شعار سال: نبود سامانه‌ای برای اخذ هوشمند مالیات از تراکنش‌های تجاری در بازارهای کشور موجب شده ایران به بهشت دلالان بدل شود.

 همواره از مالیات به عنوان هزینه اجتماعی یاد می‌شود که آحاد مردم در قبال حفظ کیفیت و امنیت زندگی اجتماعی خود در اختیار دولت قرار می‌دهند تا دولت قادر به تداوم ارائه خدماتش باشد.

کارشناسان از مالیات به عنوان ابزاری حکومتی یاد می‌کنند که منابع لازم برای اداره جامعه را در اختیار دولت قرار می‌دهد تا دستگاه‌های اجرایی از این منبع برای گسترش خدمات عمومی و اجرای تعهدات خود در همه عرصه‌ها استفاده کنند.

از سوی دیگر به نظر کارشناسان آنچه باعث شده در سال‌های اخیر دولت نتواند اتکا به درآمدهای نفتی خود را کاهش دهد ناتوانی در اخذ کامل مالیات بوده که مانع تحقق درآمدهای واقعی این بخش در قانون بودجه هر ساله کشور شده است.

آن‌ها معتقدند مشکلات اقتصادی جامعه مانند نرخ تورم، حجم نقدینگی بالا و اتکا به درآمدهای نفتی موجب شده  همواره دادوستد کالا بر تولید آن مقدم باشد و به همین دلیل به‌مرور ایران به بهشت سوداگری بدل شود.

به گفته کارشناسان بازارهای کشور مانند بازار مسکن، سکه، ارز، خودرو و سایر بازارهای کشور که تا امروز جذابیت کافی برای ورود نقدینگی را نداشته‌اند همگی در یک نقطه اشتراک منافع دارند و آن نبود نظام مالیاتی هوشمند برای اخذ مالیات بر عایدی سرمایه از آن‌هاست زیرا اخذ مالیات همواره با مشکلات اجرایی در حوزه‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری همراه بوده است.

تحلیلگران اجرای درست مالیات بر عایدی سرمایه را گامی مؤثر برای افزایش منابع دولت می‌دانند اما از سوی دیگر مشکلات اولیه در اجرای صحیح آن را نگران‌کننده می‌دانند.

آن‌ها بر این باورند که در حال حاضر سامانه‌ای که معاملات و مبادلات را با قابلیت راستی آزمایی مبلغ معامله بسنجد موجود نیست  و همچنین پایگاه‌های اطلاعاتی که تجارت افراد را به تراکنش‌های حساب‌های بانکی آن‌ها متصل کند نیز هنوز وجود ندارد.

کارشناسان بر این باورند ابهامات فعلی در اخذ مالیات بر ارزش‌ افزوده که تولیدکنندگان و صاحبان حرف و مشاغل را دچار مشکل کرده است  در مالیات بر عایدی سرمایه نیزحل نشده و معتقدند مالیات بر عایدی سرمایه  باید بر تفاوت قیمت خرید و قیمت فروش دارایی وضع می‌شود و باید در حال حاضر برای اعلام فهرست دارایی‌های مشمول این مالیات فکری کرد و برای شناسایی و رصد تبادلات مالی آن نیز راهکاری یافت.

آن‌ها معتقدند ایجاد سامانه خود رگلاتور هوشمند در شناسایی میزان دارایی و کشف قیمت واقعی معامله ضروری است و سازمان امور مالیاتی باید از ورود استارت‌‌آپ‌­ها به این حوزه تخصصی حمایت جدی کند.

تحلیلگران معتقدند ناکارآمدی نظام مالیاتی کشور از آنجایی دو چندان می‌شود که عملکرد آن تأثیر مستقیم و قابل توجهی بر تمکین مالیاتی و هزینه‌های وصول مالیات دارد و اصلاح ساختار اجرایی سازمان مزبور بر پایه فناوری اطلاعات می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در افزایش تمکین مالیاتی و کاهش هزینه‌های وصول مالیات ایفا نماید.

آن‌ها بر این باورند که ضعف در زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و به‌تبع آن عدم به‌کارگیری گسترده از فناوری اطلاعات در انجام امور  و عدم بهره‌مندی از پایگاه جامع اطلاعاتی مؤدیان و نبود ارتباط اطلاعاتی و آماری میان تشکیلات اجرایی موجود در سازمان امور مالیاتی همگی دلایلی هستند که به لزوم ورود استارت‌‌آپ­‌ها به این حوزه دلالت دارند.

به نظر می‌رسد  شرایط کنونی برای استقرار مالیات بر عایدی سرمایه بیش از هر زمان دیگر مهیاست و سازمان امور مالیاتی  با تمرکز بر روش‌های هوشمند اخذ مالیات از بروز التهاب در آغاز اجرای آن باید بکاهد و زمینه لازم برای استقرار هوشمند این نوع مالیات را فراهم کند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری دانشگاه آزاد اسلامی آنا، تاریخ انتشار: 18 خرداد 1398، کدخبر: 396485 ، www.ana.ir