شعارسال: خواب آشفته فعالان صنعتی این بار تنها به دلیل قصور بزرگ‌ترین قوه اجرایی کشور است. کار صنعت و تولید به جایی رسیده است که صنعتگران در کابوس وعده‌های روحانی به سر می‌برند. مردم ناامید از توسعه صنعتی که برای تصاحب آن بسیار دشواری کشیدند، تحریم‌ها را پشت سر گذاشتند تا با افتخار کشور را به یک مرکز تولید و توسعه تبدیل کنند ولی نگاه تک‌قطبی دولت به اقتصاد، صنعت و تولید را زمینگیر کرد. پرداختن تنها به مقوله واردات کالا و صادرات خام‌فروشی نفت دیگر مجالی برای توسعه صنعت نگذاشته است. یکی از مهم‌ترین عوامل نا‌امیدی مردم را می‌توان در دادن شعارهای ناصواب کاندیداهای انتخاباتی در جریان انتخابات ریاست جمهوری (‌شعارهایی مانند حل یک‌شبه اقتصاد مردم، دادن وعده پول و افزایش یارانه، تقسیم‌بندی جامعه به 96 درصد و چهار درصد) جست‌وجو کرد.

ناتوانی وزارت صنعت، معدن و تجارت در ایجاد رونق اقتصادی و فضای سالم کسب‌و‌کار به گونه‌ای که قشر جوان جامعه بتواند آینده خود را بهتر ببیند.

تیم اطلاع‌رسانی ضعیف دولت‌های یازدهم و دوازدهم. ناتوانی دولت روحانی در ارتباط و گفت‌و‌گو با اقشار مختلف جامعه یکی از موضوعاتی است که کارشناسان سیاسی و تحلیلگران بارها نسبت به آن هشدار داده بودند.

همچنین برخورد نکردن قاطع با مفاسد اداری و اقتصادی و نبودن ابزاری برای اطلاع‌رسانی در خصوص برخورد با مفسدان اقتصادی به عموم جامعه و از سوی دیگر سرکوب نرخ تورم. در تمام طول دوره یازدهم ریاست جمهوری روحانی، دولت به تمام معنا نرخ تورم را سرکوب کرد. ناتوانی در ایجاد رونق در بنگاه‌های اقتصادی بزرگ کشور از دیگر محور‌هایی است که ناتوانی دولت را چندین برابر می‌کند. رکود و ورشکستگی پیاپی بنگاه‌های نزدیک به این غول اقتصادی کشور، بیکاران زیادی در شهرستان به جامعه اضافه کرد.چرخ برخی کارخانه‌ها خیلی وقت است که دیگر درست نمی‌چرخد، برخی تعطیل شدند و در شرایط کنونی با کمتر از ظرفیت خود کار می‌کنند بلکه تنها بتوانند زنده بمانند، کارگران‌شان بیکار نشوند و در چرخه تولید باقی بمانند. برخلاف صحبت‌های مسوولان دولتی، بعد از برجام نه‌تنها گشایشی حاصل نشد‌ بلکه هر روز شاهد تعطیلی کارخانه‌ها، واحدهای تولیدی با‌سابقه و اخراج کارگران بوده‌ایم.

تصمیمات ضرب‌الاجلی روحانی چه می‌کند‌ نخستین ماه پاییز سال 94 بمب خبری سال ترکید. در مهر ماه سال 94 بود که چهار وزیر کابینه نامه‌ای بلند‌بالا به روحانی رییس‌جمهور نوشتند و در آن از اوضاع و احوال اقتصادی کشور گفتند. وزرای اقتصاد، صنعت، کار و دفاع در نامه‌ای مشترک به رییس‌جمهور با انتقاد از برخی تصمیمات و سیاست‌های ناهماهنگ دستگاه‌ها، هشدار دادند اگر تصمیم ضرب‌الاجل اقتصادی گرفته نشود، رکود تبدیل به بحران خواهد شد.

این در حالی بود که حسن روحانی که ششم خرداد‌ماه سال 92 در گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو سیما درباره انگیزه خود برای حضور در انتخابات با مردم سخن می‌گفت در بخشی از اظهارات خود با تاکید بر اینکه اگر بتوانیم رونق اقتصادی را درست کنیم مشکل اقتصادی حل می‌شود، گفت: امروز در کشور، سه میلیون و 300 هزار بیکار داریم.

روحانی با بیان اینکه ما حدود 5/3 میلیون بیکار در کشور داریم، گفت: اگر سه میلیون آنها مشغول به کار شوند و به اندازه یک میلیون نیز هر ماه درآمد داشته باشند، این میزان در مجموع به سه هزار میلیارد تومان می‌رسد.

وی بر همین اساس اضافه کرد: رقم سه هزار میلیارد تومان در ذهن مردم ما خوب مانده است، به خاطر همان بحث فساد اقتصادی. فقط متهمان سه هزار میلیارد تومان نباید به دادگاه بروند، مسببان وضعیت کنونی اقتصاد کشور نیز باید در دادگاه حضور داشته باشند و بگویند چرا کاری نکرده‌اند که هرماه سه هزار میلیارد تومان براساس اشتغال سه میلیون نفر ایجاد شود.

نامزد ریاست‌ جمهوری یازدهم با طرح این سوال که در کدام خانواده بیکار وجود ندارد، یادآور شد: اگر دولتی با تدبیر کار می‌کرد این مشکل حل و فصل می‌شد و شاهد تحول بزرگ در کشور بودیم.

دولت یازدهم در حمایت از تولید و برندهای داخلی به هیچ وجه کارنامه خوبی نداشت و این مساله ممکن است در انتخابات پیش رو برای رییس دولت تدبیر و امید گران تمام شود.ارج، داروگر، آزمایش، پارس‌الکتریک، پلی‌اکریل اصفهان، کاشی ایرانا، ماشین‌سازی تبریز، ایستک، دوچرخه‌سازی ایساک، قند ورامین، روغن‌نباتی‌قو، چیت‌سازی ری و ایران‌چوب تنها بخشی از کارخانه‌های مهم تولیدی کشور هستند که در دولت تدبیر و امید کرکره خود را پایین کشیدند.

انگار داستان تعطیلی برندهای قدیمی و پرسابقه اقتصاد ایران در دولت تدبیر و امید تمامی ندارد و تقریبا می‌توان گفت در چهار سال گذشته عادت کرده‌ایم که هر روز خبر تعطیل شدن یکی از بنگاه‌های بزرگ اقتصادی کشور را بشنویم.

این اتفاقات در شرایطی طی دولت یازدهم رخ داد که هیچ کس فکرش را هم نمی‌کرد که با رییس‌جمهور شدن حسن روحانی و روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، اقتصاد ایران به ویژه در بخش تولید در چنین وضعیتی قرار ‌گیرد.

روحانی در شرایطی توانست در 24 خرداد 92 و با رای 51 درصد از شرکت‌کنندگان در انتخابات، رییس دولت دوازدهم شود که وعده گشایش اقتصاد ایران را در 100 روز داده و امیدوار بود که با توفیق در مذاکرات هسته‌ای وضعیت معیشتی مردم را بهبود بخشد. اما نه تنها در این چهار سال وضعیت معیشتی مردم بهتر نشد، بلکه اقتصاد ایران به چنان رکودی دچار شد که به گواه اکثر اقتصاددانان و فعالان اقتصادی نمونه آن در سال‌های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بی‌سابقه بوده است. یکی از ثمرات این رکود تعطیل شدن معروف‌ترین برندهای اقتصادی کشور است که نامشان با زندگی همه ایرانیان عجین شده است. آمارهای غیر‌رسمی نشان می‌دهد تعطیل شدن این برندها به بیکار شدن حدود یک میلیون نفر طی چهار سال گذشته انجامیده است.

پایان تلخ قدیمی‌ترین برند تولید‌کننده لوازم خانگی

یکی از این کارخانه‌ها که پرونده‌اش در دولت تدبیر و امید بسته شد، کارخانه قدیمی ارج بود؛ کارخانه‌ای که فعالیت خود را از سال 1316 آغاز کرده و با هشتاد سال سابقه قدیمی‌ترین کارخانه تولید لوازم خانگی در کشور به شمار می‌رود. این کارخانه‌ به دلیل مشکلات شدید اقتصادی و بدهی زیاد، در خرداد‌ماه امسال توسط دستگاه قضایی پلمپ شد و با به فروش گذاشتن دستگاه‌های خود رسما فعالیت خود را تعطیل کرد.

«آزمایش» به تاریخ پیوست‌

اما ارج تنها یکی از کارخانه‌هایی است که در دولت حسن روحانی رسما از چرخه تولید کشور خارج شده است. برند معروف آزمایش دیگر تولید‌کننده لوازم خانگی در کشور هم در دولت تدبیر و امید تعطیل شد. بعد از تعطیلی کارخانه ارج خبرهای‌ زیادی در خصوص تعطیلی دیگر کارخانه قدیمی تولید لوازم خانگی در کشور یعنی آزمایش هم منتشر شد، اما دولتمردان ترجیح می‌دادند برای فرار از جو روانی ناشی از تعطیلی این کارخانه‌ها این خبر را تکذیب کنند. اما سرانجام در دی‌ماه سال گذشته عباس‌هاشمی مدیرکل دفتر صنایع فلزی و لوازم خانگی وزارت صنعت، رسما خبر تعطیلی این کارخانه را تایید کرد و گفت که ماشین‌آلات این کارخانه از تهران به مرودشت منتقل شده و رکود اقتصادی کارکنان آن را از 1400 به 160 نفر رسانده است.

کارخانه‌ مورد نظر روحانی در مناظره‌های انتخاباتی هم تعطیل شد

اما انتشار خبر تعطیلی پارس‌الکتریک هم مردم و فعالان اقتصادی را بدجوری غافلگیر کرد. این شرکت که متعلق به شستاست و از شرکت‌های زیر مجموعه دولت هم به حساب می‌آید در سال‌های اخیر حدود 300 تن از کارگران خود را اخراج و تقریبا کلیه فعالیت‌های خود را متوقف کرده است. اعضای هیات مدیره این شرکت در سال‌های اخیر بارها به رییس‌جمهور، وزیر کار و مدیران شستا نامه نوشتند، اما شرایط حاکم بر این شرکت نشان می‌دهد، این نامه‌ها تاثیر چندانی بر وضعیت پارس‌الکتریک نداشته است. جالب اینجاست که حسن روحانی سال 92 و در مناظرات انتخاباتی به مشکلات شرکت پارس‌الکتریک به عنوان یک بنگاه تولیدی اشاره و از بی‌توجهی دولت قبل به آن گلایه کرده بود.

رکود مسکن کمر تولید‌کنندگان کاشی را شکست

اما تعطیلی واحدهای تولیدی در دولت یازدهم به این سه برند قدیمی ختم نمی‌شود و حوزه‌های مختلف تولید در 5/3 سال گذشته ضربات سنگینی را از رکود عمیق اقتصادی در کشور خورده‌اند. شرکت کاشی کویر یزد یکی دیگر از این شرکت‌هاست که در سال‌های اخیر ظرفیت تولید خود را به شدت کاهش داده و حقوق کارگران خود را هم پرداخت نکرده است. کارخانه کاشی حافظ و کاشی ایرانا با مشکلاتی از همین جنس مواجه هستند و بسیاری از محصولاتشان در انبارها دپو شده است. شاید دلیل اصلی مشکلات صنعت کاشی کشور را باید در رکود عمیق اقتصادی بخش مسکن در دولت یازدهم جست‌وجو کرد که ناشی از توقف طرح مسکن مهر و عدم ارائه جایگزین برای این طرح است.

چرخ ماشین‌سازی هم دیگر نمی‌چرخد

اما شرکت ماشین‌سازی تبریز هم به عنوان یکی از قدیمی‌ترین کارخانه‌های تولیدی شمال شرق کشور در سال‌های اخیر با کاهش ظرفیت و مشکلاتی رو به شده که این مساله به اعتصاب طولانی بسیاری از کارگرانش به دلیل عدم دریافت مطالبات انجامیده است.

دومینوی تعطیلی کارخانه‌های تولید سیمان

اما وضعیت سیمان کشور هم به هیچ وجه مناسب نیست و رکود در بخش‌های مختلف کشور به خصوص در صنعت ساختمان شرایط سختی برای تولید‌کنندگان سیمان به وجود آورده است. کارخانه سیمان ایلام یکی از کارخانه‌هایی است که به علت رکود و عدم فروش در خرداد‌ماه امسال تعطیل شد و کارگران آن بیکار شدند. جالب اینجاست که با وجود گذشت چند ماه از تعطیلی این کارخانه دولتمردان هنوز تمهیدی برای بازگشت این کارخانه مهم به چرخه تولید کشور اتخاذ نکرده‌اند. کارگران شرکت چینی حمید هم در ماه‌های اخیر بعد از تعدیل نیرو در این کارخانه و عدم پرداخت مطالبات با مشکلات زیادی رو‌به‌رو هستند. در این میان شرکت قدیمی تاژ هم که در حوزه تولید مواد شوینده فعال بود در دوران پسابرجام تصمیم گرفت به دلیل رکود اقتصادی امتیاز خود را به شرکت هنکل آلمان واگذار کند.

واردات شکر کارخانه‌های قند را به خاک سیاه نشاند

اما در حوزه صنایع وابسته به کشاورزی هم وضعیت چندان مناسب نبود. از جمله کارخانه‌های مهمی که در این بخش کارشان به تعطیلی کشید، کارخانه قدیمی قند ورامین بود. این کارخانه که چند بار سال‌هالی اخیر روند فعالیت خود را متوقف کرده بود، در سال 95 به طور رسمی تعطیل شد تا اوضاع برای 400 کارگر این کارخانه بسیار سخت‌تر از گذشته شود.

یکی دیگر از کارخانه‌های مهمی که در 5/3 سال اخیر پرونده فعالیتش بسته شد، دوچرخه‌سازی ایساک بود. این شرکت که در استان خراسان و شمال شرق کشور سال‌ها فعالیت می‌کرد، اوایل امسال رسما به فعالیت خود پایان داد صدها کارگر خود را بیکار ببیند.

رکود دامن صنعت چوب و روغن نباتی را هم گرفت

در صنعت چوب هم وضعیت به هیچ وجه مطلوب نبود و کار کارخانه ایران چوب به تعطیلی کشیده شد. روغن نباتی هم به عنوان یکی از قدیمی‌ترین کارخانه‌های تولید روغن نباتی کشور در چهار سال اخیر زیر چرخ‌دنده‌های رکود دوام نیاورد و تعطیل شد. کارخانه معروف هپکوی اراک هم در شرایط بحرانی قرار دارد و فعلا به طور موقت تعطیل شده است. دو کارخانه قند مهم کرج و کردستان هم به دلیل شرایط سخت اقتصادی و واردات گسترده شکر در چهار سال گذشته ترجیح دادند فعالیت‌های خود را متوقف کنند. تعطیلی کارخانه قند فریمان یکی از مسایلی بود که به کارت زرد وزیر صنعت هم انجامید.

یکی دیگر از کارخانه‌هایی که در 5/3 سال اخیر فعالیت‌های خود را به حالت تعطیل درآورده، کارخانه زاگرس‌خودرو است. زاگرس‌خودرو از جمله شرکت‌های وابسته به یک گروه خودروسازی ایرانی در مالزی است که کارخانه آن در بروجرد قرار دارد. محمد گودرزی دبیرکل خانه کارگر بروجرد گفته است این کارخانه به دلیل کاهش ظرفیت تولید خودرو در آستانه تعطیلی قرار دارد و مدیر کارخانه نیز رسما اعلام کرده این کارخانه را به دلیل زیان خواهد بست. این کارخانه به دلیل کاهش قدرت خرید مردم متحمل زیان شده و مجبور است صدها کارگر خود را اخراج کند.

در صنعت چیت‌سازی هم وضعیت تولید اصلا تعریفی ندارد به شکلی که کارخانه «چیت‌سازی ری» که روزگاری زنده و پویا بود، اینک روزهای خوبی را سپری نمی‌کند و هزاران کارگر آن از کار بیکار شده‌اند. در میان کارخانه‌های روغن‌کشی هم اوضاع بسیار تیره و تار است به شکلی که هفت کارخانه روغن‌کشی کشور به طور کامل تعطیل شدند و در حال حاضر صنایع روغن‌کشی در مجموع تنها از 39 درصد ظرفیت خود استفاده می‌کنند.

در این میان مدیرعامل سابق اتحادیه تولید‌کنندگان فرآورده‌های لبنی خبر از تعطیلی کامل 350 کارخانه کوچک حوزه لبنیات داده است.

بعضی اخبار هم حکایت از این دارد که شش کارخانه بزرگ سیمان کشور اعم از سیمان اردبیل، تهران، ارومیه، مازندران، شرق و سیمان پیوند گلستان به‌دلیل کمبود نقدینگی و هزینه‌های بالای تولید کوره‌های خود را خاموش کرده و کلینکری تولید نمی‌کنند.

تعطیلی شرکتی با 90 سال سابقه

اما آخرین دسته گل دولت تدبیر و امید بر‌می‌گردد به کارخانه‌ای که 90 سال قدمت دارد و اکثر زیر‌مجموعه‌های آن کاملا با زندگی مردم ایران عجین شده‌اند. هفته گذشته خبر تعطیلی هلدینگ داروگر شامل کارخانه‌های شوینده، بهداشتی و آرایشی کف، تولی پرس، تولید دارو، روغن نباتی جهان، شیرینی شکلات کیوان و ۱۲ واحد تولیدی بزرگ در رسانه‌ها منتشر شد که مسوولان وزارت صنعت سعی زیادی در تکذیب آن کردند. اما چند روز قبل با بررسی صورت‌های مالی شرکت داروگر مشخص شد که زیان عملکرد شرکت کف(داروگر) در سال مالی ۹۵ به مرز ۴۵۰میلیارد تومان رسیده است.

برخی اخبار هم حکایت از تعطیلی کارخانه پلی‌اکریل اصفهان دارد و بررسی‌ها نشان می‌دهد کارگران این کارخانه از آینده خود بسیار نگران هستند.

به این ترتیب باید گفت دولت یازدهم در حمایت از تولید و برندهای داخلی به هیچ وجه کارنامه خوبی نداشت و این مساله ممکن است در انتخابات پیش رو برای رییس دولت تدبیر و امید گران تمام شود.

دولت روحانی به همین میزان تعطیلی و ورشکستگی بسنده نکرد. این دومینو در دولت دوازدهم هم همچنان ادامه دارد. اما در خفقان کامل خبری !. تنها فعالان صنعتی و تولیدی با فریادهای بی‌صدا در خواست یاری دارند چراکه دیگر مجالی برای آنان باقی نمانده است. دولت، واردات کالا را به جبران تعطیلی و ورشکستگی‌ها ادامه می‌دهد.

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت پیشخوان، تاریخ انتشار: 27اردیبهشت1398 ، کدخبر: 90634: www.pishkhaan.net