جمعه ۳۱ فروردين ۱۴۰۳ - 2024 April 19 
شعار سال: عماد احمدوند، دبیر کارگروه ترویج و فرهنگ سازی ستاد نانو در گفتگو با خبرنگار فناوری خبرگزاری دانشجو؛ در خصوص اولویت‌های این کارگروه برای سال ۹۸، اظهار کرد: مهمترین اولویت توسعه نانو که از سال ۹۷ شروع شده و در سال ۹۸ هم به صورت جدی‌تر پیگیری می‌شود، موضوع صادرات است؛ تا سال‌های گذشته شاید بیشتر از۲۲۰ تا ۲۳۰ شرکت در کشورمان ایجاد شدند و حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ محصول مبتنی بر فناوری نانو را تولید کرده‌اند، اما بسیاری از این محصولات در کشور استفاده می‌شوند، البته باید بگویم که در سال‌های گذشته تعدادی از این شرکت‌ها توانسته‌اند به بازار‌های صادراتی راه پیدا کنند.
احمدوند ادامه داد: زمانی که سند توسعه نانو در ده سال دوم را تدوین می‌کردیم هدفگذاری ما برای سهم صادرات از بازار نانو حدود ۵ تا ۶ درصد بود، ولی در این یکی دو سال گذشته دیدیم که از بازار حدود هزار و ۴۰۰ میلیارد تومانی محصولات نانو یک چیزی حدود ۱۷، ۱۸ درصدش بازار صادراتی بوده، یعنی شرکت‌ها توانسته اند به بازار‌های خارجی راه پیدا کنند؛ مشتریان خارجی در واقع کیفیت محصولات را تایید کرده‌اند و از طرفی قیمتشان قابل رقابت بوده است.
وی افزود: تلاش ما و مهمترین اولویت‌مان در ستاد نانو در سال‌های آینده توسعه بازار‌های صادراتی است، زیرا در بسیاری از زمینه‌ها محصولاتی تولید شده برای حجم بازار داخل بزرگ است، ما نهایتا با یک بازار هشتاد میلیونی مواجه هستیم که در خیلی از موارد به دلایل مختلفی این‌ها با محصولات خارجی باید رقابت کنند. امروز شاهد این مسئله هستیم که کحصولات مبتنی بر علم نانو بازار خوبی در داخل دارد، اما تلاش می‌کنیم علاوه بر افزایش سهم این محصولات از بازار داخل راه ورود به بازار‌های جهانی رانیز هموار کنیم، زیرا ورود به بازار خارجی علاوه بر گستردگی بازار، پایداری بیشتری دارد؛ همچنین با اختلاف قیمت ارزی که ما الان داریم شرکت‌هایی که بتوانند خودشان را از چالش‌های تولید بیرون بکشند و تولیدی داشته باشند که قابلیت صادرات داشته باشد می‌توانند رشد چند برابری به دست آورند.
دبیر کارگروه ترویج و فرهنگ سازی ستاد نانو تصریح کرد: در راستای این اولویتی که عرض کردم ستاد در حال حاضر دفاتر توسعه صادرات را در کشورهای مختلف ایجاد می‌کند؛ اوایل سال ۹۴ اولین دفتر در چین راه اندازی شد. از ۹۴ تا الان دفتر چین توسعه پیدا کرده و در چند استان این کشور دفاتر صادراتی وجود دارد که دو دفتر خاصه در حوزه نانو کار می‌کنند. همچنین در در کشورهای اندونزی،هند، ترکیه و عراق دفتر صادرات نانو شکل گرفته است و افرادی که آنجا مستقر هستند مهمترین کارکردشان و نقششان توسعه بازار‌های صادراتی برای محصولات دانش بنیان ایرانی به صورت خاص در حوزه کاری ما یعنی محصولات حوزه نانو است، طبیعتا ما در برنامه ترویجی مان یکی از مهمترین اولویت هایمان موضوع صادرات است. این موضوع علاوه بر کمک به شرکت‌ها، باعث ارتقای دید مردم نسبت به توان داخل است.
وی با بیان اینکه مسئله و مشکل بزرگی که ما امروز با آن مواجه هستیم پایین بودن سطح اعتماد به توانمندی‌های داخل در نگاه عام جامعه است، گفت: متاسفانه این موضوع در سطح مدیران کشور از عامه مردم نیز پایینتر است یعنی مدیران باور عملی‌شان نه باور شعاری شان نسبت به توانمندی‌ها از عموم مردم هم پایینتر است. قطعا یکی از وظایفمان این است که باورها نسبت به توانمندی داخلی ارتقا یابد.
احمدوند گفت: درست است کشور از نظر شرایط اقتصادی شرایط خوبی ندارد، ولی معنیش این نیست که ما از نظر توانمندی فنی در کشور ضعیف هستیم، باید این دو را از هم تفکیک کنیم که باور نسبت به توانمندی فنی ارتقا پیدا بکند؛ این باعث می‌شود که باور نسبت به محصولات دانش بنیان داخلی رشد داشته باشد و مردم باور کنند که واقعا یک سری محصولاتی در کشور تولید و به کشور‌هایی مثل کره جنوبی، چین، استرالیا، انگلیس، کانادا و به کشورهای همسایه صادر می‌شود. وقتی یک تجهیزات صنعتی مبتنی بر فناوری نانو در ایران تولید می‌شود در کره جنوبی در خط صنعتی قرار می‌گیرد و استفاده می‌شود، این نشان می‌دهد که ما از نظر سطح توانمندی فنی در حدی هستیم که می‌توانیم حرف برای گفتن در دنیا داشته باشیم نه در سطح کشور خودمان، ما در برنامه ترویجی تلاشمان تقویت این باور نسبت به توانمندی‌های داخل است.
چه قدر زمان لازم است تا این اعتماد به توانمندی در بین مردم اشاعه پیدا کند؟
دبیر کارگروه ترویج و فرهنگ سازی ستاد نانو تصریح کرد: این مسئله خیلی کار می‌برد، متاسفانه ما با یک مفهومی مواجه هستیم که سابقه بیشتر از ۱۰۰ تا ۱۵۰ سال دارد، در این مفهوم تنها توانمندی‌های داخل در کشور نادیده گرفته می‌شود، اینکه ما اینجا چیزی برای گفتن نداریم، ما صرفا مصرف کننده هستیم، آن طرف دنیا خیلی پیشرفته‌اند و ما عقب مانده هستیم، تغییر این باور یک اتفاق کوتاه مدت نیست، هر چقدر برنامه‌های دیگر توسعه نانو پیش برود به همان نسبت باید برنامه‌های ترویجی و فرهنگسازی‌مان را روی تقویت این مفاهیم توسعه بدهیم.
وی افزود: بخشی از کاری که انجام می‌دهیم در حوزه دانش آموزی است، ما در فضای دانش آموزی علاوه بر آموزش مفاهیم تئوری نانو، آموزش‌های عملی را انجام می‌دهیم، چند سالی است که آزمایشگاه‌های نانو در پژوهش سرا‌های دانش آموزی راه اندازی کرده‌ایم که افراد به صورت عملی با نانو آشنا شوند. مهمترین نکته در خصوص این مدل آموزش این است که این آزمایشگاه‌ها را کاملا با تجهیزات نانوی ساخت ایران راه اندازی می‌کنیم و دانش آموز از همان ابتدا که وارد آزمایشگاه می‌شود با تجهیزات هایتک کار می‌کند و وقتی ببیند این تجهیزات ساخت ایران است، این باور بدون شعار در وی نهادینه می‌شود، آرام آرام این توانمندی‌ها را لمس می‌کند، ما به هدفمان رسیده‌ایم، اما این اثرگذاری‌های بلند مدت شاید ۲۰ تا۳۰ سال زمان ببرد تا ذهنیت افراد از همان دوران کودکی و نوجوانی نسبت به توانمندی‌های داخل ارتقا پیدا کند و این باور تقویت شود.
المپیاد دانش آموزی چه نقشی در روند نهادینه کردن فرهنگ استفاده از فناوری نانو در بین مردم دارد؟
احمدوند گفت: المپیاد دانش آموزی نانو به عنوان یکی از ابزار‌های ترویج در حوزه دانش آموزی است، ما در حوزه دانش آموزی، آموزش مفاهیم نانو را به صورت تئوری و عملی داریم و در همان آزمایشگاه‌ها انجام می‌شود. در حال حاضر حدود ۸۷ آزمایشگاه در کشور وجود دارد که با تجهیزات داخل تجهیز شده‌اند و ما استانی نداریم که آزمایشگاه نانو نداشته باشد حتی برخی استان‌ها تعداد آزمایشگاه بیشتری دارند.
وی افزود: رسالت اصلی این المپیاد شناسایی افرادی است که توانمندی‌های علمی و تئوریک قوی دارند، این دانش آموزان در فضای عملی آموزش‌های مکمل خواهند دید. مرحله اول المپیاد کاملا تستی و مرحله دوم آزمون تشریحی و تستی انجام می‌شود. در نهایت سی نفر برگزیده آن به مرحله پایانی راه پیدا می‌کنند و در یک اردوی عملی بین ده روز تا دو هفته آموزش‌های عملی می‌بینند و رقابت‌شان به صورت صرفا تئوری نیست. البته این پایان کار دانش آموزان نیست که یک مدال بگیرند و تمام شود. این‌ها وقتی دانشجو می‌شوند عضو کانون برگزیدگان باشگاه نانو خواهد شد، باشگاه نانو کل برنامه‌های ترویجی سطح دانش آموزی را انجام می‌دهد.
احمدوند ادامه داد: برگزیده‌ها دانش آموزی وقتی دانشجو شدند با عضویت در این کانون آموزش‌های کسب و کاری و آموزش‌های توسعه فناوری خواهند دید. در این کانون با توجه به پتانسیل و توانایی‌های دانشجویان در حوزه‌های تحقیقاتی و مرز دانش، مدیریت کسب وکار و در سایر مهارت‌ها و تخصص‌هایی که در کل یک سیستم یا نظام توسعه فناوری نیاز است آموزش دیده و فعالیت خواهد کرد.
وی مهمترین هدف این کانون را توجه به نخبگان دانست و خاطرنشان کرد: در کانون نگاهمان این است که توانمندی‌های این افراد را شناسایی کرده و رشد دهیم، به طوری که افراد احساس مفید بودن داشته باشند؛ یکی از مشکلات کشورمان در شناسایی نخبه‌ها این است که نخبه‌ها را شناسایی می‌کنیم، ولی معمولا کمتر به آن‌ها مسئولیت می‌سپاریم که فرد ببیند در کشور کاری می‌کند و مفید است؛ این مسئولیت نسپردن باعث می‌شود خیلی راحت از کشور مهاجرت کنند. ما در ستاد نانو تلاشمان این است از همان دوران دانشجویی مسئولیت به آن‌ها سپرده شود و ببیند که مفید هستند و همزمان از نتایج توانمندی هایشان استفاده می‌شود.
سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری دانشجو ، تاریخ انتشار 21اردیبهشت 98، کد خبر: 762992، www.snn.ir
