پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

سرویس ویژه نمایندگی لنز و عدسی های عینک ایتالیا در ایران با نام تجاری LTL فعال شد اینجا را ببینید  /  سرویس ویژه بانک پاسارگارد فعال شد / سرویس ویژه شورای انجمنهای علمی ایران را از اینجا ببینید       
کد خبر: ۲۰۸۰۰۳
تاریخ انتشار : ۲۷ ارديبهشت ۱۳۹۸ - ۱۴:۳۷
در اوایل بهمن‌‏ماه روزنامه «واشینگتن‌‏پست» در گزارشی به نقل از جفری لویس، یکی از کارشناسان مؤسسه مطالعاتی بین‏‌الملل مدیلبری خبر از کشف تصاویر ماهواره‌‏ای داد که بر اساس آن عربستان سعودی در یکی از پایگاه‏‌های موشکی خود به نام «الوطه» در جنوب غرب ریاض، یک کارخانه موشکی ساخته که در آن آزمایش موتور موشک و احتمالاً تولید موشک صورت می‏‌گیرد.جفری لویس درباره این موضوع به واشینگتن‌‏پست گفت: «ما تصور نمی‌‏کنیم که عربستان سعودی بتواند به سمت ساخت موشک‏‌های برد بلند و پیگیری سلاح‌‏های هسته‏‌ای برود، اما در عین حال ممکن است تمایل و توانایی‏‌های آنها را دست‏کم گرفته باشیم».

شعار سال: جفری لویس درباره این موضوع به واشینگتن‌‏پست گفت: «ما تصور نمی‌‏کنیم که عربستان سعودی بتواند به سمت ساخت موشک‏‌های برد بلند و پیگیری سلاح‌‏های هسته‏‌ای برود، اما در عین حال ممکن است تمایل و توانایی‏‌های آنها را دست‏کم گرفته باشیم».مایکل المان از مؤسسه بین‏‌المللی مطالعات استراتژیک و جوزف برمودز از مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌‏المللی نیز در تحلیل تصاویر ماهواره‏‌ای تهیه‌‏شده توسط مؤسسه مطالعاتی بین‌‏المللی میدلبری به واشینگتن‏‌پست گفتند که این تصاویر نشان از تولید موتور موشک و تأسیسات آزمایش موشک احتمالاً با استفاده از سوخت جامد دارند. در گزارش واشینگتن‌‏پست آمده است که «مشخص نیست آیا این تأسیسات تکمیل شده‏‌اند یا در عمل قابلیت تولید موشک را دارند. با این حال، این مجموعه نشان از تمایل سعودی‌‏ها به ساخت موشک‏‌های پیشرفته بعد از سال‌‏ها خرید آنها از خارج دارد». تا کنون هیچ مرجع و مقام رسمی در عربستان سعودی و آمریکا به این گزارش واکنش نشان نداده‌‏اند.

سناریوهای مختلف

در بیشتر تحلیل‌‏هایی که در رابطه با خبر تأسیسات تولید موشک‏‌های بالستیک توسط عربستان سعودی منتشر شده است، بر رقابت سعودی‏ها با ایران به عنوان دلیل اصلی رفتن آنها به سمت تولید موشک‌‏های بالستیک تأکید شده و در این راستا، به سخنانی از مقامات سعودی از جمله محمد بن ‏سلمان که در مصاحبه‌‏ای با «سی‏بی‏اس نیوز» گفته بود «اگر ایران به بمب اتم دست ‏یابد، بدون شک ما هم در کوتاه‏ترین زمان ممکن چنین مسیری را طی خواهیم کرد» اشاره شده است.بر این اساس، گفته می‏‌شود که عربستان به دنبال آماده‏‌سازی شرایط و زیرساخت‏‌های لازم از جمله در زمینه موشکی برای پیگیری ساخت سلاح‌‏های هسته‏‌ای در صورت دستیابی جمهوری اسلامی ایران به چنین سلاح‏‌هایی است. سعودی‏‌ها و آمریکایی‌‏ها و همه آنهایی که مخالف برنامه موشکی بالستیک جمهوری اسلامی ایران هستند نیز متمایل به آنند که چنین برداشتی در سطح جهان و منطقه ایجاد شود؛ چون نتیجه آن افزایش فشارها بر تهران برای کوتاه‏‌آمدن از برنامه موشکی بالستیک و هسته‏‌ای خود خواهد بود.از این منظر، بعید نیست که خبر مربوط به آزمایش موتور موشک یا تولید موشک در پایگاه الوطه ساخته دستگاههای امنیتی و اطلاعاتی خود عربستان سعودی یا آمریکایی‏‌ها و یا رژیم صهیونیستی در راستای افزایش توجه جهانی به آنچه آنها تهدید موشکی و هسته‌‏ای ایران می‌‏خوانند و احتمال شکل‏‌گیری رقابت‏‌های تسلیحاتی در زمینه سلاح‏های کشتار جمعی در خاورمیانه در سایۀ چنین تهدیدی باشد. منطق چنین بازی ساده است: «اگر دنیا نتواند جلوی برنامه موشکی و هسته‌‏ای ایران را بگیرد، عربستان سعودی و کشورهای دیگری در منطقه نیز به دنبال پروژه‏‌های موشکی بالستیک و احتمالاً ایجاد ظرفیت تولید سلاح هسته‌‏ای خواهند رفت. در نتیجه دومینوی هسته‌‏ای در خاورمیانه اتفاق خواهد افتاد». چون بعید است آمریکایی‏‌ها نسبت به چنین پروژه‏ای در عربستان سعودی از قبل خبر نداشته‌‏اند، این سناریو تقویت می‏‌شود که ممکن است همه اینها یک بازی برای اعمال فشار بیشتر بر ایران باشد. این احتمال نیز وجود دارد که افشای تولید موشک‏‌های بالستیک توسط عربستان بخشی از استراتژی بازدارندگی سعودی‏‌ها در برابر رقبای منطقه‏‌ای به‌‏ویژه جمهوری اسلامی ایران باشد.این احتمال که ولیعهد بلندپرواز و دارای رویکرد تهاجمی در سیاست خارجی سعودی یعنی محمد بن سلمان در ادامه ماجراجویی‌‏های خود به دنبال ایجاد کارخانه تولید موشک‏‌های بالستیک در عربستان به‏‌عنوان اساسی برای ایجاد یک توان راهبردی هسته‌‏ای باشد را نیز نمی‌‏توان نادیده گرفت. به هر حال، تجربه چند سال اخیر نشان می‌‏دهد از ولیعهد جوان و ماجراجوی سعودی انجام چنین کارهای با ریسک بالایی برمی‏‌آید. بر این اساس، ممکن است او و مقامات دیگری در عربستان به این نتیجه رسیده باشند که برای مقابله با چالش‏‌ها و تهدیدهایی که عربستان در محیط منطقه‏‌ای و پیرامونی با آنها روبرست، چاره‌‏ای جز تلاش برای ایجاد یک نیروی بازدارنده مستحکم بر اساس مؤلفه‌‏های موشکی و هسته‏‌ای وجود ندارد.تمایل سعودی‏ها برای کاهش اتکا به خارج در زمینه تسلیحات و تولید بخشی از سلاح مورد نیاز خود در داخل البته با کمک شرکت‏‌های خارجی نیز مطرح است. در سه سال اخیر در بسیاری از توافقات سعودی‏‌ها با دیگران در زمینه‏‌های نظامی و اقتصادی تلاش شده است تکنولوژی، دانش و امکانات لازم برای تولید بخشی از نیازهای داخلی وارد عربستان شود و از این طریق، حتی بحث تولید مشترک و صادرات به‌‏ویژه به کشورهای منطقه نیز مطرح است.

بر اساس سناریوی دیگری، افشای مسئله تولید موشک‏‌های بالستیک توسط عربستان سعودی ممکن است در ادامه موج فشاری باشد که بعد از قتل جمال خاشقجی روزنامه‌‏نگار سعودی در کنسولگری عربستان در ترکیه به وسیله رسانه‏‌هایی مانند واشینگتن‏‌پست و نیویورک‏‌تایمز به راه افتاد و هنوز هم کمابیش ادامه دارد. جمال خاشقجی تحلیل‏‌گر و ستون‌‏نویس «واشینگتن‌‏پست» بود و بعد از قتل او توسط حکومت سعودی، این روزنامه نقش مهمی در پیگیری و افشای جنایت سعودی‏‌ها در این مورد و دیگر اقدامات و رفتارهای نابخردانه حاکمان سعودی به‌‏ویژه بن سلمان در داخل و خارج ایفا کرده است.

اینکه در گزارش «واشینگتن‏‌پست» گفته شده ز تصاویر ماهواره‏‌ای مشخص نیست که آیا این تأسیسات تکمیل شده‏‌اند یا در عمل قابلیت تولید موشک را دارند و همچنین عدم پاسخگویی یا واکنش نهادها و مقامات آمریکایی به این موضوع، چنین سناریویی را قابل تأمل می‏‌کند. به فرض اینکه چنین سناریویی به حقیقت نزدیک باشد، با برخی سناریوهای قبلی تعارضی ندارد؛ از جمله سناریوهای فشار بر جمهوری اسلامی ایران یا استراتژی بازدارندگی عربستان سعودی.آخرین سناریو این است که افشای اقدامات موشکی بالستیک عربستان سعودی با اطلاع نهادها و مقامات امنیتی و اطلاعاتی آمریکا و در راستای افزایش فشار بر سعودی‏‌ها برای رهاکردن یک برنامه بلندپروازنه موشکی و هسته‌‏ای صورت گرفته باشد. از این منظر، ممکن است تلاش‌‏ها و مذاکرات پنهان آمریکا با عربستان برای متقاعدکردن سعودی‌‏ها به دست‏‌کشیدن از برنامه‌‏ای در زمینه موشک‏‌های بالستیک یا پروژه‌‏ای هسته‌‏ای به نتیجه دلخواه آمریکایی‏‌ها نرسیده و بنابراین، با حمایت از افشای بخشی از اقدامات ریاض در زمینه موشک‏‌های بالستیک، واشینگتن به دنبال اعمال فشار بر عربستان برای اهدافی مشخص است. به هر حال، رسانه‏‌ای‏‌کردن بخش‌‏هایی از موضوعات پنهان برای برانگیختن یا آماده‏‌کردن افکار عمومی در راستای اعمال فشار بر طرف مقابل یا برخورد با آن، یکی از تکنیک‏‌های مذاکره و امتیازگیری در روابط میان دولت‏‌هاست.

برنامه موشکی بالستیک عربستان و ایران

یکی از اهداف اصلی برنامه موشکی بالستیک عربستان سعودی، جمهوری اسلامی ایران است. خرید موشک‌‏های دانگ‌‏فنگ-۳ در اواخر جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و زمانی که «جنگ نفت‌کش‏‌ها» در جریان بود و جمهوری اسلامی ایران، کشتی‏‌های حامیان عراق به‌‏ویژه کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس شامل عربستان سعودی را تهدید می‏‌کرد، صورت گرفت. ملک فهد پادشاه وقت عربستان سعودی در آوریل ۱۹۸۸ در مصاحبه‌‏ای با روزنامه «السیاسه» کویت در پاسخ به سؤالی درباره امکان استفاده از موشک‌‏های خریداری‏‌شده از چین علیه ایران گفت: «اگر مجبور [به استفاده از موشک‌‏های دانگ‏‌فنگ-۳ علیه ایران] شویم، چاره‏‌ای جز انجام این کار نخواهیم داشت. روحیه تساهل ما نباید این باور را در ایرانی‏‌ها ایجاد کند که ما بسیار ضعیف هستیم. امیدواریم ایران دردسر ایجاد نکند، چون نمی‌‏خواهیم توانایی مردم‏مان برای دفاع از خودشان را امتحان کنیم».[

رفتن به سوی خرید موشک‌‏های دانگ‌‏فنگ-۲۱ بیشتر تحت تأثیر جنگ خلیج فارس بود که در آن عربستان سعودی به دلیل خطای بالای موشک‏‌های دانگ‏فنگ-۳ نتوانست از آنها علیه عراق استفاده کند. بندر بن سلطان که از ۱۹۸۳ تا ۲۰۰۵ سفیر عربستان سعودی در آمریکا، از ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵ دبیر شورای امنیت ملی و دو سال هم مدیر استخبارات این کشور بوده (۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴) در مصاحبه‏‌ای با واشینگتن‌‏تایمز در سال ۱۹۹۱ گفته که دقت پایین موشک‏‌های دانگ‏‌فنگ-۳ باعث شد تا ملک فهد اجازه استفاده از آنها را در جنگ خلیج فارس ندهد: «ملک فهد این گزینه [پرتاب موشک علیه عراق] را از کنار گذاشت، چون امکان کنترل دقیق [این موشک‏ها] وجود نداشت. مشکل این بود که جنگ ما با مردم عراق نبود، بلکه با صدام حسین و دار و دسته‌‏اش بود».با این حال، موشک‏های دانگ‏‌فنگ-۲۱ در سال ۲۰۰۷ خریداری شده است؛ یعنی که دیگر خبری از حکومت صدام در عراق نبود و ترس سعودی‏ها از تغییر موازنه در منطقه به نفع جمهوری اسلامی ایران در حال افزایش بود.بر این اساس، می‌‏توان با اطمینان گفت که یکی از هدف‏‌های اصلی برنامه موشک‏‌های بالستیک عربستان سعودی، ایجاد بازدارندگی در برابر جمهوری اسلامی ایران است. با توجه به پیشرفت‏‌های سال‏‌های اخیر در برنامه موشکی ایران، سعودی‏ها توان دفاع موشکی خود را افزایش داده‌‏اند و کاملاً محتمل است که به دنبال تولید موشک‌‏های بالستیک برای هماوردی با جمهوری اسلامی ایران باشند.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری ساعت 24 ، تاریخ انتشار 27اردیبهشت 98، کد خبر: 442469، www.saat24.news


اخبار مرتبط
خواندنیها و دانستنیها
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار
پربازدیدترین
پربحث ترین
پرطرفدارترین