شعار سال: باید سؤال کرد که مدیریت پارک‌های علم و فناوری از طریق مدیریت علمی و دانشگاهی محقق می‌شود یا با مدیریت حرفه‌ای نیز می‌توان کارآمدی پارک‌ها را به اثبات رساند.

مجید فرج‌فائد، تعاریف مختلفی برای پارک علم و فناوری وجود دارد ولی به‌نظر می‌رسد اتصال خروجی‌های تحقیق و توسعه به ساختار بازار و میدان تجارت اصلی‌ترین و مناسب‌ترین تعریف شهرهای دانش به‌شمار می‌رود، بنابراین یکپارچه‌سازی نوآوری فنی و تولید صنعتی(نه تولید فیزیکی صرف) از ویژگی‌های کلیدی این پارک‌ها است.

امروزه مدیریت دانش در اکوسیستم شهری و ایجاد ساختارهای دانش‌پایه به یک موضوع استراتژیک تبدیل شده است. ایجاد سازمان‌هایی مبتنی بر مدیریت دانش، توسعه اقتصادی و شهری را امکان‌پذیر و تسهیل می‌کند. پارک‌های علم و فناوری به‌عنوان مدلی موفق از شهرهای دانش می‌توانند نقش بی‌بدیلی در رشد درآمدهای پایدار شهری داشته باشند.

انتقال دانش و تولید ثروت دو کارکرد مهم پارک‌های علم و فناوری

پارک‌های علم و فناوری به عنوان بخشی از زیرساخت‌های نوآوری و فناوری در ساختار کشورها شناخته شده است و کارکردهایی همچون انتقال دانش، تولید ثروت، انتشار تکنولوژی و به کمک به تجاری‌سازی ایده‌های دانش‌بنیان و نتایج تحقیقات صورت گرفته را تحقق می‌سازند.

مفهوم پارک‌های دانش در کشورهای درحال توسعه به درستی تبیین نشده و ارتباط مورد انتظاری که از مدل‌های موفق پارک علم و فناوری پیش‌بینی می‌شد، محقق نشده است. تقویت توسعه ملی و به‌خصوص توسعه اقتصاد منطقه‌ای دو رکن اساسی پارک‌های علم و فناوری است که باید اهتمام ویژه‌ای نسبت به تکمیل کارکردهای خود به کار ببندد.

ارتقای فرهنگ نوآوری و افزایش رقابت‌پذیری شرکت‌های دانش‌پایه پیوست مدیریتی پارک‌ها

پارک‌های علم و فناوری باید ارتباط نزدیکی را با دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی، پژوهشگاه‌ها و موسسات علمی ایجاد و پایداری این ارتباط را نیز دائما رصد و فراهم کند. هر چند تولید محصول، خدمات اقتصادی و ثروت‌آفرینی، غایت نهایی و اصلی شهرهای دانش محسوب می‌شود ولی باید به ضرایبی همچون ارتقای فرهنگ نوآوری، افزایش قدرت رقابت در میان مؤسسات و شرکت‌های دانش‌بنیان، ایجاد جریان فناوری و حمایت از فرآیندهای استارت‌آپی را نیز جزء سنگ‌بنای مسئولیت خود ببیند.

اکنون با توجه به شرایط اقتصادی کشور و انبوه فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، ضرورت توجه به تقویت و توسعه کارآفرینی و ورود پارک‌های علم و فناوری به این مقوله بیش از هر زمانی آشکار می‌شود. البته اهمیت نقش پارک‌های علم و فناوری در راستای بهره‌برداری از دستاوردهای پژوهشی در مدل‌های موفق کشورهای توسعه‌یافته به چشم می‌خورد و می‌توان گفت اکنون پارک‌های دانش به‌عنوان یکی از نهادهای اجتماعی و یکی از حلقه‌های اقتصادی مؤثر در اکوسیستم شهری ایفای نقش می‌کنند.

برهم‌کنش کارآفرین و پارک علم‌وفناوری/لزوم ورود دانشجویان به اکوسیستم واقعی کسب‌وکار

باید پذیرفت کارآفرینان با مهارتی که در تشخیص فرصت‌ها و موقعیت‌ها و قابلیت‌های ایجاد حرکت‌های توسعه‌ای در موقعیت‌های حساس دارند، پیشگامان واقعی تحولات اقتصادی و اجتماعی به شمار می‌روند. نحوه پذیرش و چگونگی ظهور و بروز کارآفرینان در پارک‌های فناوری و برهم‌کنش آنها محل بحثی است که کارآمدی پارک‌های علم و فناوری را کاهش و انتظارات کارآفرینان را کم‌سو می‌کند.

ورود دانشجویان به اکوسیستم پارک‌های علم و فناوری نیز می‌تواند در ترویج ادبیات کارآفرینی و روحیه فناورانه بسیار موثر باشد. البته استقرار دائمی هلدینگ‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های خطرپذیر و مشارکتی نقش بسزایی در حمایت شرکت‌های دانش‌بنیان ایفا می‌کند. حقیقت این است که برای تربیت نسل کارآفرین، حضور دانشجویان در فضای واقعی کسب‌وکار ضروری به‌نظر می‌رسد و پارک‌های علم و فناوری بهترین فضایی است که می‌تواند این آزمایشگاه واقعی را برای دانشجو فراهم کند.

راه‌اندازی بخش کارآموزی دانشجویان در پایگاه اینترنتی پارک علم و فناوری دانشگاه آزاد

روح‌الله دهقانی فیروزآبادی معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا درخصوص آخرین تغییرات پارک علم و فناوری این دانشگاه گفت: بخش‌هایی در وبگاه اینترنتی پارک علم و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی شامل فرصت‌های شغلی موجود در شرکت‌های پارک، فرصت‌های سرمایه‌گذاری و مشارکت و همچنین فرصت‌های کارآموزی برای دانشجویان در شرکت‌های مستقر در پارک ایجاد شده است.

وی افزود: هدف از راه‌اندازی  این بخش‌ها کمک به توسعه بازار شرکت‌های مستقر و رفع نیازهای سرمایه‌ای و منابع انسانی مورد نیاز آنها و همچنین کمک به بهبود و تقویت فضای کارآفرینی در کشور است.

دهقانی فیروزآبادی درباره جزئیات سرمایه‌گذاری متقاضیان و ایجاد کسب‌وکار بیان کرد: در بخش مربوط به سرمایه‌گذاری تمامی شرکت‌ها درخواست‌های خود را براساس نوع سرمایه مورد نیاز ثبت می‌کنند و متقاضیان سرمایه‌گذاری از طریق اطلاعات شرکت‌ها می‌توانند متقاضی برگزاری جلسات مشارکت و سرمایه‌گذاری باشند. در همین راستا مشاوران پارک برای راهنمایی سرمایه‌گذاران به‌منظور انتخاب یک کسب‌وکار سودآور آماده ارائه راهنمایی در خصوص نحوه عقد قرارداد و چگونگی انتخاب یک کسب کار پایدار و سودمند هستند.

رئیس پارک علم و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: در بخش دوم مجموعه درخواست‌های شرکت‌ها برای نیروی متخصص مورد نیاز خود ارائه شده است. در این بخش شرکت‌ها باتوجه به نیروهای متخصص مورد نیاز خود تقاضای خود را به پارک اعلام می‌‌دارند.

وی اظهار کرد: هدف از راه‌اندازی بخش کارآموزی کمک به دانشجویان برای گذراندن دوره کارآموزی خود در یک محیط کاملاً پویا، فعال و فناور است. از تمامی دانشجویانی که می‌توانند دوره کارآموزی خود را در یکی از شرکت‌های مستقر در پارک بگذرانند دعوت می‌شود این بخش را به‌طور مداوم بررسی کنند.

مدیریت دانشگاهی یا مدیریت حرفه‌ای، مسئله این است!

باید سؤال کرد که مدیریت پارک‌های علم و فناوری از طریق مدیریت علمی و دانشگاهی محقق می‌شود یا با مدیریت حرفه‌ای نیز می‌توان کارآمدی پارک‌ها را به اثبات رساند. مدل‌های موفق از پارک‌های علم و فناوری و شهرهای دانش نشان می‌دهد که یک پارک علمی، سازمانی است که به‌وسیله متخصصان حرفه‌ای مدیریت می‌شود زیرا که هدف اصلی پارک، جابه‌جایی مرزهای دانش نبوده بلکه افزایش ثروت در جامعه از طریق فروش دانش و ارتقای سطح فرهنگ نوآوری و ایجاد رقابت بین شرکت‌های دانش‌بنیان است.

لزوم استقرار مدیران حرفه‌ای در رأس پارک‌ها/ دیدگاه‌های صرف آیین‌نامه‌ای آفت است

امیرعبدالله مهردادشریف عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا درباره نحوه رویکرد مدیریتی در پارک‌های علم و فناوری می‌گوید: تفاوت‌های ساختاری و عملکردی بسیاری بین دانشگاه و پارک‌های علم و فناوری وجود دارد که عملکرد صرف علمی پارک‌ علم و فناوری، ساختار دانشگاه را زیر سوال می‌برد.

وی افزود: بررسی و تسهیل‌گری برای شکل‌گیری و فعالیت‌ شرکت‌های دانش‌بنیان با رویکردهای صرف دانشگاهی میسر نمی‌شود و باتوجه به رسالت پارک‌های علم و فناوری مبنی بر ایجاد ارزش افزوده و ترویج ثروت‌آفرینی از دانش، ضرورت رویکرد حرفه‌ای را در این پارک‌ها نمایان می‌کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال اظهار کرد: نهاد دانشگاه در مقایسه با سایر ساختار محیطی به مراتب بی‌حاشیه‌ای دارد ولی مفهوم تجاری‌سازی و ثروت‌آفرینی در بازار فناوری می‌تواند جنبه‌های دیگر نیز داشته باشد که با اشرافیت به قواعد و دارا بودن اهرم‌های لازم است که فرآیند تجاری‌سازی و بازار را به سرانجام می‌رساند.

مهردادشریف با اشاره به لزوم آشنایی مدیران پارک‌های علم و فناوری به مفاهیم و قوانین سرمایه‌گذاری و سود‌ و زیان بیان کرد: مدیران پارک‌های علم و فناوری باید در مناصبی مشخص از معاونین و مدیران کل با دیدگاه‌های صرف علمی و دانشگاهی نیز بهره‌مند شوند تا در فرآیند بررسی صلاحیت‌های علمی، طرح‌های توجیهی و نظارت به کیفیت علمی شرکت‌های از کارآیی آنها استفاده کنند.

وی عنوان کرد: مدیران پارک‌های دانش باید با رویکردهایی اغلب اقتصادی به این حوزه ورود کنند و خود را در دل بازار کار ببینند تا در توسعه و بازارسازی شرکت‌های تابعه پارک تاثیرگذار باشند. سوددهی و فعالیت مداوم شرکت‌ها بالطبع موجب اعتلای پارک و دانشگاه نیز خواهد شد.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال خاطرنشان کرد: استقرار مدیران حرفه‌ای در رأس پارک‌های علم و فناوری موجب می‌شود که حتی شرکت‌های روبه افول و زیان‌ده نیز با حمایت‌های لازم مادی و معنوی جان تازه‌ای بگیرند و بازویی برای تحقق سیاست‌های اقتصاد دانش‌بنیان، اشتغالزایی دانش‌آموختگان و درآمدهای غیرشهریه‌ای باشند.

مهردادشریف عنوان کرد: دیدگاه‌های صرف آیین‌نامه‌ای و دانشگاهی، پارک‌های علم و فناوری را دچار مشکل می‌کند و لازم است مدیران اهتمام و درک ویژه‌ای در خصوص قواعد بازار، سرمایه‌گذاری، بازارسازی، تجاری‌سازی و ایجاد ارتباط با صنعت داشته باشند.

دانشگاه دغدغه‌مند می‌تواند چالش‌های اقتصادی و بیکاری کشور را حل می‌کند

اقتصاد دانش‌بنیان باید به‌عنوان یک باور عمومی در بین مدیران دانشگاهی مطرح شود. اکنون پس از سالیان دراز که نهاد دانشگاه در کسوت یک آموزشگاه عالی فعالیت کرده است، وقت آن رسیده که این نهاد تاثیرگذار به عنوان یک سازمان اجتماعی و دغدغه‌مند در راستای حل چالش‌های کشور فعال شود و مأموریت خطیر خود را به‌ثمر برساند.

پارک‌های علم و فناوری به عنوان یکی از بازوان دانشگاه در راستای تحقق سیاست‌های اقتصاد دانش‌بنیان نیازمند تحولاتی بنیادی و بازتعریف مأموریت‌های ویژه است تا به کارکرد واقعی خود روزبه‌روز نزدیک‌تر شود.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری دانشگاه آزاد اسلامی (آنا)، تاریخ انتشار: 3 تیر 1398، کدخبر: 400054 ، www.ana.ir