کنجاله سویا یکی از مهم ترین منابع تغذیه دام و طیور و منبع اصلی تأمین پروتئین مورد نیاز برای نهاده های تولید گوشت در ایران و بسیاری از کشورهای جهان است.

اهمیت این محصول در بازار محصولات کشاورزی کشور به حدی است که اختلال چند روزه واردات و توزیع آن در تابستان سال 91، منجر به وقوع نوسان بسیار زیادی در قیمت گوشت مرغ شد؛ بد نیست بدانید 48 درصد کنجاله سویا در جهان به مصرف خوراک مرغ می شود، با این حال، علیرغم اهمیت بسیار زیاد این محصول در تامین خوراک دام و طیور، وابستگی بسیار محسوس ایران به واردات کنجاله و دانه سویا نقطه ضعف بزرگی در این زمینه به شمار می رود.

کما اینکه کمبود کنجاله در ماه های اخیر باعث بروز مشکلات عدیده و خسارت های زیادی به مرغداران سیستان و بلوچستان شده، و در حال حاضر یک میلیون و سیصد هزار جوجه را در آستانه تلف شدن قرار داده است.

مسبب این کمبود یک شرکت خصوصی است که کنجاله سویا را با ارز 4200 تومانی وارد کرده و در حالیکه باید دو ماه پیش آن را در اختیار مرغداران استان قرار می داد، کماکان از پاسخگویی شانه خالی می کند.

سرحدی ، یکی از مرغداران سیستان و بلوچستان در گفتگو با عصرهامون، ضمن ابراز گلایه مندی شدید از این مساله، گفت: همه سرمایه و دارایی ام همین تعداد مرغی ست که در سالن گرسنه مانده اند و در حال تلف شدن اند.

تا زمانی که دوره پرورش جوجه ها تمام می شود مرغدار هر روز با یک مشکل جدید دست و پنجه نرم می کند؛ اضطراب تنظیم دما و نور و تراکم جوجه ها و ... از یک طرف و کمبود نهاده، قطعی برق، شیوع بیماری و ... نیز از طرفی موجب تحمیل خسارت به مرغدار می شود.

وی ادامه داد: اخیرا وضعیت کنجاله به شکلی شده که مرغدار جرأت نمی کند جوجه ریزی کند. مطمئنا تداوم این روند می تواند باعث افزایش قیمت مرغ و بر هم خوردن تعادل در بازار شود.

احمد نجفی، رئیس اتحادیه مرغداران گوشتی سیستان و بلوچستان در گفتگو با عصرهامون، گفت: کمبود کنجاله سویا در مرغداری های سطح استان منجر به این شده تا مرغ ها به خودخوری(کانیبالیسم) روی آورده و تلفات سنگینی را برای مرغدار برجای گذاشته اند که لحظه به لحظه بر تعداد این تلفات افزوده می شود. علاوه بر این کمبود این محصول سبب افزایش دوران پرورش مرغ و شیوع امراض مختلف در مرغداری ها شده است.

وی در تشریح عوامل بروز این مساله اظهار کرد: زمانی شرکت های خصوصی طرف قرارداد با وزارت جهاد کشاورزی، اقدام به واردات کنجاله کرده و مرغدار از طریق تماس تلفنی و حواله پول به حساب دلالان و شرکت های خصوصی فروش کنجاله در بندر امام، اقدام برای تامین نهاده مورد نیاز خود می کرد؛ این شیوه سبب بروز سواستفاده هایی در طول اجرا فرآیند توزیع شد. نتیجه اش فروختن سهمیه مرغدار به قیمت گزاف به خود او بود.

وی ادامه داد: از اسفند سال گذشته، وزارت جهاد در توزیع نهاده های طیور تغییراتی اعمال کرد، به این شکل که سازوکاری ترتیب داده شد تا مرغدار از طریق جهاد کشاورزی جهت دریافت نهاده های دامی و طیور معرفی شود اما از زمان آغاز این روند، شرکت های طرف قرارداد توزیع کننده نهاده های دام و طیور پاسخگو نیستند و علیرغم واریز پول، همکاری لازم را انجام نمی دهند؛ باری که باید ظرف یک هفته تا 10 روز به دست ما می رسید پس از گذشت بیش از 2 ماه زمان هنوز تحویل داده نشده است.

پول به حساب شرکت ها منتقل شده اما جوجه در سالن گرسنه مانده و مرغدار دیگر پولی ندارند که نهاده خریداری کنند. جهاد کشاورزی

استان هم پیگیری می کند اما دستش به جایی نمی رسد. گویا با اجرای این طرح منافع شان به خطر افتاده و تمایل دارند مدل توزیع را به همان روال گذشته بازگردانند. می خواهند با به زانو در آوردن وزارت جهادکشاورزی به خواسته های خود دست پیدا کنند.

وی با بیان اینکه مرغداران به هیچ وجه تمایل ندارند به شیوه توزیع قبل برگردند تاکید کرد: عدم توزیع این محصول در شرایطی که مرغدار پول آن را واریز کرده و مرغداری ها به آن نیاز دارند مصداق بارز احتکار است؛ از مسئولان تقاضا داریم به فریاد تولیدکننده برسند و به این مساله ورود کند، چرا که این اقدام در جهت تقابل با دولت و در راستای رسیدن به منافع شخصی و ایجاد رانت انجام می شود.

نجفی مبلغ واریزی برای هر کیلوگرم کنجاله را 2 هزار 450 تومان اعلام کرد و تصریح کرد: در حال حاضر مشکل تامین کنجاله در استان شدت گرفته و مرغداری ها با مشکل کمبود و نبود نهاده مواجه هستند؛ این محصول در بازار 4 هزار و 500 تا 5هزار تومان به فروش می رسد و حتی با این قیمت هم به ندرت پیدا می شود؛ عدم تامین به موقع باعث شده تا شماری از مرغداران استان برای حفظ سرمایه خود مجبور به خرید کنجاله به قیمت قریب به 6 هزار تومان از بازار آزاد شوند.

مرغداران سیستان و بلوچستان با وجود اینکه وضعیت مالی چندان مناسبی ندارند برای جلوگیری از بهم خوردن نظم بازار و بروز هرگونه کمبود شب عید، مجبور به خرید کنجاله با قیمت گزاف 5 هزار تومان شدند و در حالی که قیمت مرغ در سطح کشور در این شب به 12 هزار و 700 تومان رسید، اجازه ندادیم نرخ آن در استان از 11 هزار و 700 تومان بالاتر برود. ذرت آزاد در بازار با اختلاف قیمت 200 تا 300 تومان پیدا می شود اما سویا نیست.

وی با اشاره به کاهش محسوس جوجه‌ریزی مرغداران به دلیل کمبود کنجاله ادامه داد: از ابتدای سال تاکنون سه میلیون و 100 هزار قطعه جوجه ریزی در مرغداری های استان انجام شده که برای تامین خوراک این جوجه ها باید 15 هزار تن نهاده به دستمان می رسید، اما متاسفانه از کل نهاده مورد نیاز تنها هزار و 988 تن به مرغدارها رسیده؛ مطمئنا این رقم در برابر نیاز واقعی مرغ ها بسیار کم است و مرغ گرسنه می ماند.

وی شرکت های توزیع کننده نهاده های دام و طیور را عامل اصلی مشکلات موجود مرغداری ها در این خصوص دانست، تاکید کرد: مطمئنا در صورتی که معاونت پشتیبانی جهاد کشاورزی مسئولیت توزیع نهاده ها را به دست بگیرد، دیگر شاهد بروز مشکلاتی این چنین نخواهیم بود. وجود ذخایر استراتژیک مناسب پشتیبانی سبب می شود تا مرغدار دغدغه تامین خوراک را نداشته باشد. این شیوه توزیع باعث ارائه به موقع نهاده به مرغدار و ضامن سلامت، کیفیت و تثبیت قیمت ها در بازار می شود. ضمن اینکه با توجه به فراهم بودن شرایط و زیرساخت ها برای تخلیه این محصول در بندر چابهار، امکان این امر نیز وجود دارد که تحقق آن می تواند هزینه حمل را در هر کیلو بین 150 تا 200 تومان کاهش داده و تعادل و تثبیت قیمت را در بازار به همراه داشته باشد.

وی اذعان داشت: علاوه بر مشکل تامین نهاده، فشارهای صنعت و معدن و تعزیرات برای فروش 7 هزار و 200 تومانی مرغ سبب زیان بیش از پیش مرغداران شده؛ وقتی مرغ کیلویی 11 هزار تومان برای مرغدار هزینه بر می دارد چطور می تواند آن را به این قیمت بفروشد و از آنجا که مرغداری ها مرغ را بیشتر از قیمت مدنظر صمت عرضه می کنند به عنوان متخلف گران فروش به تعزیرات حکومتی معرفی می شوند. این موضوع سبب عدم رقبت مرغداران به جوجه ریزی و پرورش مرغ شده و در دراز مدت تاثیرات بدی بر بازار خواهد گذاشت.

بی تردید تداوم این فشارها تا زمان برطرف نشدن مشکل نهاده به تولید کننده موجب تعطیلی واحد و از بین رفتن 4هزار فرصت شغلی می شود.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از پایگاه اطلاع رسانی راه دانا ، تاریخ 22 اردیبهشت 1398 ، کدخبر: 1485044 ، www.dana.ir