شعار سال : معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت ناکارآمدی را از نظام توزیع نمیداند و با قاطعیت میگوید مشکل ما در تأمین است. اگر تأمین کالا به دقت انجام میشد مردم با کمبود هیچ کالایی مواجه نمیشدند. شاید همین ناهماهنگیها باعث شد که وی در مصاحبه خود بر احیای وزارت بازرگانی تأکید کند. در ادامه گفتوگوی «ایران» با عباس قبادی دبیر ستاد تنظیم بازار میآید:
به اعتقاد شما چه مشکلاتی در حوزه نظام توزیع وجود دارد؟
من مشکلی در نظام توزیع کشور نمیبینم و برعکس معتقدم که نظام توزیع در ایران در مقایسه با سایر کشورها بسیار پیشرفتهتر و گستردهتر است. در سایر کشورها شبکه توزیع با کندی کار میکند و مراکز عرضه محدودی دارند، ولی در ایران شبکه توزیع سرعت عمل خوبی دارد و تمام کالاها به نحو مطلوبی توزیع میشود. در کدام کشور میادین میوه و تره بار، سوپرمارکت و فروشگاه زنجیرهای مانند ایران وجود دارد؟ در ایران محل عرضه به مقدار کافی وجود دارد و هیچ کس نمیتواند توزیع را زیر سؤال ببرد. زمانی که کالا در دسترس باشد نمیتوان از توزیع و نحوه توزیع گلایهمندبود.
وقتی مردم با کمبود کالایی در بازار مواجه میشوند، مشکل چیست؟ در اکثر موارد کالا وجود دارد اما به خاطر عدم عرضه از سوی مراکز تولید، بازار با مشکل مواجه میشود این نشاندهنده آن نیست که نظام توزیع با چالشهایی مواجه است؟
چند ماه پیش با کمبود مرغ و تخم مرغ مواجه شدیم، اما این مشکل به خاطر عرضه نبود. تولید نتوانست با تقاضای بازار هماهنگ شود. در حقیقت میزان ورودی به بازار کمتر از نیاز بازار بود. طی ماههای اخیر بیش از اینکه ما مشکلی در نظام توزیع داشته باشیم، در تأمین مشکل داشتیم. وقتی کالا تأمین شده باشد عرضه آن با محدودیت روبهرو نخواهد شد و مرحله عرضه به درستی نظارت میشود. اگر در کالایی معضل توزیع باشد، نظارت کار خود را درست انجام نداده است. بدین جهت سازمان حمایت از مصرفکننده باید پیگیری کند که چرا یک کالا با وجود عرضه و تأمین مناسب به دست مصرفکننده نرسیده است.
به نظر میرسد موضوع توزیع به صورت جزیرهای اداره میشود و این امر میطلبد که کشور شورای عالی توزیع کالا داشته باشد؟
نظام توزیع به صورت جزیرهای مدیریت نمیشود به همین دلیل به شورای عالی توزیع کالا نیاز نداریم. ناکارآمدی در نظام توزیع زمانی عیان میشود که وقتی نیاز بازار 20 هزار تن است، میزان واردات یا تولید 20 هزار تن باشد اما در بازار آن کالا یافت نشود. در این صورت توزیع با سکتههایی مواجه است که باید برای آن فکری کرد و به قول شما به سمت شورای عالی توزیع کالا رفت. اما در مقطع فعلی توزیع، باعث نرساندن کالا به بازار مصرف نمیشود. ما روزانه به 7 هزار تن شکر نیاز داریم اگر این حجم از شکر در بازار توزیع نشود، مردم کمبود آن را احساس میکنند. در مقطعی که مردم برای خرید شکر صف میایستادند، میزان واردات شکر 6 هزار تن بود. این اعداد گویای آن است که تأمین و تقاضا هماهنگ نبود. زمانی که کالا به اندازه کافی باشد توزیع در فروشگاهها مناسب است و مردم هم با کمبودی مواجه نمیشوند. ما باید تمام سعی خود را داشته باشیم تا چالشهای تأمین را حل کنیم و در زمان پیک مصرف، کالای هدف را به مردم برسانیم. در ماه مبارک رمضان مصرف شکر افزایش پیدا میکند از همین رو اگر اقدام در تأمین این کالا با سرعت بیشتری صورت گرفته بود، کمبود شکر در بازار دیده نمیشد. با ذکر یک مثال خواستم عنوان کنم که توزیع دغدغه دولت نیست چرا که مانند ساعت کار میکند. هر زمان کالایی وجود داشته باشد، عرضه به اندازه نیاز است اما با کوچکترین مشکل در تأمین بازار و توزیع با چالش جدی مواجه میشوند.
چندی پیش بازار با کمبود ماکارونی و تن ماهی مواجه شد. این اتفاق از سوی عرضهکنندگان نبود؟
خیر، توزیع مشکلی نداشت. از آنجا که یارانه دولتی برای ماکارونی و تن ماهی قطع شد، تولیدکنندگان با مجوز ستاد تنظیم بازار نسبت به افزایش قیمت اقدام کردند. لذا تا زمان اصلاح قیمتها عرضه متوقف شد و هماکنون کالاهای یاد شده به وفور وجود دارد.
به صورت کلی نظام توزیع فرآیند استانداردی را طی میکند اما در برخی از موارد با گروههایی مواجه میشویم که تمایلی به عرضه کالا ندارند و با هدف افزایش قیمتها از عرضه جلوگیری میکنند. در این صورت چگونه میتوان گفت نظام توزیع بدون مشکل عمل میکند؟
وقتی کالاها در حجم بالا تولید میشود، یکسری از افراد آن را خریداری میکنند و پول انبارداری میدهند تا آن کالا برایشان حفظ شود، مانند برنج. وقتی برنج به تولید انبوه میرسد، برخی از افراد آن را از کشاورزان خریداری میکنند و در انبارها نگهداری میکنند که در نهایت در طول سال نسبت به عرضه آن اقدام کنند. از طرفی دولت هم برنج تولید داخل را خرید تضمینی میکند، این در شرایطی است که قیمت خرید تضمینی به نفع کشاورز نیست. از اینرو کشاورز ترجیح میدهد به واسطهها برنج خود را بفروشد تا پول بیشتری عایدش شود. در چنین شرایطی بخشی از برنج دست واسطهها میرود. حال قرار است قراردادی با کشاورزان منعقد شود تا آنها به صورت مستقیم محصولاتشان را عرضه کنند.
با این تفاسیر برخی از واسطهها به سودهای بالایی دست پیدا میکنند. همین برنجی را که مثال زدید در فروشگاههای زنجیرهای با قیمت 28 هزار و 500 تومان عرضه میشود.
الان سود این مبلغ به جیب چه کسانی میرود؟ آنگونه که مسئولان میگویند قیمت برنج داخلی حداکثر تا 17 هزار تومان منطقی است.
اگر با افرادی که برنج را انبارداری کردند و اکنون نسبت به عرضه آن اقدام میکنند، صحبت کنید میبینید همه آنها پشیمان هستند و میگویند ما در ضرر هستیم. در این مدت هزینههای جانبی افزایش پیدا کرده است و دیگر واسطهها سودهای میلیونی نمیبرند. فقط در بخش حمل و نقل هزینهها بین 2 تا 3 برابر افزایش داشته است. در این میان هزینههای انبارداری، کارگر و.... هم افزایش قابل توجهی یافته است. از اینرو آنها درست میگویند که انبارداری برنج دیگر برایشان صرف نمیکند.
اتفاقهایی که در حوزه تأمین و توزیع رخ داده است، نیاز به احیای وزارت بازرگانی را بیشتر نمیکند؟
بله ما نیاز به وزارت بازرگانی داریم. اگر وزارت بازرگانی احیا شود میتوان نظام تأمین و توزیع را یکپارچه مدیریت کرد.
چرا برخی از مدیران دولتی اعتقاد دارند ما در بخش توزیع با بحران مواجه هستیم؟
اگر به درستی وضعیت بازار رصد شود، چنین نگاهی را نخواهیم داشت.معتقدم که اصناف در کمک به تنظیم بازار نقش پررنگی دارند. برخی اوقات رفتارهای سودجویانه باعث میشود که توزیع ناکارآمد جلوه کند. در این شرایط ما باید به تکلیف خودمان عمل کنیم. اگر خودمان نتوانیم کارمان را انجام دهیم از بیرون به ما تحمیل میشود. در بخش اصناف هم قبل از ورود دیگران خودمان باید نظارت داشته باشیم.قابل قبول نیست که قیمتها در چند مغازه تفاوت داشته باشد. متأسفانه کنترلها کم شده است. اگر اصناف خودشان به موقع ورود کنند، نیازی نیست سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان ورود پیدا کند. تخلف یک صنف در یک شهرستان میتواند اعتبار تمام اصناف استان را زیر سؤال ببرد.به اندازه کافی در تمامی حوزههای صنوف عرضه و تقاضا وجود دارد. اگر برخی هم تخلفی داشته باشند، باید جدی برخورد شود و اصناف پناهگاه مردم باشند.
در حال حاضر با کمبود کالایی مواجه هستیم؟
به هیچ عنوان در هیچ کالایی با کمبود مواجه نیستیم و از چند روز آینده توزیع کالاها وسیعتر خواهد شد و احتمال کاهش قیمت در برخی از اجناس وجود دارد.
سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری ایران آنلاین ، تاریخ انتشار 12خرداد 98، کد خبر: 475375، www.ion.ir