شعارسال: پس از یکساله شدن خروج آمریکا از برجام و وعده‌های بدون پشتوانه اروپا مبنی بر وادار کردن ایران به اجرای یک طرفه تعهدات خود، سرانجام تهران به همه بدعهدی‌های طرف مقابل واکنش نشان داد.

سیدعباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران در این باره اعلام کرد که صبر و تحمل کشورمان در خصوص تبعات ناشی از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای (برجام) نامحدود نیست، وی همچنین تاکید کرد که برجام ماهیت امنیتی دارد و اروپا هم باید هزینه‌های حفظ آن را بپردازد. عراقچی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «ما به اندازه کافی فرصت برای جبران تبعات خروج آمریکا از برجام ارائه کرده‌ایم و اکنون دیگر زمان عمل فرا رسیده است. ما از مواضع سیاسی اتحادیه اروپا استقبال می‌کنیم، اما حمایت صرفا سیاسی هیچ کمکی به ادامه برجام نمی‌کند. برجام یک توافق اقتصادی نیست و ماهیت امنیتی دارد و اگر برای اروپا اهمیت دارد باید هزینه‌های حفظ آن را هم بدهند.»

چرا ایران می تواند امنیت جهان را رقم بزند؟

علاوه براین تبیین تاثیرگذاری غیرقابل انکار و منحصر بفرد تهران در تامین امنیت کشور‌های اروپایی را هم نمی توان نادیده گرفت. اگرچه آمریکا و اروپا پیش و پس از مذاکرات هسته‌ای و توافق برجام همواره از به اصطلاح تهدید هسته‌ای بودن ایران برای صلح و امنیت جهانی سخن گفته اند، اما خود به خوبی آگاهند که بیان این گزاره با توجه به اثبات ماهیت صلح آمیز فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی، بیانی گزافه و مبتنی بر رویکرد‌های سیاسی است.

جمهوری اسلامی ایران در طول سال‌های گذشته بر اساس سیاست‌های اصولی خود با تحمل هزینه‌های سنگین مالی و انسانی و بدون هیچگونه مطالبه‌ای، سدی دربرابر اثرگذاری عوامل ذکر شده بر امنیت اروپا بوده است.

رییس جمهور کشورمان چندی پیش به صراحت اعلام کرد که «به علت مشکلات مالی ناشی از تحریم‌های غیر قانونی آمریکا امکان تداوم این روند برای ایران وجود ندارد. اروپا اگر با فشار بر واشنگتن برای بازگرداندن ایالات متحده به ریل تعهداتش در برجام قدمی برای اصلاح روند موجود برندارد، بزودی باید با بحران‌های امنیتی پیش بینی نشده و بسیار شکننده روبرو شود.» پیش از این نیز فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برجام را برای حفظ امنیت منطقه ضروری اعلام کرد.

مسئول سیاست خارجی و اتحادیه اروپا معتقد است «برای اتحادیه اروپا آن چه که در توافق هسته ای اهمیت دارد، برخلاف گفته ها، منافع اقتصادی نیست، بلکه مهم‌ترین اولویت اروپا برای حفظ برجام تامین امنیت در منطقه خاورمیانه و به تبع آن در اروپا است. امنیت اروپا با شکستن برجام به خطر می افتد و اروپا حاضر نیست چنین خطری را بپذیرد، به همین دلیل تمام تلاشش را خواهد کرد تا توافق هسته ای پابرجا بماند.»

همچنین فدریکا موگرینی در پاسخ به پرسش خبرنگار یورونیوز درباره واکنش متفاوت کشورهای اروپایی به برجام اذعان دارد که «به هر ترتیب اتحادیه اروپا به نگرانی‌های آمریکا هم توجه کرده است. اما توافق هسته‌ای جدای از این نگرانی‌ها است. ما پیش تر ایران را به دلیل پیشرفت برنامه موشکی و مداخله در امور کشورهای همسایه مورد تحریم قرار داده ایم و به این ترتیب نمی توان گفت که نگرانی‌های آمریکا را در نظر نمی گیریم».

مثلثی که امنیت اروپا را به تاراج می‌برد

نقش محوری ایران در مقابله با تروریسم را می توان در اسکان و مدیریت نزدیک به ۵ میلیون مهاجر و همچنین جلوگیری از قاچاق مواد مخدر به اروپا به خوبی مشاهده کرد. به عبارت کامل‌تر تروریسم، موادمخدر و مهاجرین مثلثی از تهدیدهای واقعی، عاجل و بسیار مهمی است که تاکنون برخی از کشور‌های منطقه با بهره گیری از آنها امتیازهای خوبی را از اروپایی‌ها طلب کرده اند.

ایران در صف نخست مبارزه با مواد مخدر

امروز یکی از منابع اصلی مالی تروریست‌ها در منطقه خاورمیانه قاچاق مواد مخدر است. در این راستا جمهوری اسلامی ایران به عنوان خط مقدم مبارزه با قاچاق مواد مخدر در جهان بیش از سه هزار و ۸۰۰ شهید و چندین هزار زخمی در این راه تقدیم کرده است. اما کشورهای اروپایی که از فداکاری‌های چند دهه گذشته نیروهای امنیتی ایران در جلوگیری از انتقال مواد مخدر از طریق ایران به آن کشورها بیشترین سود را برده‌اند، از ارائه حداقل کمک‌ها و در اختیار گذاشتن تکنولوژی‌های لازم به ایران برای مقابله با این جنایتکاران دریغ می‌ورزند.

ایران یکی از بزرگترین گذرگاه های موادمخدر در جهان است و در خط مقدم مبارزه با تجارت جهانی مواد مخدر قرار داد. تهران بر اساس عضویت در پیمان‌های بین المللی، هزینه زیاد جانی و مالی برای مبارزه با مواد مخدر می‌دهد، اما دولت‌های اروپایی عضو این پیمان‌ها به بهانه تحریم ها از عمل به تعهداتشان سر باز می زنند.

سر مالکوم ریفکیند که پیشتر نیز در زمان نخست وزیری جان میجر، وزیر دفاع و وزیر خارجه بود، پس از بازگشت از ایران، نقش تهران در مبارزه با مواد مخدر را ستایش و از دولت انگلیس انتقاد کرد که چرا به تعهدات خود عمل نمی کند. از جمله تعهدات انگلیس این بود که عینک‌های دید در شب در اختیار ایران قرار بدهد. سر مالکوم ریفکیند در آن سخنرانی گفت که ایران هر ساله میزان زیادی تلفات جانی و خسارت مالی برای مبارزه با ترانزیت مواد مخدر به خود تحمیل می‌کند و کافی است دست از این مبارزه بکشد، تا ببینید بهای مواد مخدر در خیابان‌های لندن تا کجا نزول خواهد کرد!

بیم اروپا از سونامی مهاجرت و تولد تروریست در قاره سبز

در سال های گذشته جنگ و منازعات داخلی به ویژگی غالب ژئوپولتیک کشورهای منطقه و غرب آسیا تبدیل شده است که نظم حاکم بر آن مبتنی بر آنارشی است که به طور ذاتی رقابت ها و خصومت ها را در منطقه بازتولید می کند. تحت چنین شرایطی شهروندان مناطق مذکور برای حفظ جان و امنیت خود خود گزینه ای جز مهاجرت به امکان امن پیشرو نداشتند، بنابراین شاهد موج گسترده ای از مهاجرت بوده ایم که گاهی از ان تحت عنوان سونامی مهاجرت یاد می شود که از زمان جنگ جهانی دوم بی سابقه بوده است. در همین خصوص، قرابت ژئوپولتیکی و شرایط مطلوب زندگی در اروپا، این منطقه را به مقصد اصلی مهاجران تبدیل کرد.

بررسی روند تحولات حاکی از آن است که ورود گسترده و بی قاعده مهاجران به اروپا موجب شده تا شاخص امنیتی این منطقه به ویژه در ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با تهدید جدی مواجه شود و مساله مهاجرت به موضوعی امنیتی در سطح اروپا تبدیل گردد. به عبارتی مهاجران مذکور به دلیل کثرت و پیشینه فرهنگی، هویتی و ایدئولوژیکی متفاوت، بنیان های ارزشی، فرهنگی و سیاسی کشورهای آزاد غربی و لیبرال را با چالش مهمی روبرو ساختند. مساله مهاجران زمانی از حساسیت بیشتری برخوردار شد که بسیاری از حملات تروریستی در کشورهای اروپایی توسط تروریست های وارد شده به اروپا از سوی مهاجران متاثر از بنیادگرایی رادیکال انجام گرفت.

در این میان معضل مهاجران نه تنها امنیت کشورهای اروپایی را به طور منفک و جداگانه تهدید کرده، بلکه امنیت منطقه اروپا را نیر به عنوان یک اتحادیه و کلیت، دستخوش معضل کرده است. به عبارتی دیگر، مساله مهاجران و به دنبال آن ظهور دیدگاه های غیر همسو، منفعت محور و ملی گرایانه کشورهای اروپایی در مقابل این پدیده، سیاست اروپای واحد و روند تقویت همگرایی و اشتراک منافع را با مشکل و محدودیت مواجه ساخته است. در این خصوص خروج انگلیس از اتحادیه اروپا هشداری جدی برای بروکسل محسوب می شود.

در حال حاضر اروپا تهدیدات چند لایه ای را از سوی مهاجرین تجربه می کند، تهدیداتی که از یک سو به طور مستقیم امنیت و هنجارهای کشورهای اروپایی را هدف قرار داده اند و از سوی دیگر با تحریک نیروهای خاموش نظیر راست گرایان افراطی و ناسیونالیست‌ها کلیت اتحادیه اروپا را در معرض خطر قرار داده اند. آنچه که مسلم است کشورهای اروپایی تاکنون موفق به اتخاذ یک رهیافت مشترک جهت برون رفت از معضل مهاجران نشده‌اند. برآیند این عدم هماهنگی و همکاری ادامه روند مهاجرت و آسیب پذیری کشورهای این اتحادیه در قبال تهدیدات نا متقارن مهاجران است.

ناگفته پیداست ایران به عنوان یک کشور مستقل، سیاست‌هایش را تعیین و اعمال می کند و تاکنون هم در تمام تلاش های دیپلماتیک و افزایش توانمندی های نظامی خود در مسیر توسعه صلح، ثبات و ایجاد امنیت در منطقه گام برداشته است، قدرت و نفوذ تهران موجبات افزایش امنیت، ثبات و صلح در منطقه را فراهم می‌آورد و در خدمت ایجاد ثبات و صلح منطقه و جهان است.

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از خبرگزاری باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ انتشار: 25اردیبهشت1398 ، کدخبر: 6930384: www.yjc.ir