جدول تنها بر مبنای آسیبدیدگی افراد است؛ بهطور مثال جانبازان 20 تا 50 درصد یا 50 تا 70 درصد و به جز موارد خاص جنسیت در آن هیچ تأثیری ندارد.
برخی از جانبازان به درصدهایی که برای آنها تعیین شده معترض هستند، در این موارد، بنیاد چه برنامهای برای رسیدگی و تجدید نظر دارد؟
همیشه ناراحتی و اعتراض وجود دارد. پزشکان بعد از بررسی پروندهها، طبق کدهایی که در اختیار دارند، درصد جانبازی افراد را مشخص میکنند. کما اینکه طبق تأکید رئیس بنیاد، درصدها همیشه رو به بالا لحاظ میشود. مثلاً جانبازی که با توجه به مدارک ارائه شدهاش 12 درصد برایش تعیین شده به 15 درصد گرد میکنند. اما باز هم ممکن است اعتراض داشته باشند، بنیاد راه را برای اعتراض جانبازان باز گذاشته و تا زمانی که براساس مدارک ارائه شده اعلام رضایت نکنند کمیسیونها دوباره و سه باره پرونده آنان را بررسی و برای گرفتن مدارک جدید آماده خدمت هستند. ما هم میدانیم که نقصهایی در کار ممکن است پیش بیاید اما اینجا همه همکاران در تلاش هستند کار در اولین فرصت بدون کمترین نقص برای جانبازان انجام گیرد.
موضوع پیدا کردن شغل مناسب یکی از دغدغههای همیشگی جانبازان است، در خصوص توانمندسازی و هدایت شغلی چه اقداماتی انجام شده است؟
خانمهایی که درصد بالای جانبازی دارند، برایشان وضعیت اشتغال به کار لحاظ میشود و حقوق میگیرند. همچنین با همکاری بخش مشاوره امور زنان و اداره کل اشتغال بنیاد برای راهاندازی مشاغل خانگی توسط جانبازان زن که سرپرست خانوارهستند وام اشتغال و کلاسهای آموزشی در راستای توانمندسازیشان درنظرگرفته شده است. در عین حال تقلیل ساعت کاری برای کارمندان و نامحدود کردن استفاده از مرخصیهای استعلاجی از دیگر اقدامات است. در کل هم ما در بنیاد شهید و هم قوانین تصویب شده سعی در فراهم کردن شرایط کاری مناسب برای جانبازان را داریم تا این عزیزان برای کار و امرار معاش با مشکلات کمتری سر و کار داشته باشند.
در بحث حالت اشتغال از چه درصدی مشمول این قانون میشوند؟
پرونده جانبازان بالای 25 درصد در کمیسیون بررسی و در این باره تصمیمگیری میشود.
بنیاد در خصوص اشتغالزایی خانوادههای جانبازان و شهدا هم اقداماتی انجام داده است؟
همانطور که در جامعه پیدا کردن شغل مناسب برای همه جوانان سختیهایی دارد فرزندان جانبازان هم مستثنی از جوانان دیگر نیستند و ما نمیتوانیم همه آنها را در ادارات دولتی وارد کنیم اما در بحث مشاغل خانگی و کسب و کارهای نوپا شرایط را سعی میکنیم برایشان فراهم کنیم.
با توجه به اینکه برای جانبازان آقا آسایشگاههای شبانهروزی وجود دارد آیا مراکز مشابهی برای جانبازان خانم هم در نظر گرفته شده است؟
طبق آماری که در بالا اشاره کردم تعداد جانبازان مرد و زن بسیار متفاوت است و با آمار پایین تعداد جانبازان زن و پراکندگی آنها در استانها تاکنون نشده آسایشگاههایی را در نظر بگیریم. مثلاً در یک استان دو جانباز و در استانی دیگر 10 جانباز داریم. اما ما مراکزی راهاندازی کردیم به نام مراکز ایثار که رویکرد کاری این مراکز رویکرد فرهنگی، ورزشی و توانبخشی است. در برخی استانها فعلاً بخش فرهنگی فعال شده، در برخی استانها فرهنگی، ورزشی و در برخی دیگر فرهنگی، ورزشی، توانبخشی در اختیار بانوان جانباز در استانهای مختلف قرار گرفته است.
با این حال اولین قدم برای آسایشگاه شبانه روزی زنان جانباز برداشته شده و این موضوع را مطرح کردیم اما همانطور که اشاره کردم چون با آمار کم و پراکندگی این عزیزان روبرو هستیم باید برای این طرح هزینه بسیاری را در نظر بگیریم، اما حتماً این موضوع در دستور کار قرارخواهد گرفت و با برنامه ریزی مناسب انجام می شود.
با وجود این شرایط برای جانبازانی که نیاز به مراقبت شبانهروزی دارند چه تمهیداتی درنظر گرفتهاید؟
برای آن گروه از جانبازانی که براساس سنشان توانایی مراقبت از خود را ندارند و برای انجام کارهای روزانه نیاز به کمک دارند ضمن اینکه میتوانند از امکانات مراکز فرهنگی،ورزشی و توانبخشی ایثار استفاده کنند، حق پرستاریشان بالا در نظر گرفته میشود تا بتوانند در خانه یک پرستار شبانهروزی بگیرند. در عین حال ما این موضوع را هم پیگیری میکنیم تا در برخی از استانها که تعداد جانبازان خانم بالاتر است آسایشگاه شبانهروزی راهاندازی کینم. خوشبختانه ریاست عالی بنیاد در این سالها خیلی خوب عمل کردهاند و ما در زمینههای گوناگون دیدهایم که ایشان همیشه با ما همراه بودند و در خصوص مسائل مربوط به زنان جانباز و ایثارگر توجه خاصی دارد.
بیشترین مراجعین شما کدام گروه هستند و مهمترین چالش جانبازان و خانوادههای آنها در چه بخشهایی است و برای حل آن چه برنامهای اندیشیده شده است؟
بیشترین مشکلات و مراجعات مربوط به جانبازان زیر 25 درصد اعصاب و روان و شیمیایی است. چون بیشترین آسیب طی سالهای دفاع مقدس بویژه برای زنان از این ناحیه بوده است. مهمترین چالش هم راه چاره برای حل مشکلات فرزندان شهدا و جانبازان است که بیشتر مربوط به حوزه اشتغال، مسکن و سربازی است.
تاکنون پژوهشی از بعد بهداشت روانی درباره موضوع زندگی زنان بعد از جانباز شدنشان صورت گرفته است؟
بنیاد پژوهشکدهای دارد که آنجا کارشان تحقیق و پژوهش است. پژوهشکده تیمهای تخصصی و علمی دارد. هر کدام از بخشها موضوع مورد نظرشان را به پژوهشکده پیشنهاد میدهند تا در آن خصوص تحقیق انجام دهند. گاهی ممکن است آنها اطلاعات و آمار آمادهای برای ارائه داشته باشند که آن را ارائه میکنند اگر نه هم تحقیق و پژوهش را آغاز میکنند. بهطورکلی میتوانم بگویم که در 15 سال اخیر در ارتباط با زنان بیش از 50 طرح پژوهشی انجام شده است.
بنیاد برای همسران جانبازانی که به دلیل درصد بالا در خانه از آنها نگهداری میشود و همیشه همراه و به نوعی پرستارشان هستند هم تسهیلاتی در نظر گرفته است که از زحماتشان قدردانی شود؟
باتوجه به اینکه خودم هم همسر جانباز هستم بنابراین آنها را خیلی خوب درک میکنم. من به خوبی درک کردهام که با جانباز زندگی کردن از لحاظ معنوی خیلی خوب است اما به هر حال شرایط خاص خودش را هم دارد. ما برای این گروه هم جلسات و برنامههایی برگزار میکنیم. طبق قانون و شرایطی که بنیاد دارد خدماتی به همسران جانبازان و ایثارگران ارائه میشود. از خودگذشتگی خانواده ایثارگران، شهدا، مادران شهید، همیشه ستودنی بوده اما ایثاری که همسران جانبازان انجام میدهند کمتر دیده میشود که امیدواریم از این به بعد مورد توجه بیشتر قرار گیرد و خداوند کمکمان کند تا ما به بهترین نحو دینمان را به آنها ادا کنیم.
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از سایت روزنامه ایران ، تاریخ انتشار:21 اردیبهشت 1398 ، کدخبر:510936 ،www.iran-newspaper.com