وقایع شب گذشته فینال جام حذفی نشان داد؛ وضعیت تاسف بار مدیریت مسابقات فوتبال در کشور، همچنان ادامه دارد و این مشکلات همواره برگزاری مسابقات فوتبال در کشور را آبستن حوادث تلخ خواهد کرد. این در حالی است که نحوه بلیت فروشی و مدیریت مسابقات در اغلب لیگ های معتبر جهان سامان یافته است.

آشفتگی در ورزشگاه ها؛ بلای جان تماشاگران

فرض کنید پس از تحمل ساعت ها فشار و خستگی، آن هم در ماه مبارک رمضان، از شهری دور برای تماشای بازی تیم محبوبتان در ورزشگاه حضور می یابید تا با خاطری آسوده، مسابقه ای که برایتان جذاب و دیدنی است را تماشا کنید. به ورزشگاه که می رسید؛ اما در می یابید بلیت ها انچنان با آشفتگی فروش رفته است که سهم تیم شما را نادیده گرفته اند. حال چه راهی برایتان می ماند جز اعتراض و به راه انداختن داد و فریاد؟ در نهایت نیز وقتی به ورزشگاه راه می یابید، وضعیت آنچنان آشفته است که جز خستگی برای شما چیزی باقی نمی ماند.

تکرار آشفتگی در نحوه برگزاری مسابقات فوتبال و حواشی تلخ آن ها، نشان می دهد مشکلات برگزاری مسابقات فوتبال در ایران ریشه ای است و باید برای آن چاره ای جدی اندیشیده شود.

از سوی دیگر تصور کنید هوادار دیگری هستید که پس از طی صدها کیلومتر و با هزار مصیبت ایستادن در صف طولانی بلیت، آن را تهیه کرده اید و وارد ورزشگاه شده اید. آن هم در پاسی از شب و در اوج خستگی. در عین حال می خواهید پس از پایان بازی به سرعت خود را به ایستگاه قطار یا فرودگاه برسانید تا با بلیتی که خریده اید، به خانه بازگردید؛ اما ناگهان بلندگوهای ورزشگاه اعلام می کنند که بازی لغو شده است. شما ناامید و خشمگین خواهید شد. کمی بعد همان بلندگوها اعلام می کنند که بازی برگزار می شود و پس از مدتی دوباره خبر لغو مسابقه به گوش می رسد. این بی نظمی شما را خسته، کلافه، سردرگم و خشمگین می کند؛ اما کسی پاسخگو نیست. پس از پایان مسابقه و در زمان اهدای جوایز نیز شاهدید که هر فرد مسوول و غیر مسوولی در وسط چمن ورزشگاه در حال گرفتن عکس یادگاری است و هیچ چیز سرجای خود قرار ندارد. شما که بارها و بارها برگزاری مسابقات بین المللی را از رسانه ملی دیده اید، حتما از خودتان می پرسید چرا مسابقات فوتبال در ایران، در اغلب موارد باید با آشفتگی خشونت برگزار شوند؟

این وضعیت سال ها است که در ایران تکرار می شود. بلیت فروشی ها اغلب دستی و در محل ورزشگاه صورت می پذیرند و طبیعی است که در این شرایط امکان فساد و خرید و فروش غیرقانونی فراهم می شود. از سوی دیگر در مواقعی نیز که بلیت فروشی ها اینترنتی انجام می شوند؛ تارنماهای فروش درهم می ریزند، کار نمی کنند؛ بلیت ها به سرعت تمام می شود و شما باید برای خرید بلیت به بازار سیاه مراجعه کنید. بازاری که قیمت در ان مشخص نیست و احتمال تقلب و کلاهبرداری نیز بالا است. سیاه بلیت فروشی در ایران نیز معضلی جدی است و امروزه نرم افزارهای گوشی های تلفن همراه و شبکه های اجتماعی نیز برای عوامل این بازار، فرصت های بیشتری فراهم کرده اند. تنها کافی است مخاطب به صفحات یکی از این شبکه های مراجعه کند تا با سیلی از اعلام فروش بلیت های به نرخ های چند برابر قیمت مصوب بلیت های مسابقات ورزشی روبرو شود. وضعیتی که به نظر نمی رسد تاکنون عزمی برای سامان آن صورت پذیرفته باشد.

تصویر یکی از شبکه های اجتماعی فروش کالا در فضای مجازی و نمونه های از بلیت های که برای فروش در بازار سیاه عرضه می شوند.

پس از خرید بلیت نیز مشکلات حل نمی شوند. بسیاری از مواقع بلیت بیش از ظرفیت به فروش رفته است و شما قادر به ورود به ورزشگاه نیستید. یا آنکه صندلی به صورت دقیق مشخص نیست و ممکن است حق شما ضایع شود.گاهی نیز اگر شما در میانه بازی هوس ورزشگاه رفتن به سرتان بزند، می توانید در صورت خلوت بودن، بدون بلیت وارد ورزشگاه شوید. در ورزشگاه ها نیز خدمات خاصی ارایه نمی شود. سرویس های بهداشتی چندان تمیز نیستند یا پیدا کردن چیزی برای خوردن بسیار دشوار و با قیمت های بالا و کیفیت نازل امکان پذیر می شود. تمام این ها را همراه کنید با احتمال اصابت سنگ، انفجار مواد محترقه در میان تماشاچیان، درگیری میان هواداران، شنیدن شعارهای موهن و هزار و یک مشکل دیگر و در نهایت نیز پس از خروج از ورزشگاه با مشکل تهیه وسیله ای برای بازگشت به خانه مواجه می شوید و این مشکل گریبان شما را خواهد گرفت.

حل مشکل در لیگ های معتبر جهان

آیا وضعیت در مسابقات فوتبال لیگ های معتبر جهان نیز چنین است؟ باید گفت شما در این مسابقات نیز گاهی با مشکلات مشابه ای روبرو شوید؛ اما چنین اتفاقاتی نادر هستند. بطور مثال اگر شما بخواهید برای فصل آینده، بلیت یک بازی را در لیگ برتر انگلیس تهیه کنید، مشکل چندانی ندارید. می توانید به پایگاه لیگ برتر انگلیس بروید و تیم محبوب خود را انتخاب کنید. پس از آن می توانید به بخش فروش بلیت آن تیم بروید و پس از انتخاب بازی مورد نظر خود، تصویری از ورزشگاه و فهرست بخش های آن پیش چشمان شما پدیدار می شود. در تصویر مشخص است کدام بلیت ها قابل فروش هستند و کدام بلیت ها را نمی توان خریداری کرد.

پس از گذر از این مرحله، شما با انتخاب بخش مورد نظر خود با فهرست صندلی ها مواجه می شوید و به صورت دقیق صندلی مورد نظر خود را انتخاب و نام و کدهای هویتی خود را وارد می کنید و در نهایت پس از پرداخت مبلغ مورد نظر، بلیت خود را خریداری خواهید کرد. اگر هم زمانی پشیمان شوید، می توانید به همین پایگاه بازگردید و بلیت مورد نظر خود را با بلیت دیگرانی که مانند شما تصمیم به جابجایی بلیت خود دارند، تعویض نمایید. در اغلب مسابقات امروزی لیگ ها معتبر جهان، امکان ورود به ورزشگاه بدون اوراق هویتی و تطبیق آن با مندرجات بلیت مورد نظر، وجود نخواهد داشت. بدین ترتیب بازار سیاهی نیز در کار نخواهد بود.

نمایی از صفحه فروش بلیت مسابقات ورزشگاه باشگاه انگلیسی آرسنال. شما می توانید جایگاه مورد نظر خود را انتخاب، و بلیت خود را به آسانی خریداری کنید.

همچنین محل ورود و استقرار هواداران دو تیم به صورت استاندارد مشخص است و هر تیم سهم خود را از مدتها پیش به هواداران خود می فروشد. در این کشورها خبری از ورزشگاه های بدون صندلی یا سکویی نیست؛ بلیت ها ناگهان رایگان نمی شوند؛ افراد با داشتن بلیت پشت در نخواهند ماند، سهم هر باشگاه از درآمد حاصل از بلیت فروشی مشخص است و در صورت تخلف یک هوادار، براساس بلیت های فروخته شده و دوربین های مستقر در ورزشگاه، فرد به سهولت قابل شناسایی و برخورد خواهد بود.

بلیت فروشی منظم، امر ناممکن؟

به نظر می رسد در کشور ایران، بلیت فروشی منظم و استاندارد، چند سالی است که ممکن شده است. شهروندان ایرانی سال ها است که می توانند از طریق اینترنت، بلیت اتوبوس، قطار یا هوایپما را براساس هویت شخصی و به صورتی سریع و راحت خریداری نمایند. این امکان برای خرید بلیت سینما، کنسرت های موسیقی و تئاتر نیز مدتها است که ممکن شده است. امروز اگر یک شهروند بخواهد می تواند بلیت مورد نظر خود در سینما را به آسانی تهیه کند، صندلی خود را انتخاب نماید، چاپ کاغذی بلیت خود را در از طریق باجه های الکترونیکی مستقر تهیه نماید و در صندلی که در بلیت وی درج شده است، بنشیند.

حال سوال اینجا است که آیا متولیان مسابقات ورزشی امکان چنین اقدامی را ندارند؟ آیا تهیه زیرساخت ها و امکانات لازم برای فروش بلیت به صورتی مشخص و الکترونیکی دشوار است؟ آیا نمی توان از تجربیات فروش بلیت هواپیما، سینما یا کنسرت برای فروش بلیت های مسابقات فوتبال نیز استفاده کرد؟ آیا برگزار کردن یک مسابقه ورزشی تا این اندازه سخت و دشوار است؟

چند سالی است بلیت فروشی برای سینماهای کوچک در شهرستان ها نیز مکانیزه و منظم شده است. آیا بلیت فروشی منظم و اینترنتی برای ورزشگاه ها غیرممکن است؟

مشکل اساسی این است که با وجود مشکلات فراوان، هنوز مسوولان فوتبال کشور، تمهیدی برای این مهم نیاندیشیده اند. این در حالی است که انجام چنین امری ناممکن نیست. در عین حال در طی سال های گذشته، بارها و بارها نحوه بلیت فروشی حادثه ساز شده است. ریزش سقف ورزشگاه شهید متقی ساری در سال ۱۳۸۰ نمونه ای فجایعی بودند که به همین دلیل رخ دادند و در طی آن چند نفر کشته، زخمی و حتی قطع نخاع شدند. چند سال بعد و در سال ۱۳۸۴ نیز حادثه دیگری تکرار شد و اینبار این حادثه تلخ ۷ کشته و ۳۹ زخمی برجای گذاشت. در طی برگزاری مسابقات لیگ برتر در سال جاری نیز در ورزشگاه های شهرهایی نظیر تهران، تبریز، اصفهان و اهواز نیز حوادث خونباری به وقوع پیوست.

حادثه هیلزبرو، یکبار برای همیشه

وقوع حادثه مشهور ورزشگاه «هیلزبرو» در انگلیس ۱۹۸۹، و مرگ ده ها هوادار و زخمی شدن صدها نفر، در ازدهام ناشی از ورود هواداران به ورزشگاه هیلزبرو، باعث شد تا کمیته ای برای بررسی دلایل وقوع این حادثه تشکیل گردد. این کمیته با نام کمیته «تیلور» شناخته می شود.

کمیته تیلور پس از بررسی دلایل وقوع حادثه در ورزشگاه هیلزبرو، دستورالعملی مفصل را برای مدیریت مشکلات ورزشگاه های کشور بریتانیا صادر کرد که اجرای مفاد آن برای برگزاری مسابقات ورزشی اجباری شد. در این گزارش مواردی همچون «قدیمی بودن ورزشگاه ها»، «امکانات ضعیف»، «اوباشیگری»، «تبعیض نژادی»، «مصرف مشروبات الکلی» و «مدیریت ضعیف فدراسیون فوتبال» به عنوان عوامل اصلی بروز حادثه هیلزبرو شناخته شدند.

این دستورالعمل ها دقیق، کامل، مفصل و با شرح جزئیات کامل بودند و توسط گروهی از کارشناسان مجرب و هماهنگی دولت و فدراسیون پیاده سازی شدند. برگزاری بازی های فوتبال از آن به بعد بر مبنای دستورالعمل های پیچیده و کاملی انجام شد که به صورت مداوم به روز و تکمیل می شوند. ناظران به صورت مستمر از ورزشگاه های بازدید می کنند و هرگونه مشکلی فورا گزارش داده می شود. گزارش ۱۱۸ صفحه ای تیلور به صورت دقیق و مو به مو اجرا شد و توانست بخش بزرگی از مشکلات ورزشی در کشور انگلیس را که بسیار گسترده تر و وسیع تر از مشکلات و معضلات ورزشگاه های امروز ایران هستند را برطرف کرد.

حذف نود، نتیجه عکس داد

در طی سال های گذشته، برنامه «نود» و مجری مشهور آن «عادل فردوسی پور» تبدیل به چشم ناظر حوادث و مشکلات ورزش فوتبال شده بودند. این برنامه که به صورت منظم از صدا و سیمای ایران پخش می شد، تمامی مشکلات ورزش کشور را به صورتی صریح و بی پرده پخش می کرد و نشان می داد که وضعیت برگزاری مسابقات به چه صورت است. در همان زمان عده ای از مخالفان این برنامه معتقد بودند که برنامه نود باعث افزایش احساس آشفتگی شده است و حذف این برنامه باعث خواهد شد تا فوتبال ایران بدون حاشیه و سالم شود. پس از حذف این برنامه که با واکنش های منفی اغلب بینندگان روبرو شد، همان افراد مدعی شدند که آشفتگی به زودی از فوتبال ایران رخت خواهد بست.

اتفاقات هفته های گذشته در فوتبال کشور نشان داد که حذف برنامه نود نه تنها کمکی به ایجاد آرامش در ورزش کشور نکرده است؛ بلکه به جرات می توان گفت حذف برنامه نود باعث افزایش آشفتگی ها شده است و امکان افشای پشت پرده ها و بررسی دقیق و تخصصی بسیاری از مشکلات جاری در فوتبال کشور در برابر دیدگان شهروندان، بسیار محدود شده است. حال باید دید آیا دست اندرکاران اجازه می دهند تا این برنامه انتقادی و تاثیرگذار بر مقابله با تخلفات و ضعف های مدیریتی بار دیگر به صدا و سیما باز گردد یا مدیران رسانه ملی همچنان بر تصمیم خود مصر هستند.

فاجعه فینال اهواز، یکبار برای همیشه؟

برگزاری فینال جام حذفی در اهواز، عملا یک شکست تمام عیار در برگزاری فینال جام حذفی برای مدیران و دست اندرکاران بود و تنها می توان خداوند را شاکر بود که این فاجعه مدیریتی تبدیل به یک حادثه خونین نشد. مسابقه فینالی که می توان گفت یکی از مهمترین مسابقات سالیانه در کشور است، در آشفتگی کامل و با دو ساعت تاخیر برگزار شد و در پایان نیز زمین مسابقه دچار چنان هرج و مرج بی سابقه ای گردید که بازیکنان باید خوشحال باشند که بدون آسیب از ورزشگاه خارج شدند.

چند روزی نگذشت که پس از برگزاری پر از حاشیه بازی پرسپولیس و سپاهان در اصفهان و آشفتگی بلیت فروشی و نحوه برگزاری مسابقه، اتفاقاتی مشابه، دوباره در شهر اهواز تکرار شدند.

هرچند کمیته اخلاق بلافاصله خبر از تعلیق و توبیخ چندتن از مدیران مسوول برگزاری مسابقه داد؛ اما این کافی نیست و ضمن آن که مشخص نیست این حکم تا چه اندازه جدی باشد و اعمال گردد. مشکلات موجود در برگزاری مسابقات فوتبال در ایران تنها تاخیر دو ساعته در آغاز یک بازی نیستند. فوتبال ایران به صورت جدی درگیر بی نظمی، خشونت، توهین و فحاشی، رفتارهای غیراخلاقی و آشفتگی است.

به نظر می رسد بررسی دقیق حوادث رخ داده در ورزشگاه «فولاد آره نا» و تنظیم یک گزارش مشابه توسط نهادهای قضایی و قانون گذار در ایران امری ضروری است تا یکبار برای همیشه مشکلات برگزاری مسابقات ورزشی در کشور حل گردند. گزارشی که تبدیل به دستورالعملی غیرقابل نادیده گرفتن شود و مسوولان ورزشگاه ها بر مبنای استانداردهای تهیه شده در آن، اقدام به حل مشکلات ورزشگاه های کشور کنند. در غیر این صورت می توان مطمئن بود که در صورت برگزاری مسابقه سوپرجام میان دو تیم سپاهان و پرسپولیس، قطعا اتفاق ورزشگاه فولاد اره نا، تکرار خواهند شد و این دور باطل، ادامه خواهد یافت.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از خبرگزاری ایرنا ، تاریخ انتشار: 13خرداد 1398 ، کدخبر:83339640 ،www.irna.ir