شعار سال: ظهر روز دوشنبه، دانشگاه تهران کمی متفاوت از روزهای دیگرش بود؛ ظهری با طعم تشنج و التهاب و کمی هم آشوب. از آخرین باری که فضای دانشگاه این‌گونه ملتهب شده بود چندسالی می‌گذرد. تجمعات دانشجویی امری رایج و جداناشدنی در این دوران است اما موضوع عجیب، پایین‌آمدن سطح دغدغه‌ها و تنزل خواسته‌های آن‌هاست.

همه‌چیز از یک بخشنامه شروع شد. یکی از دانشجویان دانشکده فنی و از اعضای بسیج دانشگاه که نخواست نامش فاش شود در گفت‌و‌گو با خبرنگار روزنامه «صبح‌نو» درباره دلایل اولیه شکل‌گیری این تجمع می‌گوید: «دانشگاه تهران موضوع پوشش دانشجویان را همیشه محترمانه و با تدبیر دنبال می‌کند. امسال نیز مانند سال‌های گذشته به مناسبت ماه مبارک رمضان، دانشگاه با هدف حفظ حرمت این ماه تاکید کرد که تظاهر به روزه‌خواری در سطح دانشگاه دیده نشود و وضع پوشش هم نباید به‌گونه‌ای باشد که حرمت ماه رمضان نادیده گرفته شود. به همین دلیل از ابتدای ماه رمضان نیروهای انتظامات در محوطه دانشگاه تهران حضور پیدا کردند تا به افرادی که پوشش نامناسبی دارند یا حرمت روزه‌داری را حفظ نمی‌کنند، تذکرداده شود. اینکه گفته می‌شود در دانشگاه تهران «گشت ارشاد» وارد شده تا به دانشجویان تذکر دهد، یک ادعای غیر واقعی است و چنین چیزی اتفاق نیفتاده است.»

وی می‌گوید: «این بخشنامه یکی دو سالی است که در این دانشگاه اجرایی می‌شود و آن‌طور که من شنیده‌ام این بخشنامه سراسری بوده و صرفاً متعلق به دانشگاه تهران نیست. بنا بر این بخشنامه، دانشگاه در راستای حفظ حرمت ماه رمضان و روزه‌داران؛ برای افرادی که به هر دلیلی روزه نمی‌گیرند محیطی را برای خوردن و آشامیدن آن‌ها اختصاص می‌دهد. دانشگاه‌ها همچنین مکانی را ایجاد کرده و با روزه‌خواری علنی برخورد می‌کنند. این‌طوری هم حرمت ماه مبارک حفظ می‌شود و هم آن‌ها که روزه نمی‌گیرند به خورد و خوراک‌شان می‌رسند.» اما ظاهراً اجرای این بخشنامه باعث ناراحتی تعدادی از دانشجویان شد و این اندک ناراحتی سبب شد تا تندروهای دانشگاه خیلی زود هیزم در آتش این فتنه ریختند.یکی دیگر از دانشجوهای دانشگاه تهران که اتفاقاً دانشجوی پردیس هنرهای زیباست، می‌گوید: «من چهار سال است در این دانشکده مشغول به تحصیل هستم و می‌دانم که حراست این دانشگاه اصلا وظیفه‌ای درباره تذکر حجاب به دانشجویان ندارد و اگر هم چنین وظیفه‌ای برایش تعریف شده، هیچ‌گاه به آن عمل نکرده است. دوستان ما در این دانشگاه هر طور که دلشان می‌خواهد ظاهر می‌شوند و لباس می‌پوشند و اصلاً توجهی به اینکه آنجا یک محیط آموزشی است، ندارند. هر کس فقط یک‌بار به پردیس هنرهای زیبا رفته باشد، می‌داند که هنرهای زیبا تنها دانشکده‌ای است که اصلاً به نوع پوشش در مکان‌های رسمی توجهی ندارد.»

وی درباره فیلمی که در فضای مجازی مبنی بر حمله بسیجیان دست‌به‌دست شده است، می‌گوید: «این یک موضوع خنده‌دار است. کسانی که در این تجمع بودند به راحتی می‌فهمیدند که لیدرهای آن‌ها اصلاً دانشجو نبودند و بسیاری از آن‌ها با نقاب ظاهر شده بودند و بعد از آن روایت‌های خود را در فضای مجازی منتشر کردند. دانشجویان بسیجی اصلاً وارد عمل نشده و منتظر اقدام حراست دانشگاه در این ماجرا شدند؛ اما با ورود افرادی که به نظر دانشجو نبودند، فضا ملتهب‌تر شد.» وی ادامه می‌دهد: «نکته جالب اینکه از صبح روز دوشنبه اصلاً برای ورود به محیط دانشگاه هیچ کارتی درخواست نشده و هنوز معلوم نیست چه قصدی پشت این ماجرا بوده است.» این دانشجوی دانشکده هنرهای زیبا می‌گوید: «اگر در آن صحنه حضور نداشتید و صرفاً به اخبار کانال‌ها اکتفا می‌کنید، حتماً پیش از قضاوت از کسانی که آنجا حضور داشتند پرس‌و‌جو کنید. اصل ماجرا این‌طور که آن‌ها روایت کرده و کانال‌های آن‌ طرف آبی‌ها بازنشر می‌کنند، نیست.»

نیامده بودند که صدایشان شنیده شود!

یکی دیگر از دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی می‌گوید: «از شب قبل برای تجمع علیه حجاب فراخوان دادند؛ در صورتی که ما هنگام ثبت‌نام آیین‌نامه دانشگاه را برای استفاده از امکانات مطالعه و امضا کرده بودیم. گذشته از این، تجمع روز دوشنبه غیرقانونی بود اما کلاً برای این افراد قانون در هیچ سطحی قابل قبول نیست.» وی ادامه داد: «در این تجمع هر لحظه شعارها رادیکال‌تر می‌شد. گویی نیامده بودند که صدایشان شنیده شود و فقط می‌خواستند بجنگند؛ اما وسط تجمعات درگیری شدیدتر شد، تعدادی از خانم‌ها به یکی از دانشجویان مرد که متدین بود، حمله کردند و او را کتک می‌زدند و آن دانشجو هم عملاً نمی‌توانست با آنها درگیر شود. خانم‌ها عامدانه او را بیشتر کتک می‌زدند و خیال‌شان راحت بود که او نمی‌تواند کاری بکند.»

این دانشجوی حاضر در این تجمع گفت: «معترضان وقتی وارد سالن شهید آوینی شدند، اجازه ورود هیچ مخالفی را به آنجا نمی‌دادند؛ آن‌ها قائل به گفت‌و‌گو نبودند و این مسأله تنش را تشدید می‌کرد. بعد از درگیری‌های متعدد، بیانیه‌ای پر از ابهام را مقابل دوربین‌هایشان خواندند و سریعاً پراکنده شدند و حتی نماندند تا آن را به گوش مخالف‌هایشان برسانند.»

البته دکتر سرسنگی، معاون فرهنگی دانشگاه تهران ساعاتی پس از تجمعات در گفت‌و‌گویی با خبرگزاری ایسنا درباره این ماجرا گفته است: «هیچ آیین‌نامه یا بخشنامه جدیدی در حوزه برخورد با بی‌حجابی یا روزه‌خواری در سال‌جاری به دانشگاه اعلام نشده است و آنچه اتفاق افتاده، فقط روندی است که هرساله با هدف حفظ حرمت ماه رمضان روی داده. مگر می‌شود ما بخشنامه یا آیین‌نامه‌ای در این زمینه اعلام کنیم که خودمان در جریان آن نباشیم؛ بنابراین نباید اتفاقات را به‌گونه‌ای جلوه داد یا به‌گونه‌ای رفتار کرد که نیروهای متدین در دانشگاه آزرده‌خاطر شوند.»

حرف اساسی و قابل‌تأمل معاون فرهنگی دانشگاه تهران اما این بود: «دانشجویان در تجمع خود هیچ دلیل مشخصی برای اعتراض نداشتند چراکه اتفاق جدید یا تصمیم جدیدی در دانشگاه نبوده است و بروز رفتارهای این‌چنینی به هیچ عنوان در دانشگاه منطقی نیست، بلکه خطرناک بوده و موجودیت دانشگاه را زیر سؤال می‌برد چرا که در کشورهای غربی نیز چنین رفتارهایی بروز پیدا نمی‌کند و افراد برای برگزاری یک راهپیمایی مجوز دریافت کرده و دلیل آن را مشخص می‌کنند.»

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری تسنیم ، تاریخ انتشار 25 اردیبهشت 98، کد خبر: 2012210، www.tasnimnews.com